Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Yıl: 2020 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 198 - 218 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17860/mersinefd.570625 İndeks Tarihi: 08-12-2020
Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Öz: Okumayı anlamlandırmanın ilk aşaması kelime tanımadır. Öğrenci, okuma metninde geçen kelimeleritanırsa okuma onun için anlamlı hâle gelecektir. İlkokullarda öğrenciler farklı kelime tanıma düzeylerinesahip olmalarına rağmen aynı okuma parçalarını okumaktadırlar. Bu da okuma değerlendirmeçalışmalarında öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate almayıp grupla değerlendirmeninyapılmasına neden olmaktadır. Bu araştırmada öğrencilerin kelime tanıma düzeylerinin belirlenmesi veokuma parçalarının öğrencilerin düzeylerine göre seçilmesi açısından katkı sağlayacak bir aracıngeliştirilmesi amaçlanmıştır. Bireysel bir değerlendirme aracı olarak tasarlanan envanterlerden KelimeTanıma Envanteri-1’de (KTE-1) yer alan kelimeler öğrencilerin ilkokuma yazma sürecinde karşılaştıkları6 seviye ses grubundan oluşan kelimelerden; Kelime Tanıma Envanteri-2’de (KTE-2) yer alan kelimelerise ders kitaplarında geçen ve sınıf içi uygulamalarında öğrendikleri kelimelerden oluşmuştur. Tasarım vegeliştirme araştırma modelinin Tip 1 geliştirme araştırması türü kullanılarak yapılan araştırmanın çalışmagrubunu uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş toplam 85 (%52 kadın, %48 erkek) ilkokul birinci sınıföğrencisi oluşturmaktadır. Kelimelerin uygunluğu için içerik geçerliğine bakılmış, iç ve dış geçerliğineolası etki eden etkenlere yönelik önlemler alınmıştır. İç tutarlıklarının güvenirliğini ortaya koymak içinKTE-1 ve KTE-2’nin güvenirlik katsayısı hesaplaması yapılmış; KTE-1’in tüm listelerinin Cronbach Alphagüvenirlik katsayısının .986; KTE-2’nin ise .970 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar, KTE-1 ve KTE2’nin geçerlik ve güvenirliğinin yüksek düzeyde olduğunu ortaya koyması, hata türü ve kelime türüarasında yüksek düzeyde ilişki bulunması, kelimeyi doğru okuma ve okuma hızları arasında doğru orantıolması ve tüm bu özelliklerin her iki envanterde de tutarlılık göstermesi envanterlerin iyi bir ölçme aracıolma özelliğine sahip olduğunu göstermektedir. KTE uygulanması sonucunda, öğrencilerin kelime tanımadüzeyleri belirlenerek kelime tanıma becerilerinin değerlendirilmesine ve bireysel ihtiyaçlarına uygun olanokuma çalışmaları yapılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelime: Design and Development of Word Recognition Inventory: Validity and Reliability Study
Öz: The first stage of making sense of reading is Word recognition. If students recognise the words in a reading text, reading will become meaningful for them. Although students are at different levels of Word recognition at primary school, they read the same reading passages- which results in ignoring the individual differences between students and in making assessment in groups. This study aims to develop an instrument which will contribute to determining students’ levels of word recognition and to selecting reading texts according to their levels. Of the inventories which were designed as individual assessment instruments, Word Recognition Inventory-1 (WRI-1) contained the vocabulary items of 6 level of vocal groups that students encountered in the process of primary literacy whereas Word Recognition Inventory2 (WRI-2) contained the vocabulary items they encountered in text books and they learned in in-class applications. The study group of this study, which is conducted in Type 1 development research of design and development research model, was composed of 85 primary school first graders (52% girls and 48% boys) who were chosen in convenience sampling method. Content validity was checked for the convenience of the words, and precautions were taken for factors probable to influence internal and external validity. The reliability coefficients for WRI-1 and WRI-2 were calculated to exhibit the reliability of internal consistency, and Cronbach’s Alpha reliability coefficient was found to be .986 for all the lists of WRI-1 and .970 for all the lists of WRI-2. The fact that the results showed WRI-1 and WRI-2 had high validity and reliability, that there were high correlations between error types and word types, that there was direct proportion between reading accurately and reading speed and that all those properties were consistent in both inventories demonstrated that the inventories were measurement tools of good quality. The WRI is thought to make contributions to determining students’ levels of word recognition and thus evaluating their word recognition skills and to doing reading activities suitable to their individual needs.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aköz, Y. ve Toptaş, B. (2009, Mayıs). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde öğrendiği kelimelerin anlamlarının karşılığının zihinsel olarak kavrama düzeylerinin incelenmesi [Öz]. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eskişehir.
- Akyol, H. (1998). Kelime tanıma ve okumaya etkisi. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Sempozyumu Bildirileri, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları 1, içinde (ss. 677-684).
- Akyol, H. (2012). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Akyol, H., Yıldırım, K., Ateş, S., Çetinkaya, Ç. ve Rasinski, T. V. (2014). Okumayı değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Avşar Tuncay, A. (2017). İlkokul birinci sınıf öğrencilerine yönelik bir kelime tanıma envanteri tasarım ve geliştirme çalışması (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Bader, L. A. ve Pearce, D. L. (2013). Bader reading and language inventory (7thed.). New Jersey: Pearson Education.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Cooter, R. B. ve Flynt, E. S. (1996). Teaching reading in the content areas: Developing content literacy for all students. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
- Çetinkaya, Ç. (2011). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin kelime kullanım sıklıkları üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çıplak, M. (2005). Uşak merkez ilköğretim 5., 8. ve 11. sınıfların yazılı kelime hazinesinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Delimehmet Dada, Ş. (2017). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin sözcük bilgisi ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Design-Based Research Collective. (2003). Design-based research: An emerging paradigm for educational inquiry. Educational Researcher, 32(1), 5-8.
- Garnett, K. (2011). Fluency in learning to read: Conceptions, misconceptions, learning disabilities, and instructional moves. J. R. Birsh (Yay. haz.), Multisensory teaching of basic language skills içinde (ss. 293-320). Baltimore, MD: Brookes Publishing.
- Genç, B. (2010). Türkçe dersinde öğrenilen yeni sözcüklerin yazılı anlatımda kullanım durumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Genç, T. (2016). İşitme engelli kaynaştırma öğrencilerinin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Goodman, K. (1967). Reading: A psycholinguistic guessing game. Journal of the Reading Specialist, 6, 126-135.
- Göçer. A. (2013). İlköğretimde Türkçe öğretimi. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Yay. haz.), Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme içinde (ss. 477-519). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Göçmenler, H. (2016). Koklear implant kullanan çocuklarda okuma ve yazma becerilerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Harris, A. J. ve Sipay, E. R. (1990). How to increase reading ability: A guide to developmental & remedial methods. (9th ed.). London: Longman. Hart, B. ve Risley, T. (2003). The early catastrophe. American Educator: Spring.
- Johns, J. L. (2016). The basic reading inventory (12thed.). Dubuque, IA: Kendall/Hunt. Johnson, A. P. (2014). Eylem araştırması el kitabı. (Yıldız U. ve Meltem Ö. A., Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
- Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
- Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Karahan, F. (2007). Language attitudes of Turkish students towards the English language and its use in Turkish context. Journal of Arts and Sciences, 7, 73-87.
- Karasu, H. P. (2011). İşitme engelli öğrenciler ve normal işiten öğrencilerin okuma becerilerinin formel olmayan okuma envanteri ile değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Karasu, H. P., Girgin, Ü. ve Uzuner, Y. (2011). Okuma becerilerini değerlendirmede formel olmayan okuma envanterlerinin kullanımı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(1), 108-124.
- Kırcaali-İftar, G. (1999). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. A. A. Bir (Yay. haz.) Ölçme içinde (s. 13-17). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1081.
- Kirk, J. ve Miller, M. L. (1986). Qualitative research methods: Reliability and validity in qualitative research. Newbury Park, CA: SAGE Publications, Inc. doi: 10.4135/9781412985659.
- Koç, E. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik ve güvenirlik. M. Yaşar Özden ve L. Durdu (Yay. haz.). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri içinde (ss. 149- 165). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Korkmaz, Z. (2007). Türkiye Türkçesi grameri şekil bilgisi (2. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kretschmer, R. R. ve Kretschmer, L. W. (1978). Language development and intervention with hearing impaired. Baltimore: University Park Press.
- Lexile (2017). Lexile ölçüsü. Erişim Tarihi: 26 Kasım 2017, Erişim adresi: https://lexile-websitemedia2011091601.s3.amazonaws.com/cms_page_media/135/What%20does%20the% 20Lexile%20Measure%20Mean.pdf
- McKenney, S. ve Reeves, T. C. (2013). Handbook of research on educational communications technology. J. Michael Spector, M. David Merrill, Jan Elen, M. ve J. Bishop (Yay. Haz.), Educational Design Research içinde (ss. 131-160). New York: Springer.
- McLoughlin, J. A. ve Lewis, R. B. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin ölçümlenmesi (F. Gencer, Çev.) Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- MEB. (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
- Monti, D. A. (2003). Informing instruction: Prerequisite for success. The New England Reading Association Journal, 39, 9-12.
- Mutlu, N. (2016). Tasarım ve geliştirme araştırma modeli. M. Yaşar Özden ve L. Durdu (Yay. haz.). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri içinde (ss. 49- 70). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Özden, M. Y. ve Durdu, L. (2016). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Özkan, E. (2012). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında öğrencilere kazandırılması hedeflenen sözcüklerin öğretimi ve iç sözlük ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Paris, S. G. ve Carpenter, R. D. (2003). FAQs about IRIs. Reading Teacher, 56(6), 578-560.
- Pray, M. L. ve Ross, R. (1969). The graded word list: Quick gauge of reading ability. Journal of Reading, 12(4), 305-307.
- Rayner, K., Foorman, B. R., Perfetti, C. A., Pesetsky, D. ve Seidenberg, M. S. (2001). How psychological science informs the teaching of reading. Psychological Science in the Public Interest, 2, 31-74.
- Richey, R. C. ve Klein, J. D. (2008). Research on design and development. J. M. Spector, M. D. Merrill, J. van Merrienboer ve M. P. Driscoll (Yay. haz.), Handbook of research for educational communications and technology içinde (ss. 748-757). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Richek, M. A., Caldwell, J. S., Jennings, J. H. ve Lerner, J. W. (2002). Reading problems: Assessment and teaching strategies (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
- Roe, B. D. ve Burns, P. C. (2007). Informal Reading Inventory. Preprimer to twelfth grade (7th edition). Boston, New York: Houghton Mifflin Company.
- Silvaroli, N. J. ve Wheelock, W. H. (2011). Classroom reading inventory (12thed.). Boston, MA: McGraw-Hill.
- Shanker, J. L. ve Cockrum, W.A. (2014). Ekwall/Shanker reading inventory (6thed.). Boston, MA: Allyn & Bacon. Snow, C. E., Burns, M. S. ve Griffin, P. (Yay. haz.). (1998). Preventing reading difficulties in young children. Washington, DC: National Academy Press.
- Temur, T. (2006). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin yazı dilindeki kelime hazinelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Thiagarajan, S., Semmel, D. S. ve Semmel, M. I. (1974). Instructional development for training teachers of exceptional children: A Sourcebook. University of Minnesota: Leadership Training Institute/Special Education.
- Thorndike, E. L. ve Lorge, I. (1944). The teacher's word book of 30,000 words. New York: Teachers College, Columbia University.
- Torgesen, J. K. (1986). Computers and cognition in reading: A focus on decoding fluency. Exceptional Children, 53, 157-162.
- TÜİK. (2017). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 Erişim Tarihi: 28.09.2017
- Uzuner, Y. (2008). İlk okuma yazma öğretiminde ölçme değerlendirme. G. Can (Yay. haz.). İlk okuma ve yazma öğretimi içinde (ss. 209-237). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Woods, M. L. ve Moe, A. J. (2011). Analytical reading inventory: Comprehensive standardsbased assessment for all students including gifted and remedial (9thed.). Boston, MA: Pearson Education.
- Yalçın, S. K. (2005). İlköğretim 1. ve 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki sözvarlığı unsurlarının eğitsel açıdan değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Yersüren, N. (2009). Türk dil bilgisinde kelime türleri (ad ve ad soylu kelimeler) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
| APA | Avşar Tuncay A, Dedeoglu H (2020). Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| Chicago | Avşar Tuncay Ayşegül,Dedeoglu Hakan Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2020): 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| MLA | Avşar Tuncay Ayşegül,Dedeoglu Hakan Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2020, ss.198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| AMA | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| Vancouver | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| IEEE | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H "Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.198 - 218, 2020. 10.17860/mersinefd.570625 |
| ISNAD | Avşar Tuncay, Ayşegül - Dedeoglu, Hakan. "Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2020), 198-218. https://doi.org/10.17860/mersinefd.570625 |
| APA | Avşar Tuncay A, Dedeoglu H (2020). Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| Chicago | Avşar Tuncay Ayşegül,Dedeoglu Hakan Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, no.1 (2020): 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| MLA | Avşar Tuncay Ayşegül,Dedeoglu Hakan Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.16, no.1, 2020, ss.198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| AMA | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 16(1): 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| Vancouver | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 16(1): 198 - 218. 10.17860/mersinefd.570625 |
| IEEE | Avşar Tuncay A,Dedeoglu H "Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, ss.198 - 218, 2020. 10.17860/mersinefd.570625 |
| ISNAD | Avşar Tuncay, Ayşegül - Dedeoglu, Hakan. "Kelime Tanıma Envanteri Tasarımı ve Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/1 (2020), 198-218. https://doi.org/10.17860/mersinefd.570625 |
