Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 285 - 310 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7456/11003100/006 İndeks Tarihi: 11-12-2020

YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI

Öz:
Teknolojik gelişmeler ve farklılaşan ihtiyaçlar hem kullanıcıların hem de kurumların yapısındadeğişimlere neden olmaktadır. Kütüphaneler bir yandan toplumların ekonomik ve sosyo-kültürelaçıdan gelişmesine katkı sağlamakta, eğitime destek olmakta, nesiller arası bilgi geçişine imkântanımakta diğer yandan da mevcut teknolojik gelişmelerin sebep olduğu değişime de ayak uydurmayaçalışmaktadır. Koleksiyonların toplandığı, depolandığı, okuyucu ve araştırmacının kullanımınasunulduğu geleneksel kütüphaneler, gelişen iletişim ağlarına bağlı olarak bilgisayar ve internetkullanımının artması sonucu araştırma ve öğrenme eylemlerini desteklerken sosyalleşme amacına daimkân tanıyan üçüncü mekânlara evrilmektedir. Çalışma kapsamında, teknolojik gelişmelerinberaberinde getirdiği değişen yaşam tarzı ve ihtiyaçların dijital çağ gençlerine ve akademisyenlerehizmet eden yeni nesil üniversite kütüphanelerini biçimsel ve işlevsel açıdan nasıl etkilediğininirdelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda yeni nesil akademik kütüphaneleri irdelemek üzere mimaritasarımları ile öne çıkan 4 üniversite kütüphanesi seçilmiştir. Seçilen örnekler form-cephe, planşeması, sirkülasyon şeması, doğal aydınlatma, atrium, renk ve mekânsal çeşitlilik başlıkları altındamorfolojik ve fonksiyonel analizlerle irdelenmiştir. Sonuç olarak, yeni nesil üniversitekütüphanelerinin geleneksel kütüphanelerden farklılaştığı, teknolojik ve dijital içerik kazandığı,kullanıcılarına işlevsel mekânsal çeşitlilik sunduğu, iç mekânda katı sınırların eriyerek esnek ve estetikmekânsal organizasyonlara olanak tanıdığı, dikkat çekici ve davetkâr bir görünüm kazandığı tespitedilmiştir.
Anahtar Kelime:

NEW GENERATION ACADEMIC LIBRARY CONCEPT AND IT’S REFLECTION ON ARCHITECTURE

Öz:
Technological development and varying requirements lead to changes in both user and institution formation. Libraries make a major contribution to economic and socio-cultural development of society, support education, and allow for intergenerational knowledge transfer as well as aiming at keep pace with changes caused by present technological development. As a result of increasing use of computer and internet in parallel with advancing communication network, traditional libraries where literary collections are gathered, stored, and made available for use by readers and researchers have been evolving into “third spaces” that support research and learning activities and also allow for purpose of socialization. The study aims at examining how changing lifestyle and needs that technological development results in affect morphological and functionally new-generation university libraries that render service to youth and academicians in digital age. In this regard, 4 university libraries which shine out due to their architectural design were selected in order to examine new generation academic libraries. The selected patterns underwent morphological and functional analyses based on form-facade, plan scheme, circulation scheme, natural lighting, atrium, color and spatial variety. Consequently, it is seen that new generation university libraries have differed from traditional libraries, gained technological and digital insight, given functional, spatial variation to users, allowed for flexible and aesthetic spatial organizations by dissolving solid borders of indoor space, and had a remarkable and inviting appearance.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afzali, M. (2008). Karma kütüphane: Dijital ve geleneksel kütüphanelerin odak noktası. Türk Kütüphaneciliği, 22(3), 266–278.
  • Atılgan, D. (2008). Türkiye'de üniversite kütüphanelerinin tarihi. Türk Kütüphaneciliği, 22(4), 451- 458.
  • Aydoğan Moza, E. ve Tokman, L. Y. (2015). Bilişim teknolojileri ve sürdürülebilir mimarlık yaklaşımlarının yeni kütüphane mimarisine mekansal etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 45(208), 33-50.
  • Baker, N. ve Steemers, K. (2002). Daylight design of buildings. London: James & James.
  • Baysal, J. (1987). Kütüphanecilik Alanında Yeni Kavramlar Araçlar Yöntemler (2.bs.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
  • Bezirci, P. (2018). Dünya üniversite kütüphanelerinde mükemmellik örnekleri ve gelecek. Yükseköğretim Dergisi, 8(2), 234-246.
  • Boone, M. D. (2004). The way ahead: learning cafés in the academic marketplace. Library Hi Tech 22(3), 323-328.
  • Brown, C.R. (2002). Interior design for libraries: drawing on function & appeal. Chicago and London: American Library Association.
  • Bundy, A. (2004). Places of connection: New public and academic library buildings in Australia and New Zealand. Australasian Public Libraries and Information Services, Vol. 17 Issue 1, 32-47.
  • Çelik, A, ve Uçak, N. Ö. (1993). Üniversite kütüphaneleri üzerine. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(2).
  • Çelik, S. (1999). Üniversite kütüphanelerinde personel yönetimi ve Türkiye’de durum. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kütüphanecilik Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Çelik, S. (2000). Üniversite kütüphaneleri: Amaç, görev, işlev, yönetim ve örgüt yapısı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, (2), 52-62.
  • Cohen, A., Cohen, A. ve Cohen, E. (2005). The visual scan and the design for future-oriented libraries. Public Library Quarterly, 24(1), 23-32.
  • Çukadar, S., Gürdal, G., Çelik, S. ve Kahvecioğlu, K. (2012). Türkiye’de üniversite kütüphaneleri: Mevcut durum ve gelecek. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK- 2011), 27-29 Mayıs, İstanbul, 3 (11), 2426-2439.
  • Degkwitz, A. (2006). The cultural scope of chromatic spaces - the building of the ICMC/IKMZ Cottbus. Liber Quarterly, ISSN 1435-5205, 16 (2).
  • Demir, G. (2017). Oldenburg’un üçüncü mekân paradigması bağlamında kütüphane mekânının sorgulanması. Bilgi Dünyası, 18(2), 195-223.
  • Dewe, M. (2016). Planing public library buildings: Concept and issues for librarian. London: Loutledge.
  • Edwards, B. (2009). Libraries and learning recourse centers. Loutledge. Hashempour, L ve Taghizadeh Sapchi, A. (2015). Kütüphanelerin iç mekân tasarımına yönelik renk etkileri. Elektronik çağda içerikten mimariye kütüphaneler. 1-3 Ekim 2015, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Hazırlar, M. A. (2004). Halk kütüphanelerinde iç mimari. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Jain, P. (2013). A paradigm shift in the 21st century academic libraries and librarians: prospectus and opportunities. European Journal of Academic Research, 1(3), 133–147.
  • Küçükcan, B. (2005). Üniversitelerde kütüphane binaları kullanım verimliliğinin yapı biyolojisi açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • McDonald, A. (2006). The ten commandments revisited: the qualities of good library space, LIBER QUARTERLY, ISSN 1435-5205, Volume 16, Issue 2.
  • Neufert, E. (2000). Yapı tasarım bilgisi. (35. Baskı). Ç. Özaslan (Ed.), (Çev: G. Tercüme). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
  • Oldenburg, R., 1999. The great good place: Cafes, coffee shops, bookstores, bars, hair salons, and other hangouts at the heart of a community. New York, NY: Priary Research Group.
  • Sharon, G. W. (2005). The history of academic libraries in the United States: A review of the literature. Library Philosophy and Practice, 7 (2), 1-12.
  • Shiflett, O. L. (1994). Academic libraries. In encyclopedia of library history. Edited by J. Wayne A. Wiegand and Donald G. Davis. New York: Garland.
  • Shill, H. B., ve Tonner, S. (2003). Creating a better place: Physical improvements in academic libraries, 1995–2002. College & Research Libraries, 64(6), 431-466.
  • Tamdoğan, O. G. (2009). Bilgi üretiminde yazın ürünleri ve kütüphaneler: Atıflarin Tespiti ve analizi yoluyla araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23(2), 254–277.
  • Wastawy, S. (2006). Libraries: The learning space within. World Library And Information Congress: 72nd Ifla General Conference and Councıl, 20-24 August 2006, Seoul, Korea.
  • Degkwitz, A. (2010). The adventure of the icmc/ikmz building of Cottbus University (Germany). World Library and Information Congress: 76th Ifla General Conference And Assembly, Sweden. 17 Mayıs 2020 tarihinde http://www.ifla.org/en/ifla76 adresinden erişilmiştir.
  • Freeman, G. T. (2005). The library as place: Changes in learning patterns, collections, technology, and use. 20 Mayıs 2019 tarihinde https://www.clir.org/pubs/ reports/pub129/freeman/ adresinden erişilmiştir.
  • Friend, F. J. (1998). Mission and purpose of academic libraries in the 21st century. Scholarly Communication Website – University College London. 15 Mayıs 2019 tarihinde https://www.ucl.ac.uk/scholarly-communication/articles/beij.htm adresinden erişilmiştir.
  • Gee, L. (2006). Human-centered design guidelines. Learning Spaces, 128-140, (ed. Diana G. Oblinger). EDUCAUSE e-kitap, 24 Nisan 2020 tarihinde https://www.educause.edu/research-andpublications/books/learning-spaces/chapter-2-challenging-traditional-assumptions-and-rethinkinglearning- spaces adresinden erişilmiştir.
  • Matthews, S. (2011). Five challenges every librarian must face. 21 Mayıs 2019 tarihinde https://21stcenturylibrary.com/2011/10/12/five-challengesevery-librarian-mustface/ adresinden erişilmiştir.
  • Oblinger (Ed.), Learning spaces içinde (pp. 2.1-2.12). EDUCAUSE e-kitap, 24 Nisan 2019 tarihinde https://www.educause.edu/research-and-publications/books/learning-spaces/chapter-2-challengingtraditional- assumptions-and-rethinking-learning-spaces adresinden erişilmiştir.
  • Orsdel, L.. V. (2010). Making noise in the library. 17 Mayıs 2020 tarihinde http://franklininteriors.com/wp-content/uploads/2014/06/Making-Noise-in-the-Library.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Url-1: https://www.archdaily.com/276161/university-of-aberdeen-new-library-schmidt hammerlassen- architects Erişim Tarihi: 30.04.2019.
  • Url -2: https://www.shl.dk/sir-duncan-rice-library/ Erişim Tarihi: 30.04.2019.
  • Url-3: https://www.abdn.ac.uk/library/using-libraries/the-sir-duncan-rice-library-123.php Erişim Tarihi:30.05.2019.
  • Url-4: https://librarybuildings.info/finland/helsinki-university-main-library Erişim Tarihi: 30.04.2019.
  • Url-5: https://www.archdaily.com/459135/helsinki-university-main-library-anttinen-oiva-architects Erişim Tarihi: 30.04.2019.
  • Url -6: https://arcspace.com/feature/helsinki-university-main-library/ Erişim Tarihi:30.04.2019.
  • Url -7: https://www.archdaily.com/354701/hunt-library-snohetta Erişim Tarihi: 31.10.2019.
  • Url-8: https://www.architectmagazine.com/design/buildings/james-b-hunt-jr-library-designed-bysnhetta_ o Erişim Tarihi: 31.10.2019.
  • Url-9: https://www.theplan.it/eng/magazine/the-plan-065-04-2013/james-b-hunt-library Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url -10: https://www.yoldasin.com/dunyadaki-en-modern-10-kutuphane/ Erişim Tarihi:31.10.2019.
  • Url-11: https://www.herzogdemeuron.com/index/projects/complete-works/151-175/166-cottbuslibrary. html Erişim Tarihi: 31.10.2019.
  • Url-12: https://en.wikiarquitectura.com/building/cottbus-technical-university-library-ikmz/#bibl-univbrandesburgo- 24 Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-13: https://www.archdaily.com.br/br/804712/classicos-da-arquitetura-biblioteca-da-universidadede- cottbus-herzog-and-de-meuron/53b51af9c07a803772000116-classicos-da-arquitetura-bibliotecada- universidade-de-cottbus-herzog-and-de-meuron-foto Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-14: https://www.flickr.com/photos/mariano-mantel/9979131393 Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-15:https://www.archdaily.com.br/br/804712/classicos-da-arquitetura-biblioteca-da-universidadede- cottbus-herzog-and-de-meuron Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-16:http://www.ad.ntust.edu.tw/grad/think/Typology(95)/Libraries/m9413104/library/ bioliotheque%20universitaire,%20cottbus,%20germany,1994~2004,herzog&demeuron/%E7%B6%B2 %E9%A0%81/2-1.htm Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-17: https://www.archilovers.com/projects/110701/cottbus-university-library.html Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-18: https://albertobernasconi.photoshelter.com/image/I0000M3fsqDjeR8I Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Url-19: https://www.google.com/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved= 2ahUKEwjKxb_F8sjlAhWCalAKHWTiACMQjRx6BAgBEAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.pinter est.com%2Fpin%2F516154807289365037%2F&psig=AOvVaw31k9_WnkOmq3ELHAzDliLx&ust= 1572693234751913 Erişim Tarihi: 01.11.2019.
  • Van Note Chism, N. (2006). Challenging traditional assumptions and rethinking learning spaces. D.G. Oblinger (Ed.), Learning Spaces içinde (pp. 16-27). EDUCAUSE e-kitap, 24 Nisan 2019 tarihinde https://www.educause.edu/research-and-publications/books/learning-spaces/chapter-2- challenging-traditional-assumptions-and-rethinking-learning-spaces adresinden erişilmiştir.
  • Watson, L. (2017). Space in the academic library of the 21st century: trends and Ideas. 12 Mayıs 2020 tarihinde http://bid.ub.edu/en/38/watson.htm adresinden erişilmiştir.
  • Wilfinson, J. (2013). Library futures: Manchester University. 21 Mayıs 2019 tarihinde https://www.theguardian.com/higher-education-network/blog/2013/aug/07/university-libraris -10- global-portraits adresinden erişilmiştir.
APA AL ŞENSOY S, Midilli Sarı R (2020). YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. , 285 - 310. 10.7456/11003100/006
Chicago AL ŞENSOY Selda,Midilli Sarı Reyhan YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. (2020): 285 - 310. 10.7456/11003100/006
MLA AL ŞENSOY Selda,Midilli Sarı Reyhan YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. , 2020, ss.285 - 310. 10.7456/11003100/006
AMA AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. . 2020; 285 - 310. 10.7456/11003100/006
Vancouver AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. . 2020; 285 - 310. 10.7456/11003100/006
IEEE AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R "YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI." , ss.285 - 310, 2020. 10.7456/11003100/006
ISNAD AL ŞENSOY, Selda - Midilli Sarı, Reyhan. "YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI". (2020), 285-310. https://doi.org/10.7456/11003100/006
APA AL ŞENSOY S, Midilli Sarı R (2020). YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 10(3), 285 - 310. 10.7456/11003100/006
Chicago AL ŞENSOY Selda,Midilli Sarı Reyhan YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 10, no.3 (2020): 285 - 310. 10.7456/11003100/006
MLA AL ŞENSOY Selda,Midilli Sarı Reyhan YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, vol.10, no.3, 2020, ss.285 - 310. 10.7456/11003100/006
AMA AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2020; 10(3): 285 - 310. 10.7456/11003100/006
Vancouver AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2020; 10(3): 285 - 310. 10.7456/11003100/006
IEEE AL ŞENSOY S,Midilli Sarı R "YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI." The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 10, ss.285 - 310, 2020. 10.7456/11003100/006
ISNAD AL ŞENSOY, Selda - Midilli Sarı, Reyhan. "YENİ NESİL AKADEMİK KÜTÜPHANE KAVRAMI VE MİMARİYE YANSIMASI". The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 10/3 (2020), 285-310. https://doi.org/10.7456/11003100/006