Yıl: 2019 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 291 - 309 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18505/cuid.538067 İndeks Tarihi: 18-12-2020

Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma

Öz:
İbranice bir terkip olan tikkun olam, dünyayı tamir etmek, onarmak ya da iyileştirmek gibianlamlara gelmektedir. Günümüzde bu ifade, özellikle Amerikan liberal Yahudi kanat tarafından aktivizm, siyasi katılım ve sosyal adalet çağrı ve çabalarından hayır hasenat işlerine, çevresorunlarından sağlıklı beslenmeye kadar varan geniş bir alanda slogan olarak kullanılmaktadır. Yahudi dini günlerine ve Yahudi tandanslı toplantılara katılan Amerikan başkanları dakonuşmalarında tikkun olamı İbranice aslıyla zikredip, bunun Yahudiliğin özünde bulunan,Yahudi geleneği ve düşüncesinde önemli yer tutan dini bir kural ve/veya vecibe olduğunudillendirmektedirler. Ancak, terkibin geçtiği dini literatürdeki bağlamlarına bakıldığında, netbir tanımlamada bulunmak zor olsa da modern/moda kullanım alan ve anlamlarını yansıtmadığı görülmektedir. Zaten geleneği temsil iddiasındaki Rabbinik Yahudilik ve onun günümüzdeki uzantısı olan Ortodoks Yahudilikte tikkun olam görmezden gelinen hatta reddedilen bir terimdir. Bu durum terimin Amerika ve İsrail’deki kullanım ve yaygınlık oranlarında da görülmektedir. Dolayısıyla bu makalede, özellikle Mişna’daki kaidelerden hareketle tikkun olamterkibinin dini-hukuki bağlam ve muhtemel anlamları, Yahudi litürjisinde tikkun olam kavramı ve kastettiği anlam ile mistik Yahudilikteki tikkun anlayışı ortaya konulacak, ibareninmodern dönemdeki gelişimi, değişim ve dönüşümü gösterilecektir.
Anahtar Kelime:

A Survey on the Concept of ‘Tikkun olam: Repairing the World’ in Judaism

Öz:
The Hebrew phrase tikkun olam means repairing, mending or healing the world. Today, the phrase tikkun olam, particularly in liberal Jewish American circles, has become a slogan for a diverse range of topics such as activism, political participation, call and pursuit of social justice, charities, environmental issues and healthy nutrition. Moreover, the presidents of the United States who attend Jewish religious days and Jewish ceremonies state the tikkun olam in its Hebrew origin, pointing out its origin embedded in the Judaism and a religious rule and/or an obligation that is important in Jewish tradition and thought. Nevertheless, when we look at the context of religious literature in which the phrase is used, it is seen that, although it is difficult to make a clear definition, it does not reflect modern/widespread uses and their meanings. Furthermore, tikkun olam is an ignored and even rejected concept by the Rabbinic Judaism which claims to represent the tradition and its current representative Orthodox Judaism. This fact is also seen in the usage and prevalence of the term in the U.S. and Israel. Thus, in this article, especially with reference to the norms of Mishnah, the religiousjuristicial contexts and possible meanings of the phrase of tikkun olam, the notion of tikkun olam in Jewish liturgy and its implied meaning and the Kabbalistic understanding of tikkun will be presented, the development, changing and conversion of the phrase in modern age and its contemporary usage areas and reinterpretations will be demonstrated.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adam, Baki. Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat. İstanbul: Pınar Yayınları, 2001.
  • Araz, Ömer Faruk. “Rabbani Yahudiliğin Temellerini Oluşturan Hillel ve Şammay’ın Hayatı ve Ekolleri”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/2, (2017): 1049-1068.
  • Avenary, Hanoch. “Aleinu Le-Shabbe’ah”. Encyclopaedia Judaica. Ed. Fred Skolnik-Michael Berenbaum. 2nd Edition,1: 608-610. Detroit: Thomson Gale, 2007.
  • Ben Maimon, Moses. The Code of Maimonides (The Book of Agriculture). Trans. Isaac Klein. New Haven & London: Yale University Press, 1979.
  • Beth El Temple Center. “Origins of Tikkun Olam”. Erişim: 03 Temmuz 2018. https://www.betheltemplecenter.org/tikkun-olam/323-origins-of-tikkun-olam.
  • Blech, Benjamin. “The Biblical Source for Tikkun Olam”. Tikkun Olam: Judaism, Humanism and Transendence. Ed. David Birnbaum-Martin S. Cohen. 39-55. New York:New Paradigm Matrix, 2014.
  • Blidstein, Gerald J. “Tiqqun ‘Olam”. The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Ed. R. J. Zwi Werblowsky- Geoffrey Wigoder. 693. Oxford: Oxford University Press, 1997.
  • Central Conference of American Rabbis. “Article A Statement of Principles For Reform Judaism”. Erişim: 22 Haziran 2018. https://www.ccarnet.org/rabbinic-voice/platforms/article-statement-principles-reform-judaism/.
  • Congregation Etz Chaim. “Solar Panels”. Erişim: 28 Haziran 2018. https://congetzchaim.org/solar-panels.
  • Cooper, Levi. “The Assimilation of Tikkun Olam”. Jewish Political Studies Review 25/3-4 (Fall 2013): 10-42.
  • Demirci, Kürşat. “Yahudi Mistisizminin Temel Özellikleri ve Gelişimi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi 1/4 (2012): 7-18.
  • Fine, Lawrence. “Tikkun: A Lurianic Motif in Contemporary Jewish Thought”. From Ancient Israel to Modern Judaism: Intellect in Quest of Understanding: Essays in Honor of Marvin Fox. Ed. Jacob Neusner-Ernest S.
  • Frerichs-Nahum M. Sarna. 4: 35-53. Atlanta: Scholar Press, 1989.
  • Fine, Lawrence. “Tikkun Olam In Contemporary Jewish Thought”. Erişim: 18 Haziran 2018. https://www.myjewishlearning.com/article/tikkun-olam/.
  • Firestone, Reuven. An Introduction to Islam for Jews. Philadelphia: JPS, 2008.
  • First, Mitchell. “Aleinu: Obligation to Fix the World or the Text?”. Hakirah 11 (Spring 2011): 187-97.
  • Forward. “Mitt Romney Is Real Tikkun Olam Candidate”. Erişim: 19 Haziran 2018. https://forward.com/opinion/161869/mitt-romney-is-real-tikkun-olam-candidate/.
  • Frishman, Elyse D.-Wasserman, Sue Ann (Ed.). Mishkan T’filah for Gatherings: A Reform Siddur. New York: CCAR Press, 2009.
  • Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2017.
  • Haaretz. “The Orthodox Are No Longer Repairing The World”. Erişim: 30 Haziran 2018. https://www.haaretz.com/opinion/.premium-the-orthodox-are-no-longer-repairing-the-world-1.5962368.
  • Halkin, Hillel. “How Not to Repair the World”. Commentary 126/1 (Jul/Aug 2008): 21-27.
  • Jacobs, Jill. “The History of “Tikkun Olam”. Erişim: 10 Haziran 2018, http://www.zeek.net/706tohu/index.php?page=2.
  • Kanarek, Jane. “What Does Tikkun Olam Actually Mean?”. Righteous Indignation: A Jewish Call for Justice. Ed. Or N. Rose-Jo Ellen Green Kaiser-Margie Klein. 15-22. Woodstock: Jewish Lights Publishing, 2008.
  • Kellner, Menachem. Maimonides on Judaism and the Jewish People. Albany: State University of New York Press, 1991.
  • Krasner, Jonathan. “The Place of Tikkun Olam in American Jewish Life”. Jewish Political Studies Review 25/3/4 (Fall 2013): 59-98.
  • Lerner, Michael. “Tikkun: To Mend, Repair and Transform the World”. Tikkun 1/1 (3rd Quarter 1986): 3-13.
  • Miami Herald. “This is tikkun olam: Bill Clinton tells Jews in Pembroke Pines about election”. Erişim: 13 Haziran 2018. http://miamiherald.typepad.com/nakedpolitics/2016/10/this-is-tikkun-olam-bill-clinton-tells-jews-in-pembroke-pines-aboutelection.html.
  • Mor, Sagit. “Tiqqun 'Olam (repairing the world) in the Mishnah: From Populating the World to Building A Community”. Journal of Jewish Studies 62/2, (Autumn 2011): 284-310.
  • Neumann, Jonahtan. To Heal The World?: How The Jewish Left Corrupts Judaism and Endangers Israel. New York: All Points Books, 2018.
  • Neusner, Jacob- Avery-Peck, Alan J. “Halakhah”. The Routledge Dictionary of Judaism. 50-51, New York: Routledge, 2004.
  • Reconstructing Judaism. “Tikkun Olam”. Erişim: 06 Temmuz 2018. https://www.reconstructingjudaism.org/act/doing-justice/tikkun-olam.
  • Reform Judaism.org. “How Does Reform Judaism welcome the LGBTQ community?”. Erişim: 06 Temmuz 2018. https://reformjudaism.org/practice/ask-rabbi/how-does-reformjudaism-welcome-lgbtq-community.
  • Rosenthal, Gilbert S. “Tikkun ha-Olam: The Metamorphosis of a Concept”. The Journal of Religion 85/2 (April 2005): 214-240.
  • Rosenthal, Gilbert S. What Can A Modern Jew Believe?. Eugene: Wipf & Stock Publishers, 2007.
  • Salkin, Jeffrey K. “Judaism Beyond Slogans”. Commentary 145/2 (February 2018): 31-36.
  • Schneier, Rabbi Marc- Ali, Imam Shamsi. Sons of Abraham: A Candid Conversation About the Issue that Divide and Unite Jews and Muslims. Boston: Beacon Press, 2013.
  • Scholem, Gershom. “Kabbalah”. Encyclopaedia Judaica. Ed. Fred Skolnik-Michael Berenbaum, 2nd Edition, 11: 586-692. Detroit: Thomson Gale, 2007.
  • Scholem, Gershom. Major Trends in Jewish Mysticism. New York: Schocken Books, 1995.
  • Shervin, Byron L. Faith Finding Meaning: A Theology of Judaism. New York: Oxford University Press, 2009.
  • The Guardian. “Barack Obama’s speech in Jerusalem”. Erişim: 22 Haziran 2018. https://www.theguardian.com/world/2013/mar/21/barack-obama-speech-jerusalem-text.
  • The Jerusalem Post. “The ‘Tikkun Olam’ President”. Erişim: 18 Haziran 2018. https://www.jpost.com/Opinion/Op-Ed-Contributors/The-tikkun-olam-president.
  • The New York Times Magazine. “In Search of the Skeptical, Hopeful, Mystical Jew That Could Be Me”. Erişim: 15 Haziran 2018. https://www.nytimes.com/2008/04/13/magazine/13kabbalah-t.html.
  • The Schechter Institutes. “Pidyon shvuyim (The Redemption of Captives): How Far Should Israil Go in Order to Redeem Captives from Terrorist Organizations?”. Erişim: 15 Haziran 2018. https://www.schechter.edu/pidyon-shvuyim-the-redemption-of-captives-how-far-should-israel-go-in-order-to-redeem-captives-from-terrorist-organizations/.
  • The Washington Post. “Compaign Trail Takes Clinton to South Florida”. Erişim: 13 Haziran 2018. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A449- 2004Oct26.html?noredirect=on.
  • The White House. “Remarks by the President at AIPAC Policy Conference”. Erişim: 12 Haziran 2018. https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2012/03/04/remarks-president-aipac-policy-conference-0.
  • The White House. “Remarks by the President at Reception in Honor of Jewish American Heritage Month”. Erişim: 12 Haziran 2018. https://obamawhitehouse.archives.gov/realitycheck/the-press-office/remarks-president-reception-honor-jewish-american-heritage-month.
  • The White House. “A White House Hanukkah Celebration”. Erişim: 12 Haziran 2018. https://obamawhitehouse.archives.gov/blog/2011/12/09/white-house-hanukkahcelebration.
  • The White House. “President Donald J. Trump Proclaims May 2017 as Jewish American Heritage Month”. Erişim: 28 Haziran 2018. https://www.whitehouse.gov/presidential-actions/president-donald-j-trump-proclaims-may-2017-jewish-american-heritagemonth/
  • United Synagogue of Conservative Judaism. “Social Action/Tikun Olam. Erişim: 07 Temmuz 2018. https://usy.org/get-involved/tikun-olam/
APA ÖZALP M (2019). Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. , 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
Chicago ÖZALP Mürsel Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. (2019): 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
MLA ÖZALP Mürsel Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. , 2019, ss.291 - 309. 10.18505/cuid.538067
AMA ÖZALP M Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
Vancouver ÖZALP M Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
IEEE ÖZALP M "Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma." , ss.291 - 309, 2019. 10.18505/cuid.538067
ISNAD ÖZALP, Mürsel. "Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma". (2019), 291-309. https://doi.org/10.18505/cuid.538067
APA ÖZALP M (2019). Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23(1), 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
Chicago ÖZALP Mürsel Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23, no.1 (2019): 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
MLA ÖZALP Mürsel Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, vol.23, no.1, 2019, ss.291 - 309. 10.18505/cuid.538067
AMA ÖZALP M Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2019; 23(1): 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
Vancouver ÖZALP M Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2019; 23(1): 291 - 309. 10.18505/cuid.538067
IEEE ÖZALP M "Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma." Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23, ss.291 - 309, 2019. 10.18505/cuid.538067
ISNAD ÖZALP, Mürsel. "Yahudilik’te ‘Tikkun Olam: Dünyayı Tamir Etme’ Kavramı Üzerine Bir Araştırma". Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/1 (2019), 291-309. https://doi.org/10.18505/cuid.538067