Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 299 - 327 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33415/daad.644727 İndeks Tarihi: 20-12-2020

YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI

Öz:
Yunus Emre, Anadolu’nun siyasi olarak değişimler geçirdiği bir dönemdeyaşamıştır. Siyasi otoritenin ortadan kalktığı bölgede sosyal hayat da yaşanangelişmelerden etkilenmiştir. Siyasi sıkıntıların yaşandığı bir dönemde o, TapdukEmre’nin dergâhına hizmetkâr olmuştur. Tekke hayatı, yaşadığı aşkın inşa sürecini ifade etmektedir. Onun için aşk, temelde Allah’a ve elçisi Muhammed’ekarşı yaşanandır. Peygamber tasavvurunu büyük oranda aşk oluşturmuştur.Güncel olarak dillendirilen aşkın büyük oranda cinsler arası icrası yapılırken o,ilahi aşkı tercih etmiştir. Kâinatın bu aşk üzerine bina edildiğini vahdet-i vücutanlayışıyla anlatmıştır. Allah Rasûlü hakkında birçok şair şiirler yazmıştır. YunusEmre de Divan’ın büyük bir kısmını, Peygamber’e ve O’na olan aşkına tahsisetmiştir. “Gül Muhammed” anlayışı, fevkalade kıymet ifade etmektedir. O’naolan aşkını, diğer bazı şairlerin yaptığı gibi “gül” üzerinden sembolize etmiştir.Yunus Emre için “ümmet” kavramı önemlidir. Belki yaşadığı dönemin siyasi çalkantıları ve bozulan yönetim birliğinin etkisiyle ümmet anlayışına fevkaladeönem atfetmiştir. Ümmet anlayışının, Peygamber’in mesajı etrafındaolabileceğini düşünmektedir. Belki bu düşünceden hareketle, elinden geleniyaptıktan sonra Peygamber tasavvurunun bir parçası olarak şefaat beklediğinisöylemektedir. Yunus Emre’nin İslami anlayışı incelendiğinde, dine ve Allah Rasûlü’nün hayatına vakıf olduğu anlaşılmaktadır. Hayatı ve eğitimi hakkındayeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Peygamber tasavvurundan anlaşıldığı kadarıyla, belli düzeyde eğitim almış, farklı ilim merkezlerini gezmiş veİslami ilimlerden haberdar olmuştur. Yunus Emre, tekke geleneğinin sadece hâleğitimi olmadığını, ilim yönünün de olabileceğini göstermiştir. Bu tespite, AllahRasûlü ve diğer peygamberler hakkında verdiği bilgileri muhtevi anlayışınıoluşturan dizelere bakıldığında ulaşılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Yunus Emre's Conception Of The Prophet İn His Divan

Öz:
Yunus Emre lived in a period of political changes in Anatolia. Social life in the region, where political authority has disappeared, has also been affected by the developments. He became a servant in the place of Tapduk Emre during a period of political troubles. The process of getting away from the world expresses the process of transcendental structuring. For him, love is fundamentally devoted to Allah and His Messenger Muhammad. The conception of the Prophet was largely composed of love. While the love expressed today is largely interpersonal, he preferred divine love. He stated that the world was built on divine love. Many poets wrote poems about the Prophet Muhammad. Yunus Emre also oriented most of the Divan to the prophet and his love for him. The understanding of Gül Muhammad is very precious. As some poets did, he symbolized his love for the Prophet through the word rose. The concept of ummah is important for Yunus Emre. Perhaps due to the political troubles of his time and the deterioration of the unity of governance, he attached great importance to the understanding of the ummah. He thinks that the understanding of unity of Muslims may be around the message of the Prophet. Perhaps he says that he expects help in the Hereafter as a part of the Prophet's understanding. Looking at the Islamic understanding of Yunus Emre, it is understood that he knew religion and learned the life of the Messenger of Allah. There is not enough information about his life and education. However, from the concept of the Prophet, it was understood that he visited different scientific centers who were educated at a certain level and became aware of Islamic knowledge. Yunus Emre has shown that there is not only behavior training in the derwish lodge but also scientific content. This determination is achieved by looking at the lines that contain the information he gave about the Messenger of Allah and other prophets.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aclûnî, Ebü'l-Fida İsmail b. Muhammed. Keşfü’l-hafâ. Beyrut: Mektebetü’l-kudsi, 1932.
  • Ahmet b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. Kahire: Müessesetü’l-risâle, 1375.
  • Akdemir, Furat. “Kur’an Bağlamında Peygamberlerin Sıfatları”. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/1 (2018): 51-84.
  • Ali el-Müttakî. Kenzü’l-ummal fi süneni’l-akvali ve’l-efal. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1401.
  • Ayvazoğlu, Beşir. Güller Kitabı. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1992.
  • Dede, Behçet. Yunus Emre’nin Eserlerinin Tahlili. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1990.
  • Demirli, Ekrem, “Vahdet-i Vücûd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42:431-435. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
  • Demirci, Mehmet. “Hakikat-i Muhammediyye”. 15/179-180. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Ebû Dâvud es-Sicistanî. Süleyman b. Eş'as b. İshak el-Ezdi. es-Sünen. b.y.: Dârü’l-fikr, ts.
  • Erul, Bünyamin. “Uydurma Rivayetlerde Peygamber Tasavvuru”. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
  • Gölpınarlı, Abdülbâkî. Divân ve Risâletü’n-nushiyye. İstanbul: Derin Yayınları, 2010.
  • Güler, Zülfi. “Yunus Emre’nin Nur-ı Muhammedî Anlatımının Türk Yaratılış Destanlarıyla Benzerliği”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (2006): 63-72.
  • İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibban b. Ahmed et-Temîmî. Şahîhu İbn Hibbân. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1404.
  • Kara, Mustafa. Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: İletişim Yayınları. 1992.
  • Karaman, H.- Çağrıcı, M.- Dönmez, İ.- Gümüş, S. Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
  • Keklik, Nihat. İbnü’l-Arabi’nin Eserleri ve Kaynakları İçin Misdak Olarak el-Fütühât elMekkiyye. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
  • Kurnaz, Cemal. “Gül”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14:219-222, İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
  • Muhyiddin İbnü’l-Arabî. Fütühât el-Mekkiyye. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2015.
  • Müslim, Ebü'l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisabûrî. el-Câmiu’s-sahîh. Beyrut: Dâru ihyâi’ttürâsi’l-Arabî, ts.
  • Nisabûrî, Hâkim. el-Müstedrek ale’s-Sahıhayn. Beyrut: Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1411.
  • Özgümüş, Üzlifat. “Gülabdan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14:227. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
  • Öztoprak, Mustafa. “Yunus Emre’nin Divan’ında Hadise Yaklaşımı”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (Eylül 2019), 185-224.
  • Suyûtî, Celaleddin. Cemu’l-cevami. Kahire: Ezherü’ş-Şerif, 1426.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. el-Fevaidü’l-mecmûa fi ehadisi’l-mevdua. Beyrut: Mektebetü’l-İslami, 1407.
  • Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-Dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. Mu’cemü’l-kebîr. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1427.
  • Tatcı, Mustafa. “Yunus Emre’ye Göre Hz. Muhammed”. Kültür Coğrafyamızda Hz. Muhammed (Sakarya, 7-8 Mart 2009). 56-67. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, ts.
  • Tatcı, Mustafa. “Yunus Emre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43:600-606. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
  • Topçu, Nureddin. “Yunus Emre’de Vahdet-i Vücud”. Yunus Emre İle İlgili Makalelerden Seçmeler. 54-62. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1991.
  • Uysal, Muhittin, Tasavvuf Kültüründe Hadis Konya: Yediveren, 2001.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Şefaat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 38:412-415. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Yıldırım, Ahmet. Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları. Ankara: TDV Yayınları, 2009.
  • Yunus Emre. Divan. Ankara: Akçağ Yayınları, 1991.
APA OZTOPRAK M (2020). YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. , 299 - 327. 10.33415/daad.644727
Chicago OZTOPRAK MUSTAFA YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. (2020): 299 - 327. 10.33415/daad.644727
MLA OZTOPRAK MUSTAFA YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. , 2020, ss.299 - 327. 10.33415/daad.644727
AMA OZTOPRAK M YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. . 2020; 299 - 327. 10.33415/daad.644727
Vancouver OZTOPRAK M YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. . 2020; 299 - 327. 10.33415/daad.644727
IEEE OZTOPRAK M "YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI." , ss.299 - 327, 2020. 10.33415/daad.644727
ISNAD OZTOPRAK, MUSTAFA. "YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI". (2020), 299-327. https://doi.org/10.33415/daad.644727
APA OZTOPRAK M (2020). YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 20(1), 299 - 327. 10.33415/daad.644727
Chicago OZTOPRAK MUSTAFA YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 20, no.1 (2020): 299 - 327. 10.33415/daad.644727
MLA OZTOPRAK MUSTAFA YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, vol.20, no.1, 2020, ss.299 - 327. 10.33415/daad.644727
AMA OZTOPRAK M YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2020; 20(1): 299 - 327. 10.33415/daad.644727
Vancouver OZTOPRAK M YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2020; 20(1): 299 - 327. 10.33415/daad.644727
IEEE OZTOPRAK M "YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 20, ss.299 - 327, 2020. 10.33415/daad.644727
ISNAD OZTOPRAK, MUSTAFA. "YUNUS EMRE’NİN DİVAN’INDAKİ PEYGAMBER ANLAYIŞI". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 20/1 (2020), 299-327. https://doi.org/10.33415/daad.644727