Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular

Yüksel İLTAŞ, (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırşehir, Türkiye)
Kartal DEMİRGÜNEŞ (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırşehir, Türkiye)
Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi
14 3
Yıl: 2020 Cilt: 55 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 972 - 988 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352 İndeks Tarihi: 25-12-2020

Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular

Öz:
Bu çalışmada, 2005:01-2019:12 döneminde BİST Sınai Endeksi ile döviz kuru arasındaki olasıilişkinin, yapısal kırılmaları modellemede birbirinden farklı yaklaşımlar kullanan eşbütünleşmetestleri kullanılarak araştırılması amaçlanmaktadır. Serilerin durağanlık düzeyleri; ADF (1979;1981), Narayan ve Popp (2010) ile Enders ve Lee (2012) tarafından geliştirilen Fourier ADFbirim kök testleri kullanılarak tespit edilmektedir. Seriler arasındaki uzun dönemli ilişkiler;ARDL sınır testi, iki yapısal kırılmalı Hatemi-J (2008) eşbütünleşme testi ve Tsong vd. (2016)tarafından önerilen Fourier eşbütünleşme testi ile incelenmektedir. ARDL ve Hatemi-J (2008)test sonuçları, BİST Sınai Endeksi ile döviz kuru arasında uzun dönem eşbütünleşme ilişkisininbulunmadığına işaret etmektedir. Ancak, söz konusu değişkenler arasındaki ilişkileri bilinmeyenformda ve sayıda yapısal kırılmayı dikkate alarak inceleyen Fourier eşbütünleşme testinden eldeedilen ampirik bulgu, BİST Sınai Endeksi ile döviz kuru değişkenlerinin eşbütünleşik olduklarınıgöstermektedir. Son olarak, DOLS yöntemi ile hesaplanan ve değişkenler arasındaki uzundönemli ilişkiyi yansıtan katsayıya göre; döviz kurunun BİST Sınai endeksi üzerinde uzundönemde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif etkiye sahip olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime:

The Effect of Exchange Rate on Borsa Istanbul Industrial Index: Evidence from Cointegration Tests with Different Approaches to Model Structural Breaks

Öz:
This paper aims to analyze the possible relationship between BIST Industrial Index and currency exchange rate by various cointegration tests using different approaches in modelling structural break(s), covering 2005:01-2019:12. The stationarity of series are tested by ADF (1979; 1981) unit root test, Narayan and Popp (2010) unit root test, and Fourier unit root test proposed by Enders and Lee (2012). Besides, the cointegration relationship between the series is tested by ARDL bound test, Hatemi-J (2008) cointegration test with two structural breaks and Fourier cointegration test introduced by Tsong et al. (2016). ARDL and Hatemi-J (2008) test results show that there is no long-run pattern of cointegration between BIST Industrial Index and currency exchange rate. However, results of Fourier cointegration test that yields efficient findings irrespective of the number and the form of breaks conclude the existence of cointegrationrelationship between the variables. Finally, long-run coefficient estimated by Stock and Watson (1993)’s DOLS methodology posits that currency exchange rate has statistically significant and negative effect on BIST Industrial Index.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aggarwal, R. (1981). "Exchange Rates and Stock Prices - A Study of US Capital Market under Floating Exchange Rates", Akron Business and Economic, 12, 7-12.
  • Akel, V. ve Gazel, S. (2014). "Döviz Kurları İle BİST Sanayi Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 23-41.
  • Altunöz, U. (2016). "Döviz Kuru ile Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Gelişen Ülkeler Örneği", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 663-671.
  • Altunöz, U. (2020). "Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi", Bankacilar Dergisi, 31 (112), 84-104.
  • Aydın, M. (2017). "Gelişmekte Olan Ülkelerde Borsa ile Döviz Kurları Arasındaki İlişki: Simetrik ve Asmimetrik Nedensellik Analizi", Ekonometri ve İstatistik, 27, 1-15.
  • Ayvaz, Ö. (2006). "Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi", İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-14.
  • Bahmani-Oskooee, M. and Saha, S. (2016). "Do Exchange Rate Changes Have Symmetric or Asymmetric Effects on Stock Prices?" Global Finance Journal, 31, 57-72.
  • Bahmani-Oskooee, M. ve Sohrabian, A. (1992). "Stock Prices and the Effective Exchange Rate of the Dollar", Applied Economics, 24(4), 459–464.
  • Belen, M. ve Karamelikli, H. (2016). "Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 34-42.
  • Delgado, N. A. B., Delgado, B. E. and Saucedo, E. (2018). "The Relationship between Oil Prices, the Stock Market and the Exchange Rate: Evidence from Mexico", North American Journal of Economics and Finance, 45, 266-275.
  • Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1979). "Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root", Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427.
  • Edwards, S. (1988). "Exchange Rate Misalignment in Developing Countries", World Bank Occasional Papers, Number 2, New Series, The John Hopkins University Press, Baltimore and London.
  • Elmas, B. ve Esen, Ö. (2011). "Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi: Farklı Ülke Piyasaları İçin Bir Araştırma", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 52, 153-170.
  • Enders, W. and Lee, J. (2012). "The Flexible Fourier Form and Dickey-Fuller Type Unit Root Tests", Economics Letters, 117(1), 196-199.
  • Engle, R. F. and Granger, C. W. J. (1987). "Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing", Applied Econometrics, 39(3), 107-135.
  • Esenyel, N. M. (2017). Türkiye’de Enerji Yakınsama Hipotezinin Sınanması: Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(3), 42-52.
  • Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). "Borsa İstanbul Sektör Endeksleri İle Döviz Kurları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: ARDL Modeli", Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8-28.
  • Franck, P. and Young, A. (1972). "Stock Price Reaction of Multinational Firms to Exchange Realignments", Financial Management, 1(3), 66-73.
  • Ghazali, M. F., Ismail, W., Yasoa, M. R. and Lujuni, N. (2008). "Bivariate Causality Between Exchange Rates and Stock Prices in Malaysia", Business and Finance ESEARCH, 2(1), 53- 59. Giovannini, A. and Jorion, P. (1987). "Interest Rates and Risk Premia in the Stock Market and in the Foreign Exchange Market", Journal of International Money and Finance, 6(1), 107-123.
  • Göktaş, P., Pekmezci, A. ve Bozkurt, K. (2018). Ekonometrik Serilerde Uzun Dönem Eşbütünleşme ve Kısa Dönem Nedensellik İlişkileri (Eviews ve Stata Uygulamaları). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Granger, C. W. J., Huang, B.-N., Yang, C. W. and Org, E. (1998). "A Bivariate Causality between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Recent Asia Flu", UCSD Economics Discussion Paper, 98-09.
  • Granger, C. W. J., Huangb, B. N. and Yang, C. W. (2000). "A Bivariate Causality between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Recent Asian Flu", Quarterly Review of Economics and Finance, 40(3), 337-354.
  • Gregory, A. W. and Hansen, B. E. (1996). "Residual-Based Tests For Cointegration In Models With Regime Shifts", Journal of Econometrics, 70(1), 99-126.
  • Hatemi-J, A. (2008). "Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with an Application to Financial Market Integration", Empirical Economics, 35(3), 497-505.
  • Johansen, S. (1988). "Statistical Analysis of Cointegrating Vectors", Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
  • Johansen, S. and Juselius, K. (1990). "Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration - With Applications to the Demand for Money", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
  • Kasman, S. (2003). "The Relationship between Exchange Rates and Stock Prices: A causality Analysis", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 70-79.
  • Kassouri, Y. and Altıntaş, H. (2020). "Threshold Cointegration, Nonlinearity, and Frequency Domain Causality Relationship between Stock Price and Turkish Lira", Research in International Business and Finance, 52, 1-18.
  • Kıran, B. (2009). "Türkiye’de Döviz Kuru ve Hisse Senedi Fiyatlarının Sınır Testi Analizi", İktisat İşletme ve Finans, 24(275), 66-88.
  • Kutlar, A. (2019). Stata ile Çok Denklemli Zaman Serileri (1. Baskı.). İzmit-Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • Lean, H. H., Narayan, P. and Smyth, R. (2011). "Exchange Rate and Stock Price Interaction in Major Asian mMarkets: Evidence for Individual Countries and Panels Allowing for Structural Breaks", Singapore Economic Review, 56(2), 255-277.
  • Narayan, P. K. and Popp, S. (2010). "A New Unit Root Test With Two Structural Breaks In Level And Slope At Unknown Time", Journal of Applied Statistics, 37(9), 1425-1438.
  • Nieh, C. C. and Lee, C. F. (2001). "Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates for G-7 Countries", Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), 477-490.
  • Pekkaya, M. ve Bayramoğlu, M. F. (2008). "Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: YTL/USD, İMKB 100 ve S&P 500 Üzerine Bir Uygulama", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 163-176.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. J. (2001). "Bounds Testing Approaches To The Analysis of Level Relationships", Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
  • Savaş, İ. ve Can, İ. (2011). "Euro ‐ Dolar Paritesi ve Reel Döviz Kuru’nun İMKB 100 Endeksi’ne Etkisi", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 323-339.
  • Saygılı, H., Saygılı, M. ve Yılmaz, G. (2010). "Türkiye İçin Yeni Reel Efektif Döviz Kuru Endeksleri", Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Çalışma Tebliği, 10(12).
  • Soenen, L. A. and Hennigar, E. S. (1988). "An Analysis of Exchange Rates, and Stock Prices: The US Experience between 1980 and 1986", Akron Business and Economic Review, 19, 7-16.
  • Stock, J. H. and Watson, M. W. (1993). “A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems”, Econometrica, 61(4), 783-820.
  • Tsong, C. C., Lee, C. F., Tsai, L. J. and Hu, T. C. (2016). "The Fourier Approximation and Testing For The Null of Cointegration", Empirical Economics, 51(3), 1085-1113.
  • Yang, S.-Y. and Doong, S.-C. (2004). "Price and Volatility Spillovers between Stock Prices and Exchange Rates: Empirical Evidence from the G-7 Countries", International Journal of Business and Economics, 3(2), 139-153.
  • Zhao, H. (2010). "Dynamic Relationship between Exchange Rate and Stock Price: Evidence from China", Research in International Business and Finance, 24(2), 103-112.
APA ILTAS Y, Demirgüneş K (2020). Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. , 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
Chicago ILTAS YÜKSEL,Demirgüneş Kartal Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. (2020): 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
MLA ILTAS YÜKSEL,Demirgüneş Kartal Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. , 2020, ss.972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
AMA ILTAS Y,Demirgüneş K Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. . 2020; 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
Vancouver ILTAS Y,Demirgüneş K Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. . 2020; 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
IEEE ILTAS Y,Demirgüneş K "Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular." , ss.972 - 988, 2020. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
ISNAD ILTAS, YÜKSEL - Demirgüneş, Kartal. "Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular". (2020), 972-988. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
APA ILTAS Y, Demirgüneş K (2020). Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(2), 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
Chicago ILTAS YÜKSEL,Demirgüneş Kartal Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 55, no.2 (2020): 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
MLA ILTAS YÜKSEL,Demirgüneş Kartal Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.55, no.2, 2020, ss.972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
AMA ILTAS Y,Demirgüneş K Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2020; 55(2): 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
Vancouver ILTAS Y,Demirgüneş K Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2020; 55(2): 972 - 988. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
IEEE ILTAS Y,Demirgüneş K "Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55, ss.972 - 988, 2020. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
ISNAD ILTAS, YÜKSEL - Demirgüneş, Kartal. "Döviz Kurunun Borsa İstanbul Sanayi Endeksi Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmaları Modellemede Farklı Yaklaşımlar Kullanan Eşbütünleşme Testlerinden Bulgular". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 55/2 (2020), 972-988. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.05.1352
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 23:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları