Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları

Gülperi DEMİR, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Fatma GÖKOĞLU, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Beyza KILIÇKALKAN, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Berna Beyza BAŞ, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Havanur ALTUNEL (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Food and Health
9 1
Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 225 - 237 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.3153/FH20023 İndeks Tarihi: 27-12-2020

Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları

Öz:
Bu araştırma, tüketicilerin gıda katkı maddelerine yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi ve cinsiyet faktörü ile ilişkisinin belirlenmesi amacıyla 300 yetişkin tüketici (kadın:%53.0,erkek:%47.0) üzerindeyürütülmüştür. Araştırmanın verileri, yüz yüze uygulanan anket formu ile toplanmıştır. Verilerin istatistikselanalizi, IBM-SPSS 20.0 programıyla yapılmıştır. Araştırmaya katılan tüketicilerin gıda katkı maddeleri ileilgili bilgileri en yüksek oranda (%80.3) kitle iletişim araçlarından edindikleri saptanmıştır (p>0.05). Gıdasatın alırken gıdaların taze ve doğal olması, tüketiciler tarafından en çok önemsenen özelliktir (%63.7,p>0.05). Tüketiciler, gıda katkı maddelerinden en yüksek oranda (%74.0) yapay tatlandırıcıları bilmektedir(p>0.05). Tüketicilerin çoğunluğu (%83.7) en fazla gıda katkı maddesi içeren gıdaların paketli ürünler olduğunu belirtmiştir (p>0.05). Tüketicilerin %82.7’si, gıda katkı maddelerinin tat, renk ve görüntüyü güzelleştirmek amacıyla eklendiğini düşünmektedir (p>0.05). Tüketicilerin %81.0’i, gıda katkı maddelerinin sağlığazararlı olduğunu düşünmektedir (p>0.05). Gıda satın alırken gıda etiketinde gıda katkı maddelerinin varlığınave miktarına dikkat edenleri oranı %57.7’dir (p>0.05). Tüketiciler tarafından gıda katkı maddesi içeren gıdalardan en çok tüketilen ilk 3 gıdanın sırasıyla bisküvi, kraker, kek (%88.7), dondurma (%86.0) ve sucuk(%84.7,p<0.05) olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak; kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri hakkında bilgilendirilmeleri gerektiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Knowledge, attitudes and behaviors of female and male consumers on food additives

Öz:
This study was conducted to investigate the knowledge, attitudes and behaviors of consumers on food additives and to determine their relationship with gender factor. The study was conducted on a total of 300 voluntary adult consumers (female: 53.0%, male: 47.0%) selected by simple random sampling method. The data was collected with a face to face survey method. Statistical analysis of the data was performed by IBMSPSS 20.0 program. The highest proportion of consumers (80.3%) who participated in the study obtained information about food additives via mass media (p>0.05). When purchasing food, the fact that the foods were fresh and natural was the most important feature for consumers (63.7%, p>0.05). Consumers recognize the most artificial sweeteners (74.0%, p>0.05). The majority of consumers (83.7%) stated that the foods containing the most food additives are packaged products (p>0.05). 82.7% of the consumers thought that food additives are added to foods in order to enhance taste, color and appearance (p>0.05). 81.0% of the consumers thought that food additives was harmful to health (p>0.05). When purchasing food, the proportion of those who pay attention to the presence and amount of food additives on the food label is 57.7%, p>0.05). The foods containing food additives that consumers consumed at the highest rates were biscuits, crackers, cakes (88.7%), ice cream (86.0%), sausage (84.7%, p<0.05). As a result, it was determined female and male consumers should be informed about food additives.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdulmumeen, H.A., Risikat, A.N. ve Sururah, A.R. (2012). Food: Its preservatives, additives and applications. International Journal of Chemical and Biochemical Sciences, 1, 36-47.
  • Akbulut, M. (2011). Gıda katkı maddeleri: fonksiyonları ve kaynakları. F. Gültekin (Ed.), 1. Ulusal Helal ve Sağlıklı Gıda Kongresi Gıda Katkı Maddeleri: Sorunlar ve Çözüm Önerileri Kongre Kitabı (s. 59-68) içinde. Ankara: Pozitif Tanıtım Hizmetleri. https://pdfslide.net/documents/1-ulusal-helal-vesaglikli-gida-kongresi-kitabi.html
  • Aksulu, İ. (2001). Tüketicide sağlığını koruma bilinci ve satın alma noktasında tüketici tutumları: ambalajlı gıda ürünleri üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 115-127.
  • Aoki, K., Shen, J., Saijo, T. (2010). Consumer reaction to information on food additives: evidence from an eating experiment and a field survey. Journal of Economic Behavior & Organization, 73, 433-438. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2009.11.007
  • Ayaz-Topçu, A., Yurttagül, M., Yücecan, S. (2005). Üniversite öğrencilerinin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi ve davranışları. Beslenme ve Diyet Dergisi / Journal of Nutrition and Dietetics, 33(2), 39-50.
  • Cevger, Y., Aral, Y., Demir, P., Sarıözkan S. (2008). Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 55, 189- 194.
  • Ceylan, Z., Mol, S. (2015). Nisin ve su ürünleri. Su Ürünleri Dergisi, 32(2), 115-120. https://doi.org/10.12714/egejfas.2015.32.2.08
  • Demirci, M. (2016). Gıda kimyası (Yeni. bs., s. 219-242) içinde. Tekirdağ: Toprak Ofset. ISBN 9789759714628
  • Erdem, N. (2014). Tüketicilerin hazır ve yarı hazır gıdalarda kullanılan gıda katkı maddelerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi) . YÖK ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (386009).
  • Erden-Çalışır, Z., Çalışkan, D. (2003). Gıda katkı maddeleri ve insan sağlığı üzerine etkileri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 32(3), 207-206.
  • Erkan, T. (2010). Gıdalardaki katkı maddeleri/food additives. Türk Pediatri Arşivi Dergisi. 45, 315-318. https://doi.org/10.4274/tpa.45.315
  • Erkmen, O. (2010). Gıda kaynaklı tehlikeler ve güvenli gıda üretimi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 53, 220-235. EUFIC (The European Food Information Council) (2015). Food additives. Erişim adresi: https://www.eufic.org/en/whats-in-food/article/food-additives
  • Gökalp, F. (2007). Gıda ürünleri satın alma davranışında ambalajın rolü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 7(1), 79-97.
  • Gultekin, F., Atay, M. B., Ceylan, B. M., Çetinkaya, N., Golcukcu, A., Savas, H.B. (2014). Medical doctors’ perceptions of food additives. İnternatıonal Journal Of Basic And Clinical Medicine, 2(3), 118-22.
  • Hayran, O., Özbek, H. (2017). Sağlık Bilimlerinde Araştırma Ve İstatistik Yöntemler (Geniş. 2. bs., s. 330) içinde. İstanbul: Nobel Yayınevi. ISBN 9786053352976
  • İncedal-Sonkaya, Z., Ayar, A., Balcı, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin gıda okuryazarlığı ve gıda güvenliği konusunda bilgi, tutum ve davranışları “Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu örneği”. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 75(1), 53-64.
  • Kaur, V.P., Kaur, N., Qumar, N. (2016). Assessment of consumer awareness about usage of food labels and its impact on food buying behaviour. International Journal of Research-Granthaalayah, 4, 10-19.
  • Kaya-Cebioğlu, İ., Önal, A.E. (2017). Gıda katkı maddesi içeren bazı besinlerin tüketiminin ve sağlığa etkilerinin araştırılması: gıdaların risk analizi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 21-35. https://doi.org/10.26453/otjhs.357496
  • Kayışoğlu, S., Coşkun, F. (2016). Determinatıon of the level of knowledge of consumers about food additives. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology (IOSR-JESTFT), 10(8), 53-56. https://doi.org/10.9790/2402-1008015356
  • Kim, E.J., Na, H.J., Kim, U.N. (2007). Awareness on food additives and purchase of processed foods containing food additives in middle school students. Korean J. Human Ecology, 16, 205-218. https://doi.org/10.5934/KJHE.2007.16.1.205
  • Lee, J.S. (2009). Perception on nutrition labeling of the processed food among elementary school teachers in Busan. Korean Journal of Community Nutrition, 14(4), 430-440.
  • Sachithananthan, V. (2017). A study on the consumer awareness of food additives in packaged food and their effects on health in Abha region, Saudi Arabia. Journal of Food Technology and Preservation, 1(3), 14-27.
  • Sezek, F., Kaya, E., Doğan, S. (2008). Üniversite öğrencilerinin genel beslenme alışkanlıkları, katkılı besinler hakkındaki bilgi, görüş ve tutumları. Journal of Arts and Sciences, 10, 117-134.
  • Shim, S.M., Seo, S.H., Lee, Y., Moon, G.I., Kim, M.S., Park, J.H. (2011). Consumers’ knowledge and safety perceptions of food additives: evaluation on the effectiveness of transmitting information on preservatives. Food Control, 22, 1054-1060. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2011.01.001
  • Simmons, A.L., Schlezinger, J.J., Corkey, B.E. (2014). What are we putting in our food that is making us fat? food additives, contaminants, and other putative contributors to obesity. Current Obesity Reports, 3(2), 273-285. http://dx.doi.org/10.1007/s13679-014-0094-y
  • Tayfur, M. (2017). A’dan z’ye gıda katkı maddeleri. M. Tayfur (Ed.), Gıda katkı maddeleri ve yasal düzenlemeler (2 bs., s. 227-239) içinde. Ankara: Detay Yayıncılık. ISBN: 9786055216856
  • Wu, L., Zhang, Q., Shan, L., Chen, Z. (2013). Identifying critical factors influencing the use of additives by food enterprises in China. Food Control, 31, 425-432. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2012.10.028
  • Yılmaz, E., Oraman, Y., İnan, İ.H. (2009). Gıda ürünlerine ilişkin tüketici davranışı dinamiklerinin belirlenmesi: “Trakya örneği”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi/ Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 6(1), 1-10.
  • Yurttagül, M. (1991). Tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi ve uygulamaları. Beslenme ve Diyet Dergisi/ Journal of Nutrition and Dietetics, 20, 199-208.
APA DEMIR G, GÖKOĞLU F, KILIÇKALKAN B, BAŞ B, Altunel H (2020). Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. , 225 - 237. 10.3153/FH20023
Chicago DEMIR GÜLPERI,GÖKOĞLU Fatma Gökoğlu,KILIÇKALKAN Beyza,BAŞ BERNA,Altunel Havanur Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. (2020): 225 - 237. 10.3153/FH20023
MLA DEMIR GÜLPERI,GÖKOĞLU Fatma Gökoğlu,KILIÇKALKAN Beyza,BAŞ BERNA,Altunel Havanur Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. , 2020, ss.225 - 237. 10.3153/FH20023
AMA DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. . 2020; 225 - 237. 10.3153/FH20023
Vancouver DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. . 2020; 225 - 237. 10.3153/FH20023
IEEE DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H "Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları." , ss.225 - 237, 2020. 10.3153/FH20023
ISNAD DEMIR, GÜLPERI vd. "Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları". (2020), 225-237. https://doi.org/10.3153/FH20023
APA DEMIR G, GÖKOĞLU F, KILIÇKALKAN B, BAŞ B, Altunel H (2020). Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Food and Health, 6(4), 225 - 237. 10.3153/FH20023
Chicago DEMIR GÜLPERI,GÖKOĞLU Fatma Gökoğlu,KILIÇKALKAN Beyza,BAŞ BERNA,Altunel Havanur Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Food and Health 6, no.4 (2020): 225 - 237. 10.3153/FH20023
MLA DEMIR GÜLPERI,GÖKOĞLU Fatma Gökoğlu,KILIÇKALKAN Beyza,BAŞ BERNA,Altunel Havanur Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Food and Health, vol.6, no.4, 2020, ss.225 - 237. 10.3153/FH20023
AMA DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Food and Health. 2020; 6(4): 225 - 237. 10.3153/FH20023
Vancouver DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Food and Health. 2020; 6(4): 225 - 237. 10.3153/FH20023
IEEE DEMIR G,GÖKOĞLU F,KILIÇKALKAN B,BAŞ B,Altunel H "Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları." Food and Health, 6, ss.225 - 237, 2020. 10.3153/FH20023
ISNAD DEMIR, GÜLPERI vd. "Kadın ve erkek tüketicilerin gıda katkı maddeleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları". Food and Health 6/4 (2020), 225-237. https://doi.org/10.3153/FH20023
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 16:18

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları