İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 464 - 480 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17556/erziefd.643482 İndeks Tarihi: 28-12-2020
İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi
Öz: Bu çalışmada ilkokul düzeyinde Sosyal Bilgiler öğretiminin etkililiğini ve verimliliğinietkileyebileceği düşünülerek ilkokul öğrencilerinin tarihi mekân kavramına ilişkin algılarınınbelirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırma, nitel araştırma yöntemi desenlerinden olgubilim kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu ise ölçüt örnekleme tekniğine görebelirlenmiştir. Buna göre 2018-2019 eğitim öğretim yılında ilkokul 4. sınıfa devam eden 154öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma verileri, “Tarihi mekân..............gibidir.Çünkü.................” ifadesinin yer aldığı bir form aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerikanalizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre ilkokul öğrencileritarihi mekân kavramı ile ilgili 84 geçerli metafor üretmiştir. Bu metaforlar özelliklerine göre 11kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bunun yanında tarihi mekân kavramı ile ilgili en fazlaüretilen metaforların; kitap, bilgi ve öğretmen olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucundailkokul öğrencilerinin tarihi mekân kavramına yönelik algılarının belirlenmesinde metaforlarınoldukça işlevsel olduğu ve Sosyal Bilgiler öğretimi açısından önemli veriler sağladığı söylenebilir.
Anahtar Kelime: Analysis of Students’ Perception of Historical Places with the Help of Metaphors in the Context of Elementary School Social Studies Teaching
Öz: In this research, primary school student’s perceptions of historical places were investigated, considering that it can affect the effectiveness of social studies teaching. In this context, the research was carried out by phenomenology which is one of the qualitative research method patterns. Criterion sampling technique was used in the selection of the working group. According to this, 154 students attending 4th grade in the 2018-2019 academic year joined in the study. Data collection is collected by means of the form, including the explanation “Historical place is like... .Because ......”. The content analysis technique was used in data analysis. According to the findings of the study, primary school students produced 84 valid metaphors for the concept related to a historical place. These metaphors are classified under 11 conceptual categories in regard to their characteristics. In addition, it was determined that the most commonly expressed metaphors for the concept of historical place by students were books, information and teachers, respectively. As a result of the research, it can be said that metaphors are very functional in determining the perception of primary school students about the concept of historical place and provide important data in terms of Social Studies teaching.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alkış, S. & Oğuzoğlu, Y. (2005). İlköğretim öğrencilerinin tarihi çevre bilgisinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 23-46.
- Akmehmet, T. K. (2008). Müzelerin tarih öğretiminde nesne merkezli eğitim etkinlikleriyle kullanılması ve ilköğretim sosyal bilgiler öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 180(4), 50-67.
- Aköz, F., & Yüzer, N. (2009). Tarihi yapilarda malzeme özelliklerinin belirlenmesinde uygulanan yöntemler. IMO-1. Insaat Muhendisligi Egitimi Sempozyumu, İstanbul-Türkiye, 6-7.
- Aktekin, S (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 2.
- Aktın, K., Karakuş, H., & Sağlam, H. (2013). Sinop üniversitesi öğretmen adaylarının Sinop iline ait tarihi ve kültürel eserler hakkındaki ilgi ve farkındalık düzeyleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (7), 37- 59
- Akturan, U., & Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.) içinde, Nitel araştırma yöntemleri (ss. 83-98). Ankara: Seçkin.
- Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekânlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin “müze eğitimine” ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Arınç, P. C. (2002). Selçuk’ta kültür turizmi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
- Avcı, C., & Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 108- 133.
- Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi (KUYEB), 10 (3), 1313-1322.
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. BEÜ SBE Dergi,7(1), 231-274.
- Boland, B. M. (1994). Our past / ourselves: teaching with historic places. CRM: Using The National Register of Historic Places, 17, 33–35.
- Boland, B. M. (2002). Historic places: common graund for teachers and historians. OAH Magazine of History, 16 (2).
- Bozdoğan, K., & Sünbül, A. M. (2016). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin ‘müze’ kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforlar. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 107-127.
- Callentine, K. K. (2000). Teaching with historic places in the classroom. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23(8), 17–18.
- Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
- Çelik, D., & Yazgan, M. (2009). Kentsel peyzaj tasarımı kapsamında tarihi çevre yenileme çalışmalarının araştırılması: Beypazarı örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 235- 244.
- DeWitt J. & Storksdieck M. (2008). A short review of school field trips: Key findings from the past and implications for the future." Visitor Studies, 11, 2, 181-197.
- Dinç E & Üztemur S. (2018). Müzeler ve tarihi mekânlarda Manisa’nın tarihi ve kültürel özelliklerinin öğretimi. İçinde Edt. Çağlar, İ. M., Çitfçioğlu, F., Ustaoğlu, Z. (Eds.) Geçişten Günümüze Manisa Şehzade II. Mehmet ve Manisa Tarihi- Kültürü- Ekonomisi. 2373- 2393, Celal Bayar Üniversitesi Yayınları.
- Epik, C. (2004). Müzelerin lise öğrencilerinin tarih dersi başarıları ve hatırda tutma becerileri üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Geçit, Y. & Gençer, K. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
- Gökkaya, A. K., & Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506.
- Horton, J. O. (2000). On site learning- the power of historic places. CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23 (8), 4–5.
- Hunter, K., & Shull, C.D. (1992). Teaching with historic places. Social Education, 56 (5).
- Ilgaz, S. & Örten, H. (2015). Sosyal Bilgiler eğitiminde tarihi ve sanatsal mekânlara dayalı öğrenme ortamları. İçinde Sever R. & Koçoğlu E. (Eds.), Sosyal bilgiler eğitiminde mekânsal öğrenme ortamları (ss: 285- 310). Ankara: Pegem Akademi.
- Işık, H. (2008). İlköğretimde tarih konularının yerel tarih ile ilişkilendirilmesinin öğrenci başarısına etkisi. Journal of International Social Research, 1(4).
- Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Kırıkçı, A. C., & Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, (35), 74-86.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (G.Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma.
- MEB, (2005). 4- 5. Sınıf sosyal bilgiler programı. Ankara: MEB Yayınları.
- MEB (2018). 4-7. Sınıf sosyal bilgiler programı. Ankara: MEB Yayınları
- Oxford, R. L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A., & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26, 3- 50.
- Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ‘okul dışı tarih öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 89-121.
- Powers, B. A., & Knapp, T. R. (1995). A dictionary of nursing theory and research. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
- Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
- Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Saban, A., Koçbekir, B.N. & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
- Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 139- 154.
- Shuell, T.J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29(2), 102-108.
- Stradling, R. (2003). 20. Yüzyıl Avrupa tarihî nasıl öğretilmeli? (Çev. Ayfer Ünal). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
- Taş, A. M., & Yıldız, N. (2015). Metaphors about the concept of “Museum” of 4th graders in one elementary school in turkey. International Journal of Education, 7, 19-30
- Taşcan, O. (2011). Tarih öğretiminde mekân kullanımı ve öğretmen görüşleri – Bitlis ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- Uygur, S. M., & Baykan, E. (2007). Kültür turizmi ve turizmin kültürel varlıklar üzerindeki etkileri. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı, 2, 30-49.
- Üztemur, S., Dinç, E., & Acun, İ. (2018). Müzeler ve tarihi mekânlarda uygulanan etkinlikler aracılığıyla öğrencilerin sosyal bilgilere özgü becerilerinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 294-324.
- Üztemur, S., Dinç, E., & Acun, İ. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde müze ve tarihi mekân kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler algılarına etkisi: Bir eylem araştırması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(1), 135-168.
- Van Manen, M. (2014). Phenomenology of practice: meaning-giving methods in phenomenological research and writing. California: Walnut Creek.
- White C. S & White, D. J. D. (2000). Preparing teachers to teach with historic places. CRM: CRM: Creative Teaching with Historic Places, 23(8), 28–30.
- Yaldız, E., & Asatekin, N. G. (2016). Anıtsal yapıların kullanım sürecinde değerlendirilmesine yönelik bir model önerisi. METU Journal of the Faculty of Architecture, 33(2).
- Yeşilbursa, C. C. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımı. TÜBAR-XXIII, 209- 222.
- Yeter, F., & Kurtdede Fidan, N. (2018). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin müze metaforları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1).
- Yıldırım, A., & Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(3), 21-39.
| APA | şekerci h, DOĞAN M (2020). İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. , 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| Chicago | şekerci hanifi,DOĞAN Midrabi Cihangir İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. (2020): 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| MLA | şekerci hanifi,DOĞAN Midrabi Cihangir İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. , 2020, ss.464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| AMA | şekerci h,DOĞAN M İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. . 2020; 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| Vancouver | şekerci h,DOĞAN M İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. . 2020; 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| IEEE | şekerci h,DOĞAN M "İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi." , ss.464 - 480, 2020. 10.17556/erziefd.643482 |
| ISNAD | şekerci, hanifi - DOĞAN, Midrabi Cihangir. "İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi". (2020), 464-480. https://doi.org/10.17556/erziefd.643482 |
| APA | şekerci h, DOĞAN M (2020). İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| Chicago | şekerci hanifi,DOĞAN Midrabi Cihangir İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22, no.2 (2020): 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| MLA | şekerci hanifi,DOĞAN Midrabi Cihangir İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.22, no.2, 2020, ss.464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| AMA | şekerci h,DOĞAN M İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 22(2): 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| Vancouver | şekerci h,DOĞAN M İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 22(2): 464 - 480. 10.17556/erziefd.643482 |
| IEEE | şekerci h,DOĞAN M "İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi." Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, ss.464 - 480, 2020. 10.17556/erziefd.643482 |
| ISNAD | şekerci, hanifi - DOĞAN, Midrabi Cihangir. "İlkokul Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Öğrencilerin Tarihi Mekânlara İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22/2 (2020), 464-480. https://doi.org/10.17556/erziefd.643482 |
