DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE

Ordu, Fatih; yöntem, mustafa kemal

DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE

Fatih ORDU, (Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Programı, Şile, Türkiye)

Mustafa Kemal YÖNTEM (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir, Türkiye)

Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi

11 3

Yıl: 2020 Cilt: 11 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 69 - 91 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-12-2020

DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE

Öz:

The aim of this study is to develop a scale for determining the divergent thinking self-assessmentlevels of adults over 18 years of age. In line with the aim of the present study, a 28-item-trialform was applied to the participants. Exploratory factor analysis based on the method of obliquerotation revealed that the scale had a 21-item and two-factor components structure. Subdimensions are entitled as rationality and subjectivity. The eigenvalue of the rationality subdimension was found to be 6.90. The eigenvalue of the subjectivity sub-dimension was found tobe 3.94. The total variance of the two-factor structure was found to be about 50.66%. TheCronbach coefficient score for the whole scale was.91. The Cronbach coefficient reliability scoresfor the sub-scales of rationality and subjectivity were .92 and .85, respectively. Moreover, itemcorrelation coefficients were above .50 for all the items of the form. Consequently, validity andreliability analysis indicate that the final form can measure the levels of divergent thinking selfassessment of the participants. The Divergent Thinking Self-Assessment Scale may provide anopportunity to reveal whether there is a relationship between self-assessment scale andperformance assessment scale on divergent thinking, which can be a suggestion for furtherstudies. The Divergent Thinking Self-Assessment Scale is considered to contribute to the studiesrelated to creativity and divergent thinking.

Anahtar Kelime:

IRAKSAK DÜŞÜNME ÖZ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ

Öz:

Bu araştırmanın amacı, 18 yaş üstü, yetişkinlerin ıraksak düşünme öz değerlendirme düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmektir. Iraksak düşünme becerileri, yaratıcı düşünme ve yenilikler üretme ile ilişkilidir. Iraksak düşüncenin değerlendirilmesi için geliştirilmiş farklı testler bulunmaktadır. Bu araştırmada geliştirilen ölçme aracında, birey kendisini değerlendirmektedir, kişiler kendilerini ıraksak düşünce bağlamında ne düzeyde yeterli gördüklerini ortaya koymaktadır. Çalışmanın amaçları doğrultusunda 28 maddeden oluşan deneme formu katılımcılara uygulanmıştır. Oblik döndürme yöntemine dayalı açımlayıcı faktör analizi çalışmaları ölçeğin 21 maddeli, iki faktörlü bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymuştur. Alt boyutlar; akıcılık ve öznellik olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin akılcılık alt boyutunun özdeğeri 6.90, öznellik alt boyutunun özdeğeri 3.94 olarak bulunmuştur. Elde edilen iki faktörlü yapının toplam varyansı % 50.66 düzeyindedir. Ölçeğin tamamına ait cronbach α güvenirlik katsayısı .91 iken alt boyutlara ait cronbach α güvenirlik katsayısı akılcılık için .92 öznellik için .85’dir. Ayrıca madde toplam korelasyonları tüm maddeler için .50’nin üzerindedir. Sonuç olarak geçerlik ve güvenirliğe ilişkin bulgular ulaşılan nihai formun, ıraksak düşünce öz değerlendirme düzeyini ölçebileceğine işaret etmektedir. Bu çalışmadan elde edilen ölçek, bireylerin ıraksak düşünme becerilerini değerlendirmelerine olanak sağlamaktadır. Iraksak düşünme gibi farklı düşünme becerilerini değerlendiren ölçüm araçlarının sayısının arttırılması, konu ile ilgili modellerin ve teorilerin geliştirilmesine olanak sağlayabilir. Iraksak Düşünme Öz Değerlendirme Ölçeği'nin yaratıcılık ve ıraksak düşünme ile ilgili çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Althuizen, N., Wierenga, B. & Rossiter, J. (2010). “The Validity of Two Brief Measures of Creative Ability.” Creatıvıty Research Journal, 22(1): 53-61.
Aslan, E. (2001). “Torrance Yaratıcı Düşünce Testi'nin Türkçe Versiyonu.” M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 14: 19-40.
Baer, J. (2011). “How Divergent Thinking Tests Mislead Us: Are the Torrance Tests Still Relevant in the 21st Century? The Division 10 debate”. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. 5(4): 309-313.
Bowden, E. M. & Jung-Beeman, M. (2003). “Normative Data for 144 Compound Remote Associate Problems.” Behavior Research Methods, Instruments ve Computers, 35(4): 634-639.
Brackett, M. A., Rivers, S. E., Shiffman, S., Lerner, N. & Salovey, P. (2006). “Relating Emotional Abilities to Social Functioning: A Comparison of Self-report and Performance Measures of Emotional Intelligence.” Journal of Personality and Social Psychology, 91(4): 780-795. doi.org/10.1037/0022-3514.91.4.780
Büyüköztürk, Ş. (2002). “Faktör analizi: Temel kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32: 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Chıld, D. (2006). The Essentials of Factor Analysis. London: Continuum.
Cohen, R.J. & Swerdlık, M.E. (2015). Psikoloik Test ve Değerleme. Çev: Ezel Tavşancıl. Ankara: Nobel Yayınları.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: PEGEM Akademi Yayıncılık.
Diedrich, j., Jauk, E., Silvia, P. J., Gredlein, J.M., Neubauer, A.C., Benedek, M. (2018) Assessment of Real-Life Creativity: The Inventory of Creative Activities and Achievements (ICAA). Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. 12 (3)304-316
Ferrandiz, C., Ferrando, M., Soto, G., Sainz, M. & Prieto, D.M. (2017). “Divergent Thinking and Its Dimensions: What We Talk About and What We Evaluate?” Anales de Psicologia. 33 (1): 40-47.
Guilford, J.P. (1982). “Cognitive Psychology's Ambiguities, Some Suggested Remedies.” Psychological Review. 89(1): 48-59.
Güngör, D. (2016). “Psikolojide Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi ve Uyarlanması Kılavuzu.” Türk Psikoloji Yazıları, 19 (38): 104-112.
Dirlik, M.E. (2014). Ölçek Geliştirme Konulu Doktora Tezlerinin Test ve Ölçek Geliştirme Standartlarına Uygunluğunun İncelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2): 62-78.
Erkuş, A., Sünbül, A., Sünbül, S.Ö., Yormaz, S. & Aşiret, S. (2017). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme II. Ankara: Pegem Akademi.
Hair, Jr., J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Hawthorne G., Saggar, M., Quintin, E.M., Bott N., Keinitz, E., Liu, N., Chien, Y.H., Hong, D., Reiss, A.L. (2016) Designing a Creativity Assessment Tool for the Twenty-First Century: Preliminary Results and Insights from Developing a Design-Thinking Based Assessment of Creative Capacity. Design Thinking Research. 111-123. doi.org/10.1007/978-3-319-19641-1_8.
Heller, K.A. (2004). “Identification of Gifted and Talented Students.” Psychology Science, 46(3): 302 – 323.
Kaufman, J. C. (2002). Creativity and Confidence: Price of Achievement": Comment. American Psychologist. 57(5): 375-376.
Karakoç, F.Y. & Dönmez, L. (2014). Ölçek Gelişṫ irme Çalışma ̇ larında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 5 (40): 39- 49.
Lee, Y. J. (2004). Effects of Divergent Thinking Training/Instructions on Torrance Tests of Creative Thinking and Creative Performance. Doktora Tezi, University of Tennessee.
Lucas, B. (2016) A Five-Dimensional Model of Creativity and its Assessment in Schools. Applıed Measurement In Educatıon. 29 (4) 278-290.
Mednick, S. A. (1968). “The Remote Associates Test.” The Journal of Creative Behavior, 2(3): 213-214.
Özen, G., Doğan, A. & Cinan, S. (2015). “Uzak Bağlantılar Testi: Norm ve Güvenirlik Çalışması.” Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 35:2-25.
Pintrich, P. R. & De Groot, E. (1990). “Motivational And Self-Regulated Learning Components Of Classroom Academic Performance.” Journal of Educational Psychology, 82(1): 33-40
Reisman, F., Keiser, L., Otti, O. (2016) Development, Use and Implications of Diagnostic Creativity Assessment App, RDCA – Reisman Diagnostic Creativity Assessment. Creatıvıty Research Journal, 28(2) 177-187.
Shen, T., Lai, J.C. (2014). “Exploring the Relationship between Creative Test of ATTA and the Thinking of Creative Works” Procedia-Social and Behavioral Sciences (112): 557-566.
Siegel, J. & Bugg, J. M. (2016). “Dissociating Divergent Thinking and Creative Achievement by Examining Attentional Flexibility and Hypomania.” Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 10(4): 416- 424.
Soper, D.S. (2017). “A-priori Sample Size Calculator for Structural Equation Models Software.” Available from http://www.danielsoper.com/statcalc
Sümer, N. (2000). “Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar.” Türk Psikoloji Yazıları, 3(6): 49-74.
Sünbül, A.M. (2004). “Düşünme Stilleri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği.” Eğitim ve Bilim, 29 (132): 25-42.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. New York: Pearson Education.
Zeng, L., Proctor, R.W. & Salvendy, G. (2011). “Can Traditional Divergent Thinking Tests be Trusted in Measuring and Predicting Real-World Creativity?” Creativity Research Journal, 23:1, 24-37.

APA	Ordu F, yöntem m (2020). DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. , 69 - 91.
Chicago	Ordu Fatih,yöntem mustafa kemal DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. (2020): 69 - 91.
MLA	Ordu Fatih,yöntem mustafa kemal DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. , 2020, ss.69 - 91.
AMA	Ordu F,yöntem m DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. . 2020; 69 - 91.
Vancouver	Ordu F,yöntem m DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. . 2020; 69 - 91.
IEEE	Ordu F,yöntem m "DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE." , ss.69 - 91, 2020.
ISNAD	Ordu, Fatih - yöntem, mustafa kemal. "DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE". (2020), 69-91.

APA	Ordu F, yöntem m (2020). DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 69 - 91.
Chicago	Ordu Fatih,yöntem mustafa kemal DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 11, no.39 (2020): 69 - 91.
MLA	Ordu Fatih,yöntem mustafa kemal DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, vol.11, no.39, 2020, ss.69 - 91.
AMA	Ordu F,yöntem m DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 11(39): 69 - 91.
Vancouver	Ordu F,yöntem m DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 11(39): 69 - 91.
IEEE	Ordu F,yöntem m "DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE." Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 11, ss.69 - 91, 2020.
ISNAD	Ordu, Fatih - yöntem, mustafa kemal. "DEVELOPMENT OF DIVERGENT THINKING SELF-ASSESSMENT SCALE". Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 11/39 (2020), 69-91.