Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 99 - 134 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377 İndeks Tarihi: 30-12-2020

TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ

Öz:
Yakınını şehit veren kişi, bu beklenmedik ani durum neticesinde olayı anlamaya ve anlamlandırmaya çalışır. Şehadet haberinin alınması ile beraber, aile üyelerinin hayatında yeni bir dönem başlayacağı söylenebilir. Aile üyeleri bir yandan “neden benim çocuğum/eşim/ babam/kardeşim?” gibi soruları sorarken; diğer yandan şehitlik kavramının manevi boyutu ile ilgili önceden sahip olunan bilgiler çerçevesinde bu durum ile başa çıkmaya çalışır. Bu süreçte sahip olunan Allah algısı da yas süreci için önemli bir yere sahiptir. Doğumundan itibaren evladı ile yakın bağ kuran şehit annelerinin bu süreç ile başa çıkmasında, bu durumu yeniden anlamlandırmasında manevi ve psiko-sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak yapılandırılmış bir uygulamanın önemli olacağı ön görülmüştür.Bu çalışmanın amacı Tasavvuf Müziği ve El Sanatı ile Yapılandırılmış Manevi Bakım Uygulaması’nın şehit annelerinin Tanrı Algısı ve yas düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmaya n=7 şehit annesi katılmıştır. 6 oturumlu, ön test son test uygulamalı deneysel bir araştırma deseni tasarlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sevgi yönelimli Tanrı Algısı ve Yas’ın düşünsel alt boyutunda anlamlı bir farklılık görülmüştür. Uygulama öncesi ve sonrası toplam Tanrı Algısı’nda yükselme gerçekleşirken, korku yönelimli Tanrı Algısı’nda da düşme görülmüştür. Fakat anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Yas ölçeğinde uygulama öncesi ve sonrasında hem toplam Yas puanı hem de yasın fiziksel, duygusal, davranışsal boyutlarında anlamlı bir farklılık görülmemiştir.Ayrıca yapılandırılmış manevi bakım uygulamasının Yas ölçeği ve Tanrı Algısı ölçeğinin alt boyutlarında etkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ademhan Tunaç, Çiğdem. Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Şehit Eşlerinin Yaşam Deneyimleri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2018.
  • Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. “Tarihçe”. Erişim Tarihi: 7 Kasım 2018. https://sehityakinlari.aile.gov.tr/tarihce.
  • Artut, Kazım. Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları, 2009.
  • Aydın Güler, Özlem. Yaşamı Sürdürmede Dini İnancın Rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2011.
  • Atar, Fahrettin."Şehîd". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38: 428-431. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Başaran Tanrıöver, Gülşah. “Müzikle Tedavi Yöntemleri”. e-Journal of New World Sciences Academy 5/3 (July 2010): 150-157.
  • Balcı Çelik, Seher. “Yas Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/25 (2006): 105-114.
  • Belen, Fatıma Zeynep. “Olağanüstü Hâllerde Vaaz”. Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu(17-18 Aralık 2011).1: 465-484, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
  • Belen, Fatıma Zeynep. Manevi Danışmanlıkta Bibliyoterapi Tekniği ve Uygulanması.Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2014.
  • Belen, Fatıma Zeynep “Manevi Danışmanlıkta Bibliyoterapi Uygulama Örneği: Bibliyoterapinin Algılanan Stres ve Dini Başa Çıkma Üzerindeki Etkisi”. Toplum Bilimleri Dergisi 10/19(Ocak-Haziran 2016): 9-42.
  • Berksun, Erkan Oğuz. “Psikososyal Ve Medikal Yönleriyle Kayıp, Yas, Ölüm”. Kriz Dergisi3 / 1 (Mart 1995): 68-69.
  • Bildik, Tezan. “Ölüm, Kayıp, Yas ve Patolojik Yas”. Ege Tıp Dergisi52 / 4 (Aralık 2013): 223-229.
  • Bilgin, Nuran. Folklorik Yapma Bebekçilik. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, 1990.
  • Çelik, Seda-Sayıl Işık. “Patolojik Yas Kavramı Yeni Bir Yaklaşım: Travmatik Yas”. Kriz Dergisi 11 / 2 (Haziran 2003): 29-34.
  • Dahdah, Daniel Ferreira –Rego, Francisca –Joaquim, ReginaHelena VitaleTorkomian-Bombarda, TatianaBarbieri-Nunes, Rui. “Daily Life andMaternalMourning: A Pilot Study”. DeathStudies. 43/5 (July 2018):292-300. https://doi.org/10.1080/07481187.2018.1458762
  • Diyanet İşleri Başkanlığı.“Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü”. Erişim Tarihi: 01 Ocak 2019.http://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/Sayfalar/DHGM.aspx.
  • Duran, Songül –Ünsal, Gül. “Çankırıİlindeki Şehit Aileleri ve Malul Gazilerin Psikolojik Dayanıklılık ve Depresif Durumlarının Belirlenmesi”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 5/2(Nisan 2014): 158-163.
  • Erer, Sezer -Atıcı, Elif. "Selçuklu ve Osmanlılarda Müzikle Tedavi Yapılan Hastaneler". Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 36 / 1 (Mart 2010): 29-32.
  • Freud, Sigmund. Yas ve Melankoli.Trc. Aslı Emirsoy. İstanbul: Telos Yayınevi, 2014.
  • Gedik, Esra. “Türkiye’de Şehit Annelerinin Savaş ve Çözüm Algıları”. Fe Dergi 1/2(2009): 29-43.http://cins.ankara.edu.tr/sehit.html.
  • Gençel, Özge. “Müzikle Tedavi”. Kastamonu Eğitim Dergisi14/2 (Ekim 2006): 697-706.
  • Güler, Özlem. “Tanrı Algısı Ölçeği (TA): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XLVIII/1(2007): 123-133.
  • Güler, Özlem. Tanrı'ya Yönelik Atıflar, Benlik Algısı Ve Günahkarlık Duygusu (Yetişkin Örneklem). Yüksek LisansTezi, Ankara Üniversitesi, 2007.
  • Gürkan, Salime Leyla. "Şehîd". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38: 431-433. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Hürriyet. “Kırıkkale Haberleri: Şehit Uzman Çavuş Mehmet Türken'i ikizleri uğurladı”. Erişim: 08 Ocak 2019. www.hurriyet.com.tr/sehit-uzman-cavus-mehmet-turkeni-ikizleri-ugur-40845104.
  • Kalender, Ruhi. "Ruh Hastalıkları Tedavisinde Musiki". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi31 / 1 (Nisan 1990): 271-281.
  • Kara, Elif. "Yas Süreci ve Dini Danışmanlık". Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / (Nisan 2016): 251-270. http://dx.doi.org/10.21054/deuifd.284624.
  • Kaya, Ayşe. “Üniversite Öğrencilerinde Dinî İçerikli Müzik Terapinin Kaygı, Duygu Durumu ve Algılanan Stres Üzerindeki Etkisi”. Uluslararası Din & Felsefe Araştırmaları Dergisi1/1 (Haziran 2018): 52-72.
  • Kırıkkaleli Şehitler, Kırıkkale: Kale Medya Grup, 2018.
  • Kırıkkale Valiliği. “Şehit J.Uzm.Çvş Yahya Şen Son Yolculuğuna Uğurlandı”. Erişim: 08 Ocak 2019. http://www.kirikkale.gov.tr/sehit-juzmcvs-yahya-sen-son-yolculuguna-ugurlandi.
  • Kış, Betül. Müslümanlarda Bağlanma ve Tanrı Algısı.Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, 2018.
  • Kübler-Ross, Elisabets. Ölüm ve Ölmek Üzerine. Trc. Ekin Uşşaklı. Ankara: A.P.R.I.L Yayıncılık, 2010.
  • Malkinson, Ruth. Bilişsel Yas Terapisi Bir Yakınını Yitirdikten Sonra Yaşamın Anlamını Yeniden Yapılandırma. Trc.Semra Kunt Akbaş. Ankara: HYB Basım Yayın, 2009.
  • Milliyet. “Şehit Emre Güngör Son Yolcuğuna Uğurlandı”. Erişim: 08 Ocak 2019. http://www.milliyet.com.tr/sehit-emre-gungor-son-yolcuguna-ugurlandi-kirikkale-yerelhaber-3084946/.
  • Miraglia, Dorothy A. “IntroductionToThe Creative TherapiesInDealingWithGriefAndLossIssues”. Using TheCreative TherapiesToCopeWithGriefAndLoss. Ed. StephanieL.Brooke -Dorothy A. Miraglia, 5-24. Illinois USA: Charles C Thomas Publisher, 2015.
  • Nurdoğan, Ali Kemal. Şehit Yakınları ve Gazilere Sağlanan Desteklerin Sosyal Dışlanma Algısı ve Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2018.
  • Özçelik, Muhittin. Duygusal Zekâ Becerileri Eğitimi Programının Şehit Ailelerinin Depresyon ve Anksiyete Düzeylerine Etkisi.Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2007.
  • Özdamar, Kazım. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi, 2004.
  • Özdoğan, Öznur. İsimsiz Hayatlar Manevi ve Psikolojik Yaklaşımla Arınma ve Öze Dönüş. Ankara: Özdenöze Yayınları, 2010a.
  • Özdoğan, Öznur. Aşkın Yanımız Maneviyat. Ankara: Özdenöze Yayınları, 2010b.
  • Öztürk, Levent-Özbek, Hanefi. “Özbek Küllerinden Doğan Bir Tıbbi Uygulama: Müzik Terapi”. Sağlık Hizmetleri ve Eğitimi Dergisi 2/1 (Mart 2018): 1-8. http://dx.doi.org/10.26567/JOHSE.2018142106.
  • Sakin, Neval.”Türkiye’de Geleneksel Kıyafetlerin Yaşatılmasında “Folklorik Yapma Bebekler”. TurkishStudies International PeriodicalfortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic 11/18 (Fall 2016): 177-202. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9814.
  • Sarı, Ethem. Şehit Ailelerinin Yas, Duygulanım Şiddeti Sosyal Bozulma Ve Ptsb Düzeyleriile Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkininin İncelenmesi: Tarsus Örneği.Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, 2018.
  • Sencer, Muzaffer.Toplumbilimlerinde Yöntem. İstanbul: Beta Basım, 1989.
  • Sezer, Fahri. “ThePsychologicalİmpact of Ney Music”. TheArts in Psychotherapy39/5(November 2012): 423-427. https://doi.org/10.1016/j.aip.2012.07.003.
  • Şehit Aileleri Federasyonu. “Hakkımızda”. Erişim Tarihi: 21 Aralık 2018. www.sehitler.org.tr/hakkimizda.html.
  • Wright, Bob. LossandGrief.London: M&K Publishing, 2007.
  • Yılmaz, Sema. "Çocuklarda Ölüm Kaygısı’nın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". Bilimname2013/2(Ağustos 2014): 169-189.
  • Yılmaz, Sema. "8-13 Yaş Çocuklarının Bilişsel Gelişiminde Ölüm Kavramı". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16 / 1(Haziran 2012): 9-42.
APA Belen F, OZHAVZALI M, Selimoglu O, YAĞIZ F (2019). TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. , 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
Chicago Belen Fatıma Zeynep,OZHAVZALI MÜZEYYEN,Selimoglu Omer,YAĞIZ FATMA TALİA TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. (2019): 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
MLA Belen Fatıma Zeynep,OZHAVZALI MÜZEYYEN,Selimoglu Omer,YAĞIZ FATMA TALİA TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. , 2019, ss.99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
AMA Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. . 2019; 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
Vancouver Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. . 2019; 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
IEEE Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F "TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ." , ss.99 - 134, 2019. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
ISNAD Belen, Fatıma Zeynep vd. "TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ". (2019), 99-134. https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
APA Belen F, OZHAVZALI M, Selimoglu O, YAĞIZ F (2019). TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(41), 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
Chicago Belen Fatıma Zeynep,OZHAVZALI MÜZEYYEN,Selimoglu Omer,YAĞIZ FATMA TALİA TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.41 (2019): 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
MLA Belen Fatıma Zeynep,OZHAVZALI MÜZEYYEN,Selimoglu Omer,YAĞIZ FATMA TALİA TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.41, 2019, ss.99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
AMA Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 0(41): 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
Vancouver Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 0(41): 99 - 134. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
IEEE Belen F,OZHAVZALI M,Selimoglu O,YAĞIZ F "TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ." Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.99 - 134, 2019. 10.30623/harranilahiyatdergisi.550377
ISNAD Belen, Fatıma Zeynep vd. "TÜRK TASAVVUF MÜZİĞİ VE EL SANATI İLE YAPILANDIRILMIŞ MANEVİ BAKIM UYGULAMASI: KIRIKKALE ŞEHİT ANNELERİ ÖRNEĞİ". Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 41 (2019), 99-134. https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.550377