Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 142 - 158 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790 İndeks Tarihi: 31-12-2020

KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Öz:
XII. yüzyılda yaşamış Hanefî fakihlerinden olup, kendisinin “sahih” olarak değerlendirdiği görüşlerin diğer Hanefi âlimlerin görüşlerine tercih edilebileceği söylenen ve âlimlerin görüşlerini zikrederken yaptığı değerlendirme ve tercihlerle “mesâilde müctehid” grubuna sokulan Kâdîhan’ın (ö. 592/1196) Fetâvâ’sı, el-Fetâva'l-Hâniyyeveyasadece el-Hâniyyeolarak da bilinip Hanefî mezhebinin en fazla itibar edilen fetva kitaplarından birisi olmuştur. Osmanlı şeyhülislâm ve müftülerinin de fetvalarını verirken görüşlerine mesnet teşkil edecek nakilleri getirdikleri eserlerin başında Kâdîhan’nın Fetâvâ’sı gelmektedir. Bu çalışmada Kâdîhan’ın söz konusu eserinde, Hz. Peygamber (s.a.v.) zamanından beri tartışılan ve günümüzde de tartışma konusu olmaya devam eden aynı zamanda insanlığın ilk gününden beri dinî ve/veya din dışı amaçlarla doğumdan ölüme kadar hayatın her safhasında vazgeçilmezliğini devam ettiren mûsiki konusu ile alakalı meselelerin tespit edip değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Neticede, mûsiki konusundaki onca müspet rivayete ve mûsikiinsan ilişkisine rağmen mutlak olarak menfi düşüncelere sahip olmanın ve bu düşüncelerin kitaplarda yer almasının oluşturduğu tezat eskiden olduğu gibi bugün de insanların zihinlerini meşgul etmeye devam etmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bardakoğlu, Ali. “Hanefî Mezhebi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/1-21. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Bıyık, Tacetdin. Osmanlı Fetvalarında Mûsikî. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
  • Birgivî, Takiyyüddin Mehmed b. Pir Ali. et-Tarîkatü’l-Muhammediyye fî beyâni’s-sîreti’nNebeviyyeti’l-Ahmediyye. İstanbul: y.y., 1289.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ.nşr. Muhammed Fuad Abdülbâkî. 4 Cilt. Kahire: Matbaatü’s-Selefiyyeti ve Mektebetüha, 1400/1980.
  • Çağıl, Necdet. “Kutsal Metinler ve Müzik”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi39 (2013), 1-46.
  • Düzenli, Pehlul. İslâm Kültür Tarihinde Mûsikî. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2014.
  • Ebüssuûd Efendi, Ahmed b. Şeyh Muhyiddin b. Muhammed b. Mustafa. Fetâvâ-yı Ebüssuûd.Mürettib:Bozanzâde, İstinsah Tarihi: 996/1587. Şehid Ali Paşa, 1028: 1a-360b. Süleymaniye Kütüphanesi.
  • Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed. İhyâü ulûmi’d-dîn.Beyrut: Dâru İbni Hazm, 2005.
  • Kâdîhan, Fahrüddîn Ebü’l-Mehâsin el-Hasen b. Mansûr, el-Özkendî, el-Fergânî. Fetâvâ Kâdîhân fi mezhebi’l-İmâmi’l-A’zam Ebî Hanîfete’n-Nu’mân. Editör: Sâlim Mustafâ el-Bedrî. 3 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
  • Karaçam, İsmail. Kur’an-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri. 5. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1991.
  • Kemalpaşazâde (İbn-i Kemal), Şemseddin Ahmed b. Süleyman. Risâletü’l-münîre.İstanbul: Sahaf Ahmet Efendi Matbaası, 1296.
  • Kınalızâde Ali Çelebi. Ahlâk-ı Alâ’î.Haz. Mustafa Koç. İstanbul: Klasik Yayınları, 2007.
  • Koca, Ferhat. “Hâherzâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15/135. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Mevsılî, Abdullah b. Mahmûd. el-İhtiyâr li ta’lîli’l-Muhtâr.tah. Şuayb el-Arnaût. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ.nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: y.y., 137475/1955-56.
  • Okiç, M. Tayyip. Kur’ân-ı Kerimin Üslûb ve Kırâati. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1963.
  • Öğüt, Salim. “Ebû Yûsuf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/260-265. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
  • Öğüt, Salim. “İmameyn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 22/207. Ankara: TDV Yayınları, 2000.
  • Özel, Ahmet. “Gayri Müslim”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13/418-427. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
  • Özel, Ahmet. “Kādîhan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/121-123. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
  • Pakalın, Mehmet Zeki. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. 3 Cilt. İstanbul: MEB Yayınları, 1993.
  • Şahin, Kamil. “Halvânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15/383. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Taş, Aydın. “Şeybânî, Muhammed b. Hasan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/38-42. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Uludağ, Süleyman. İslam Açısından Müzik ve Semâ. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2005.
  • Uzunpostacı, Mustafa. “Ebû Hanîfe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/131-138. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Üneys, İbrahim (Medkur)v.dğr. el-Mu’cemü’l-vasîṭ.Kahire: Mektebetü’ş-Şurûku’d-Düveliyye, 2004.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Fâsık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/200-205. Ankara: TDV Yayınları, 1995.
  • Ziriklî, Hayreddin. el-Aʿlâm: Ḳāmûsüterâcim. nşr. Züheyr Fethullah. 8 Cilt. Beyrut: Dârü’l-İlm li’l-Melâyin, 7. Basım,1986.
APA Bıyık T (2020). KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. , 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
Chicago Bıyık Tacetdin KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. (2020): 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
MLA Bıyık Tacetdin KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. , 2020, ss.142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
AMA Bıyık T KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. . 2020; 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
Vancouver Bıyık T KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. . 2020; 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
IEEE Bıyık T "KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ." , ss.142 - 158, 2020. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
ISNAD Bıyık, Tacetdin. "KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ". (2020), 142-158. https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
APA Bıyık T (2020). KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(44), 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
Chicago Bıyık Tacetdin KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.44 (2020): 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
MLA Bıyık Tacetdin KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.44, 2020, ss.142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
AMA Bıyık T KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(44): 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
Vancouver Bıyık T KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(44): 142 - 158. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
IEEE Bıyık T "KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ." Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.142 - 158, 2020. 10.30623/harranilahiyatdergisi.780790
ISNAD Bıyık, Tacetdin. "KÂDÎHAN’IN FETÂVÂ ADLI ESERİ ÖZELİNDE MÛSİKİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ". Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 44 (2020), 142-158. https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.780790