BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI

Rafet AKTAŞ, (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Ankara, Türkiye)
Merve ACAR (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Ankara, Türkiye)
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
18 0
Yıl: 2020 Cilt: 38 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 185 - 214 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-11-2020

BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI

Öz:
Yayınlanan BDS 701’nolu standartile 2017 yılından itibaren Türkiye’dekilit denetim konularına bağımsızdenetim raporlarında yer verilmesizorunlu hale getirilmiştir. Denetimfaaliyetini sürdüren bağımsız denetçiler, denetimsüreci içerisinde karşılaştıkları, işletmeninmuhasebe tahminlerini ve yönetim yargılarını,önemli yanlışlıkları ve mühim riskleri içeren önemliişlem ve dikkat çeken hususları “Kilit DenetimKonuları” olarak açıklamaktadır. Kilit denetimkonusunun seçilmesi sürecinde önemlilikseviyelerinin farklılaşıp farklılaşmadığı buçalışmanın temel motivasyonu olmuştur. Bu çalışmakapsamında, Borsa İstanbul 100 endeksinde yer alanşirketlerin bağımsız denetim raporlarında ilk defa2017 yılında yer almaya başlayan kilit denetimkonuları 2017 ve 2018 dönemleri için incelenmiştir.Şirketlerin raporlarında Kilit Denetim Konularıolarak en sık yer alan hesap kalemleriraporlandıktan sonra, bu hesaplar denetimdeönemlilik seviyesi kapsamında analiz edilmiş veönemlilik seviyelerinde kullanılan yöntemlerbazında ya da yıllar bazında önemli bir fark olupolmadığı t-test aracılığıyla sorgulanmıştır. Sonuçlaragöre önemlilik eşik değerleri, kullanılan hesaplamayöntemi çerçevesinde birbirinde anlamlı bir şekildefarklılaşırken, yıllar itibariyle (2017 ve 2018dönemi) önemlilik seviyelerinde anlamlı bir farklılıkgözlemlenmemiştir.
Anahtar Kelime:

CRITICAL AUDIT MATTERS WITHIN THE PERSPECTIVE OF AUDIT MATERIALITY THRESHOLD: BORSA ISTANBUL CASE

Öz:
Firms in Turkey are required to report “Critical Audit Matters” in the audit reports as a separate section by Independent Audit Standard 701 since 2017. Independent auditors communicate auditor insights to investors about the most difficult, subjective, or complex auditor judgments under the critical audit matters section. The main motivation of this study is to analyze the critical audit matters within the perspective of “materiality” concept in the audit process. Within this regard, the independent audit reports (especially the critical audit matters section) of companies listed in Borsa Istanbul 100 are analyzed for the years 2017 ve 2018. After making some descriptive inferences about the critical audit matters reported in the audit reports, the materiality levels of critical audit matter related accounts are calculated and analyzed via t-test to understand whether there is a significant difference among the materiality calculation methods or through the aforementioned years. According to the results, the materiality levels of critical audit matters related accounts differ among different materiality calculation methods, however, there is no significant difference between the materiality thresholds of 2017 and 2018.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdoğan, N., S. Bülbül (2019), “Bağımsız Denetçi Raporlarında Kilit Denetim Konularının Bildirilmesinde Bist 100 Şirketlerindeki İlk Uygulama Sonuçlarının Değerlendirmesine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış Accounting & Auditing Review, 18 (56), 1-24.
  • Bağımsız Denetim Standardı (700) (2014), Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20700.pdf. E.T.: 01.06.2020
  • Bağımsız Denetim Standardı (320) (2017), Bağımsız Denetimin Planlanması ve Yürütülmesinde Önemlilik, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%2 0320-Site.pdf. E.T.: 01.06.2020
  • Bağımsız Denetim Standardı (701) (2017), Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20701.pdf. E.T.: 01.06.2020
  • Bağımsız Denetim Standardı (450) (2017), Bağımsız Denetimin Yürütülmesi Sırasında Belirlenen Yanlışlıkların Değerlendirilmesi, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS % 2 0450.pdf. E.T.: 01.06.2020
  • Bedard, J., N Gonthier-Besacier, A. Schatt (2014), “Costs ve Benefits of Reporting Key Audit Matters in the Audit Report: The French Experience”, International Symposium on Audit Research, 5-21. Maastricht: ISAR-International Symposium on Audit Research.
  • Blokdijk, H., F. Drieenhuizen, D.A. Simunic, M.T. Stein (2003), “Factors Affecting Auditors’ Assessments of Planning Materiality”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 22(2), 297-307.
  • Boatsman, J.R., J.C. Robertson (1974), “Policy-Capturing on Selected Materiality Judgements”, Accounting Review, 49(2), 342–352.
  • Brasel, K., M.M. Doxey, J.H. Grenier, A. Reffett (2016), “Risk Disclosure Preceding Negative Outcomes: The Effects of Reporting Critical Audit Matters on Judgments of Auditor Liability”, The Accounting Review, 91(5), 1345-1362.
  • Brown, T., T.M. Majors, M. Peecher (2015), “The Influence of Evaluator Expertise, a Judgment Rule, and Critical Audit Matters on Assessments of Auditor Legal Liability”, Working paper. Illinois: University of Illinois at Urbana–Champaign.
  • Can, M. (2017), “BDS 701 Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi Standardı Uygulamasına İlişkin Denetçi Beklentilerinin Araştırılması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Chen, H., K. Pany, J. Zhang (2008), “An Analysis of the Relationship Between Accounting Restatements and Quantitative Benchmarks of Audit Planning Materiality”, Review of Accounting and Finance, 7(3), 236-51.
  • Chewning, G., P. Kurt, S. Wheeler (1989), "Auditor Reporting Decisions Involving Accounting Principle Changes: Some Evidence on Materiality Thresholds", Journal of Accounting Research, 27(1), 78-96.
  • Christensen, B.E., S.M. Glover, C.J. Wolfe (2014), “Do Critical Audit Matter Paragraphs in the Audit Report Change Nonprofessional Investors' Decision to Invest?”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 33(4), 71-93.
  • Chye Koh, H; E.S. Woo (1998). “The Expectation Gap in Auditing”, Managerial Auditing Journal, 13(3), 147-154.
  • Coate, C.J., R.E. Florence, K.L. Kral (2002), “Financial Statement Audits, a Game of Chicken?”, Journal of Business Ethics, 41(1-2), 1-11.
  • Cömert, N. (2012), “Uluslararası Denetim Standartları Kapsamında Önemlilik Düzeyinin Belirlenmesinde Kullanılabilecek Yöntemler”, Mali Çözüm Dergisi, Ocak-Şubat: 29-49.
  • DeZoort, F. T., Travis H., ve Jonathan D.S. (2018), "A Comparative Analysis of Investor ve Auditor Materiality Judgments", Auditing: A Journal of Practice ve Theory, In Press.
  • Doğan, A. (2018), “Bağımsız Denetimde Yeni Bir Yaklaşım: Kilit Denetim Konuları”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 65-89.
  • Gimbar, C., B. Hansen, M.E. Ozlanski (2016), “The Effects of Critical Audit Matter Paragraphs and Accounting Standard Precision on Auditor Liability”, The Accounting Review, 91(6), 1629-1646.
  • Gökgöz, A. (2018), “Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi ve Borsa İstanbul'da İşlem Gören İşletmeler Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Accounting, Finance ve Auditing Studies, 4(2), 126-138.
  • Houghton, K.A., C. Jubb, M. Kend (2011), "Materiality in the Context of Audit: The Real Expectations Gap", Managerial Auditing Journal, 26(6), 482-500.
  • İnaltong, C., O. Taş (2015), “Bağımsız Denetim Sürecinde Önemlilik Düzeyinin Belirlenmesi ve Bir Uygulama”, Vergi Dünyası, 34(401), 73-82.
  • Iselin, E.R., T.M. Iskvear (2000), “Auditors’ Recognition and Disclosure Materiality Thresholds: Their Magnitude and the Effects of Industry”, British Accounting Review, 32(3), 289- 309.
  • Iskvear, T.M., E.R. Iselin (1999), “A Review of Materiality Research”, Accounting Forum, 3(3), 209–239.
  • Kachelmeier, S., J.J. Schmidt, K. Valentine (2014), “The Effect of Disclosing Critical Audit Matters in the Auditor’s Report on Perceived Auditor Responsibility for Misstatements”, Working paper. Texas: The University of Texas at Austin.
  • Kavut, F.L., N. Güngör (2018), “Bağımsız Denetimde Kilit Denetim Konuları: BİST-100 Şirketlerinin 2017 Yılı Analizi”, Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 16(59), 59-70.
  • Kranacher, M. (2007), “Determining Materiality: Relativity and Professional Judgment”, The CPA Journal, 77(8), 80.
  • KGK (Kamu Gözetimi Kurumu), (2017), Bağımsız Denetim Standardı 701, Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/bdsyeni25.12.2017/BDS%2 0701-Site.pdf. E.T.: 01.06.2020
  • Messier, W.F. (1983), “The Effect of Firm Type and Experience on Materiality/Disclosure Judgements”, Journal of Accounting Research, 21(2), 611–618.
  • Moroney, R., K.T. Trotman (2016), "Differences in Auditors' Materiality Assessments When Auditing Financial Statements and Sustainability Reports", Contemporary Accounting Research, 33(2), 551-575.
  • Singh, J.P., D. Prince (2015), “On the Audit of Fair Value Measurements”, Ekonomski Horizonti, 17(1), 61-71.
  • Sirois, L.P., J. Bédard, P. Bera (2018), “The Informational Value of Key Audit Matters in the Auditor's Report: Evidence From an Eye-Tracking Study”, Accounting Horizons, 32(2), 141-162.
  • Uzay, Ş., Ç. Köylü (2018), “Kilit Denetim Konuları: Borsa İstanbul Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 52, 47-70.
  • Varıcı, İ., F.K. Çağıran (2017), “Bağımsız Denetim Standardı (BDS) 701 Çerçevesinde Kilit Denetim Konuları: Borsa İstanbul’daki İşletmelerin Denetim Raporları Üzerine Bir Analiz”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22, 193-208.
  • Yanık, S., M. Karataş (2017), “Denetim Raporlarının Geleceği: Yeni Düzenlemeler ve Ülke Uygulamaları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 73(Ocak), 1-26.
APA AKTAŞ R, ACAR M (2020). BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. , 185 - 214.
Chicago AKTAŞ Rafet,ACAR MERVE BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. (2020): 185 - 214.
MLA AKTAŞ Rafet,ACAR MERVE BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. , 2020, ss.185 - 214.
AMA AKTAŞ R,ACAR M BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. . 2020; 185 - 214.
Vancouver AKTAŞ R,ACAR M BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. . 2020; 185 - 214.
IEEE AKTAŞ R,ACAR M "BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI." , ss.185 - 214, 2020.
ISNAD AKTAŞ, Rafet - ACAR, MERVE. "BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI". (2020), 185-214.
APA AKTAŞ R, ACAR M (2020). BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(2), 185 - 214.
Chicago AKTAŞ Rafet,ACAR MERVE BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 38, no.2 (2020): 185 - 214.
MLA AKTAŞ Rafet,ACAR MERVE BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.38, no.2, 2020, ss.185 - 214.
AMA AKTAŞ R,ACAR M BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020; 38(2): 185 - 214.
Vancouver AKTAŞ R,ACAR M BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020; 38(2): 185 - 214.
IEEE AKTAŞ R,ACAR M "BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI." Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38, ss.185 - 214, 2020.
ISNAD AKTAŞ, Rafet - ACAR, MERVE. "BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK PERSPEKTİFİNDEN KİLİT DENETİM KONULARI: BIST 100 UYGULAMASI". Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 38/2 (2020), 185-214.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 15:28

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları