Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi
Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 105 - 126 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31464/jlere.658536 İndeks Tarihi: 25-11-2020
Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi
Öz: Bu çalışma, ortaokul öğrencilerinin söz varlığını geliştirmeye yönelik tutumlarını belirlemek amacıylayapılmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2018-2019eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki bir ortaokulda eğitim gören 233 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanınnicel verileri, kişisel bilgi formu ve Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutum Ölçeği ile elde edilmiştir.Verilerin analizinde t testi, Tek yönlü (One way) Anova testi kullanılmıştır. Anova testi sonrasındafarklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Bu araştırmadaortaokul öğrencilerinin söz varlığını geliştirmeye yönelik tutumlarıyla cinsiyet, okul türleri, ailenin eğitim vemaddi düzeyi, sosyal medya araçları kullanıp kullanmamaları gibi değişkenlerle aralarındaki ilişkiyordanmıştır. Öğrencilerin sözcük öğrenmeye, sözlük kullanmaya ve söz varlığını geliştirmeye yönelik tutumpuanları yaş, sınıf seviyesi, evde kütüphane olması ve sözlük kullanma durumlarına göre anlamlı farklılıkgösterirken; anne-baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, anne-baba mesleği, ailenin aylık geliri ve okul türünegöre anlamlı farklılık göstermemektedir. Bu sonuçlar ışığında ortaokul öğrencilerinin söz varlığınıgeliştirmeye yönelik tutumlarını artırmak için önerilerde bulunulmuştur
Anahtar Kelime: An Evaluation of Secondary School Students’ Attitudes towards Improving Vocabulary
Öz: This study has been carried out to identify the attitudes of secondary school students towards improving vocabulary. A descriptive survey model has been used in the research. The study group of the research consisted of 233 students who studied at a secondary school in İstanbul in the academic year of 2018-2019. The quantitative data of the research has been obtained through the personal information form and Attitude towards Improving Vocabulary Scale. In the analysis of the data, t-test and One-way ANOVA test have been used. Following ANOVA test, Scheffe test has been used as a complementary post-hoc analysis to identify the differences. This research scrutinises the relationship between the attitudes of secondary school students towards improving vocabulary and the variables such as gender, school type, the education and economic levels of the family, using social media instruments or not. While the scores for students’ attitudes towards learning words; using a dictionary; and improving vocabulary have shown significant differences by age; class level; having a library at home; and dictionary use, no significant difference has been observed by the parents’ education levels; number of siblings; parents’ jobs; monthly income of the family; and school type. In the light of these results, some recommendations have been made to increase the attitudes of secondary school students towards improving vocabulary.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksaçlıoğlu, A. G. & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
- Aksan, D. (2002). Anadilimizin söz denizinde: sözcükler, ikilemeler, deyimler, atasözleri, terimler üzerinde geçişe de uzanan açıklamalar. Ankara: Bilgi.
- Altan, C. & Deniz, E. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin sözlüklere yönelik tutumları. Millî Eğitim Dergisi, 45(210), 319-336.
- Ateş, V. (2013). Türkiye’deki 15 yaşındaki öğrencilerin bilgisayar teknolojileri imkânlarının okuma alışkanlıklarına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 155-169.
- Aytan, T. & Özcan, Ö. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin söz varlığını geliştirmede çevresel öğrenmenin etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 213- 232.
- Balcı, A., Uyar, Y. & Büyükikiz, K. K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies, 7(4), 965-985.
- Baş, B. & Karadağ, Ö. (2012). Söz varlığı üzerine yurt dışında ve Türkiye’de yapılan temel araştırmalar, Millî Eğitim Dergisi, 193, 81-105.
- Başaran, M. & Seyit, A. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
- Bilginer, O. (2016). Söz varlığı terminolojisi üzerine bir analiz çalışması. Millî Eğitim Dergisi, 45(210), 11-29.
- Can, A., Deniz, E. & Çeçen, M. A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin okuma tutumları. Turkish Studies, 11/3, Winter, 645-660.
- Çetin, Y. & Karaata, C. (2010). Türk öğrencilerin kitap okumama sorununa çözüm önerileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 202-215.
- Davaslıgil, Ü. (1985). Farklı sosyo-ekonomik ve kültürel çevreden gelen birinci sınıf çocuklarının dil gelişimine okulun etkisi. İstanbul Üniversitesi Pedagoji Enstitüsü Pedagoji Dergisi, (1), 167-186.
- Demir, C. (2016). Türkçe eğitim-öğretim programları ve kişisel söz varlığı. Millî Eğitim Dergisi, 45(210), 141-161.
- Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları/Reading habits of secondary school students. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64.
- Durualp, E., Durualp, E. & Çiçekoğlu, P. (2013). 6-8. Sınıftaki öğrencilerin okumaya ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 159-174.
- Durualp, E., Çiçekoğlu, P. & Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1), 115-132.
- Göçen, G. & Okur, A. (2015). Ortaokula yönelik söz varlığı araştırmalarının incelenmesi: Tezler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 64-79.
- Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Electronic Turkish Studies, 4(4), 1025-1055.
- Güneş, F. (2013). Kelimelerin gücü ve zihinsel sözlük. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1-24.
- Gürbüz, S. & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- İşcan, A., Arıkan, İ. B. & Küçükaydın, M. A. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin kitap okuma alışkanlıkları ve okumaya ilişkin tutumları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11).
- Kaplan, M. (1985). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh.
- Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter.
- Karadeniz, E. & Özdemir, M. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarında medya ve sosyal medya eleştirisi. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 250-264.
- Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141- 153.
- Karatay, H. (2016). 6 – 8. Sınıf öğrencilerini mecazlı dili anlama düzeyleri, Millî Eğitim Dergisi, SözVarlığı Özel Sayısı, 210, 285 – 286.
- Kurudayıoğlu, M. & Soysal, T. (2016). Cumhuriyet dönemi ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının söz varlığının geliştirilmesi açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 45(210), 115-140.
- Lüle Mert, E. (2009). Anadili eğitimi ve öğrenimi sürecinde sözvarlığı belirleme çalışmalarının önemi ve “deyim” kazandırmaya yönelik etkinlik önerileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 2(2), 83-93.
- Maden, S. & Demir, R. (2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarında sözlük kullanma alışkanlığı kazandırmaya dair tespitler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 419-436.
- MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- MEB (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
- Özbay, M. & Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
- Şahbaz, N. K. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin kütüphane kullanma düzeyleri üzerine bir araştırma. Türklük Bilimi Araştırmaları, (31), 259-274.
- Şan, E. (2020). Türkiye'de eğitim alanında yayınlanan karma yönteme dayalı makalelerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Tağa, T. (2016). Kelime öğretiminde hedef kelimelerin belirlenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 210(45), 163-177.
- Tosunoğlu, M. (1999). Kelime servetinin eğitim öğretimdeki yeri ve önemi. Millî Eğitim Dergisi, 144, 71-73.
- Ünsal, H. (2005). İlköğretim 5. ve 8. sınıflar ile ortaöğretim 11. sınıfların sözlü anlatımdaki aktif kelime hazineleri/Afyon merkez örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Yaman, H. & Gülcan, F. (2009). Sözcük dağarcığını zenginleştirme etkinliği olarak deyim öğretimi: Gösteri tekniği uygulaması. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 2, 59-71.
- Yaşar, G, & Topçuoğlu Ünal, F. (2016). Türkçe dersi söz varlığını geliştirmeye yönelik tutum ölçeği: Bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(5), 1041- 1055.
APA | ŞİMŞEK N (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. , 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
Chicago | ŞİMŞEK Nil Didem Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. (2020): 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
MLA | ŞİMŞEK Nil Didem Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. , 2020, ss.105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
AMA | ŞİMŞEK N Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. . 2020; 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
Vancouver | ŞİMŞEK N Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. . 2020; 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
IEEE | ŞİMŞEK N "Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi." , ss.105 - 126, 2020. 10.31464/jlere.658536 |
ISNAD | ŞİMŞEK, Nil Didem. "Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi". (2020), 105-126. https://doi.org/10.31464/jlere.658536 |
APA | ŞİMŞEK N (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(1), 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
Chicago | ŞİMŞEK Nil Didem Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi 6, no.1 (2020): 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
MLA | ŞİMŞEK Nil Didem Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, vol.6, no.1, 2020, ss.105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
AMA | ŞİMŞEK N Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi. 2020; 6(1): 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
Vancouver | ŞİMŞEK N Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi. 2020; 6(1): 105 - 126. 10.31464/jlere.658536 |
IEEE | ŞİMŞEK N "Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi." Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6, ss.105 - 126, 2020. 10.31464/jlere.658536 |
ISNAD | ŞİMŞEK, Nil Didem. "Ortaokul Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmeye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi". Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi 6/1 (2020), 105-126. https://doi.org/10.31464/jlere.658536 |