FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 74 Sayfa Aralığı: 680 - 691 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.582927 İndeks Tarihi: 26-11-2020
FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Öz: Bu araştırmanın amacı, farklı türde liselere devam eden öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı ile sosyalkarşılaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bazı değişkenlerin sosyal görünüş kaygısı ve sosyalkarşılaştırma puanlarında farklılık oluşturup oluşturmadığının belirlenmesidir. Araştırma Kırıkkale ilinderastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 2017-2018 eğitim-öğretim yılında farklı türde liselere devam eden(n=430) öğrenciler ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan öğrencilerinsosyo-demografik özellikleri hakkında bilgi almak amacıyla Genel Bilgi Formu, Hart vd. (2008) tarafındangeliştirilen Türkçeye uyarlaması Doğan (2010) tarafından yapılmış Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği ve Şahin,Durak ve Şahin (1993) tarafından geliştirilen Sosyal Karşılaştırma Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler; t-testi,Varyans analizi ve Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda;Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin sosyal görünüş kaygılarının diğer türde liselere devam edenöğrencilere göre anlamlı derecede yüksek olduğu, gelir durumunun sosyal görünüş kaygısı puanlarında anlamlıbir farklılık yarattığı ayrıca sosyal görünüş kaygısı ile sosyal karşılaştırma puanları arasında negatif yöndeanlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ancak sosyal karşılaştırma puanlarında lise türü, sınıf ve cinsiyetdeğişkenlerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: THE EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE SOCIAL APPEARANCE ANXIETIES OF STUDENTS WHO ARE STUDYING IN DIFFERENT TYPES OF HIGHSCHOOLS AND THEIR LEVEL OF SOCIAL COMPARISON
Öz: The aim of this research is to examine the relationship between the social appearance anxieties of students who are studying in different types of high-schools and their level of social comparison and to determine whether or not certain variables create a difference in the scores of social appearance anxiety and social comparison. The research was conducted with students who are studying in different types of high-schools (n=430) which were chosen with the random sampling method in Kırıkkale. The data of the research were collected with General Information Form, Social Appearance Anxiety Scale and Social Comparison Scale and they were analyzed with t-test, Variance analysis and Pearson Product-Moment Correlation Coefficient. As a result of the research, it was determined that the social appearance anxieties of students in Vocational and Technical Anatolian High-School were significantly higher than the students studying in other types of high-schools, income status creates a significant difference in the scores of social appearance anxiety and a negative and significant relationship between the scores of social appearance anxiety and social comparison. However, it was also determined that the type of high-school, grade and gender variables did not create a significant difference in the scores of social comparison.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alemdağ, S. (2013). Öğretmen adaylarında fiziksel aktiviteye katılım, sosyal görünüş kaygısı ve sosyal öz-yeterlik ilişkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Amil, O. & Bozgeyikli, H. (2015). Türk üniversite gençliğinin sosyal görünüş kaygısı ve yalnızlık ilişkisinin incelenmesi. Journal of Studies in Social Sciences, 11(1), 68–96.
- Ataş, M.B. (2018). Ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
- Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (9. baskı). Ankara: Pegem.
- Çelik, E. & Güzel, H.Ş. (2018). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ile mükemmeliyetçilik arasındaki ilişki: Benlik saygısının aracı rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 16 (2), 235-256.
- Çetin, B. (2010). Olumsuz değerlendirilme korkusu ölçeği kısa formu’nun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Education and Science, 35(156), 205–216.
- Çetinkaya, B., Gülaçtı, F. & Çiftci, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 10 (17), ISSN:2528-9527, E-ISSN : 2528-9535.
- Dinç Altun, M. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları. Yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeğinin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159.
- Doğan, T. (2011). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin ergenlerden oluşan bir örneklemde incelenmesi. İlköğretim Online, 10 (1), 12-19
- Ekşi, H., Kardaş, S. & İnci, O. (2018). Üniversite öğrencilerinin ana baba bağlanma düzeyleri ve sosyal görünüş kaygılarının sahte benlik algılarını yordayıcılığı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (STEMES’18);155-163.
- Erözkan, A.(2004). Lise öğrencilerinin sosyal karşılaştırma ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13, 1-18.
- Gül, E. (2016). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ve sosyal karşılaştırmanın fonksiyonel olmayan tutum ve bilişsel çarpıtmalarla ilişkisi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
- Gümüş, A.E. (2000). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve beden imgelerinden doyum sosyal kaygı düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33 (1), 99-108.
- Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. C. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment,15, 48-59.
- İzgiç, F., Akyüz, G., Doğan, O. & Kuğu, N. (2000). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobi yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(4), 207-214.
- Karasakal N.K. & Aksu B. (2014). Meslek yüksekokulu teknik ve sosyal program öğrencilerinin sosyal karşılaştırılması sonucu girişimci kişilik eğilimlerini ortaya koymaya yönelik bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 102-116.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (14. Baskı). Ankara: Nobel. Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Kılıç, M. & Karakuş, Ö. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 3837-3852. doi:10.14687/jhs.v13i3.4054.
- Öksüz, Y. (2012). Üniversite öğrencilerinin özerklik düzeyleri ile vücut algıları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 69-77.
- Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş.C. & Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders,3(3), 107-113.
- Özge Işıkol, F. (2013). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Üsküdar ilçesi örneği). Yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
- Savaşır, I. & Şahin, N.H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
- Soylu,Y., Atik, F. & Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale İli Örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, SI (1), 38-45, E-ISSN:2148-905X.
- Şahin, N. H., Durak, A. & Şahin, N. (1993). Sosyal karşılaştırma ölçeği: Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
- Şahin, E. (2012). Bazı değişkenlere göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin benlik saygıları ve sosyal görünüş kaygıları. Yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Şahin, D.(2018). Orta öğretim kurumlarına devam eden 14-18 yaş arası ergenlerin anne baba tutumları ve öz anlayışlarının sosyal görünüş kaygılarına etkisi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Boston: Pearson.
- Taylor, S.E., Peplau, L.A. & Sears, D.O. (2007). Sosyal psikoloji (Çev., A. Dönmez), Ankara: İmge.
- Teközel, M.İ. (2007). Sosyal karşılaştırma süreçlerinde gerçekçi ve kurgusal karşılaştırma enformasyonu kullanma eğilimlerinin incelenmesi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
- Wills, T. A. (1981). Downward comparison principles in social psychology. Psychological Bulletin, 90, 245–271.
- Yılmaz, F.(2010). Ortaöğretim öğrencilerinde sosyal karşılaştırma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Sakarya.
- Yüceant, M. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygı düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
| APA | ÇAKMAK A, sakarya s (2020). FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| Chicago | ÇAKMAK Aygen,sakarya seda FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. (2020): 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| MLA | ÇAKMAK Aygen,sakarya seda FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 2020, ss.680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| AMA | ÇAKMAK A,sakarya s FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| Vancouver | ÇAKMAK A,sakarya s FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| IEEE | ÇAKMAK A,sakarya s "FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." , ss.680 - 691, 2020. 10.17755/esosder.582927 |
| ISNAD | ÇAKMAK, Aygen - sakarya, seda. "FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". (2020), 680-691. https://doi.org/10.17755/esosder.582927 |
| APA | ÇAKMAK A, sakarya s (2020). FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19(74), 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| Chicago | ÇAKMAK Aygen,sakarya seda FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19, no.74 (2020): 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| MLA | ÇAKMAK Aygen,sakarya seda FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.19, no.74, 2020, ss.680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| AMA | ÇAKMAK A,sakarya s FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(74): 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| Vancouver | ÇAKMAK A,sakarya s FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(74): 680 - 691. 10.17755/esosder.582927 |
| IEEE | ÇAKMAK A,sakarya s "FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19, ss.680 - 691, 2020. 10.17755/esosder.582927 |
| ISNAD | ÇAKMAK, Aygen - sakarya, seda. "FARKLI TÜRDE LİSELERE DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGILARI İLE SOSYAL KARŞILAŞTIRMA DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19/74 (2020), 680-691. https://doi.org/10.17755/esosder.582927 |
