Yıl: 2020 Cilt: 34 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 331 - 343 Metin Dili: Türkçe DOI: DOI: 10.33308/26674874.2020342209 İndeks Tarihi: 29-11-2020

Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı

Öz:
Ergenlerde bağlanma ve benlik saygısı ayrı ayrı sıklıkla ele alınan sorunsallar olarak dikkat çekmektedir. Benlik saygısının kişilerin sağlıklı davranış geliştirmesine yardım ettiğini ve psikolojik iyi olma durumlarına olumlu katkı yaptığı iyi bilinen bir olgudur. Benzer şekilde bağlanmanın, özellikle anneye bağlanmanın, benlik saygısının öncülü olduğunu belirten araştırmalar mevcuttur. Bu çalışma bu alan yazına anneye bağlanma ve benlik saygısı arasındaki ilişkiyi inceleyerek eklemlenmektedir. Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin anneye bağlanma biçimleri ile benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlişkisel desende yapılan bu çalışmada rastgele seçilen 343 öğrencinin sağladığı veriler kullanılmıştır. Çalışmada öğrencilerin anneye bağlanma biçimleri ile benlik saygısı düzeyleri arasında olumlu ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, bulgulardan hareketle, anne-çocuk bağlanma programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasını önererek sonlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Maternal Attachment and Self-Esteem Among Middle School Students

Öz:
Attachment and self-esteem in adolescents attract attention which have gained momentum recently as research problems. There are studies reporting that self-esteem helps individuals to develop healthy behavior and contributes positively to psychological well-being. Similarly, there are studies indicating that attachment, especially attachment to the mother, is an indicator of self-esteem. This study contributes to this literature by examining the relationship between maternal attachment and self-esteem. The aim of this study is to investigate the relationship between middle school students' attachment style and self-esteem levels. In this correlational study, the data provided by 343 randomly selected students is used. It is observed that there are positive relationships between the students' attachment style and self-esteem levels. Based on the findings, the study concludes with the proposition of developing and implementing mother-child attachment programs.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ainsworth, M. D. S. (1989). Attachment beyond infancy. American Psychologist, 44(4), 709-716.
  • Ainsworth, M. D. S., Blehar, M., Waters, E. ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Armsden, G. C. ve Greenberg, M. T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psycho- logical well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16(5), 427–454.
  • Baltacı, Ş. H. ve Altan, T. (2016). Lise öğrencilerinde benlik saygısının yordayıcısı olarak depresyon, bağlanma ve şiddet eğilimi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğiti Fakültesi Dergisi, 1(40), 227-239.
  • Başbekleyen, F. Z. (2018). Aile ve çocuk arasındaki güvensiz bağlanmanın, ortaokul son sınıf öğrencilerinde benlik algısı, sosyal anksiyete, depresif belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bowlby, J. (1977). The making and breaking of affectional bonds in: A etiology and psychopathology in the light of attachment theory. British Journal of Psychiatry, 130(3), 201-210.
  • Bowlby, J. (1982). Attachment and loss. New York: Basic Books.
  • Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent–child attachment and healthy human development. New York: Basic Books.
  • Burke, R. J. ve Weir, T. (1978). Benefits to adolescents of helping relationships with parents and peers. Psychological Reports, 42(3), 1175-1184.
  • Cassidy, J. (1988). Child-mother attachment and the self in six-year-olds. Child Development, 59(1), 121–134. doi:10.2307/1130394.
  • Coopersmith, S. (1967) The Antecedents of self- esteem. San Francisco: Freeman and Company.
  • Çelik, G. (2007). Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğine başvuran ergenlerin özellikleri (Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adana.
  • Dede, F. (2015). Lise öğrencilerinin çatışma çözme yaklaşımlarının bağlanma stilleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Demirtaş, A. S. (2019). Erken ergenlikte güvenli bağlanma ve öz-yeterlik: Umudun aracı rolü. Eğitim ve Bilim, 44(200), 175-190.
  • Diener, M. L., Isabella, R. A., Behunin, M. G. ve Wong, M. S. (2007). Attachment to mothers and fathers during middle childhood: Associations with child gender, grade, and competence. Social Development 17(1), 84-101. doi:10.1111/j.1467-9507.2007.00416.x
  • Geniş, N. E. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarında bağlanma ve benlik algısı ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Karabük üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Karabük.
  • Giedd, J. N., Blumenthal, J., Jeffries, N. O., Castellanos, F. X., Liu, H., Zijdenbos, A., . . . Rapoport, J. L. (1999). Brain development during childhood and adolescence: A longitudinal MRI study. Nature Neuroscience, 2(10), 861-863. doi: 10.1038/13158
  • Graybill, D. (1978). Relationship of maternal child-rearing behaviors to children's self-esteem. The Journal of Psychology, 100(1), 45-47. doi: 10.1080/00223980.1978.9923469
  • Guarnieri, S., Ponti, L. ve Tani, F. (2010). The inventory of parent and peer attachment (IPPA): A study on the validity of styles of adolescent attachment to parents and peers in an Italian sample. TPM Vol. 17(3), 103-130.
  • Güçray, S. (1989). Çocuk yuvasında ve ailelerinin yanında kalan 9-10-11 yaşlarındaki çocukların benlik saygısını etkileyen bazı faktörler (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Güloğlu, B. ve Aydın, G. (2001). Coopersmith Özsaygı Envanteri’nin faktör yapısı. Eğitim ve Bilim, 26(122), 66-71.
  • Günaydın, G., Selçuk, E., Sümer, N. ve Uysal, A. (2005). Ebeveyn ve arkadaşlara bağlanma envanteri kısa formunun psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 8(16) 13-23.
  • Harter, S. (1998). The development of self-representations. W. Damon (Seri Ed.) ve N. Eisenberg (Sayı Ed.), Handbook of child psychology: Vol. 3: Social, emotional, and personality development (5. bs.)(s. 553–617) içinde. New York: Wiley.
  • Harter, S. (2012). The construction of the self: Developmental and sociocultural foundations. New York: Guilford Press.
  • Hazan, C. ve Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-24.
  • Herz, L. ve Gullone, E. (1999). The relationship between self-esteem and parenting style: A cross-cultural comparison of Australian and Vietnamese Australian adolescents. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(6), 742-761.
  • Karademir, N. (2015). Fen edebiyat fakültesi coğrafya bölümü öğrencilerinin özgüven algıları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 53-77.
  • Kenny, M. E., Lomax, R., Brabeck, M. ve Fife, J. (1998). Longitudinal pathways linking adolescent reports of maternal attachment and paternal attachment to psychological well-being. Journal of Early Adolescence, 18(3), 221–243.
  • Keskin, P. S. (2014). Anne işte çalışan anne ve çocuğu. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
  • Kobak, R. R. ve Sceery, A. (1988). Attachment in late adolescence: Working models, affect regulation, and representation of self and others. Child Develop, 59(1), 135-146.
  • Mert, K. ve Tamer A. (2019). Effects of the tell me about me program: Perception of social support, self-esteem, and self-compassion in older adults. Journal of Gerontological Nursing, 45(10), 39-46. doi:10.3928/00989134-20190825-03 Milli Eğitim Bakanlığı. (2019).
  • Milli Eğitim istatistikleri: Örgün Eğitim. TUİK: Ankara.
  • Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change. New York, NY: Guilford Press.
  • Naveh-Benjamin, M., Shing, Y. L., Kilb, A., Werkle-Bergner, M., Lindenberger U. ve Li, S. (2009). Adult age differences in memory for name–face associations: The effects of intentional and incidental learning. Memory, 17(2), 220-232. doi: 10.1080/09658210802222183
  • Noom, M. J., Dekovic, M. ve Meeus, W. H. J. (1999). Autonomy, attachment, and psychosocial adjustment during adolescence: A double-edged sword? Journal of Adolescence, 22(6), 771–783.
  • Onur, N. (2006). Lise Öğrencilerinin bağlanma şekilleri ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Öztürk, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları aile iklimi ve anne-babaya bağlanma biçimleri ile özgüven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 3(1), 9-22.
  • Parker, J. S. ve Benson, M. J. (2004). Parent-adolescent relations and adolescent functioning: Self-esteem, substance abuse, and delinquency. Adolescence, 39(155), 519–530.
  • Paterson, J., Pryor, J. ve Field, J., 1995. Adolescent attachment to parents and friends in relation to aspects of self-esteem. Journal of Youth and Adolescence, 24(3), 365–376.
  • Paulusa, M., Licata, M., Gniewosz, B. ve Sodian, B. (2018). The impact of mother-child interaction quality and cognitive abilities on children’s self-concept and self-esteem. Cognitive Development, 48, 42-51. doi:10.1016/j.cogdev.2018.07.001
  • Raja, S. N., McGee, R. ve Stanton, W. R. (1992). Perceived attachments to parents and peers and psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 21(4), 471-485.
  • Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton: Princeton University Press.
  • Schneider, B. H., Atkinson, L. ve Tardif, C. (2001). Child–parent attachment and children’s peer relations: A quantitative review. Developmental Psychology, 37(1), 86–100.
  • Soysal. Ş, Bodur, Ş., İşleri, E. ve Şenol, S. (2005). Bebeklik döneminde bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri, 8(2), 88-99.
  • Suzuki, H. ve Tomoda, A. (2015). Roles of attachment and self-esteem: impact of early life stress on depressive symptoms among Japanese institutionalized children. BMC Psychiatry, 15(8). doi: 10.1186/s12888-015-0385-1
  • Thompson, R. A. (2008). Early attachment and later development: Familiar questions, new answers. J. Cassidy ve P. R. Shaver (Ed.), Handbook of attachment (2. bs.) (s. 348–365) içinde. New York: Guilford.
  • Turan N. ve Tufan B. (1987, Eylül). Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri’nin (SEI) geçerlik-güvenirlik çalışması. İstanbul 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları (Kongre Kitabı). İstanbul.
  • Varghese, M.E. ve Pistole, M.C. (2017). College student cyberbullying: Self‐esteem, depression, loneliness, and attachment. Journal of College Counseling, 20(1), 7-21. doi:10.1002/jocc.12055
  • Wilkinson, R. B. (2004). The role of parental and peer attachment in the psychological health and self-esteem of adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 33(6), 479- 493.
  • Williams, C. (2007). Research methods. Journal of Business & Economics Research (JBER), 5(3), 65-72. doi:10.19030/jber.v5i3.2532
  • Yersel Z. (2019). Çocuk ve ergenlerde anne-baba tutumu ve bağlanma durumunun algıladıkları benlik saygısı ve çocukluk çağı narsisizmi ile ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Yörükoğlu, A. (1996). Gençlik çağı: Ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar. Ankara: Özgür Yayınları.
APA Toprak Z (2020). Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. , 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
Chicago Toprak Ziya Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. (2020): 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
MLA Toprak Ziya Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. , 2020, ss.331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
AMA Toprak Z Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. . 2020; 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
Vancouver Toprak Z Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. . 2020; 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
IEEE Toprak Z "Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı." , ss.331 - 343, 2020. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
ISNAD Toprak, Ziya. "Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı". (2020), 331-343. https://doi.org/DOI: 10.33308/26674874.2020342209
APA Toprak Z (2020). Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 34(2), 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
Chicago Toprak Ziya Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 34, no.2 (2020): 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
MLA Toprak Ziya Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, vol.34, no.2, 2020, ss.331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
AMA Toprak Z Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2020; 34(2): 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
Vancouver Toprak Z Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2020; 34(2): 331 - 343. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
IEEE Toprak Z "Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı." Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 34, ss.331 - 343, 2020. DOI: 10.33308/26674874.2020342209
ISNAD Toprak, Ziya. "Ortaokul Öğrencilerinde Anneye Bağlanma ve Benlik Saygısı". Yaşadıkça Eğitim Dergisi 34/2 (2020), 331-343. https://doi.org/DOI: 10.33308/26674874.2020342209