Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği

Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 20 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.470752 İndeks Tarihi: 01-12-2020

Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği

Öz:
Etik değerlere bağlı olmak toplumda adalet ve güven duygularının oluşmasıbakımından önem taşımaktadır. Her kurumda olduğu gibi gümrükidarelerinde etik değerlere bağlı olunması devletin kayıt dışı ekonomisininazalması ve toplumun ahlaki değerlerinin erozyona uğramaması açısındangereklidir. Bu araştırmanın amacı da, Mersin taşra gümrük idaresi ile iş yapanfirmaların etik dışı davranışlar ile karşılaşıp karşılaşmadığını, karşılaştılar isene tür davranışlar ile karşılaştıklarını tespit etmektir. Keşifsel olarak tasarlananaraştırmanın örneklemini kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılan,gümrük idaresi ile iş yapan 30 firma oluşturmaktadır. Katılımcılardan verileryüz yüze derinlemesine görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmasonuçlarına göre, katılımcıların çoğunluğunun gümrük idaresinin tümbirimlerinde etik dışı davranışlarla karşılaştığı, etik dışı davranış olarak en çokadam kayırmanın görüldüğü, kurumların etik dışılığı önlemek için aldığıönlemlerin yetersiz bulunduğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime:

The Unethical Behaviors Encountered by the Firms Receiving Service From Administration of Customs: A Sample of Mersin Province

Öz:
Being dependent on ethical values is important for the feeling of justice and trust in society. As in every institution, in compliance with the ethical values in the customs administrations is important for the declining of state's informal economy and the corruption of the moral values of society. The purpose of this research is to find out whether companies that work with Mersin customs administration meet unethical behaviors or not, if so, the research aims to find out what kind of behaviors they meet. Using the snowball sampling method, the sample of the exploratory research is composed of 30 companies that are working with the customs administration. Participants were interviewed faceto-face through in-depth interviews. According to the results of the research, it is found that the majority of the participants were exposed to unethical behaviors in all the units of the customs administration. Also, privilege is the most observed unethical behavior. It is understood that, the measures taken by the institutions to prevent unethical behaviors are insufficient.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adaman, F., Çarkoğlu, A., & Şenatalar, B. (2003). İş dünyası gözünden Türkiye’de yolsuzluğun nedenleri ve önlenmesine ilişkin öneriler, TESEV Yayınları, İstanbul.
  • Akçay, S. (2009). Gümrüklerde yolsuzluk: Dışsal nedenleri, sonuçları ve önlemleri, İş Ahlakı Dergisi, 2 (7), 7-20.
  • AKİB Aktüel (2018). Mersın limanı’nda yük trafiği 2,9 milyon tona yükseldi, Erişim adresi: https://www.akib.org.tr/files/downloads/Akib_Aktuel/akib-85.pdf
  • Aktan, C., C. (1993). Politikada rant kollama, Amme İdaresi Dergisi, 26 (4), 121-140.
  • Aktan, C., C. (1996). 21. yüzyıl için yeni toplumsal sözleşme, T Yayınları, İstanbul.
  • Aktan, C., C. (1999). Ahlak ve ahlak felsefesi, ARI Düşünce ve Toplumsal Gelişim Derneği Yayını, İstanbul.
  • Aktan, C., C. (2001). Yolsuzlukla mücadele stratejileri, Hak-İş Yayınları, Ankara.
  • Aktan, C., C. (2002). Siyasal ahlak ve siyasal yozlaşma, Coşkun Can Aktan (Editör), Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Yayınları, Ankara.
  • Ali, M., S., & Mdhillat, M. (2015). Does corruption impede international trade? new evidence from the EU and the MENA countries Journal of Economic Cooperation and Development, 36 (4), 107-120.
  • Arslan, M. & Berkman, Ü. (2009). Dünyada ve Türkiye’de iş etiği ve etik yönetimi, TÜSİAD, İstanbul.
  • Ateş, H., Güloğlu, T., & Es, M. ( 2009). Yolsuzluğun Önlenmesi için Etik Projesi cilt2: Gümrük Hizmetlerinde Etik. Erişim adresi: http://etik.gov.tr/Portals/0/Kamu%20Etigi%20Akademik%20Arastirmalari%20Kitabi%20C ilt%202.pdf), (01.01.2018).
  • Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı, (2008). Gümrüklerde Yolsuzlukla Mücadele Dürüstlük ve Etik İlkeler, Erişim adresi: https://www.gtb.gov.tr/data/5208d1c7487c8e14044289f8/etik%20raporu-son.doc
  • Cevizci, A. (2002). Etiğe giriş, Paradigma Yayınları, İstanbul.
  • Coşkun, H. (2010). Kamu etiği ve gümrük personeli meslek etik ilkeleri üzerine, Gümrük Bülteni, 2, 19-24.
  • Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, Engin (2015). Araştırma yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
  • Çalık, K. (2012). Kamu yönetiminde etik değerlerden sapma: bir kamu örgütü üzerine alan araştırması (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Çevikbaş, R. (2006). Yönetimde etik ve yozlaşma”, İktisadi İdari Bilimler Dergisi,20 (1), 265-289.
  • Dünya Bülteni (2015). Gümrükte Rüşvet Operasyonu, Erişim adresi: http://www.dunyabulteni.net/haber/329500/gumrukte-rusvet-operasyonu-5-tutuklama.
  • Gezikol, B., Tunahan, H. (2018). Algılanan yolsuzluk ile dış ticaret ve doğrudan yabancı yatırım arasındaki ilişkinin uluslararası endeksler bağlamında ekonometrik analizi, The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems,6 (1), 117-132
  • Guthıre, J., Dumay, J. & Rıccerı, F. (2004). Using content analysis as a Research method toinguirein to intellectual capital reporting, Journal of Intellectual Capital, 5, 285.
  • Hakeri, H. (2006). Türk ceza hukukunun temel kavramları (2. bs.), Seçkin Yayıncılık, İstanbul.
  • Hürriyet (2018). Dilucu Gümrük Kapısı’nda “yolsuzluk” operasyonu: 40 gözaltı, Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/dilucu-gumruk-kapisinda-yolsuzluk-operasyonu40770412.
  • İnal, G., Y. (2012). Kamu yönetiminde merkezileşmiş bir otorite olarak kamu görevlileri etik kurulu (Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Jancsics, D. (2019). Border Corruption, Public Integrity, 20 (4), 406-419
  • Kaplan, Ç. (2009). Kamu yönetiminde etik ve kamu çalışanlarının etik kavramını algılayışları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 343- 355.
  • Köprü, B. (2007). Türk kamu yönetiminde etik değerlerden sapma ve yönetsel yozlaşma (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği (2018). Mersin Gümrük Müşavirliğine bağlı firma sayısı, Erişim adresi: http://www.mergumder.org.tr.
  • Miloshoska, D., & Vasileska, L. (2012). Customs professıonal ıntegrıty: the case of the republıc of macedonıa, 4 th Internatıonal Conference On Governance Fraud Ethıcs And Socıal Responsıbılıty, At Alanya, Turkey
  • Onogwu, D. (2018). Corruption and the efficiency of customs clearance process in selected countries. Review Public Administration Management, 6 (257),1-8.
  • Öktem, M., K. & Ömürgönülşen, U. (2005). Kamu yönetiminde etik çalışmalarına yönelik genel bir çerçeve arayışı içinde siyasette ve yönetimde etik sempozyumu, Sakarya Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, 231–237.
  • Özdevecioğlu, M. & Aksoy, M., S.(2005). Organizasyonlarda sabotaj: Türleri, amaçları, hedefleri ve yönetimi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (1), 95-115.
  • Özsemerci, K. (2003). Türk kamu yönetiminde yolsuzluklar, nedenleri, zararları ve çözüm önerileri (1. bs.), Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, Ankara.
  • Pustu, Y. (2011). Kamu yönetiminde etik bir sorun olarak rüşvet (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Tanrıseven, H. (2006). Hukuksal ve yönetsel açıdan rüşvet: nedenleri ve çözüm önerileri (Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Tekin, H., H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 3 (13), 101- 116.
  • Tepe, H. (2004). Doğu-batı düşünce dergisi - bir felsefe dalı olarak etik (3. Bs.), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
  • Transparency Internatıonal (2019). Corruptıon perceptıons, Erişim adresi:ındex2019.https://www.transparency.org/files/content/pages/2019_CPI_Report_EN. pdf (10.04.2020)
  • TRT Haber (2020). Bulgaristan-Sırbistan sınırında yolsuzluk operasyonu: 30 kişi tutuklandı Erişim adresi: https://www.trthaber.com/haber/dunya/bulgaristan-sirbistan-sinirindayolsuzluk-operasyonu-30-kisi-tutuklandi-459379.html.
  • Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 543-559.
  • Uca, N., Civelek, M. E., & Çemberci, M. (2019). Yolsuzluk algısının gayrisafi yurt içi hasıla üzerine etkisinde lojistik performans ile küresel rekabetin ara değişken rolü: Türkiye değerlendirmesi. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 10(17), 1229-126
  • Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yolsuzluk Algı Endeksi, (2014). Erişim adresi: http://www.seffaflik.org/uluslararasi-seffaflik-orgutu-2014-yolsuzluk-algiendeksiaciklandi.
  • Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yolsuzluk Algı Endeksi, (2016). Erişim adresi: http://www.seffaflik.org/cpi2016.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (10. bs.), Seçkin Yayıncılık, İstanbul.
  • Yılmaz, D. (2012). Kamu kurumlarında etik davranış anlayışı (Yüksek lisans tezi, Yalova Üniversitesi, Yalova). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
  • Yolsuzluk Algı Araştırması (2016). Özel Sektör Araştırma Sonuçları, Erişim adresi: http://www.tice.org.tr/wp-content/uploads/2016/10/TE%C4%B0D-YolsuzlukAlg%C4%B1- Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1-Raporu.pdf.
  • Yolsuzluk Raporları, (2016). Türkiye’de Yolsuzluk Algısı. Erişim adresi: http://tesev.org.tr/wpcontent/uploads/2016/12/YolsuzlukRapor1_YolsuzlukAlgisi.pdf.
  • Yolsuzluk ve Yolsuzlukla Mücadele Türkiye Değerlendirme Raporu (2015), Erişim adresi.http://tesev.org.tr/wpcontent/uploads/2015/11/Yolsuzluk_Ve_Yolsuzlukla_Mucadel e_Turkiye_Degerlendirme_Raporu.pdf
APA Sain H, BOZYIGIT S (2020). Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. , 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
Chicago Sain Hüseyin,BOZYIGIT SEZEN Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. (2020): 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
MLA Sain Hüseyin,BOZYIGIT SEZEN Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. , 2020, ss.1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
AMA Sain H,BOZYIGIT S Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. . 2020; 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
Vancouver Sain H,BOZYIGIT S Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. . 2020; 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
IEEE Sain H,BOZYIGIT S "Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği." , ss.1 - 20, 2020. 10.18026/cbayarsos.470752
ISNAD Sain, Hüseyin - BOZYIGIT, SEZEN. "Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği". (2020), 1-20. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.470752
APA Sain H, BOZYIGIT S (2020). Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
Chicago Sain Hüseyin,BOZYIGIT SEZEN Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.2 (2020): 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
MLA Sain Hüseyin,BOZYIGIT SEZEN Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.2, 2020, ss.1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
AMA Sain H,BOZYIGIT S Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(2): 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
Vancouver Sain H,BOZYIGIT S Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(2): 1 - 20. 10.18026/cbayarsos.470752
IEEE Sain H,BOZYIGIT S "Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.1 - 20, 2020. 10.18026/cbayarsos.470752
ISNAD Sain, Hüseyin - BOZYIGIT, SEZEN. "Gümrük İdaresinden Hizmet Alan Firmaların Karşılaştığı Etik Dışı Davranışlar: Mersin İli Örneği". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/2 (2020), 1-20. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.470752