Dünyanın hızla değişen konjonktürel yapısı içerisinde var olma mücadelelerininbir örneği olarak köktenci oluşumların temellerinin hem Kur’ânî referansları hem demezhepler tarihi açısından nasıl tahlil edilmesi gerektiği, bir problem olarak karşımızaçıkmaktadır. Radikalizm ve fundamentalizmin ortaya çıkmasında psikolojik ve bireyseletmenlerin yanında siyasî, ekonomik ve kültürel birçok değişken rol oynamaktadır.Ancak daha da dikkat edilmesi gereken hususun, radikal söylemlerin Kur’ân âyetleriile temellendiriliyor olmasıdır. Kuşku yok ki her bir başlığı ele almak çalışmanın sınırlarıaçısından mümkün görünmemektedir. Bu itibarla bu çalışmanın temel hedefi, probleminmezheplerle ilgili kısmını ele alarak İslam’ın özüne aykırı olarak gelişen yönlerini vegeçmişten günümüze gelen benzer dini söylemlerle ilgili temellerini ortaya koymaktır.Ayrıca itikadı, ilmihale dönüştürme, ilâhî metni literal okuma ve katı hadisçiliğin Hâricîanlayışla benzeşen ve ayrışan yönleri de ele alınmıştır. Araştırmanın mahiyeti betimselnitelikli olduğu için çalışmada ağırlıklı olarak doküman taraması yapılarak içeriklerdeğerlendirilmiştir. Yapılan araştırma ve değerlendirmeler sonucunda ortaya çıkan temelçıkarımlardan birisi, sosyal, siyasî ve kültürel açıdan bir tecdit ve ıslah hareketi olarakbatılı referansları da kullanarak aydınlanmacı bir yaklaşımla, İslam dünyasını ayağakaldırmaya çalışan birtakım oluşumların; zamanı bir noktada dondurmak ve Kur’ânâyetlerini kendi ideolojik söylemleri için basamak yapmalarıdır. Bu durum hem ilerlemeyihem de sorunları kendi bütünlüğü içerisinde çözmeyi imkânsız hale getirmektedir.