Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program
Yıl: 2020 Cilt: 39 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 174 - 184 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.7822/ omuefd.676524 İndeks Tarihi: 10-03-2021
Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program
Öz: Post-traumatic growth is a term used to describe the positive changes experienced by individuals as a result of struggling with highly stressful life crises. There are different areas where post-traumatic growth is experienced and the growth in these areas may occur in different ways in different individuals. Post-traumatic growth is gathered under three main groups as in the self-perception, relationships and life philosophy of the individual. The number of the researches, which draw attention to the post tarumatic growth levels of individuals exposed to difficult life events, is increasing day by day. Thus, the possibility of gaining positive results from traumatic life events instead of seeing oneself only as a victim can also be mentioned. This research is very important in terms of moderating individuals' perspectives on the concept of trauma as well as encouraging them to struggle with traumatic life events more strongly. The psychoeducation program, which will be developed within the scope of this research, has a preventive and protective characteristics that enables individuals to effectively cope with the consequences of the traumatic experiences they have encountered or may encounter in their lives. In this research, a psychoeducation program was prepared to improve the post-traumatic growth levels of university students and its effect on post-traumatic growth levels of psychological counseling and guidance department students was examined. The study group consists of the volunteer students studying Guidance and Psychological Counseling at Ondokuz Mayıs University in 2018-2019 academic year. Pretest-Posttest Monitoring Model with Control Group was used as the research design. 6 students constituted the experimental group. The 10-session psychoeducation program was applied to the students in the experimental group. The post-traumatic growth levels of the students were measured with "Post-traumatic Growth Inventory". Wilcoxon Signed Rank Test was used in the analysis of the data. The findings obtained as a result of the research show that the Post-traumatic Growth Psychoeducation Program is effective in increasing post-traumatic growth levels of university students.
Anahtar Kelime: Travma Sonrası Gelişim Psikoeğitim Programı
Öz: Travmatik olayların insan yaşamına negatif etkileri olduğu gibi pozitif etkileri de olur. Negatif etkiler psikopatolojileri, pozitif etkiler yaşam stilinde değişimlere neden olur. Travma, bireyin bakış açısına yeni anlamlar yükleyerek stresin etkilerinden pozitif sonuçlar çıkarır (Arıkan, 2007). Travma sonrası gelişim, oldukça stresli yaşam krizleriyle mücadele etmenin bir sonucu olarak bireylerin yaşadığı olumlu değişiklikleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir (Tedeschi & Calhoun, 2004). Travma sonrası gelişimin yaşandığı farklı alanlar vardır ve bu alanlardaki gelişim farklı bireylerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Travma sonrası gelişim, bireyin benlik algısı, ilişkileri ve yaşam felsefesinde olduğu gibi üç ana grupta toplanır (Güven, 2010). Zor yaşam olaylarına maruz kalan bireylerin travmatik gelişim düzeylerine dikkat çeken araştırmaların sayısı gün geçtikçe artmaktadır.Bu araştırma, bireylerin yaşadıkları travmatik olaylara yönelik bakış açılarını değiştirmek ve onları travmatik yaşam olaylarıyla daha güçlü mücadele etmeye teşvik etmek açısından oldukça önemlidir. Bu araştırma kapsamında geliştirilen psikoeğitim programı, bireylerin hayatları boyunca karşılaştıkları veya karşılaşabilecekleri travmatik yaşantıların sonuçlarıyla etkili bir şekilde baş etmelerini sağlayacak önleyici ve koruyucu özelliklere sahiptir. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeylerini iyileştirmek için geliştirilen psikoeğitim programının yapısal olarak etkililiğini incelemek amacıyla yürütülmüş ve psikolojik danışma ve rehberlik bölümü öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeylerine etkisi incelemiştir. Travmatik yaşantı geçmişi olan öğrencilerin travma sonrası gelişimini artırmak için pozitif psikoterapiye dayalı 10 oturumluk bir psikoeğitim programı hazırlanmıştır. Psikoeğitim programı, pozitif psikoterapinin beş aşamalı tedavisini kullanarak travma sonrası gelişimi artırmaya yönelik uygulamalardan oluşur. Araştırmada deney grubuna uygulanan psikoeğitim programı 90 dakika süren 10 oturumda haftada iki kez gerçekleştirilmiştir. Uygulamalar boyunca travma sonrası gelişim, örnek vaka ve tartışmalara dayalı rol oynama, pozitif psikoterapi teknikleri ve envanterleri hakkında bilgi veren etkinliklere yer verilmiştir. Her oturumda psikolojik danışmanlık teknik ve becerileri kullanılmıştır. Her oturumun sonunda katılımcılar ile değerlendirme yapılmıştır. Her oturumun başında, bir önceki oturum özetlenmiş ve katılımcılardan kazanımlarını değerlendirmeleri istenmiştir. Araştırmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünde öğrenim gören gönüllü 110 öğrenciye Travma Sonrası Büyüme Envanteri (Kağan vd., 2012) ve kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Kişisel bilgi formunda programa katılmak istediklerini bildiren öğrenciler arasından, puanları diğer katılımcılara göre daha düşük olan 6 öğrenciden bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubunu oluşturmak için seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunun 3’ü kadın (%50), 3’ü (%50) erkektir. Bu araştırmada, öğrencilerin Travma Sonrası Büyüme Envanteri’nden aldıkları ön test ve son test puanları araştırmanın hipotezlerini test etmek için bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20.0 paket programı ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Sonuçların yorumlanmasında .05 anlamlılık düzeyi üst değer olarak kabul edilmiştir. Öğrencilerinin travma sonrası büyüme envanterinden aldıkları ön-test ve son-test puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan Wilcoxon İşaretli Sıralar testi sonucunda tüm alt boyutlardaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. (z=-2.201;-2.214;-2.214; p<.05). Fark puanlarının sıra ortalamaları ve sıra toplamları dikkate alındığında gözlenen bu farklılığın son testin lehine olduğu anlaşılmaktadır. Bu da uygulanan psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeylerini yükseltmede etkili olduğu şeklinde yorumlanabilir. Öğrencilerinin travma sonrası büyüme envanterinden aldıkları ön-test ve izleme-test puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan Wilcoxon İşaretli Sıralar testi sonucunda tüm alt boyutlardaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. (z=-2.207;-2.207;-2.201; p<.05). Fark puanlarının sıra ortalamaları ve sıra toplamları dikkate alındığında gözlenen bu farklılığın izleme testinin lehine olduğu anlaşılmaktadır. Bu da uygulanan psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişim d
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altan, C. (2013). Üniversite öğrencilerinde travma sonrası gelişimi etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,.Haliç Üniversitesi, İstanbul.
- Altınay, D. (1998). Psikodrama grup terapisi 300 isınma oyunu. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Altınay, D. (2017). Psikodrama 400 isınma oyunu. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
- Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). DSM-5 Tanı Ölçütleri. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
- Arıkan, G. (2007). Prevalence of traumatic events and determinants of posttraumatic growth in university students. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Bannink, F. (2017). 201 pozitif psikoloji uygulaması. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Yayınları.
- Bellur, Z. (2015). Meme Kanseri Hastalarında Çevresel, Bireysel ve Olaya Dair Faktörlerin Travma sonrası Gelişim ile İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (12. b.). Ankara: Pegem Akademi.
- Doğan, F. (2015). The mediating role of the posttraumatic growth in the relationship between posttraumatic stress and prosocial behavioral tendencies. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Middle East Technical University, Ankara.
- Eryılmaz, A. (2012). Pozitif psikoterapi bağlamında yaşam amaçları belirleme ölçeğinin üniversite öğrencileri üzerinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 166-174
- Eryılmaz, A. (2016). Bireyle Psikolojik Danışmada Sık Karşılaşılan Psikolojik Sorunlara Müdahale ve Kendi Kendine Yardım Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Güven, K. (2010). Marmara depremini yaşayan yetişkinlerin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile travma sonrası gelişim ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
- Helgeson, V. S., Reynolds, K. A., & Tomich, P. L. (2006). A meta-analytic review of benefit finding and growth. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(5), 797-816.
- Kağan, M., Güleç, M., Boysan, M., & Çavuş, H. (2012). Hierarchical factor structure of the turkish version of the posttraumatic growth inventory in a normal population. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(5), 617-624.
- Lechner, S. C., Carver, C. S., Antoni, M. H., Weaver, K. E., & Phillips, K. M. (2006). Curvilinear associations between benefit finding and psychosocial adjustment to breast cancer. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(5), 828-840.
- Öz, F., & Bahadır Yılmaz, E. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3), 82-89.
- Park, C., & Fenster, J. (2004). Stress related growth: predictors of occurence and correlates with psychological adjustment. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(2), 195-215.
- Peseschkian, N. (1998). Doğu Hikayeleri ile Psikoterapi. (H. Fışıloğlu, Çev.) İstanbul: Beyaz Yayınları.
- Peseschkian, N. (2014). Pozitif aile terapisi. (M. Naim, Çev.) İstanbul: Beyaz Yayınları.
- Peseschkian, N. (2015). Pozitif psikoterapiye giriş. (T. Sarı, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sears, S. R., Stanton, A. L., & Danoff-Burg, S. (2003). The yellow brick road and the emerald city: benefit finding, positive reappraisal coping, and posttraumatic growth in women with earlystage breast cancer. Health Psychology, 22(5), 487-497.
- Tedeschi, R., & Calhoun, L. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress. 9(3), 455-471.
- Tedeschi, R. G., Park, C. L., & Calhoun, L. G. (1998). Posttraumatic growth: conceptual issues. R. G. Tedeschi, C. L. Park, & L. G. Calhoun içinde, Posttraumatic growth: Positive changes in the aftermath of crisis (s. 1-23). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- Tedeschi, R., & Calhoun, L. (2004). Posttraumatic growth: Conceptual foundations and empirical evidence. Psychological Inquiry, 15(1), 1-18.
- Tiet, Q., & Huizinga, D. (2002). Dimensions of the construct of resilience and adaptation among innercity youth. Journal of Adolescent Research, 17(3), 260-276.
- Weiss, T. (2004). Correlates of posttraumatic growth in married breast cancer survivors. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(5), 733-746.
| APA | Doğru Çabuker N, BALCI ÇELİK S (2020). Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. , 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| Chicago | Doğru Çabuker Nurdan,BALCI ÇELİK Seher Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. (2020): 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| MLA | Doğru Çabuker Nurdan,BALCI ÇELİK Seher Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. , 2020, ss.174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| AMA | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. . 2020; 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| Vancouver | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. . 2020; 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| IEEE | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S "Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program." , ss.174 - 184, 2020. 10.7822/ omuefd.676524 |
| ISNAD | Doğru Çabuker, Nurdan - BALCI ÇELİK, Seher. "Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program". (2020), 174-184. https://doi.org/10.7822/ omuefd.676524 |
| APA | Doğru Çabuker N, BALCI ÇELİK S (2020). Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| Chicago | Doğru Çabuker Nurdan,BALCI ÇELİK Seher Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 39, no.1 (2020): 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| MLA | Doğru Çabuker Nurdan,BALCI ÇELİK Seher Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.39, no.1, 2020, ss.174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| AMA | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 39(1): 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| Vancouver | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 39(1): 174 - 184. 10.7822/ omuefd.676524 |
| IEEE | Doğru Çabuker N,BALCI ÇELİK S "Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, ss.174 - 184, 2020. 10.7822/ omuefd.676524 |
| ISNAD | Doğru Çabuker, Nurdan - BALCI ÇELİK, Seher. "Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 39/1 (2020), 174-184. https://doi.org/10.7822/ omuefd.676524 |
