Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology

Akyol, Aygün

Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology

Aygün AKYOL (Hitit Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, İslam Felsefesi Bölümü)

Marife Dini Araştırmalar Dergisi

2 0

Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 11 - 22 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 10-03-2021

Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology

Öz:

The formation and development of scientific knowledge requires a process and description of civilization.This first requires the formation of a worldview, allowing for formation of a knowledge tradition, enablingfor a method and order and denominating the information clusters. This paper, to review that howphilosophical and scientific approaches are assessed in our tradition, the first one we come across is JabirIbn Hayyan who is one of the most significant scholars of the Islamic history of thought and science. Whenhis scientific and philosophical approaches are reviewed, it will be seen that how he has a deepinfrastructure in the starting stage of Islamic thought. In the article, we will try to assess his understandingof science and classification of sciences with reference to his book calledBook of Definitions. Within thiscontext, we want to discuss what it means today. Before mentioning science understanding of Jabir IbnHayyan, we want to give information concerning to his life and scientific personality.Keywords: Jabir Ibn Hayyan, Classification, Sciences, Islam, Epistemology.

Anahtar Kelime:

Cabir b. Hayyan’ın İlimler Tasnifi ve İslam Epistemolojisindeki Yeri

Öz:

Bilimsel bilginin oluşumu ve gelişimi, bir süreci ve bir medeniyet tasavvurunu gerekli kılar. Bu, öncelikle bir dünya görüşü oluşumu, bilgi geleneğinin teşekkülü, bir yöntem ve düzenin sağlanması ve bilgi kümelerinin adlandırılmasını zorunlu kılar. İslam düşünce geleneğinin oluşumunda ve ürünlerini ortaya çıkarmasında bu süreçlerin varlığını gözlemleyebiliyoruz. Cabir b. Hayyan’ın ilmi ve felsefi yaklaşımları incelendiğinde İslam düşüncesinin başlangıç aşamasında ne kadar nitelikli bir alt yapıya sahip olduğu görülecektir. Çalışmamızda düşünürün Tanımlar Kitabı adlı eserinden hareketle ortaya koyduğu ilim anlayışını ve ilimler tasnifini değerlendirmeye çalışacağız. Bu bağlamda ortaya konulan yaklaşımların günümüz açısından ne ifade ettiğini müzakere etmek istiyoruz. Çalışmamızda Cabir b. Hayyan’ın ilmi anlayışına değinmeden önce hazır bulunuşluk açısından hayatı, ilmi kişiliği hakkında bilgi verilecek, sonra ilimler tasnifi ve tanım anlayışı değerlendirilecektir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Açikgenç, Alparslan, İslam Medeniyetinde Bilgi ve Bilim, Isam Publications, Istanbul 2006.
Açikgenç, Islamic Science Towards a Definition, ISTAC Publications, Kuala Lumpur 1996.
Açikgenç, Bilgi Felsefesi, Insan Publications, Istanbul 1992.
Akyol, Aygün, Şehristânî’nin Filozoflarla Mücadelesi, Araştırma Publications, Ankara 2011.
Akyol, Aygün, ‘İbn Haldun’un İlim Anlayışında Felsefe ve Tarih Tasavvuru”, Hitit University Journal of Faculty of Theology, vol. 10, issue: 20, 2011/2,
Akyol, Aygün, Arslan, Iclal, “Cabir b. Hayyan ve Tanımlar Kitabı”, Kitâbu’l-Hudûd, Elis Publications, Ankara 2015.
Akyol, Aygün, Uyanik, Mevlüt, Arslan, İclal, İslam Felsefesi Tanımlar Sözlüğü, Elis Publications, Ankara 2016, s. 350-359.
Aristotle, Metafizik, Turkish translation by: Ahmet Arslan, Sosyal Publications, Istanbul 1996.
Arslan, İclal, “Abdurrahman el-Câmi ve el-Fevâidü’z-Ziyâiyye Adlı Eseri”, Dokuz Eylül University Institute of Social Sciences Unpublished Doctoral Dissertation, Izmir 2008.
Arslan, İclal, “Rafi’b. Muhammed b. İbrahim el-Huseyni el-Musevi el-Haseni el-Kirmani’nin ‘İlmu’l-Beyan’ Adlı Risalesinin Edisyon Kritik Çalışması”, Dokuz Eylül University Institute of Social Sciences Unpublished Postgraduate Thesis, Izmir 1997.
Bayrakdar, Mehmet, İslam’da Bilim ve Teknoloji Tarihi, TDV. Publications, Ankara 1985.
Bekiryazici, Eyüp, “İslam Düşüncesinde Felsefi Ekoller”, İslam Felsefesi Tarihi, ed.: Bayram Ali Çetinkaya, Grafiker Publications, Ankara 2012, vol. 1.
Bolay, Süleyman Hayri, “CâbirİbnHayyan’ın Bazı Felsefi Görüşleri”, I. Harran School Symposium in Science, Religion and Philosophy History with International and National Participation, 28-30 Nisan 2006.
Fârâbî, İlimlerin Sayımı, Turkish translation by: Mevlüt Uyanık, Aygün Akyol, ed.: İclal Arslan, Elis Publications, Ankara 2017.
Fârâbî, Mutluluğun Kazanılması, Turkish translation by: Ahmet Arslan, Vadi Publications, Ankara 1999.
Fârâbî, Kitabu’l-Huruf, translated by: Omer Türker, Litera Publications, Istanbul 2008.
Ghazâlî, İhyâu Ulumid’d-Dîn, translated by: Ahmet Serdaroğlu, Akçağ Publications, vol. I, Ankara ty.
Khwarizmi, Felsefi Tanımlar, ed. Mevlüt Uyanık, translated by: A. Akyol, I. Arslan, Elis Publications, Ankara 2015.
Ibn Khaldun, Mukaddime, translated by: Zakir Kadiri Ugan, Ministry of National Education Publications, vol. III, Istanbul 1991.
Ibn Al-Nadim, al-Fihrist, edit.: Ibrahim Ramazan, Daru’l-Mearif, Beyrut 1994.
Ibn Rushd, Tehafütü’t-Tehafüt, translated by: Kemal Işık, Mehmet Dağ, Kırkambar Publications, Istanbul 1998.
Ibn Sina, Tanımlar Kitabı, ed. M. Uyanık, translated by: A. Akyol, I. Arslan, Elis Publications, Ankara 2013.
Ibn Sina, “Fî Aksâmi’l-Ulûmi’l-Akliyye”, In Tis’a Resâil, Istanbul 1298.
Jabir Ibn Hayyan, “Kitâbu’l-Mîzâni’s-Sağîr”, In Muhtaru Resaili Jabir Ibn Hayyan, neşr: Paul Kraus, Mektebetü’l-Hanci, Cairo 1354.
Jabir Ibn Hayyan,“Kitâbu’s-Seb’iyn”, In Muhtaru Resaili Jabir Ibn Hayyan, neşr: Paul Kraus, Mektebetü’l-Hanci, Cairo 1354.
Jabir Ibn Hayyan, “Kitabu İhrâc mâ fî el-kuvvete ila’l-fi’l”, In Muhtaru Resaili Jabir Ibn Hayyan, neşr: Paul Kraus, Mektebetü’l-Hanci, Cairo 1354.
Jabir Ibn Hayyan, Kitabu’l-Hudûd, edit.: Abdu’l-Emir el-A’sem, Cairo 1988
Jabir Ibn Hayyan, Kitâbu’l-Hudûd/Tanımlar Kitabı, ed. Mevlüt Uyanık, translated by: Aygün Akyol, İclal Arslan, Elis Publications, Ankara 2015.
Jabir Ibn Hayyan, Resâilu Jabir Ibn Hayyan, edit.: Ahmed Ferîd el-Mezidi, Daru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beirut 2006.
Kahya, Esin, Modern Kimyanın Kurucusu Câbir b. Hayyân, TDV. Publications, Ankara 1995.
Katip Celebi, Keşfu’z-Zunun, Ministry of National Education Publications, Istanbul 1971.
Kaya, Mahmut, “Cabir b. Hayyân” art., IA., TDV. Publications, vol. 6, Istanbul 1996.
Kindî, “Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine”, In the Philosophy Booklets, translated by: Mahmut Kaya, Iz Publications, Istanbul 1994.
Kraus, P., “Cabir b. Hayyân” art., IA., MEB. Publications, Istanbul 1977, vol. 3.
Mahmud, Zeki Necib, Jabir Ibn Hayyan, Mektebi Mısrıyye, Alexandria 2001.
Türker, Ömer, “İslâm Düşüncesinde İlimler Tasnifi”, Journal of Sociology, vol. 3., pp. 22, 2011., p. 540.
Ülken, Hilmi Ziya, İslam Felsefesi, Ulken Publications, yy. 1998.
Uyanik, Mevlüt, Bilginin İslamileştirilmesi ve Çağdaş İslam Düşüncesi, Ankara Okulu Publications, Ankara, 1999.
Uyanik, Mevlüt, İslam Bilgi Felsefesinde Kalbin Anlaması -Gazali Örneği-, Araştırma Publications, Ankara 2006.
Uyanik, Mevlüt, Akyol, Aygün, “İbn Haldun’un Felsefe ve Tasavvuf Eleştirisi”, İslam Felsefesi Tarihi II, Grafiker Publications, Ankara 2012.
Uyanik, Mevlüt, Akyol, Aygün, “İbn Haldun ve Felsefe Tasavvuru”, In Doğudan Batıya Düşüncenin Serüveni, ed.: Bayram Ali Çetinkaya, Insan Publications, Istanbul 2015, vol. 7.
Yakit, Ismail, Durak, Nejdet, İslam’da Bilim Tarihi, Isparta 2002.

APA	Akyol A (2018). Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. , 11 - 22.
Chicago	Akyol Aygün Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. (2018): 11 - 22.
MLA	Akyol Aygün Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. , 2018, ss.11 - 22.
AMA	Akyol A Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. . 2018; 11 - 22.
Vancouver	Akyol A Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. . 2018; 11 - 22.
IEEE	Akyol A "Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology." , ss.11 - 22, 2018.
ISNAD	Akyol, Aygün. "Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology". (2018), 11-22.

APA	Akyol A (2018). Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 18(1), 11 - 22.
Chicago	Akyol Aygün Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18, no.1 (2018): 11 - 22.
MLA	Akyol Aygün Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.18, no.1, 2018, ss.11 - 22.
AMA	Akyol A Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2018; 18(1): 11 - 22.
Vancouver	Akyol A Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2018; 18(1): 11 - 22.
IEEE	Akyol A "Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 18, ss.11 - 22, 2018.
ISNAD	Akyol, Aygün. "Jabir Ibn Hayyan's Classification of Science And Its Place in Islamic Epistemology". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18/1 (2018), 11-22.