Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 437 - 457 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31591/istem.559624 İndeks Tarihi: 09-02-2021

Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler

Öz:
Bu çalışmada, Bingöl Solhan ilçesine bağlı Arakonak beldesi ve Hazerşah Köyü dokumalarından el yapımı seccâdeler işlenecektir. Solhan bölgesi el sanatları açısından zengin bir ürünyelpazesine sahiptir. Yaptığımız saha araştırmaları sayesinde özellikle 20. yüzyılın başları veortalarından kalma el yapımı seccâdelerin varlığı tespit edilmiştir. Çalışma süresince elde ettiğimiz verilerden yola çıkarak Arakonak ve Hazerşah’ta el yapımı dokuma ürünlerinin geçmişini,yapılan işlemlerin süreçlerini ve kullanılan motiflerin anlam ve sembollerini ortaya çıkarmayaçalışacağız. Söz konusu bölgede daha önce de yaptığımız araştırmalardan elde ettiğimiz sonuçlara göre, bölgede dokuma kültürünün çok eskilere dayandığı saptanmıştır. 20. yüzyılın ortalarından itibaren bu dokuma ürünlerini yapan kişilerden elde edilen verilerden anlaşıldığıkadarıyla, bölgedeki dokuma kültürü birkaç kuşaktır devam etmektedir. Bu sanatsal etkinliğinetkileşim ağı ve kültürel alt yapısı, yazılı veri eksikliğinden dolayı ortaya çıkarılması zor alanlardan birini oluşturmaktadır. Ancak yapılan motiflerin kültür dünyamızdaki diğer bölgelerle karşılaştırılmaları ve kullanılan bazı terimler bizleri daha niteliksel verilere götürmektedir. Bu nedenle çalışmanın saha ve tespit çalışmalarının yanında yakın kültürel bölgeler ile özellikle de Anadolu’da yapılan benzer sanat eserleri ile karşılaştırmaları; etkileşim, benzerliklerin ortaya konulması böylelikle bölgenin kültürel altyapısının kökenlerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Günümüzde artık yapılmayan halı, seccade ve kilimlerin Anadolu insanının kültürünü ortaya koyması bakımından kayıt altına alınması ve nitelikli bilimsel çalışmalara konu olması mutlaka gerekmektedir. Bu kapsamda çalışmada bölgede tespit edilen 11 adet el dokuma seccadesi tanıtılacak ve bu seccadelerin motif, şekil benzerliklerinin etkileşimleri değerlendirilecektir.
Anahtar Kelime:

By Hand Artifact Prayer Rug in Arakonak-Hazersah

Öz:
In this study, handmade prayer rugs from Arakonak town and Hazerşah village of Bingöl Solhan district will be covered. Solhan region has a rich range of handicrafts. The field researches that we conducted have identified the existence of handmade prayer rugs from the beginning and middle of the 20th century.Based on the data we have obtained during the study, we will try to reveal the history of hand-made artworks in Arakonak and Hazerşah, the processes of the works and the meanings and symbols of the motifs used. According to the results obtained from the previous researches in the region in question, we found that the weaving culture in the region is very old. As seen from the data obtained from the people who made these weaving products since the middle of the 20th century, weaving culture in the region has been continuing for a few generations. The interaction network and cultural infrastructure of this artistic activity is one of the difficult areas to reveal due to lack of written data. However, the comparison of motifs with other regions in our cultural world and some of the terms used lead us to more qualitative data.Nowadays, carpet, prayer rugs and rugs, which are not made anymore, must be recorded and be subject to qualified scientific studies in terms of revealing the culture of Anatolian people. In this context, 11 hand-woven prayer rugs, which are determined in the region, will be introduced and the interactions of the motifs and similarities of these prayer rugs will be evaluated
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • »Aksoy Elif-Taraşlı Latif. “Comparison of a Set of Savak Tribe Carpets to the Others Weaved Around Anatolia in Composition”. İnönü Üniversitesi Sanat ve TasarımDergisi7/5 (2017): 171-183
  • »Aytaç, İsmail. “Elazığ Müzesindeki Osmanlı Dönemi Eşik ve Seccade Halıları”, ARIŞ5/9 (Mart 2013): 12-33.
  • » Bakırer, Ömür. Onüç ve Ondördüncü Yüzyıllara Ait Anadolu Mihrapları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2000.
  • » Bozkurt, Nebi. “Seccade”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 36: 268-269. Ankara: TDV Yayınları, 2009.
  • »Butasım, Nebi. “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Osmanlı Dönemi Mihrapları. (1514- 1915)”. Doktora Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2016.
  • » Butasım, Nebi. “Bingöl Arakonak Halçalarından Bazı Örnekler”, Bingöl Araştırmaları Dergisi 30/1 (Haziran 2017): 87-98.
  • » Bitlis Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Bitlis Vilayet Sâlnamesi, 1316/1898.
  • » Çelik, Adem. “Çankırı (Merkez) Yüzey Araştırmalarında Tespit Edilen Düz Dokuma Yaygılar”. ARIŞ 4/8 (2012): 52-91.
  • » Çokay, M. Önder.“Seccade ve Saf Seccadelerdeki Bazı Motiflerin İkonografik Olarak Değerlendirilmesi”. İSTEM 5/9 (2007): 189-210.
  • » Eroğlu, Mehmet Ali. “Antalya ve Civarı Cicim Seccadeleri (Namazlağ)” Akdeniz Sanat Dergisi 6/12 (2013): 251-267.
  • » Karaçağ, Abdullah. “Karapınar (Konya) Yöresi Göbekli Halıları”, ARIŞ 5/9 (2011):72-87.
  • » Karaçay, Çiğdem. Lâdik Seccade Halılarında Mihrap Özelliklerinin İncelenmesi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 55 (2018): 106-118.
  • » Karamağaralı, Beyhan.“Ejder ve Lotus Motifinin Halı Seccâdelerdeki İkonografisi”. ARIŞ 1/4 (Nisan 1998): 32-39.
  • » Kamberoğlu, Deniz - Bozcu, M. Murat. “Türk ve İslam Eserleri Müzesi Koleksiyonundan 15- 17. Yüzyıl Osmanlı Halıları”. (Ömür Matbaacılık İstanbul). Trhsz.
  • » Kalender, Erol. “Anahtar Delikli Seccâdeler Üzerine İkonografik Bir Deneme”. ARIŞ 1/2 (1997): 58-62.
  • » Nefes, Eyüp-Can, Yılmaz-Gün, Recep-Çelik, Bayram. “Ankara Vakıf Eserleri Müzesinde Samsun Camilerinden Derlenmiş Tarihi Halılar, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 16/3, 2016: 91-125.
  • » Sakalauskaite Kurnaz, Jovita. “Anadolu’da Seccadenin Sosyolojik Değişim Süreci, Tasarım ve İşlev İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, 2014.
  • » Ölmez, Filiz Nurhan - Etikan, Sema.“Milas Seccadelerinin Geleneksel Renk, Motif ve Desen Özellikleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/48 (2017): 338-344.
  • » Öz, Naime Didem- Aksoy, Elif. “Zeyve Aşiret Dokumalarına Bir Örnek: Baskil Hacı Hasan Baba Türbesindeki Halı Seccade ve Yolluklar”. The Journal of Academic Social Science Studies 69 (2018): 193-211.
  • » Taş, Ela, “Tarsus Yöresine Ait Zili Teknikli Yörük Seccadelerinden Örnekler”. Akdeniz Sanat Dergisi 3/6 (2014): 153-165.
  • » Yarmacı, Hanife-Başaran, Fatma Nur. “Ağrı İli Doğubayazıt İlçesi El Dokuması Halıların Renk, Motif ve Kompozisyon Özellikleri”. Akdeniz Sanat Dergisi 6/12 (2013): 161-172.
  • » Yıldırım, Mustafa-Dumluca, Menşure. “Tokat Mevlevihânesi’nde Bulunan Sivas Yöresi Halı Seccâdeleri”. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (Nisan 2017): 145-170.
  • » Encyclopedia Britannica. “prayer-rug”, Erişim: 12 Aralık 2018. https://www.britannica.com
APA BUTASIM N (2019). Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. , 437 - 457. 10.31591/istem.559624
Chicago BUTASIM NEBI Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. (2019): 437 - 457. 10.31591/istem.559624
MLA BUTASIM NEBI Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. , 2019, ss.437 - 457. 10.31591/istem.559624
AMA BUTASIM N Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. . 2019; 437 - 457. 10.31591/istem.559624
Vancouver BUTASIM N Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. . 2019; 437 - 457. 10.31591/istem.559624
IEEE BUTASIM N "Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler." , ss.437 - 457, 2019. 10.31591/istem.559624
ISNAD BUTASIM, NEBI. "Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler". (2019), 437-457. https://doi.org/10.31591/istem.559624
APA BUTASIM N (2019). Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. İstem, 0(34), 437 - 457. 10.31591/istem.559624
Chicago BUTASIM NEBI Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. İstem 0, no.34 (2019): 437 - 457. 10.31591/istem.559624
MLA BUTASIM NEBI Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. İstem, vol.0, no.34, 2019, ss.437 - 457. 10.31591/istem.559624
AMA BUTASIM N Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. İstem. 2019; 0(34): 437 - 457. 10.31591/istem.559624
Vancouver BUTASIM N Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler. İstem. 2019; 0(34): 437 - 457. 10.31591/istem.559624
IEEE BUTASIM N "Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler." İstem, 0, ss.437 - 457, 2019. 10.31591/istem.559624
ISNAD BUTASIM, NEBI. "Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler". İstem 34 (2019), 437-457. https://doi.org/10.31591/istem.559624