Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 39 - 64 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31591/istem.550810 İndeks Tarihi: 08-02-2021
Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme
Öz: Mevlânâ Celaleddin Rumî ile oğlu Sultan Veled’in sandukalarının bulunduğu Kubbe-i Hadrâ namıyla maruf Türbe yapısının 1274 yılında mimar Tebrizli Bedrettin tarafından inşa edildiği bilinmektedirTürbenin inşasında Alâmeddin Kayser’n maddi ve manevi desteklerinin bulunduğu bilinmekle birlikte günümüzdeki mevcut yapının o dönemde inşa edilen ilk kubbe olup olmadığı, daha sonraki dönemlerde değişikliğe uğradığı hakkında farklı bilgiler nakledilmiş olmakla birlikte bugün için kesin bir bilgiye sahip değiliz.Yeşil kubbenin iç mekânında yer alan kalem işi tezyinatın Sultan II. Bayezid döneminde yapılmış olduğunu, Kalem işi tezyinatı yapan sanatçının da Halepli Mevlevi Mehmet oğlu Abdurrahman olduğu güney cephenin duvar yüzeyinde yer alan kitabelerden anlaşılmaktadır. Kitabede tarih bulunmamakla birlikte II. Bayezid’in saltanat dönemi 1481 -1512 yılları arası olduğu dikkate alındığında tezyinatın da bu zaman diliminin herhangi bir noktasında yapılmış olduğu düşünülmektedir. 2019 yılında tamamlanan restorasyon sonucunda ortaya çıkan ve söz konusu devrin özgün tezyinat özelliklerini taşıyan nakışlar, Kubbe-i Hadrâ’nın beş yüz yıllık bir süreçte yapısal ve sanatsal değişikliğe uğramadığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: An Evaluatıon on Restored Painted Decoration of Kubbe-i Hadrâ (The Green Dome)
Öz: It is known that the tomb structure, which is known as the Kubbe-i Hadrâ where the sarcopha-gus of Mewlana Jalal al-Din Rûmî and his son Sultan Walad are located, was built by the archi-tect Tebrizli Bedrettin (lit.Bedrettin from Tabriz) in 1274. It is also known that there was the moral and material support of Alameddin Kayser behind the construction of the tomb. Additio-nally, it is not known whether today's structure is the same dome that was firstly built. Altho-ugh different pieces of information have been narrated about the changes applied to the structure since then, we do not have certain information about this issue. It is understood from the epitaphs on the southern walls that the painted decoration works on the interior walls of the Green Dome were made during the reign of Sultan Bayezid II, by the artist Halepli Mevlevi Mehmet oğlu Abdurrahman (lit. Mawlavi Abdurrahman the son of Meh-met from Aleppo). Although there is no date on the epitaph, considering that the reign of the Sultan Bayezid II was between 1481-1512, it is evaluated that painted decoration was applied in any date in this period. The decorations, which were revealed after the restoration completed in 2019 and which have the characteristics of the mentioned period, demonstrate that Kubbe-i Hadrâ has not been undergone to any structural or artistic changes during the five-hundred-year period.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aka, İsmail. Timur ve Devleti. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2017.
- Bağcı, Serpil. ―Erken Osmanlı Kalem İşleri Üzerine Bazı Gözlemler‖, In Memoriam İ. Metin Akyurt ve Bahattin Devam Anı Kitabı: Eski Yakındoğu Kültürleri Üzerine İncelemeler. Ed. İ. Metin Akyurt - Nezih Başgelen - Bahattin Devam - Armağan Erkanal. 33-40. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1995.
- Baysal, Ali Fuat. Üç İerefeli Camii Avlu Revaklarında Bulunan XV. Yüzyıl Kalem İşi Uygulamalı Hat Örnekleri‖, İSTEM 23 (2014): 61-73.
- Bilgili, Ali Sinan. ―Tebriz‖, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 219-222. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
- Eyice, Semavi, ―Cem Sultan Türbesi‖, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7: 286- 287. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
- İrteş, Semih. ―15.yüzyıl Bursa ve Edirne Kalem İşi Hat Örnekleri‖, Hüsn-i Hat Buluşması: 155-157. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2008.
- İrteş, Semih. ―İehzade Mustafa ve Cem Sultan Türbesi Kalem İşleri‖ Cem Sultan ve Dönemi. Ed. Bilal Kemikli - Olcay Kocatürk. 124-136. İstanbul: Kayahan Matbaası, 2018.
- Karamağaralı, Haluk. ―Mevlâna‘nın Türbesi‖, Türk Etnografya Dergisi 7/8 (1966): 38-42.
- Küçükdağ, Yusuf. ―1251 H. / 1835 M. Tarihli Mevlânâ Türbesi ve Çelebi Efendi Konağı Tamir ve İnşası Defteri‖, Türkiyat Araştırmaları Dergisi 2/2 (Mayıs 1996): 181-206.
- Oğuzoğlu, Yusuf. – Mülayim, Selçuk. Konya Mevlana Türbesi‘nin Restorasyonu İle İlgili H. 1109 (1698) Tarihli Üç Belge, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi 3 (1984), 115-124.
- Önge, Yılmaz. ―Konya Mevlânâ Dergâhında Yapılan Son Onarımlar Hakkında Bazı Düşünceler‖, VII. Vakıf Haftası Bildirileri (5-7 Aralık 1989), (Ankara: 1990): 319-328.
- Özönder, Hasan. Konya Mevlana Dergâhı. Ankara: Kültür ve Turizm Yayınları, 1979.
- Özönder, Hasan. ―Mevlana Türbe ve Külliyesinin Tamir ve İlaveler Kronolojisi‖, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi 2 (1987): 13-75.
- Uzluk, İahabettin. ―II. Türk- Anadolu Resim Mektebi‖, Konya Halkevi Dergisi 39 (1942): 12- 26.
| APA | BAYSAL A, Sayın A (2019). Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. , 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| Chicago | BAYSAL Ali Fuat,Sayın Ayşe Zehra Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. (2019): 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| MLA | BAYSAL Ali Fuat,Sayın Ayşe Zehra Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. , 2019, ss.39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| AMA | BAYSAL A,Sayın A Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. . 2019; 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| Vancouver | BAYSAL A,Sayın A Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. . 2019; 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| IEEE | BAYSAL A,Sayın A "Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme." , ss.39 - 64, 2019. 10.31591/istem.550810 |
| ISNAD | BAYSAL, Ali Fuat - Sayın, Ayşe Zehra. "Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme". (2019), 39-64. https://doi.org/10.31591/istem.550810 |
| APA | BAYSAL A, Sayın A (2019). Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. İstem, 0(33), 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| Chicago | BAYSAL Ali Fuat,Sayın Ayşe Zehra Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. İstem 0, no.33 (2019): 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| MLA | BAYSAL Ali Fuat,Sayın Ayşe Zehra Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. İstem, vol.0, no.33, 2019, ss.39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| AMA | BAYSAL A,Sayın A Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. İstem. 2019; 0(33): 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| Vancouver | BAYSAL A,Sayın A Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme. İstem. 2019; 0(33): 39 - 64. 10.31591/istem.550810 |
| IEEE | BAYSAL A,Sayın A "Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme." İstem, 0, ss.39 - 64, 2019. 10.31591/istem.550810 |
| ISNAD | BAYSAL, Ali Fuat - Sayın, Ayşe Zehra. "Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme". İstem 33 (2019), 39-64. https://doi.org/10.31591/istem.550810 |
