Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 241 - 265 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31591/istem.558066 İndeks Tarihi: 08-02-2021

Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi

Öz:
Türk müziğinin temel unsurlarından biri olan usûl; Türk müziğinin icrâsında, eğitim-öğretimindeve geleceğe intikâl ettirilmesinde önemli bir role sahiptir. Bu sebeple usûl bilmek, gelenekseleğitim modeli olan meşk sisteminde ön koşul olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla usûl kavramınailişkin ifâdeler de (usûl, ritim, düzüm, ölçü, gider, metronom, darb, mertebe ve velvele) usûlünanlaşılabilmesi açısından önem taşımaktadır. Mezkûr kavramların öğrenilmesi ve aktarılmasında yazılı kaynaklarda farklılıklar gözlenmektedir.Takriben IX. yüzyıldan başlayarak, XX. yüzyıla kadar birçok âlim/teorisyen eserlerinde usûl konusunu ele almıştır. XX. yüzyıldan günümüze gelinceye dek ise, batı müziği notasyonunun Türkmüziğinde yaygınlık kazandığı dönem olması itibariyle bu konu üzerinde yapılan çalışmalarınsayısında oldukça büyük bir artış görülmüştür. Bu çalışmada, XX. yüzyıldan itibaren Türk Müziğiusûllerine yönelik kaleme alınmış kitaplardaki usûl ve usûlü oluşturan dinamiklerin tanımlarıirdelenmiş; bu tanımlara yönelik değerlendirme ve yorumlara yer verilmiştir.Türk Müziği usûl eğitim-öğretiminde kullanılan yazılı kaynaklardaki usûl kavramına ilişkin ifâdelerin irdelendiği bu çalışmada, nitel araştırma yöntemi ve literatür tarama, doküman incelemeve arşiv tarama teknikleri kullanılmış, elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, örnekleme alınan kaynaklar incelendiğinde; usûl kavramının ve bu kavramı oluşturan dinamiklerin açıklamalarında bir standart olmadığı; kitapların hem kendi içlerinde hem debirbirleri arasında farklılıklar ve/veya çelişkiler olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Comparison of Descriptions Connected With “Usul” Matter in Written Sources Used in Turkish Music Usul Education

Öz:
Usul being one of primary element of Turkish Music has a important role in performing Turkish music, its education and its transfer to future. Therefore, to know usul was determined as prior condition in “meşk” system being traditional education model. Thus, factors connected with usul concept (usul, rhythm, düzüm, meter, gider, metronome, darb, mertebe and velvele) is important in terms of understanding usul. It’s monitored differences in written sources about transfering and learning mentioned concepts. Approximately starting from 19. century to 20. century many theoreticians and scholars have processed usul subject in their works. From 20. century to today, which is the period western music notation has gained prevalence in Turkish Music and because of this reason works amouts about this subject has increased significantly.In this research, “usul” in books penned from 20. century about Turkish Music Usul, descriptions of dynamics composing usul were studied and considerations and comments about these descriptions were examined. In this research studying elements related usul concept in written sources used in Turkish music usul education, qualitative research method and literature review, document review, archive review techniques was used and about acquired datas content analysis was wade. As a result, when sources got sample were examined, it was detected usul concept and its forming dynamics descriptions has no standart and it was detected contradictions and differences both in books itself and between themselves.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • » Arslan, Fazlı. Safiyüddîn-î Urmevî ve Şerefiyye Risalesi. 2. Baskı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2017.
  • » Bardakçı, Murat. Maragalı Abdülkadir. İstanbul: Pan Yayıncılık, 1986.
  • » Behar, Cem. Aşk Olmayınca Meşk Olmaz: Geleneksel Osmanlı/Türk Müziğinde Öğretim ve İntikal. 4. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
  • » Behar, Cem. Osmanlı/Türk Mûsikîsinin Kısa Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2015.
  • » Behar, Cem. Saklı Mecmua. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
  • » Çakar, Şeref. Türk Musikîsinde Usûl. İstanbul: MEB Yayınları, 1996.
  • » Çelik, Binnaz Başar. Hızır Bin Abdullah’ın Kitâbü’l-Edvâr’ı ve Makamların İncelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2001.
  • » Çelikkol, Erdinç. Türk Mûsıkîsi Bilgileri I-II. Bursa: Özsan Matbaacılık, 2000.
  • » Doğrusöz, Nilgün. Yusuf Kırşehri’nin Müzik Teorisi. Kırşehir: Kırşehir Valiliği, 2012.
  • » Ekinci, Mehmet Uğur. Kevserî Mecmûası 18. Yüzyıl Saz Müziği Külliyatı. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2015.
  • » Ezgi, Suphi. Nazari ve Ameli Türk Mûsikîsi. İstanbul: Milli Mecmua Matbaası, 1933.
  • » Gönül, Mehmet. “Türk Mûsikîsi Usûllerinin Gösterimi, İfadesi ve Tasnifine Bir Bakış”. İSTEM. 13/25, 2015: 31-46.
  • » Gönül, Mehmet. Türk Müziği Solfej-Makam-Usûl-Dikte Alıştırmaları. Ankara: Gece Kitaplığı, 2017.
  • » Gönül, Mehmet. Türk Müziği Solfej-Makam-Usûl-Dikte Alıştırmaları. Ankara: Gece Kitaplığı, 2019), (Mart 2019 tarihli tashih edilmiş nüsha).
  • » Hatipoğlu, Vasfi - Sağlam, Atilla. “Türk Mûsikîsi’nde Usûl Geleneğinin Değerlendirilmesi”. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 9/2, 2013: 113-134.
  • » Hatipoğlu, Vasfi, Mesleki Müzik Eğitimi Veren Kurumlarda Türk Müziği Usûlleri Öğretiminin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2008.
  • » İbn Sina. Mûsikî, Trc. Ahmet Hakkı Turabi. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2004.
  • » Kanık, Veli. Türk Mûsikîsinde Ritm Unsuru ve Nota Kaideleri. İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası, 1954.
  • » Karadeniz, Ekrem. Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2013.
  • » Mutlu, Ümit. Türk Mûsikîsi Nazariyatı Usûlleri ve Makam Seyirleri. İstanbul: İstanbul Belediye Konservatuvarı, t.y.
  • » Özkan, İsmail Hakkı. Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2006.
  • » Salgar, Fatih. Türk Müziğinde Makamlar, Usûller ve Seyir Örnekleri. İstanbul: Ötüken Yayınevi, 2017.
  • » Sangan, Cemil. Türk Müziği Usûlleri. Muğla: Bodrum Belediyesi, 1997.
  • » Sayan, Erol. Ulusal Müziğimiz. İstanbul: Boyut Yayıncılık, 2010.
  • » Sevinç, Muhammet. Tevfik Rıza'nın "Söz ve Saz" Adlı Yazma Eserinin I. Kitabı Olan "Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri" Bölümünün Günümüz Türkçesine Çevirimi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2013.
  • » Tekin, Hakkı. Ladikli Mehmet Çelebi ve er-Risâletü’l-Fethiyye’si. Doktora Tezi, Niğde Üniversitesi, 1999.
  • » Teymur, Ahmet Selim. Türk Mûsikîsi. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2010.
  • » Tura, Yalçın. Kitâbu ‘İlmi’l-Mûsîkî ‘alâ vechi’l-Hurûfât. Edvâr (Tıpkıbasım-Çevriyazı-ÇeviriNotlar). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
  • » Tura, Yalçın. Tedkîk ü Tahkîk: İnceleme ve Gerçeği Araştırma. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2006.
  • » Ungay, Hurşit. Türk Mûsikîsinde Usûller ve Kudüm. İstanbul: Türk Mûsikîsi Vakfı, 1981.
  • » Uygun, Mehmet Nuri. Safiyyüddin Abdülmü’min Urmevî ve Kitâbü’l-Edvârı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 1999.
  • » Yalçın, Gökhan. 19. Yüzyıl Mûsikîsinde Hâşim Bey Mecmuası, Birinci Bölüm Edvâr. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2016.
  • » Yarkın, Fahrettin. Türk Müziğinde Usûller. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2017.
  • » Yekta, Rauf. Türk Mûsikîsi. İstanbul: Pan Yayıncılık, 1986.
APA İNCE U (2019). Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. , 241 - 265. 10.31591/istem.558066
Chicago İNCE Ufuk Akın Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. (2019): 241 - 265. 10.31591/istem.558066
MLA İNCE Ufuk Akın Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. , 2019, ss.241 - 265. 10.31591/istem.558066
AMA İNCE U Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. . 2019; 241 - 265. 10.31591/istem.558066
Vancouver İNCE U Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. . 2019; 241 - 265. 10.31591/istem.558066
IEEE İNCE U "Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi." , ss.241 - 265, 2019. 10.31591/istem.558066
ISNAD İNCE, Ufuk Akın. "Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi". (2019), 241-265. https://doi.org/10.31591/istem.558066
APA İNCE U (2019). Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. İstem, 0(33), 241 - 265. 10.31591/istem.558066
Chicago İNCE Ufuk Akın Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. İstem 0, no.33 (2019): 241 - 265. 10.31591/istem.558066
MLA İNCE Ufuk Akın Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. İstem, vol.0, no.33, 2019, ss.241 - 265. 10.31591/istem.558066
AMA İNCE U Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. İstem. 2019; 0(33): 241 - 265. 10.31591/istem.558066
Vancouver İNCE U Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi. İstem. 2019; 0(33): 241 - 265. 10.31591/istem.558066
IEEE İNCE U "Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi." İstem, 0, ss.241 - 265, 2019. 10.31591/istem.558066
ISNAD İNCE, Ufuk Akın. "Türk Müziği Usûl Eğitim-Öğretiminde Kullanılan Yazılı Kaynaklardaki Usûl Bahsine İlişkin İfadelerin Mukayesesi". İstem 33 (2019), 241-265. https://doi.org/10.31591/istem.558066