İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 267 - 289 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31591/istem.533863 İndeks Tarihi: 08-02-2021
İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri
Öz: İsmail Hakkî Bursevî’nin Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî isimli eseri, Niyâzî-iMısrî’nin sorduğu tasavvufî suallere İsmail Hakkî Bursevî’nin verdiği cevaplardan oluşmaktadır. Bu eserde İsmail Hakkî Bursevî, Niyâzî-i Mısrî'nin manzum olarak sorduğu sualleri mensurolarak cevaplamıştır. Niyâzî-i Mısrî tasavvufun, bilhassa da vahdet-i vücûdun girift konularınıremizli bir şekilde ele almış ve bunların izahını istemiştir.Niyâzî-i Mısrî, es’ilesine “Müşkilüm var size ey Hak dostları eylen reşâd” mısraıyla baş-lamış vekendisini bu müşkül durumdan kurtaracaklara hayır duada bulunmuştur. Daha sonra müşkülolarak ifade ettiği sorularına başlamıştır. Bu sorularda kesret ile vahdetin ve kesret içerisindeki vahdetin mahiyetinin ne olduğundan; halkın sınıfları ve bu sınıfların sahip olduğu vasıflardan; Hakk’ın iradesi karşısında nefis ve şeytanın vazife ve vaziyetlerinden; dünya, uk-bâve haşır ve neşrin ne manaya geldiğinden; cennet, cehennem ve berzahın ne olduğundan; kahır ve lütfun illetlerinin bir olmasının ne demek olduğundan; rahatın mihnet ve mihnetin rahatlık olup temeldeki aynılığından; Hakk’ın kula ve kulun Hakk’a olan yakınlığından; kime kul kimeAllah dendiğinden; “Men aref” ve “Mâ rameyte iz rameyte” remiz ve ibarelerinin aralarındakitefavütten; Hakk’ı anladığı vakit zahidin sahip olduğunu iddia ettiği o zühdünün neden durgunluğa uğradığından bahsedilmiştir.Çalışmamızda önce es’ile ve ecvibe kavramları üzerinde durulmuş ve bu kavramlar et-rafındaoluşmuş tür ve eser özelliklerinden bahsedilmiştir. Bu çerçevede dinî-tasavvufî edebi türlerarasında Es’ile-i Şeyh Mısrî'ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî eserinin yeri ortaya konmaya çalı-şılmış veeserin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: İsmail Hakkî Bursevî’s Article Entitled Es’ile-i Şeyh Misrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî
Öz: İsmail Hakkî Bursevî’s article entitled “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” consists of the answers of İsmail Hakkî Bursevî to the sufi questions of Niyâzî-i Mısrî. In this article, İsmail Hakkî Bursevî gives prosaic answers to Niyâzî-i Mısrî’s poetic questions. Niyâzî-i Mısrî allusively discusses the intricate topics of Sufism, especially the unity of existence, and wants explanations to these topics. Niyazî-i Mısrî starts es’ile with this verse “Müşkilüm var size ey Hak dostları eylen reşâd” and prays for those who will save him from this difficult situation. Then he starts re-marking the questions that he describes as difficulties. In these questions, the essence of the abundance (kesret) and the unity (vahdet), and the essence of the abundance in the unity; the social classes and the characteristics of these classes; the duties and the conditions of nafs and satan in the face of Allah’s will; the meanings of life, afterlife, and hashr (the exile) and neshr (the resurrection); what jannah (paradise), jahannam (hell), and barzakh (the intermediate realm); what the meaning of the reasons of suffering and blessing are the same; fundamentally sameness of comfort and discomfort; the closeness of the slave with Allah and the closeness of Allah with the slave; whom is called Allah and whom is called the slave; the meanings and the differences of “Men aref” and “Mâ rameyte iz ramey”; why ascetism become useless when ascetics see the Lord are mentioned. First, es’ile (questions) and ecvibe (answers) concepts are dwelled on, then the characteristics of genre and study related to these concepts are mentioned in our study. In this context, the place of İsmail Hakkî Bursevî’s article among the religious-sufi literary genres is tried to be revealed and the article’s text with transcription is included.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- » Akkaya, Hüseyin. Terceme-i Ecvibe-i Alî Bin Ebî Tâlib. İstanbul: Sivas Belediyesi Yayınları, 2017.
- » Arıcı, Resul. Salâhî'nin Tasavvufî Şiir Şerhleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2006.
- » Başaran, Selman. “el-Ecvibetü’l-Fâzıla”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10: 386. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
- » Bursavi, İsmail Hakkı. Makalat-ı İsmail Hakkı. Mısır: Bulak Matbaası, 1257.
- » Çakır, Adalet. “Aziz Mahmud Hüdâyî’nin Ecvibe-i Mutasavvıfâne’si ve Celvetiyye Tarîkatının Bazı Esasları”. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi. 35/1 (2015): 59-96.
- » Çelebioğlu, Âmil. 'Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler". Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: MEB Yayınları, 1998.
- » Demirci, Mehmet. “İsmail Hakkı Bursevî'nin Ecvibe-i Hakkiyye'si”. Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi. 4/10 (2003): 9-44.
- » Eser, Zülfiye. İsmail Hakkı Bursevi'nin Es'iletü's-Sahafiyye ve Ecvibetü'l-Hakkıyye İsimli Eseri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2003.
- » Hanay, Necattin. “Aksarâyî'nin Kitabü'l-Es'ile ve'l-Ecvibe'si ve Yorum Metodu”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 17/2 (2017): 171-198.
- » Hüdâyî, Aziz Mahmûd. Dîvân-ı İlâhiyât. Ankara: Kitabevi, 2005.
- » Namlı, Ali. “İsmâil Hakkı Bursevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23: 108-110. Ankara: TDV Yayınları, 2001.
- » Sözüdoğru, Hatice Arslan. “Sarı Gürz Nureddin Hamza B. Yusuf Efendi (ö. 928/1521) ve Ecvibe ‘alâ Es’ileti’s-Seyyidî Risâlesinin Tahkiki”. Tarih Okulu Dergisi(TOD). 35 (Ağustos 2018): 153-173.
- » Süer, Fatih Ramazan. “Sa‘dî Efendi’nin Es’ile-i Sûfî Ecvibe-i Sa‘dî Adlı Namaz Risâlesi”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 18 (2017): 467-502.
- » Şirazi, Hafız Divanı. Ankara: MEB, 1992.
- » Tökel, Dursun Ali. “İki Farklı Namaz Algısı: Fuzûlî’nin Gazeline Niyazi Mısrî’nin Cevabıdır”. Dergah Dergisi. 11 (Nisan 2014): 15-16.
APA | DURAN F (2019). İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. , 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
Chicago | DURAN Faruk İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. (2019): 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
MLA | DURAN Faruk İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. , 2019, ss.267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
AMA | DURAN F İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. . 2019; 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
Vancouver | DURAN F İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. . 2019; 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
IEEE | DURAN F "İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri." , ss.267 - 289, 2019. 10.31591/istem.533863 |
ISNAD | DURAN, Faruk. "İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri". (2019), 267-289. https://doi.org/10.31591/istem.533863 |
APA | DURAN F (2019). İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. İstem, 0(33), 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
Chicago | DURAN Faruk İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. İstem 0, no.33 (2019): 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
MLA | DURAN Faruk İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. İstem, vol.0, no.33, 2019, ss.267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
AMA | DURAN F İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. İstem. 2019; 0(33): 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
Vancouver | DURAN F İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri. İstem. 2019; 0(33): 267 - 289. 10.31591/istem.533863 |
IEEE | DURAN F "İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri." İstem, 0, ss.267 - 289, 2019. 10.31591/istem.533863 |
ISNAD | DURAN, Faruk. "İsmail Hakkî Bursevî’nin “Es’ile-i Şeyh Mısrî’ye Ecvibe-i İsmâil Hakkî” İsimli Eseri". İstem 33 (2019), 267-289. https://doi.org/10.31591/istem.533863 |