Bu çalışmada klasik ve çağdaş tefsirlerin Kur’ân’da Allah’ın doğrudan ifadeleri ile O’nun alıntı yaptığı ifadelerarasındaki farklar anlamındaki “konuşmacı boyutları”na yeterli ve tutarlı bir şekilde değinilmediğisavunulmaktadır. Bu doğrultuda bu kategorik ayrımların geçmiş dönemlerde yapılmamış olması sebebiylekonuyu açıklamaya yönelik sayısız, bazen de zorlama yorumların yapıldığı iddia edilmektedir. Makalede hemMüslümanlar arası tarihî, hem de kültürler arası güncel öneme sahip tekfir konusu ele alınmaktadır. Bu konuvasıtasıyla tekfir pratiği, Kur’ân’daki çeşitli hitap boyutlarının dikkate alınmasıyla hem Müslümanlar hem deMüslümanlar ile Müslüman olmayanlar arasındaki ilişkiye dair bambaşka görünümler arz etmektedir. Çalışmada“konuşmacı boyutları”nın kategorik ayrımı yöntemi, Kur’ânî bir kavram olarak kâfirûn ve onun türevleri (vekısmen müşrikûn) üzerinde, yani Müslüman olmayanlara imansız(kâfir) diye hitap edilmesi üzerineuygulanmaktadır. Bu makalenin temel sorusu ise şudur: Herhangi bir Müslüman’ı veya başka inançtan olankimseyi kâfir olarak nitelemeye (tekfir etmeye) kim, nasıl yetkilidir? Kur’ân’daki peygamber kıssalarındananlaşılmaktadır ki Tanrı’nın ve O’nun peygamberlerinin farklı konuşmacı boyutlarını kullanmaları Tanrı’ya vepeygamberlere farklı iletişim biçimleri ve meşruiyetleri vermektedir. Bu durum özellikle Hz. Muhammet ve Hz.Mûsâ’nın uygulama örneklerinde ve tepkilerinde açıklığa kavuşturmaktadır. Konuşmacı boyutlarının kategorikayrımı bizim, tekfir pratiğini uygulamanın yanlış olduğunu ve hiçbir meşruiyete dayanmadığını anlamamızayardımcı olmaktadır. Başkalarının âhiret hayatını etkileyebilecek türden kader-hükmünü vermemek ve bu işiTanrı’ya bırakmak her Müslüman’ın görevi olmalıdır. Bir Müslüman, muhalif görüşlere dair yargılarında insanonuruna yaraşır ölçüleri koruyan peygamberlerin örnekliğine güvenmelidir. [Mütercim]