Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 1 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-03-2021

Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi

Öz:
İslâm tarihinde en çok yoruma tâbi tutulan iki kaynakKur‟ân ve Sünnet‟tir. Tarihî süreçte bu yorumları ifade etmek üzereKur‟ân için tefsir ilmi, hadisler için de zengin bir şerh edebiyatıoluşmuştur. Her iki ilim dalı için kullanılan kavramlar ile bunlarındindeki konumu, önemi ve gelişimi bakımından birtakım benzerlikler ve farklılıklar vardır. Bu makalede Kur‟ân ve Sünnet‟in anlaşılmasını ve yorumlanmasını konu edinen tefsir ve şerh ilimleri içinkullanılan kavramlar açıklanmış ve ana hatlarıyla genel bir değerlendirme yapılmıştır. Bu bağlamda her iki ilim dalının ortaya çıkışıve gelişim süreci, anlama ve yorumlarda kullanılmak üzere ihdasedilip geliştirilen kavramlar, bilimsel parametreler için kullanılanmalzeme ve takip edilen metotlar ele alınmıştır
Anahtar Kelime:

Comparison of Exegesis (Tafsīr) and Annotation (Sharḥ) Sciences

Öz:
The two sources that have been mostly interpreted in the history of Islam are the Qurʾān and Sunna. In the historical process, in order to express these interpretations, a scientific exegesis (tafsīr) for the Qurʾān and a rich literature of ḥadīth commentary (sharḥ) are produced. For both sciences, one notes some similarities and differences in terms of the concepts which are used and in terms of their position, their importance and their development in the framework of religion. In this article, a general evaluation has been made with the outlines of the concepts used for the tafsīr and commentary sciences that are the subject of understanding and interpretation of the Qurʾān and Sunna. In this context, we discuss the emergence and development process of both branches of science, the concepts created and developed for comprehension and interpretation, the materials used for scientific parameters and finally, the methods which are followed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülbâkî, M. Fuad. el-Mu’cemü’l-müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerim. Kahire: Dârü‟l-kütübi‟l-Mısriyye, 1364.
  • Ahmed Yahya, İsmail. “Mukaddime”. Suyutî. el-Luma’ fi esbâbi vurûdi’l-hadis. Beyrut: Dârü‟l-kütübi‟l-ilmiyye, 1404/1984.
  • Ali el-Kārî, Ebü‟l-Hasan Nûreddîn Ali b. Sultan Muhammed elHerevî. Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker fî mustalatâti ehli’l-eser. Takdim: Abdülfettâh Ebû Gudde, thk. ve ta„lîk: Muhammed Nizâr Temîm-Heysem Nizâr Temîm. Beyrut: Dârü‟l-kalem ts.
  • Âmidî, Seyfeddin. el-İhkâm fî usûli’l-ahkâm. nşr. İbrâhim el-Acûz. Beyrut: Dârü‟l-kütübi‟l-ilmiyye, 1405/1985.
  • Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü, 8. Baskı. İstanbul: İFAV Yayınları, 2015.
  • Aynî, Bedruddîn Ebû Muhammed. Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’lBuhârî, 1-25. Beyrut: Dârü‟l-kütübi‟l-ilmiyye, 1421/2001.
  • Barlas, Yılmaz. Kur’ân-ı Kerim’de Te’vil Kavramı ve İlgili Âyetler Bağlamında Tahlili. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
  • Bilgin, Recep. Bir Müfessirin Hadisçiliği: Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Örneği. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2019.
  • Bilmen, Ömer Nasûhî. Tefsir Tarihi. Ankara: Diyanet İşleri Reisliği, 1974.
  • Bolay, M. Naci. “Delâlet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/119. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi (I-II). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1988.
  • Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: TDV Yayınları, 22. Basım, 2012.
  • Cürcânî, Ali b. Muhammed. et-Ta’rifât. Thk. İbrâhim el-Ebyârî. Beyrut: Dârü‟r-reyyân li‟t-türâs, 1403/1982.
  • Çakan, İ. Lütfi. Hadis Edebiyâtı. İstanbul: İFAV Yayınları, 23. Basım, 2019.
  • Çalışkan, Necmettin. Habenneke ve Nüzûl Sıralı Tefsiri. İstanbul: Şule Yayınları, 2017.
  • Demirci, Muhsin. Tefsir Usûlü. İstanbul: İFAV Yayınları, 17. Basım, 2015.
  • Derman, M. Uğur. “Ta‟lik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 39/507. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Dönmez, İbrahim Kâfi. “Beyân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/23-25. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Durmuş, İsmail. “Remiz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/556-558. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Efendioğlu, Mehmet. “Şerh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/559-560. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Erul, Bünyamin. Sahâbenin Sünnet Anlayışı. Ankara: TDV Yayınları, 2014.
  • Fîrûzâbâdî. Kāmus Tercümesi. Beyrut: Dârür-risâle,1406/1986.
  • Gelgeç, Sevim. “16/Nahl 44 Bağlamında Hz. Peygamber‟in Tebyin Görevi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 15/1 (2015), 275 -299.
  • Görmez, Mehmet. Gazali’de Sünnet, Hadis ve Yorum. Ankara: Otto Yayınları, 2014.
  • Görmez, Mehmet. Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, Ankara: TDV Yayınları, 2. Basım, 1996.
  • Gümüş, Sadreddin. Kur’ân Tefsirinin Kaynakları. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 1990.
  • Hatîb el-Bağdâdî. Takyîdü’l-ʿilm. nşr. Yûsuf el-Iş. Dımaşk. Dârülistikâme, 1974.
  • İbn Cüzeyy el-Kelbî. et-Teshîl li ulûmi’t-tenzîl. Kahire: Dâru‟lkütübi‟l-hâdise, 1973.
  • İbn Ebi Cemre el-Ezdî. Behcetü’n-nüfûs ve tehallîhâ bi ma’rifeti mâ lehâ vema aleyhâ I-II. Beyrut: Dârü‟l-cîl, 1972.
  • İbn Manzûr, Ebü‟l Fadl Cemâleddin Muhammed. Lisânü’l-Arab. 3. Baskı. Beyrut: Dâru sadr, 1414/1993.
  • Kâdî Abdülcebbâr. Şerhu Usûli’l-Hamse. thk. Abdülkerim Osman. Kahire: Mektebetü Vehbe, 1996.
  • Kâsımî, Cemaleddin Muhammed b. Muhammed Saîd. Kavâidü'ttahdis min fünûni mustalahı'l-hadis. Beyrut: Dârü'l-kütübi'lilmiyye, ts.
  • Kettanî. Risâletü’l-müstatrefe (Hadis Literatürü). İstanbul: İz Yayıncılık, 1994.
  • Koçyiğit, Talat. Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara: Rehber Yayıncılık, 1992.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te’vilâtül-Kur’ân. İstanbul: Mizan Yayınları, 2005-2010.
  • Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsîr. Beyrut: el-Mektebetü‟lasriyye, 2012.
  • Sâlih, M. Edîb. Tefsîrü’n-nusûs fi’l-fıkhi’l-İslâmî. Beyrut: Mektebetü'lİslâmî, 1404/1984.
  • Sakallı. Talat. Aynî ve Hadis Yorum/Şerh Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları, 2013.
  • Sancaklı, Saffet. Sünneti Doğru Anlamak. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2017.
  • Sehavî, Muhammed b. Abdurrahman. Fethu’l-muğîs bi şerhi Elfiyeti’l-hadis, I-IV. thk. Hüseyn Ali. Beyrut: Dârü‟l-imâm etTaberî, 2. Basım,1412/1992.
  • Serinsu, Ahmet Nedim. Kur’ân’ın Anlaşılmasında Esbâb-ı Nüzûlün Rolü, İstanbul: Şule Yayınları,1994.
  • Sıcak, Ahmet Sait. Kur’an Tefsirinde Öznellik. Ankara: Ankara Okulu, 2017.
  • Şeker, Necmeddin. İbn Ebû Cemre el- Ezdî ve Behcetü’n-nüfûs. K. Maraş: Noya Medya, 2015.
  • Taberî, Câmiu’l-beyân. 24 Cilt. nşr. Abdullah b. Abdülmuhsin etTürkî. Riyad: Dârü't-tayyibe, 1424/2003,
  • Topuzoğlu, Tevfik Rüştü. “Hâşiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/419-422. İstanbul: TDV Yayınları, 1997 . Türcan, Zişan. Hadis Şerh Geleneği. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
  • Uludağ, Süleyman. “Keşf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/315-317. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
  • Zehebî, Muhammed Hüseyin. et-Tefsîr ve’l-müfessirûn. Beyrut: Dârü‟l-Erkâm, ts.
  • Zerkeşî, Bedreddîn Muhammed b. Abdullah. el-Burhân fî ulûmi’l Kur’ân. thk. Ebü‟l-Fadl ed-Dimyâtî. Mısır: Dârü‟l-hadîs, 1427/2006.
APA Şeker N, Toz R (2020). Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. , 1 - 28.
Chicago Şeker Necmeddin,Toz Rıza Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. (2020): 1 - 28.
MLA Şeker Necmeddin,Toz Rıza Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. , 2020, ss.1 - 28.
AMA Şeker N,Toz R Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. . 2020; 1 - 28.
Vancouver Şeker N,Toz R Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. . 2020; 1 - 28.
IEEE Şeker N,Toz R "Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi." , ss.1 - 28, 2020.
ISNAD Şeker, Necmeddin - Toz, Rıza. "Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi". (2020), 1-28.
APA Şeker N, Toz R (2020). Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(35), 1 - 28.
Chicago Şeker Necmeddin,Toz Rıza Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.35 (2020): 1 - 28.
MLA Şeker Necmeddin,Toz Rıza Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.35, 2020, ss.1 - 28.
AMA Şeker N,Toz R Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(35): 1 - 28.
Vancouver Şeker N,Toz R Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(35): 1 - 28.
IEEE Şeker N,Toz R "Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.1 - 28, 2020.
ISNAD Şeker, Necmeddin - Toz, Rıza. "Tefsir ve Şerh İlimlerinin Mukayesesi". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2020), 1-28.