Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 105 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-03-2021
Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri
Öz: Hz. Peygamber‟in (s) hayatı ile ilgili hadis ve siyer kaynaklarında yer alan bilgilerin isnad tenkidinin yanı sıra metin tenkidine detabi tutulması önem taşımaktadır. Erken dönemlerden beri muhaddisler değerlendirmelerinde, isnad tenkidi ön planda görülse de,metni de göz önünde bulundurmuşlardır. Bu çalışmada, Sahîh-iBuhârî‟nin en meşhur şerhi olan Fethu’l-bârî‟nin müellifi, hadis âlimi İbn Hacer el-Askalânî‟nin (ö. 852/1449) bu eserinde meğâzî rivayetlerini metin yönünden tenkidi ve birbirleriyle teâruz halindekihaberleri cem veya tercih yoluyla çözüme kavuşturması incelenmiştir. Bu bağlamda, İbn Hacer‟in yaklaşımı hakkında fikir verecek bazıörnekler seçilip mercek altına alınmış ve İbn Hacer‟in konuyu tahkiki sırasında dikkate aldığı hususlar aydınlatılmaya çalışılmıştır.Makalede incelenen örneklerden anlaşıldığı üzere, isnadın sıhhatiyanında ilgili âyetlerin delâleti, dinimizin temel öğretileri, mantıkîdeğerlendirmeler ve konu ile ilgili toplanan her türlü verinin tahliliİbn Hacer‟in yaptığı tercihlerde belirleyici rol oynamıştır. Çalışmamızın İbn Hacer‟in megâzî rivayetlerini şerh metodunu ortaya koyması yanında hadisçilerin metin tenkidi gayretlerine dikkat çekenaraştırmalara da bir katkı niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime: Textual Criticism of the Maghāzī Narrations and Reconciliation of Conflicting Information in Fatḥ al-Bārī
Öz: It is important to subject the information about the life of the Prophet (peace be upon him) contained in sources of the ḥadīth and Siyar to textual criticism and criticism from the point of view of the isnād. Although isnad criticism seemed on the forefront, hadith scholars also took into consideration the text since the time of companions. In this study, the text criticism of the maghāzī narrations of Ibn Ḥajar al-Asqalānī (d. 852/1449) who is a ḥadīth scholar and the author of Fath al-Bari is examined. As a result of the analysis of the selected examples, in addition to the isnād, the implications of the relevant verses, the basic teachings of Islam, logical evaluations, and analysis of all the pertinent information play a determining role in Ibn Ḥajar‟s conclusions. Our study aims to show Ibn Ḥajar‟s commentary method regarding maghāzī reports and is a contribution to the studies about textual criticism efforts made by ḥadīth scholars.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd.. 45 Cilt. Beyrût: Müessesetü'r-Risâle, 2001.
- Arslan, Ali. “Hadis Kaynaklarındaki Tarihe/ Vâkıaya Aykırı Rivayetlerin Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi. 8/16 (2009), 135-158.
- Arslan, Ali. Hadiste Metin Tenkidi Prensibi Olarak Tarihe/ Vakıaya Aykırılık. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin. Delâilü'n-nübüvve ve ma’rifetu ahvâli sâhibi'ş-şerîa. thk. Abdülmu‟tî Kal‟acî. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1408/1988.
- Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr b. Abdülhâlık b. Hallâd b. Ubeydullah el-Bezzâr. el-Müsned (el-Müsnedü’l-kebîr, el-Baḥrü’zzeḫḫâr). thk. Mahfuzurrahman Zeynullah vd.. 18 Cilt. Medine: Mektebetü'l-Ulûm ve'l-Hikem, 1988-2009.
- Bilen, Mehmet. İbn Hacer’in Buhari Savunusu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
- Buhârî, Ebû ʿAbdillâh Muhammed b. İsmâʿîl. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk.
- Muhammed Züheyr b. Nâsır. 9 Cilt. b.y.: Dârü Tavki'n-Necât, 1422.
- Coşkun, Selçuk. “Hadislerin Tarihe Arzı‟nın Uygulamadaki Bazı Problemleri (Hz. Âişe‟nin Evlilik Yaşı Örnekleminde Bir İnceleme)”. EKEV Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler. 8/20 (2004), 177-196.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş„as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. esSünen. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd. 4 Cilt. Beyrût: el-Mektebetü'l-Asriyye, ts.
- İbn Ḥacer el-ʿAsḳalânî, Aḥmed b. ʿAli. Fetḥu’l-bârî bi şerḥi Saḥîḥi’lBuḫârî. thk. Abdulaziz b. Abdullah b. Bâz. 13 Cilt. Beyrut: Dâru‟l-Mâʿrife, 1379.
- İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemaleddin. es-Siretü'n-nebeviyye. thk. Mustafa es-Sekka vd.. Kahire: Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1375/1955.
- İbn Kesîr, Ebü'l-Fida İmâdüddin. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türki. Cîze: Dâru Hicr, 1417/1997.
- İbn Sa„d, Ebû Abdullah Muhammed. et-Tabakâtü'l-kübra. thk. Muhammed Abdulkadir Atâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru‟l-Kutubi‟lİlmiyye, 1410/1990.
- Karabelli, Muhammed Kamil. “Siyer ve Megazi Rivayetleri ile Sahih Hadis Rivayetleri Arasındaki Teâruz Meselesine Alimlerin Yaklaşımları”. çev. Koray Karakaya. Hadis Tartışmalarına Yeni Yaklaşımlar. ed. Enbiya Yıldırım. 153-192. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2020.
- Köktaş, Yavuz. Metin Tahlili Açısından Fethu'l-bari ve Umdetu'lkari'nin Mukayesesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1999.
- Köktaş, Yavuz. Günümüz Hadis Problemleri. İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
- Müslim, Ebü‟l-Hüseyn b. el-Haccâc. el-Câmi‘u's-sahîh. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâi't-Türasi'lArabî, ts.
- Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. es-Sunen. thk. Abdulfettâh Ebû Gudde. 9 Cilt. Halep: Mektebu‟l-Matbuâti‟lİslâmiyye, 1406/1986.
- Özdemir, Veysel. “Buhârî‟nin Meğâzî Rivâyetlerinde Tesâhülünün Olup Olmadığı ile İlgili Değerlendirmeler”. EKEV Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler 18/58 (2014), 395-453.
- Önkal, Ahmet. “Bir Siyer Kaynağı Olarak Buhârî: Kitâbü‟l-Meğâzî Örneği”. Orta Doğu Araştırmaları Dergisi. 11/1-2 (2016), 73-80.
- Polat, Salahattin. Hadis Araştırmaları. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
- Taberânî, Ebü‟l-Kāsım Süleymân b. Ahmed et-Taberânî. elMu‘cemü'l-kebîr. thk. Hamdî b. Abdülmecid es-Selefî. 25 Cilt. Kahire: Mektebü İbn Teymiyye, 1994.
- Taberânî, Ebü‟l-Kāsım Süleymân b. Ahmed et-Taberânî. elMu‘cemü'l-evsat. thk. Târık b. Ivedullah. 10 Cilt. Kahire: Dâru‟l-Haremeyn, 1415.
- Tehânevî, Zafer Ahmed. Kavâid fî ulûmi'l-hadîs. thk. Abdülfettah Ebû Gudde. Kâhire: Dâru‟s-Selâm, 1431/2010.
- Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre b. Musa b. Dahhâk etTirmizî. Sünenü't-Tirmizî. thk. Beşşâr Avvâd Mârûf. 6 Cilt. Beyrût: Dârü'l-Garbi'l-İslâmî, 1998.
- Vâkıdî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, el-Megâzî. thk. Marsden Jones. Beyrut: Âlemü'l-Kütüb, 1984.
- Yıldırım, Enbiya. Hadis Problemleri. Ankara: Otto Yayınları, 2015.
- Yıldırım, Enbiya. Geleneksel Hadis Yorumculuğu. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2007.
| APA | Çalgan M (2020). Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. , 105 - 135. |
| Chicago | Çalgan Mehmet Ali Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. (2020): 105 - 135. |
| MLA | Çalgan Mehmet Ali Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. , 2020, ss.105 - 135. |
| AMA | Çalgan M Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. . 2020; 105 - 135. |
| Vancouver | Çalgan M Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. . 2020; 105 - 135. |
| IEEE | Çalgan M "Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri." , ss.105 - 135, 2020. |
| ISNAD | Çalgan, Mehmet Ali. "Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri". (2020), 105-135. |
| APA | Çalgan M (2020). Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(35), 105 - 135. |
| Chicago | Çalgan Mehmet Ali Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.35 (2020): 105 - 135. |
| MLA | Çalgan Mehmet Ali Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.35, 2020, ss.105 - 135. |
| AMA | Çalgan M Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(35): 105 - 135. |
| Vancouver | Çalgan M Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(35): 105 - 135. |
| IEEE | Çalgan M "Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.105 - 135, 2020. |
| ISNAD | Çalgan, Mehmet Ali. "Fethu’l-bârî’de Meğâzî Rivayetlerinin Metin Tenkidi ve Teâruz Çözümleri". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2020), 105-135. |
