İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)

Dilek, Uğur Bekir

İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)

Uğur Bekir Dilek (Yalova Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, İslâm Hukuku Anabilim Dalı)

Marife Dini Araştırmalar Dergisi

56 0

Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 231 - 257 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-03-2021

İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)

Öz:

İnsanlığın gelişimine paralel olarak yeni akit türleri ve akitlerin içeriklerini oluşturan yeni koşullar ortaya çıkmaktadır. Sanayi devriminin bir ürünü olan genel işlem koşulları ile bu koşulların kullanımı sonucu ortaya çıkan standart sözleşmeler de bunlardandır. Klasik sözleşme modeli bireysel sözleşmedir. Bu sözleşme modelinde taraflar, sözleşmenin içeriğini, karşılıklı görüşme yoluyla serbestçe belirlerler. Bireysel sözleşmenin karşısında yer alan standart sözleşmelerin içeriğini ise, tamamen veya kısmen müşterinin müzakere etmeden kabul etmek zorunda kaldığı genel işlem koşulları oluşturur. Genel işlem koşulları, seri halde üretilen mal ve hizmetlerin hergün binlerce kişiye pazarlandığı günümüzde, müteşebbislerin hukukî ilişkilerini rasyonelleştirmek amacıyla önceden tek taraflı olarak kendi lehlerine hazırladıkları standart sözleşme koşullarıdır. Bu sözleşmeler ve koşullar İslâm hukuku açısından da yenidir. Bunların İslâm hukuku açısından ilk değerlendirmesini Senhûrî yapmış ve genel işlem koşulları içeren sözleşmelere iz’ân akdi adını vermiştir. Bu çalışmada standart sözleşmeler ve genel işlem koşulları İslâm hukuku açısından değerlendirilmiş ve bunların kural olarak câiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

In Terms of Islam Contracts with General Terms and Conditions: Akd al-iz’an (In the Context of The Turkish Law of Obligations)

Öz:

In parallel with the development of mankind, new kind of contracts and new conditions which constitute the contents of new contracts have been arised. General terms and conditions, a product of the industrial revolution, and the standard contracts resulting from the using of these conditions are one of those kinds of contracts. The classic contract model is an individual contract. In this contract model, the parties freely determine the contents of the contract through mutual consultation. As for the content of the standard contracts which is opposite of the individual contract, the general terms and conditions that the customer must accept in whole or in part without negotiating constitute it. Standardized terms of contract are the standard contract conditions which the entrepreneurs have prepared in their favor in advance, in order to rationalize the legal relations of the entrepreneurs today, when goods and services produced in series are marketed to thousands of people every day. These contracts and conditions are new in terms of Islamic law. Senhûri made the first evaluation of these in terms of Islamic law and gave the name of iz'an to the contracts containing general terms and conditions. In this study, standard contracts and general terms and conditions have been evaluated from the point of view of Islamic law and reached to the conclusion that they are chaiz/lawful as a rule.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abbâdî, Abdüsselâm Dâvûd, el-Milkiyye fi’ş-şerîati’l-İslâmiyye tabîatühâ ve vazîfetühâ ve kuyûdühâ: Dirâse mukârene bi’l-kavânîni ve’n-nüzami’l-vaz’iyye, Müessesetü’r-risâle, Beyrut 2000.
Açıkgöz, Osman, Tüketicinin Korunması Çerçevesinde Mobil Haberleşme Abonelik Sözleşmesinde Genel İşlem Koşulları, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
Akşit, Mustafa Cevat, Modern Ticaret Hukuku ve İslam Ticaret Hukukunda Haksız Rekabet, Gaye Vakfı Yayınları, İstanbul 2004.
Akyol, Şener, Medeni Hukuka Giriş, Vedat Kitapçılık, II. bs. İstanbul 2006.
Alkış, Alpaslan, “Tüketicinin Korunması Açısından Hisbe Teşkilatı ile 4077 Sayılı Tüketici Kanunundaki Kurum ve Kuruluşlarının Karşılaştırılması”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/17 (2001): 133-162.
Atamer, M. Yeşim, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, Beta Basım Yayım, İstanbul 2001.
Aydoğdu, Murat, Türk Borçlar Hukuku’nda Genel İşlem Koşullarının ve Tüketici Hukuku’nda Haksız Şartların Denetimi, Seçkin Yay. Ankara 2014.
Bardakoğlu, Ali, "İslam Hukukunda Akit Hürriyeti ve Akdî Şartlar Açısından Bu Hürriyetin Sınırı", E. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1983): 9-29.
Bardakoğlu, Ali, “İkrah”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2000, XXII, 30-37.
Barlas, Nami, “Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Çerçeve Sözleşmelerin Özellikleri”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, Beta Basım, II. bs. İstanbul 2001: 807-828.
Baysa, Hüseyin, “İslâm Borçlar Hukukunda Akdin Konusunu Seçme Özgürlüğünün Kısıtlanmasının Temel Dinamikleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 23 (2014): 157-172.
Bedir, Murteza, “Senhûrî, Abdürrezzâk Ahmed”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2009, XXXVI, 523-525.
Bilge, Necip, Hukuk Başlangıcı: Hukukun Temel Kavram ve Kurumları, Turhan Kitabevi, XI. bs. Ankara 1996.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukûk-i İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmûsu, Bilmen Yayınevi, İstanbul 1967-1970.
Buhârî, Burhâneddîn, el-Muhîtü’l-burhânî fi’l-fıkhi’n-Nu’mânî, thk. Ahmed İzzû İnâye, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, Beyrut 2003.
Çalış, Halit, İslam Hukukunda Özel Mülkiyet ve Sınırlamaları, Yediveren Kitap, Konya 2004.
Çalış, Halit, “İslâm Borçlar Hukukunda Akit Serbestisi ve Genel Olarak Sınırlamaları”, Dinî Araştırmalar, 7/19 (2004): 269-295.
Çetintaş, Recep, “İslam Hukuku Açısından Tedarik Sözleşmenin Meşrûiyeti (Türk Borçlar Hukuku’ndaki Mahiyeti Bağlamında)”, Turkish Studies, 11/12 (Summer 2016): 39-66.
Çınar, Ömer, Tüketici Hukukunda Haksız Şartlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2009.
Dirînî, Muhammed Fethî, Buhûsun mukârene fi’l-fıkhi’l-İslâmî ve usûlih, Müessesetü’r-risâle, I. bs. Beyrut 1994.
Döndüren, Hamdi, İslâm Hukukuna Göre Alım-Satımda Kâr Hadleri, Balıkesir 1984.
Dönmez, İbrahim Kâfi, “İslâm Hukukunda Alış-Verişte Kâr Haddi Araştırmasına Dair Tenkidî Görüş: 2”, İslâm Hukukuna Göre Alış-Verişte Vâde Farkı ve Kâr Haddi, İslâmî İlimler Araştırma Vakfı Yay. IX. bs. İstanbul 1990: 151-160.
Dûrî, Kahtân Abdurrahmân, el-İhtikâr ve âsâruhû fi’l-fıkhi’l-İslâmî, Dâru’l-furkân yy., 2000.
Ebû Dâvûd, es-Sünen, Çağrı Yayınları, II. bs. İstanbul 1992.
Ebû Leyl, Mahmûd Ahmed-Sultânülulemâ, Muhammed Abdürrahîm, “Ukûdü’l-iz’ân”, Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 269-303.
Ebû Seyyid Ahmed, Muhammed Muhammed Ahmed, Himâyetü’l-müstehlik fi’l-fıkhi’l-İslâmî, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 2004.
Ebû Zehre, Muhammed, el-Milkiyye ve nazariyyetü’l-akd, Dâru’l-fikri’l-Arabî, Kahire 1977.
Enes Muhammed Abdülgaffâr, Âliyyâtü müvâceheti’ş-şürûti’t-teassüfiyye fî ukûdü’l-iz’ân, Dârü’l-kütübi’l-kânûniyye, Kahire 2013.
Eren, Fikret, Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, XVIII. bs., Ankara 2015.
Erman, Hasan, “Borçlar Hukukunda Akit Serbestisi ve Genel Olarak Sınırlamaları”, İÜHF Mecmuası, İstanbul, 18/1-4 (1973): 601-620.
el-Fetâva’l-Hindiyye, el-Mektebetü’l-İslâmiyye (Bulak 1310’dan ofset), Diyarbakır 1973.
Haçkalı, Abdurrahman, “İslâm Hukuku Açısından Akit Serbestisi Prensibi”, Dinî Araştırmalar, 5/13 (2002): 119-136.
Haddâd, Ebû Bekir, el-Cevheretü’n-neyyire, thk. İlyas Kaplan, Darü’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 2006.
Hammâd, Nezîh Kemâl, “Ukûdü’l-iz’ân fi’l-fıkhi’l-İslâmî”, Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 355-382.
Hançerlioğlu, Orhan, Ekonomi Sözlüğü, Remzi Kitabevi, XI. bs. İstanbul 2009.
Havutçu, Ayşe, Açık İçerik Denetimi Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, Güncel Hukuk Yayınları, İzmir 2003.
İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr, thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz, Dârü âlemi’l-kütüb, Riyad 2003.
İbn Kayyim el-Cevziyye, et-Turuku’l-hükmiyye fi’s-siyâseti’ş-şer’iyye, yy., ty.
İbn Mâce, es-Sünen, Çağrı Yayınları, II. bs. İstanbul 1992.
İbn Teymiyye, el-Hisbe fi’l-İslâm ev vazîfetü’l-hükûmeti’l-İslâmiyye, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut ty.
İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddîn, Fethü’l-kadîr, Matbaatü Mustafa Bâbî el-Halebî, yy., 1970.
İslâm Fıkıh Akademisi, “Karar” (izân akitleriyle alakalı), Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 523-526.
İşgüzar, Hasan, Tek Satıcılık Sözleşmesi, Ankara 1989.
Kallek, Cengiz, Hz. Peygamber Döneminde Devlet ve Piyasa, Bilim ve Sanat Vakfı Yayınları, İstanbul 1992.
Kallek, Cengiz, Asr-ı Saâdet’te Yönetim-Piyasa İlişkisi, İz Yayıncılık, İstanbul 1997.
Kallek, Cengiz, “İhtikâr”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2000, XXI, 560-565.
Kallek, Cengiz, “Narh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2006, XXXII, 387-389.
Karadâğî, Alî Muhyiddîn, Mebdeü’r-rızâ fi’l-ukûd, Dârü’l-beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrut 1985.
Karaman, Hayreddin, Mukayeseli İslâm Hukuku, İz Yay. III. bs. İstanbul 2003.
Karaman, Hayreddin, “Akid”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara 1989, II, 251-256.
Karnî, Ahmed Semîr, Ukûdü’l-iz’ân fi’l-fıkhi’l-İslâmî: Dirâse mukârene bi’l-kânûni’l-vaz’î, Dâru Künûzi İşbiliya I. bs. Riyad 2010.
Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd b. Ahmed, Bedâiü’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’, thk. Ali Muhammed Muavvaz-Adil Ahmed Abdülmevcûd, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1997.
Kaşıkçı, Osman, “Şart”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2010, XXXVIII, 365-367.
Kayar, İsmail-Üzülmez, İlhan, Hukukun Temel Kavramları, Seçkin Yay. IX. bs. Ankara 2015.
Kılıçoğlu, Ahmet M., Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Turhan Kitabevi XIII. bs. Ankara 2010.
Kisbet, Mustafa, İslâm Hukukunda Tüketicinin Korunması: Ayıp Muhayyerliği, Nizamiye Akademi, İstanbul 2015.
Köse, Saffet, İslâm Hukukunda Hakkın Kötüye Kullanılması, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 1997.
Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli, Karaman, Hayreddin-Özek, Ali-Dönmez, İbrahim Kafi-Çağrıcı, Mustafa-Gümüş, Sadrettin-Turgut, Ali, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, Çağrı Yayınları, II. bs. İstanbul 1992.
Mecelle-i Ahkâm-i Adliyye, (haz. Osman Öztürk), İstanbul 1973.
Mergînânî, Burhâneddin, el-Hidâye, thk. Muhammed Muhammed Tamir-Hafız Âşûr Hafız, Dârü’s-selâm, Kahire 2000.
Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullâh b. Mahmûd b. Mevdûd, el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr, thk. Ali Abdülhamid Ebü’l-Hayr-Muhammed Vehbi Süleyman, Dârü’l-hayr, Beyrut 1998.
Mısrî, Refîk Yûnus, el-Hatar ve’t-te’mîn: Heli’t-te’mînü’t-ticârî câizün şer’an, Dârü’l-kalem, Dımaşk 2001.
Muhammed Alî el-Karî b. Îd, “Ukûdü’l-iz’ân”, Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 305-327.
Muhammed Yûsuf Mûsâ, el-Emvâl ve nazariyyetü’l-akd fi’l-fıkhi-l-İslâmî, Dârü’l-fikri’l-Arabî, Kahire 1987.
Muhammed Yûsuf Mûsâ, Târîhü’l-fıkhi’l-İslâmî, trc. Ahmed Meylani, Arslan Yay. II. bs. İstanbul 1983.
Nedvî, Alî Ahmed, “Ukûdü’l-iz’ân”, Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 383-423.
Nesefî, Ebü’l-Berekât, Kenzü’d-dekâik (el-Bahrü’r-râik ve Tekmiletü’l-Bahri’r-râik içinde), Lübnan 1997.
Oğuzman, M. Kemal-Barlas, Nami, Medenî Hukuk: Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, Vedat Kitapçılık XVI. bs. İstanbul 2010.
Oğuzman, M. Kemal-Öz, M. Turgut, Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Vedat Kitapçılık XV. bs. İstanbul 2017.
Özdirek, Recep, İslâm Hukukunda Akdin Sınırları, Yedirenk, İstanbul 2010.
Sânû, Kutub Mustafâ, “Ukûdü’l-iz’ân”, Mecelletü Mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî, 14/3 (2004): 329-354.
Senhûrî, Mesâdirü’l-hak fi’l-fıkhi’l-İslâmî, Kahire ty.
Senhûrî, Nazariyyetü’l-akd, el-Mecmaü’l-ilmi’l-Arabî el-İslâmî, Beyrut 1934.
Senhûrî, el-Vasît fî şerhi’l-kânûni’l-medeniyyi’l-cedîd, Dârü ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, Beyrut t.y.
Sirmen, A. Lâle, “Tüketici Sözleşmelerindeki Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, (8 Nisan 2011 Ankara), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası A. Ş. Vakfı), Ankara.
Suğdî, Ebü’l-Hasen Rüknülislâm Alî b. el-Hüseyn b. Muhammed, en-Nütef fi’l-fetâvâ, thk. Selahaddin Abdüllatif en-Nahî, Müessesetü’r-risâle, II. bs. Beyrut 1984.
Sultah, Hamdî Muhammed İsmail, el-Kuyûdü’l-vâride alâ mebdei sultâni’l-irâde fi’l-ukûdi’l-medeniyye:
Dirâse mukârene bi’l-fıkhi’l-İslâmî, Dârü’l-fikri’l-câmiî, İskenderiye 2007.
Şahin, Hüseyin, Mikro İktisat, Ezgi Kitabevi V. bs. İstanbul 2010.
Şirinbâsî, Ramazan Ali Seyyid, Himâyetü’l-müstehlik fi’l-fıkhi’l-İslâmî, Matbaatü’l-emâne, Kahire 1984.
Türkay, Orhan, İktisat Teorisine Giriş: Mikro İktisat, İmaj Yayınevi XVIII. bs. Ankara 2008.
Ûdeh, Abdülkâdir, et-Teşrîü’l-cinâiyyü’l-İslâmî: Mukârenen bi’l-kânûni’l-vaz’î, Dârü’t-türâs, III. bs. Kahire 1977.
Uygur, Turgut, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012.
Ünalan, Abdülkerim, İslâm Hukuku Açısından Hak ve Hakkın Kötüye Kullanılması (Mukayeseli Olarak), İzmir 1997.
Ünsal, Erdal M., Mikro İktisat, İmaj Yayıncılık VIII. bs., Ankara 2010.
Yaylalı, Muammer, Mikroiktisat, Beta Yay. III. bs. İstanbul 2004.
Yıldırım, Abdülkerim, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi III. bs. Ankara 2015.
Yıldırım, Kemal-Şıklar, İlyas-Bakırtaş, İbrahim-Koyuncu, Cüneyt-Yılmaz, Rasim- Erdinç, Zeynep, İktisada Giriş, Pelikan Yayıncılık, Ankara 2013.
Yeniçeri, Celal, İslâm İktisadının Esasları, Şamil Yayınevi, İstanbul 1980.
Yeniçeri, Celal, İslam Açısından Tüketim, Tüketicinin Korunması ve Ev İdaresi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. İstanbul 1996.
Zerkâ, Mustafa Ahmed, el-Fıkhü’l-İslâmî fî sevbihi’l-cedîd: el-Medhalü’l-fıkhiyyü’l-âmm, Daru’l-fikr, I. bs, Dımaşk 1967-1968.

APA	Dilek U (2018). İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). , 231 - 257.
Chicago	Dilek Uğur Bekir İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). (2018): 231 - 257.
MLA	Dilek Uğur Bekir İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). , 2018, ss.231 - 257.
AMA	Dilek U İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). . 2018; 231 - 257.
Vancouver	Dilek U İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). . 2018; 231 - 257.
IEEE	Dilek U "İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)." , ss.231 - 257, 2018.
ISNAD	Dilek, Uğur Bekir. "İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)". (2018), 231-257.

APA	Dilek U (2018). İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 18(1), 231 - 257.
Chicago	Dilek Uğur Bekir İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18, no.1 (2018): 231 - 257.
MLA	Dilek Uğur Bekir İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.18, no.1, 2018, ss.231 - 257.
AMA	Dilek U İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2018; 18(1): 231 - 257.
Vancouver	Dilek U İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında). Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2018; 18(1): 231 - 257.
IEEE	Dilek U "İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 18, ss.231 - 257, 2018.
ISNAD	Dilek, Uğur Bekir. "İslâm Hukuku Açısından Genel İşlem Koşulları İçeren Akitler: İz’ân Akitleri (Türk Borçlar Kanunu Bağlamında)". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18/1 (2018), 231-257.