Yıl: 2018 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 513 - 535 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16949/turkbilmat.311084 İndeks Tarihi: 12-03-2021

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki

Öz:
Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının matematiğin doğası, öğretimi ve öğrenimi hakkındaki inanışları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki düzeyini ortaya koymaktır. Araştırma veri bağlamında nicel bir paradigmaya sahiptir ve ilişkisel tarama modeline göre tasarlanmıştır. 2014-2015 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’ nda öğrenim gören üçüncü ve dördüncü sınıf öğretmen adayları araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada iki temel veri toplama aracı kullanılmıştır. Bunlardan ilki Kayan, Haser ve Işıksal-Bostan (2013) tarafından geliştirilen Matematik Hakkındaki İnanışlar Ölçeği iken diğeri Kökdemir (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği’dir. Verilerin analizinde betimsel istatistik yöntemlerinden aritmetik ortalama işlemleri ile bağımsız gruplar t testi, korelasyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sınıf öğretmeni adayları matematiğin doğası, öğrenimi ve öğretimi hakkında geleneksel inanışlara kıyasla daha çok yapılandırmacı inanışlara sahiptirler. Bununla birlikte eleştirel düşünme eğilimlerinin kısmen olumlu yönde olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının hem matematik hakkında inanışlar hem de eleştirel düşünme eğilimlerinde sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Son olarak korelasyon analizi sonuçlarına göre yapılandırmacı inanışlar boyutu ile eleştirel düşünme eğilimleri ölçeği faktörleri arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişkinin var olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime:

The Relationship between Pre-service Primary School Teachers’ Beliefs about Mathematics and Critical Thinking Dispositions

Öz:
The aim of this study is to determine the level of relationship between pre-service primary school teachers’ mathematics-related beliefs and their critical thinking disposition. The research follows a quantitative paradigm in the data context and is designed according to the relational survey method. The participants were the third and fourth grade students who were studying at the Department of Primary School Education at the Faculty of Education in a state university in Turkey in the 2014-2015 academic year. Two main data collection tools were used in the research. One of them is the Mathematics Related Beliefs Scale (MRBS) developed by Kayan, Haser and Işıksal-Bostan (2013) and the other is the California Critical Thinking Disposition Inventory which had been adapted by Kökdemir (2003) into Turkish. In the data analysis, mean, independent samples t- test and Pearson moments correlation coefficient were used. According to the findings, it was found that the pre-service primary school teachers agreed more on constructivist belief statements than traditional beliefs. Also, critical thinking dispositions were seen to be partly positive. There was no significant difference in pre-service teachers' maths-related beliefs as well as in their critical thinking dispositions compared to the class level variables. Finally, according to the results of correlation analysis, a low level of positive correlation between the constructivist beliefs dimension and the critical thinking dispositions scale factors was found.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 273-285.
  • Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473-1492.
  • Ambrose, R. (2004) . Initiating change in prospective elementary school teachers' orientations to mathematics teaching by building on beliefs. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(2), 91-119.
  • Ayvaz, U., & Dundar, S. (2014) . What are the beliefs of primary and primary mathematics teacher candidates about mathematics? International Journal of Educational Researchers, 5(2), 1-15.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral changed. Psychological Review, 84(2), 191-215.
  • Başbay, M. (2013). Epistemolojik inancın eleştirel düşünme ve üstbiliş ile ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169), 249-262.
  • Baydar, S. C. ve Bulut, S. (2002). Öğretmenlerin matematiğin doğası ve öğretimi ile ilgili inançlarının matematik eğitimindeki önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 62-66.
  • Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
  • Buzeika, A. (1996). Teachers' beliefs and practice: The chicken or the egg? In P. C. Clarkson (Ed.), Proceedings of the 19th Annual Conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia (pp. 93-100). Melbourne: Mathematics Education Research Group of Australasia.
  • Can, Ş. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 9(6), 66-83.
  • Cüceloğlu, D. (1993). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Cross, D. I. (2009) . Alignment, cohesion and change: Examining mathematics teachers’ belief structures and their influence on instructional practices. Journal of Mathematics Teacher Education, 12(5), 325-346.
  • Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
  • De Corte, E., Verschaffel, L., & Depaepe, F. (2008). Unrevealing the relationship between students’ mathematics-related beliefs and the classroom culture. European Psychologist, 13, 24-36.
  • Dede, Y. ve Karakuş, F. (2014). Matematik öğretmeni adaylarının matematiğe yönelik inançları üzerinde öğretmen eğitimi programlarının etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 791-813.
  • Doğanay, A. ve Ünal, F. (2006). Eleştirel düşünmenin öğretimi. A. Şimşek (Ed.), İçerik türlerine dayalı öğretim içinde (s.209-260). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Eggen, P. D. (2006). Strategies and models for teachers: Teaching content and thinking skills. Boston: Pearson College Division.
  • Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
  • Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 34-57.
  • Enochs, L. G., & Riggs, I. M. (1990). Further development of an elementary science teaching efficacy belief instrument: a pre-service elementary scale. School Science and Mathematics, 90, 694-706.
  • Ernest, P. (1989). The knowledge, beliefs and attitudes of the mathematics teacher: A model. Journal of Education for Teaching, 15(1), 13-33.
  • Ertaş-Kılıç, H. ve Şen, A. İ. (2014). UF/EMI Eleştirel düşünme eğilimi ölçeğini Türkçe’ ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 1-12.
  • Eryılmaz-Çevirgen, A. (2014, Mayıs). Sınıf öğretmen adaylarının matematiğe ve matematik eğitimine yönelik inanışları. 13. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Kütahya.
  • Eryılmaz-Çevirgen, A. (2016). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik ve matematik eğitimine yönelik inançları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(39), 37-57.
  • Facione, P. A., Giancarlo, C. A., Facione, N. C., & Gainen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education, 44, 1-25.
  • Facione, P. A., Facione, N. C., & Giancarlo, C. A. F. (1998). The California critical thinking disposition inventory. California: Academic Press.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Frykholm, J. A. (1995). The impact of the NCTM Standards on preservice teachers' beliefs and practices. (ERIC Document Reproduction Service No. ED383669).
  • Gencel, İ. E. ve Candan, D. G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 4(8), 55-68.
  • Gill, M. G., Ashton, P. T., & Algina, J. (2004). Changing preservice teachers epistemological beliefs about teaching and learning in mathematics: An intervention study. Contemporary Educational Psychology, 29, 164–185.
  • Greer, B., Verschaffel, L., & De Corte, E. (2002). The answer is really 4.5: Beliefs about word problems. In G. C. Leder, E. Pehkonen, & G. Torner (Eds.), Beliefs: A hidden variable in mathematics education? (pp. 271-292). Dordrect: Kluwer Academic.
  • Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
  • Gürkaynak, İ., Üstel, F. ve Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
  • Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 80, 69-74
  • Handal, B. (2003). Teachers mathematical beliefs: A review. The Mathematics Educator, 13, 47-57. 534 M. Koray Serin, G. Uyanık, L. İncikabı
  • Haser, C. (2006). Investigation of preservice and inservice teachers’ mathematics related beliefs in Turkey and the perceived effect of middle school mathematics education program and the school contexts on these beliefs (Unpublished doctoral dissertation). Michigan State University, Michigan.
  • Haser, Ç. (2016). Matematik eğitimi alanında inanışlar. E. Bingölbali, S. Arslan ve İ. Ö. Zembat (Eds.), Matematik eğitiminde teoriler içinde (s.747-765). Ankara: Pegem Yayınevi.
  • Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2001). Educational administration: Theory, research, and practice. NY: McGraw Hill.
  • Kayan, R. (2011). Construction of a mathematics related belief scale for elementary preservice mathematics teachers (Unpublished master thesis). Middle East Technical University, Graduate School of Social Sciences, Ankara.
  • Kayan, R., Haser, Ç. ve Işıksal Bostan, M. (2013). Matematik öğretmen adaylarının matematiğin doğası, öğretimi ve öğrenimi hakkındaki inanışları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 179-195.
  • Kırmızı, F. S., Fenli, A. ve Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 354-367.
  • Koçak, B., Kurtlu, Y., Ulaş, A. ve Epçaçan, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ve okumaya yönelik tutumları arasındaki ilişki. Ekev Akademi Dergisi, 61, 211-228.
  • Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Macnab, D. S., & Payne, F. (2003). Beliefs, attitudes and practice in Mathematics teaching: perceptions of Scottish primary school student teachers. Journal of Education for Teaching, 29(1), 55-68.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2015). İlkokul matematik dersi 1, 2, 3 ve 4. sınıflar öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 10.10.2016 tarihinde erişilmiştir.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2017). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445MATEMAT%C4%B0K%20%C 3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202017v.pdf adresinden 01.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Muis, K. R. (2004). Personal epistemology and mathematics: A critical review of synthesis of research. Review of Educational Research, 74, 317-377.
  • Ocak, G., Eğmir, E. ve Ocak, İ. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Education Faculty, 18(1), 63-91.
  • Özden, Y. (2000). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
  • Pajares, F. M. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332.
  • Philipp, R. A. (2007). Mathematics teachers’ beliefs and affect. In F. K. Lester (Ed.), Second handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 257-315). Charlotte, NC: Information Age Pub.
  • Pişkin-Tunç, M. ve Haser, Ç. (2012, Haziran) . Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine ilişkin inanışlarının incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde.
  • Polly, D., McGee, J. R., Wang, C., Lambert, R. G., Pugalee, D. K., & Johnson, S. (2013). The association between teachers’ beliefs, enacted practices, and student learning in mathematics. The Mathematics Educator, 22, 11-30.
  • Raymond, A. M. (1997). Inconsistency between a beginning elementary school teacher’s mathematics beliefs and teaching practices. Journal for Research in Mathematics Education, 28(6), 552–575.
  • Richardson, V. (2003). Pre-service teachers’ beliefs. In J. Raths, & A. C. McAninch. (Eds.), Teacher beliefs and classroom performance: The impact of teacher education (pp. 1-22). Greenwich, Connecticut: Information Age Publishing.
  • Rudd, R. D. (2007). Defining critical thinking. Techniques: Connecting Education and Careers, 82(7), 46-49.
  • Seaman, C. E., Szydlik, J., Szydlik, S. D., & Beam, J. E. (2005). A comparison of preservice elementary teachers’ beliefs about mathematics and teaching mathematics: 1968 and 1998. School Science and Mathematics, 105(4), 197-210.
  • Semerci, N. (2010). The relationships between self leadership and critical thinking, African Journal of Business Managemen,. 4(8), 1639- 1643.
  • Sinan, O. ve Akyüz, G. (2012) . İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretimine ilişkin inançları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 327-346.
  • Stipek, D. J., Givvin, K. B., Salmon, J. M., & MacGyvers, V. L. (2001). Teachers' beliefs and practices related to mathematics instruction. Teaching and Teacher Education, 17, 213-226.
  • Thompson, A. G. (1992). Teachers’ beliefs and conceptions: a synthesis of research. In D. A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 127-146). Macmillan, New York.
  • Toluk Uçar, Z. T., Pişkin, M., Akkaş, E. N. ve Taşçı, D. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik, matematik öğretmenleri ve matematikçiler hakkındaki inançları. Eğitim ve Bilim, 35(155), 131–144.
  • Tsai, C. (2002). Nested epistemologies: Science teachers' beliefs of teaching, learning and science. International Journal of Science Education, 24(8), 771–78.
  • Valanides, N., & Angeli, C. (2005). Effects of instruction on changes in epistemological beliefs. Contemporary Educational Psychology, 30, 314- 330.
  • Wyre, H. S. (2007). Critical thinking, metacognition, and epistemological beliefs. (Unpublished doctoral dissertation). University of Phoenix, Arizona.
  • Yıldırım, C. (1997). Bilimsel düşünme yöntemi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Yüksel, N. S., Uzun, M. S. ve Dost, Ş. (2013). Matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel(1), 393-403.
APA SERIN M, Uyanık G, incikabi l (2018). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. , 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
Chicago SERIN Mehmet Koray,Uyanık Gökhan,incikabi lutfi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. (2018): 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
MLA SERIN Mehmet Koray,Uyanık Gökhan,incikabi lutfi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. , 2018, ss.513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
AMA SERIN M,Uyanık G,incikabi l Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. . 2018; 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
Vancouver SERIN M,Uyanık G,incikabi l Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. . 2018; 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
IEEE SERIN M,Uyanık G,incikabi l "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki." , ss.513 - 535, 2018. 10.16949/turkbilmat.311084
ISNAD SERIN, Mehmet Koray vd. "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki". (2018), 513-535. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.311084
APA SERIN M, Uyanık G, incikabi l (2018). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(3), 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
Chicago SERIN Mehmet Koray,Uyanık Gökhan,incikabi lutfi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi 9, no.3 (2018): 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
MLA SERIN Mehmet Koray,Uyanık Gökhan,incikabi lutfi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, vol.9, no.3, 2018, ss.513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
AMA SERIN M,Uyanık G,incikabi l Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi. 2018; 9(3): 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
Vancouver SERIN M,Uyanık G,incikabi l Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi. 2018; 9(3): 513 - 535. 10.16949/turkbilmat.311084
IEEE SERIN M,Uyanık G,incikabi l "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki." Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9, ss.513 - 535, 2018. 10.16949/turkbilmat.311084
ISNAD SERIN, Mehmet Koray vd. "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnanışları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki". Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi 9/3 (2018), 513-535. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.311084