TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2018 Cilt: 9 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 114 - 128 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21076/vizyoner.425908 İndeks Tarihi: 28-04-2021
TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Bu çalışmada, toplumun ne düzeyde ilaçlarla içli dışlı olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaca yönelik olarak araştırmada nicel ve nitel araştırma desenlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Literatür taraması yapılarak ve sağlık yönetimi alanında çalışan öğretim üyeleri ve lisansüstü öğrencilerle tartışılarak 18 anket sorusu ve nitel görüşmeler için 4 temel görüşme sorusu oluşturulmuştur. Anket soruları Isparta ilinde 18-80 yaş arasında seçilen 300 kişiye uygulanmış, görüşme soruları da yine Isparta merkezinde amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen 12 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, frekans, yüzde, ortalama, standart sapma istatistiklerinin yanında Kruskall Wallis testi ve Mann Whitney U testi analizleri kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin değerlendirilmesinde ise tematik analiz yöntemi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, her ne kadar ankete katılan katılımcılar önlem (hastalıklardan önce) amaçlı ilaç kullanmadıklarını ve sırf ilaç yazdırmak için hekime başvurmadıklarını belirtseler de, görüşmeden elde edilen sonuçlara göre toplumun ilaç kullanmayı sevdiği, ilaç yazdırmak için hekime olan başvuruların çok olduğu ve önlem amaçlı da ilacın kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Hem anket hem de görüşme verilerinin aynı noktada birleştiği sorunlar ise; ilaçların toplumun geleceği açısından tehdit oluşturduğu ve toplumun ilaçlarla içli dışlı hale gelmeye başladığıdır.
Anahtar Kelime: THE EVALUATION OF RATIONAL DRUG USE AND PHARMACEUTICALIZATION LEVELS OF THE SOCIETY
Öz: In the study, it is tried to be determined that to what level of drugs the society is used to use. For this purpose, a mixed method is used in the research in which quantitative and qualitative research designs are used together. Literature survey is conducted and discussion are made with the lecturers and graduate students working/studying in the field of health management and 18 questionnaire questions and 4 basic interview questions are prepared for qualitative interviews. Survey questionnaires are applied to 300 people selected between the ages of 18-80 in the province of Isparta and interviews are made with 12 people selected by objective sampling method. In the evaluation of the data obtained from the questionnaires in addition to frequency, percent, mean, standard deviation statistics, Kruskall Wallis test and Mann Whitney U test analysis are used. In the evaluation of the data obtained from the interviews, the thematic analysis method is applied. According to the results of the research, although the survey participants state that they do not use premedication medication and not just apply medication to print the medication, according to the results obtained from the interview, the community like to use medication, there are a lot of applications for medication, and the premedication medication is also used. The problems that both questionnaire and interview data combine at the same point are that drugs are a threat to the future of the society and society is beginning to become intimate with medicines.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abraham, J. (2010). “Pharmaceuticalization of Society in Context: Theoretical, Empirical and Health Dimensions”, Sociology, 44(4), 603-622.
- Applbaum, K. (2011). “Sağlıkta Küresel Pazarlama: İlaç Entrikaları”, L. Panitch and C. Leys (Ed.), Kapitalizmde Sağlık / Sağlıksızlık Semptomları, içinde (99-119), İstanbul: Yordam Kitap.
- Bell, S.E. and Figert, A.E. (2012). “Medicalization and Pharmaceuticalization at the Intersections: Looking Backward, Sideways and Forward”, Social Science & Medicine, 75: 775-783.
- Bozbek, H. G. (2014). Tüketim Kültürünün İnşa Ettiği Bedenler: Tüketim-Sağlık-Medikalizasyon İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Cirhinlioğlu, Z. (2003). “Post-Modern Çözülüş ve Sağlık”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 131-148.
- Clarke, A.E., Shim, J.K., Mamo, L., Fosket, J.R. and Fishman, J.R. (2003). “Biomedicalization: Technoscientific Transformations of Health, Illness, and U.S. Biomedicine”, American Sociological Review, 68(2), 161-194.
- Conrad, P., Mackie, T. and Mehrotra, A. (2010). “Estimating the Costs of Medicalization”, Social Science & Medicine, 70: 1943-1947.
- Dolev, E. (2002). “Bioterrorism and How to Cope with It”, Clinics in Dermatology, 20: 343-345.
- Fisher, J.A., Cottingham, M.D. and Kalbaugh, C.A. (2015). “Peering Into the Pharmaceutical “Pipeline”: Investigational Drugs, Clinical Trials, and Industry Priorities”, Social Science & Medicine, 131: 322-330.
- Gabe, J., Williams, S., Martin, P. and Coveney, C. (2015). “Pharmaceuticals and Society: Power, Promises and Prospect”, Social Science & Medicine, 131: 193-198.
- Gür, E.G. (2010). “Dezenformasyona Uğratılan Bir Sosyal Hak Olarak Sağlık”, II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, Denizli, TÜRKİYE, 04-06 Kasım 2010, 299-315
- Heper, G. (2013). “Kalp Damar Hastalıkları Gerçeği”, İ. Arslanoğlu (Ed.), Tıp Bu Değil, içinde (99-125), İstanbul: İthaki Yayınları.
- Illich, I. (2011). Sağlığın Gaspı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Kara, B. (2013). “Tıptaki Değişimin İnsani Boyutu”, İ. Arslanoğlu (Ed.), Tıp Bu Değil, içinde (95-99), İstanbul: İthaki Yayınları.
- Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kılıç, S. (2006). “Biyolojik Silahlar ve Biyoterörizm”, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 63(1,2,3), 1-20.
- Kinch, M.S. (2015). “Post-Approval Fate of Pharmaceutical Companies”, Drug Discovery Today, 20(2), 170-174.
- Kleinman, A. (2012). “Medical Anthropology and Mental Health: Five Questions for the Next Fifty Years”, M.C. Inhorn and E.A. Wentzell (Ed.), Medical Anthropology at the Intersections, içinde (178-196), Usa: Duke University Press.
- Leys, C. (2011). “Sağlık ve Kapitalizm”, L. Panitch and C. Leys (Ed.), Kapitalizmde Sağlık / Sağlıksızlık Semptomları, içinde (15-43), İstanbul: Yordam Kitap.
- Moynihan, R. and Cassels, A. (2012). Satılık Hastalıklar, İstanbul: Hayykitap.
- Nettleton, S. (2006). The Sociology of Health and Illness, Cambridge: Polity Press. (Google Kitaplar, Erişim: 02.01.2016).
- Pınar, N. (2012). “Ülkemizde İlaç Harcamaları”, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 19(1),59-65.
- Sezgin, D. (2011). Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Tokalak, İ. (2010). Dünyada Gıda ve İlaç Terörü, İstanbul: Gülerboy Yayınları.
- Üresin, Y. ve Terlemez, B. (2014). Faz 0 ,I, II, III ,IV İlaç Araştırmaları ve Biyobelirteçler, Çalışma Metni, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ekim 2014. (http://istanbultip.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2015/02/2.Faz0IIIIII-ilac%CC%A7-aras%CC%A7t%C4%B1rmalar%C4%B1-ve-biyobelirtec%CC%A7ler.pdf)
- Williams, S.J., Martin, P. and Gabe, J. (2011). “The Pharmaceuticalisation of Society: A Framework for Analysis”, Sociology of Healty&Illness, 33(5), 710-725.
- Zola, I. (1972). ”Medicine As an Institution of Social Control”, Sociological Review, 20: 487-504.
- http://www.tdk.gov.tr , Erişim Tarihi: 05.10.2016.
- http://www.phrma.org/sites/default/files/pdf/PhRMA%20Profile%202013.pdf , Erişim Tarihi: 06.10.2016.
| APA | Sülük N, ERDEM R (2018). TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| Chicago | Sülük Naziye,ERDEM RAMAZAN TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2018): 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| MLA | Sülük Naziye,ERDEM RAMAZAN TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2018, ss.114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| AMA | Sülük N,ERDEM R TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| Vancouver | Sülük N,ERDEM R TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| IEEE | Sülük N,ERDEM R "TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.114 - 128, 2018. 10.21076/vizyoner.425908 |
| ISNAD | Sülük, Naziye - ERDEM, RAMAZAN. "TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2018), 114-128. https://doi.org/10.21076/vizyoner.425908 |
| APA | Sülük N, ERDEM R (2018). TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(21), 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| Chicago | Sülük Naziye,ERDEM RAMAZAN TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 9, no.21 (2018): 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| MLA | Sülük Naziye,ERDEM RAMAZAN TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, vol.9, no.21, 2018, ss.114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| AMA | Sülük N,ERDEM R TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 2018; 9(21): 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| Vancouver | Sülük N,ERDEM R TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 2018; 9(21): 114 - 128. 10.21076/vizyoner.425908 |
| IEEE | Sülük N,ERDEM R "TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9, ss.114 - 128, 2018. 10.21076/vizyoner.425908 |
| ISNAD | Sülük, Naziye - ERDEM, RAMAZAN. "TOPLUMUN RASYONEL İLAÇ KULLANIMLARI İLE FARMASÖTİKALİZASYON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 9/21 (2018), 114-128. https://doi.org/10.21076/vizyoner.425908 |
