Yıl: 2019 Cilt: 9 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 240 - 261 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33207/trkede.517416 İndeks Tarihi: 29-04-2021

CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937)

Öz:
Bu makalenin tarihsel araştırma aralığı olan 1927 – 1937 yılları arasında geçen on yıllıksüreçte, Edirne şehir merkezinde heykel sanatı adına yaşanılan oldukça zengin bir olaylar veetkinlikler silsilesi göze çarpmaktadır.Aynı tarihlerde başkent Ankara ve İstanbul hariç ülkenin Edirne ölçeğindeki bir başkakentinde, heykel sanatı adına bu denli yoğun bir yaşantının deneyimlenmiş olması pek olasıgözükmemektedir.Heykel sanatı adına Edirne’de yaşanan bu gelişmeler; kişisel amatör çabalarla yapılan ilkheykel denemelerinden Cumhuriyet döneminin ilk Türk heykeltıraşlarından birininEdirne’deki yaşamı ve eserlerine, Edirne için gerçekleştirilmiş profesyonel heykelçalışmalarından ülkenin bir başka yeri için yapılan bir anıtın ön çalışmalarına değin geniş birskalaya sahiptir.Bu zengin skalada yer alan ve hakkında bilgi/belge bulunabilen heykel faaliyetleri ve eserlerimakale kapsamında, tarihsel bir sıralama ile verilmeye çalışılmıştır.Çalışma sahip olduğu bu spesifik içeriği ile öncelikle Edirne tarihine ‘Heykel Sanatı’bağlamında da katkı sunmayı amaçlamaktadır. Bir diğer açıdan ikincil amacı ise;Cumhuriyet’in erken dönemlerinde, periferide yer alan orta ölçekli bir Cumhuriyet kentindebile, heykelin bir sanat dalı olarak ne denli önemli bir gündem konusu olduğunun/olabildiğininortaya konulmasıdır.
Anahtar Kelime:

SCULPTURE IN EDIRNE DURING THE EARLY YEARS OF THE REPUBLICAN PERIOD (1927-1937)

Öz:
The decade spanning from 1927 to 1937, the historical research period of the present study, witnessed many rich events and activities in Edirne downtown regarding the art of sculpture. It is not likely that such a comparably intensive experience on the art of sculpture had been seen in any other city of Edirne-scale throughout the country within the said period. The relevant developments regarding the art of sculpture in Edirne ranged from the first personal, amateur sculpture experimentations to the life and works of one of the first Turkish sculptors of the Republican Period, and from professional sculpture works as implemented for Edirne to the preliminary studies on a monument being built elsewhere in the country. The study provides a historical chronology of the sculpture activities and works, for which information/documents could have been found, in the aforementioned rich spectrum. The present study, with its specific content, aims firstly to contribute in the history of Edirne in the context of the “Art of Sculpture”. Secondly, it aims to assert the extent the sculpture, as a branch of art, was/could have been attached such importance even in a peripheral medium-size Republican city during the early Republican Period.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim, (1929, 15 Kasım), “Bir san’atkarımızın eseri”, Edirne Postası, s. 1.
  • Anonim, (1930, 14 Şubat), “Gazi heykeli”, Edirne Postası, s. 1-2.
  • Anonim, (1930, 11 Mart), “Gazi Heykeli Kenan Ali beyin projesi kabul edildi”, Edirne Postası, s. 1.
  • Anonim, (1931, 02 Haziran), “Kubilay Abidesi İnkılap Borcunu Unutma”, Edirne Milli Gazete, s. 1.
  • Anonim, (1932, 12 Mart), “Sanatkarlarımızı Sevelim ve Koruyalım”, Edirne Milli Gazete, s. 1.
  • Anonim, (1932, 15 Mart), “Edirnede Gazi heykeli”, Milliyet Gazetesi, s. 5.
  • Arın, Süha, Hüseyin Anka ile Sinan’ı Yeniden Yorumlamak (Belgesel Film), MTV Film Televizyon Video Sanayi ve Ticaret A.Ş., İstanbul, 1989.
  • Bağman, Latif - Onur, Oral, Atatürk’ün Yaşamında Edirne, Günlük Ticaret Gazetesi Tesisleri, İstanbul, 1982.
  • Berk, Nurullah, Türk Heykeltraşları, Güzel Sanatlar Akademisi Neşriyatı, İstanbul, 1937.
  • Gezer, Hüseyin, Cumhuriyet Dönemi Türk Heykeli, 3. Baskı, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1984.
  • Kazancıgil, Ratip, - Gökçe, Nilüfer - Bilar, Ender, Edirne’nin Eğitim Tarihi (İlkOrta Öğretim) 1361-2005, Edirne Valiliği Yayınları, Edirne, 2006.
  • Osma, Kıvanç, Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykelleri (1923-1946), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2003.
  • Örik, Nahid Sırrı, “Bir Edirne Seyahatnamesi”, Ülkü Halkevleri Dergisi, Ankara, 1940, cilt: 14, sayı: 85, s. 27-32.
  • Tanaltay, Erdoğan, Sanat Ustalarıyla Bir Yaşam, 2. Baskı, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1995.
  • Yaşar, Selman, “Menemen Kubilay Anıtı’nın Açılışı”, History Studies, Cilt 3, Sayı 2, 2011, http://www.historystudies.net/dergiayrinti/menemen-kubilay-anitininacilisi_251 (Erişim Tarihi: 04.07.2018)
  • https://www.edebiyatvesanatakademisi.com/turk-heykeltraslar/huseyin-anka-ozkanhayati-ve-heykelciligi-2190.aspx (Erişim Tarihi: 30.09.2018).
  • http://edirne.meb.gov.tr/www/edirne-il-egitim-tarihi-muzesi-acilisigerceklestirildi/icerik/2463 (Erişim Tarihi: 09.07. 2018).
  • http://www.edirnevdb.gov.tr/kultur/konaklar.html (Erişim Tarihi: 30.09.2018).
  • Görsel 1. Merhum Hüseyin Anka Özkan’ın kişisel fotoğraf albümünden oğlu Hüseyin Cengiz Özkan tarafından dijital olarak kopyalanarak 7 Nisan 2018’de Ercan Yılmaz’a iletilmiştir. Albüm halen Hüseyin Cengiz Özkan’dadır.
  • Görsel 2. Tayyip Yılmaz arşivinden 03 Ekim 2018’de Ercan Yılmaz tarafından kopyalanmıştır.
  • Görsel 3. Anonim, (1929, 15 Kasım), “Bir san’atkarımızın eseri”, Edirne Postası, s. 1.
  • Görsel 4. Ercan Yılmaz tarafından 01 Ekim 2018 tarihinde Edirne İl Eğitim Tarihi Müzesi’nde fotoğraflanmıştır.
  • Görsel 5. Anonim, (1932, 12 Mart), “Sanatkarlarımızı Sevelim ve Koruyalım”, Edirne Milli Gazete, s. 1.
  • Görsel 6. https://www.google.com/search?q=menemen+an%C4%B1t%C4%B1&tbm=isch&t o=u&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwjk5r1uuPdAhUqqYsKHUARAQcQs AR6BAgCEAE&biw=1600&bih=789#imgrc= (Erişim Tarihi: 06.10.2018).
  • Görsel 7. Ercan Yılmaz tarafından 09.08.2018’de fotoğraflanmıştır.
  • Görsel 8. Ercan Yılmaz tarafından 01 Ekim 2018’de fotoğraflanmıştır.
  • Görsel 9. Ercan Yılmaz tarafından 01 Ekim 2018’de fotoğraflanmıştır.
  • Görsel 10. Bağman, Latif - Onur, Oral, Atatürk’ün Yaşamında Edirne, Günlük Ticaret Gazetesi Tesisleri, İstanbul, 1982.
  • Görsel 11. Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü Arşivi, Halk Eğitim Merkezi Binası Dosyası, Dosya No: 2200898.
  • Görsel 12. Fatih Çapkan Koleksiyonu, Edirne.
  • Görsel 13. Ercan Yılmaz tarafından 01 Ekim 2018’de fotoğraflanmıştır.
APA Yılmaz E (2019). CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). , 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
Chicago Yılmaz Ercan CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). (2019): 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
MLA Yılmaz Ercan CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). , 2019, ss.240 - 261. 10.33207/trkede.517416
AMA Yılmaz E CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). . 2019; 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
Vancouver Yılmaz E CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). . 2019; 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
IEEE Yılmaz E "CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937)." , ss.240 - 261, 2019. 10.33207/trkede.517416
ISNAD Yılmaz, Ercan. "CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937)". (2019), 240-261. https://doi.org/10.33207/trkede.517416
APA Yılmaz E (2019). CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9(17), 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
Chicago Yılmaz Ercan CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 9, no.17 (2019): 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
MLA Yılmaz Ercan CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.9, no.17, 2019, ss.240 - 261. 10.33207/trkede.517416
AMA Yılmaz E CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 9(17): 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
Vancouver Yılmaz E CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 9(17): 240 - 261. 10.33207/trkede.517416
IEEE Yılmaz E "CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937)." Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9, ss.240 - 261, 2019. 10.33207/trkede.517416
ISNAD Yılmaz, Ercan. "CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA EDİRNE’DE HEYKEL (1927-1937)". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 9/17 (2019), 240-261. https://doi.org/10.33207/trkede.517416