Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: İktisadi ve İdari Bilimler Sayfa Aralığı: 119 - 130 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18506/anemon.712335 İndeks Tarihi: 01-05-2021

Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi

Öz:
Bu araştırmada, yöneticilerin sahip oldukları yeni liderlik becerilerinin iş ortamlarında yaşadıkları stres üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca söz konusu liderlik becerileri ile iş ortamında algıladıkları karmaşık, oynak, muğlak ve belirsiz durum ve koşullar ile öz yeterlilik düzeyleri arasında bir etkileşim kurulduğunda, yaşadıkları stresin ne oranda değiştiği de incelenmiştir. Bu amaçla İSO500 –2016 listesine girmiş kuruluşlarda çalışan 794 orta ve üst düzey yöneticiden e-posta yoluyla elde edilen anket verileri ışığında, araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli kurularak hipotezlerin test edilmesi sonucunda, yöneticilerin sahip oldukları yeni liderlik becerilerinin yaşadıkları stresi negatif yönlü anlamlı bir şekilde etkilediği gözlenmiştir. Yeni liderlik becerileri ile KOMB ve öz yeterlilik değişkenlerinin etkileşimi isestres üzerinde anlamlı bir etki ortaya çıkarmamıştır.
Anahtar Kelime:

Relationship Between New Leadership Skills and Stress in Managers: KOMB (VUCA) and Self Efficacy Interaction

Öz:
In this research, the effect of the new leadership skills of managers on the stress in their work environment is examined.In addition, when the interaction between these leadership skills and perceived VUCA and self-sufficiency levels is established, the extent of the stress they experienceis examined.For this purpose, with the survey data obtained from 794 middle and senior managers, the relations between research variables were analyzed. As a result of testing hypotheses by establishing a structural equation model, it was observed that the new leadership skills of managers have a negative significant effect on their stress. Interaction of new leadership skills with VUCA and self-efficacy variables did not have a significant effect on stress.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afthanorhan, W. (2013). A Comparison of Partial Least Square Structural Equation Modeling (PLS-SEM) and Covariance Based Structural Equation Modeling (CB-SEM) for Confirmatory Factor Analysis. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology, 2(5), 198-205.
  • Akgündüz, Y. (2012). Konaklama İşletmelerinde Otantik Liderlik ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Anonim(2011). Next Practices/Technologies Tools and Methodologies: StrategicForesights in VUCA World. (Erişim: 13.01.2017), https://areete.wordpress.com/2011 /12/20/vuca-and-leadership-skills-for-future/
  • Automatic Data Processing (2016). Dealing with a VUCA World: HR’s Investment Opportunity. (Erişim: 24.03.2017), http://www.adp.com.hk/assets/vfs/Family-33/Hong-Kong/White-Paper-Download/adp-vuca-report-final.pdf
  • Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
  • Baltacı, H. (2008). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yöneticilerin Bilgisayar Tutumları ileÖz-Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul:Yeditepe Üniversitesi.
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V. Ramachaudran(Ed.)Encyclopedia of Human Behavior (s. 71-81). New York: Academic Press.
  • Bandura, A. (1982). Self-efficacy Mechanism in Human Agency. American Psychologist, 37(2), 122-147.
  • Battey, J. (2012). The Future is Already Here. (Erişim: 05.07.2019), http://miramarfarms.com/the-future-is-already-here/
  • Bennis, W., & Nanus, B. (1985). Leaders: The Strategies for Taking Charge. New York: Harper & Row.
  • Brittain, B. (2012). Leadership Perfected: Leading From The Whole You. (Erişim: 11.01.2017), http://iveybusinessjournal.com/publication/leadership-perfectedleading-from-the-whole-you
  • Casey, G. W. (2014). Leading in a VUCA World. Fortune Journal, 169(5), 75.
  • Collins, J., & Hansen, M. (2011). Great By Choice: Uncertainty, Chaos, and Luck –Why Some Thrive Despite Them All. New York: NY: Harper Collins.
  • Convay, J., & Lance, C. (2010). What Reviewers Should Expect From Authors Regarding Common Method Bias in Organizational Research. Journal of Business and Psychology, 25, 325-334.
  • Cooke, A. (2013). How to Manage Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity –Part 1. (Erişim: 07.04.2017), https://growthandprofit.me/category/vuca/
  • Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Kişiliğe Bağlı Çatışma, Stres ve Çözüm Yolları. Ankara: MESS Yayınları.
  • Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Fornell, C., & Larcker, D. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, (48), 39-50.
  • Githens, G. (2015). Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity (VUCA). (Erişim: 13.03.2020), https://leadingstrategicinitiatives.com/2015/02/27/volatility-uncertainty-complexity-ambiguity-vuca/
  • Guterman, M., & King, D. (2014). Working La Vida VUCA. (Erişim: 24.03.2017), http://www.meaningfulcareers.com/working-la-vida-vuca/
  • Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., & Anderson R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Prentice Hall.
  • Hazır Bıkmaz, F. (2004). Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz Yeterlilik İnancı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (Erişim: 26.03.2020), http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/161/bikmaz.htm
  • Johansen, B. (2012). Leaders Make The Future: Ten New Leadership Skills for an Uncertain World. San Francisco: CA: Berrett-Koehler.
  • Johansen, B. (2010). Speed in a VUCA World: How Leaders of the Future Will Execute Strategy. (Erişim: 11.04.2017), http://www.forevueinternational.com/Con-tent/sites/forevue/pages/1481/3_2_Speed_in_a_VUCA_World_Johansen.PDF
  • Kurbanoğlu, S. (2004). Özyeterlik İnançları ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
  • Lazarus, R. (1993). From Psychological Stress to the Emotions: A History of Changing Outlooks. Annual Review of Psychology, 44, 1-21.
  • Levenstein, S., Prantera, C., Varvo, V., Scribano, M., Berto, E., Luzi, C., & Andreoli, A. (1993). Development of the Perceived Stress Questionnaire: A New Tool for Psychosomatic Research. Journal of Psychosomatic Research, 37(1), 19-32.
  • Lindell, M., & Whitney, D. (2001). Accounting for Common Method Variance in Cross-Sectional Research Designs. Journal of Applied Psychology, 86, 114-121.
  • Michel, J. (2016). The What, How and Now of Effectively Leading Change. (Erişim: 11.01.2017),http://www.brandquarterly.com/what-how-now-of-effectivelyleading-change
  • Nunnally, J. (1978). Psychometric Theory.
  • New York: McGraw-Hill.Örnek, A. Ş., & Aydın, Ş. (2008). Kriz ve Stres Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Özyılmaz, A., & Eser, S. (2013).Ortak Metod Varyansı Nedir? Nasıl Kontrol Edilebilir?.Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Paşa, M. (2007). Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri ve Bir Uygulama. Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
  • Podsakoff, P., MacKenzie, S., Lee, J., & Podsakoff, N. (2003). Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of the Literature and Recommended Remedies. Journal of Applied Psychology, 88, 879–903.
  • Podsakoff, P., MacKenzie, S., & Podsakoff, N. (2012). Sources of Method Bias in Social Science Research and Recommendations on How to Control It. Annual Review of Psychology, 63, 539–569.
  • Prensky, M. (2014). Variability, Uncertainty, Complexity and Ambiguity (VUCA). (Erişim: 13.01.2017), http://blogs.edweek.org/edweek/provocative-ed-techthin king/2014/09/Post_0006-variability_uncertainty_complexity_ambiguity_vuca.html
  • Richardson, H., Simmering, M., & Sturman, M. (2009). A Tale of Three Perspectives:Examining Post Hoc Statistical Techniques for Detection and Correction of Common Method Variance. Organizational Research Methods, 12, 762-800.
  • Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston(Ed.), Measures in Health Psychology: A User’s Portfolio, Causal and Control Beliefs. Winsdor: NFER-Nelson.
  • Shaffer, L. S., & Zalewski, J. M. (2011). Career Advising in a VUCA Environment. The Journal of the National Academic Advising Association, 31(1), 13-20.
  • Sullivan, J. (2012). VUCA: The New Normal for Talent Management and Workforce Planning. (Erişim: 24.03.2020), https://www.eremedia.com/ere/vuca-the-new-normal-for-talent-management-and-workforce-planning/
  • Şencan, H.,& Fidan, Y. (2020). Likert Verilerinin Kullanıldığı Keşfedici Faktör Analizlerinde Normallik Varsayımı ve Faktör Çıkarma Üzerindeki Etkisinin SPSS, FACTOR ve PRELIS Yazılımlarıyla Sınanması. Business & Management Studies: an International Journal, 8(1): 640-687.
  • Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim. İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Webb, L. (2016). Living in a VUCA World.(Erişim: 13.03.2020), https://www.trainingjournal.com/articles/magazine/january-2016
  • Williams, L., Hartman, N., & Cavazotte, F. (2010). Method Variance and Marker Variables: A Review and Comprehensive CFA Marker Technique. Organizational Research Methods, 13, 477–514.
  • Yiğitbaş, Ç., & Yetkin, A. (2003). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz-Etkililik-Yeterlilik Düzeyinin Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(1), 6-13.
  • Yurdasever, E. (2019). Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ileStres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Doktora Tezi. Karabük: Karabük Üniversitesi.
APA Yurdasever E, Fidan Y (2020). Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. , 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
Chicago Yurdasever Engin,Fidan Yahya Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. (2020): 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
MLA Yurdasever Engin,Fidan Yahya Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. , 2020, ss.119 - 130. 10.18506/anemon.712335
AMA Yurdasever E,Fidan Y Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. . 2020; 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
Vancouver Yurdasever E,Fidan Y Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. . 2020; 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
IEEE Yurdasever E,Fidan Y "Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi." , ss.119 - 130, 2020. 10.18506/anemon.712335
ISNAD Yurdasever, Engin - Fidan, Yahya. "Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi". (2020), 119-130. https://doi.org/10.18506/anemon.712335
APA Yurdasever E, Fidan Y (2020). Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(İktisadi ve İdari Bilimler), 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
Chicago Yurdasever Engin,Fidan Yahya Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no.İktisadi ve İdari Bilimler (2020): 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
MLA Yurdasever Engin,Fidan Yahya Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.8, no.İktisadi ve İdari Bilimler, 2020, ss.119 - 130. 10.18506/anemon.712335
AMA Yurdasever E,Fidan Y Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 8(İktisadi ve İdari Bilimler): 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
Vancouver Yurdasever E,Fidan Y Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 8(İktisadi ve İdari Bilimler): 119 - 130. 10.18506/anemon.712335
IEEE Yurdasever E,Fidan Y "Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi." Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, ss.119 - 130, 2020. 10.18506/anemon.712335
ISNAD Yurdasever, Engin - Fidan, Yahya. "Yöneticilerde Yeni Liderlik Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/İktisadi ve İdari Bilimler (2020), 119-130. https://doi.org/10.18506/anemon.712335