Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 187 - 201 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/SHYD.2020.35220 İndeks Tarihi: 05-05-2021
Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki
Öz: Amaç: Bu araştırmanın amacı, hemşirelerde duygusal emek davranışı ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiyi incelemektir.Yöntem: Araştırma 20.09.2017-14.01.2019 tarihleri arasında Samsun’da bir hastanede çalışmakta olan araştırmaya alınma ölçütlerine uyan 171 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan “Hemşire Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşirelerin Duygusal Emek Davranışı Ölçeği ve SCL-90-R Psikolojik Belirti Tarama Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, independent t testi, ANOVA, Pearson korelasyon testi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin %90,6’sının kadınlardan oluştuğu, %78,9’unun lisans mezunu olduğu, %77,2’sinin vardiyalı sistemde çalıştığı, %31,6’sının yoğun bakımlarda görev yaptığı belirlenmiştir. Hemşirelerin %50,9’unun hemşirelik yapmaktan doyumlu olduğu, %76’sının çalıştığı kurumdaki sosyal ilişkilerden doyumlu olduğu saptanmıştır. Araştırmada, hemşirelerde duygusal emek davranışı ile psikolojik belirtiler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir (p>,05). Cinsiyet, eğitim durumu, meslekten ve sosyal ilişkilerden doyumlu olma durumuna göre hemşirelerde duygusal emek davranışı ölçeği alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<,05). Görev yapılan birime ve meslekten doyumlu olma durumuna göre “Genel Semptom İndeksi” puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<,05).Sonuç: Hemşirelerde duygusal emek davranışı ile psikolojik belirtiler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Relationship Between Emotional Labour Behavior and Psychological Symptoms Among Nurses
Öz: Aim: The aim of this research is to examine the relationship between emotional labour behavior and psychological symptoms among nurses. Methods: The study was carried out with 171 nurses who met the inclusion criteria and were working in a hospital in the Samsun Province between 20.09.2017-14.01.2019. The data were collected using “Nurse Introductory Information Form”, “Emotional Labor Behavior Scale of Nurses” and “SCL-90-R Psychological Symptom Check Scale” created by the researcher in accordance with the literature. Descriptive statistics, independent t-test, ANOVA and Pearson correlation test were used for analyzing data. Results: It was found that 90.6% of the nurses participating in the study consisted of women, 78.9% of them had bachelor’s degree, 77.2% of them were working in shifts, 31.6% of them were working at intensive care units. It was found that 50.9% of the nurses were satisfied with nursing and 76% of them were satisfied with the social relations in the institution where they worked. In the research study, it was determined that there was no significant relationship between emotional labor behavior and psychological symptoms in nurses (p>.05). According to gender, educational status, status of being satisfied with occupation and social relations, there was a significant difference among the mean scores of the subdimension scores of emotional labor behavior scale in nurses (p<.05). A significant difference was found between GSI score averages according to task unit and occupational satisfaction (p<.05). Conclusion: It was concluded that there is no significant relationship between emotional labor behavior and psychological symptoms in nurses.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adeniji, O. G., Akanni, A. A. & Ekundayo, O. O. (2015). Gender difference in emotional labour among nurses in Osun State, Nigeria. Gender and Behaviour, 13(2), 6789-6794.
- Ashforth, B. E. & Humphrey, R. H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. The Academy of Management Review, 18(1), 88-115. https://doi.org/10.5465/amr.1993.3997508
- Aydoğmuş, S. (2017). Hemşirelerin çalışma ortamlarının işten ayrılma niyeti ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya, Türkiye.
- Basım, H. N. & Begenirbaş, M. (2012).Çalışma yaşamında duygusal emek: Bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 77-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek/issue/13696/165760.
- Bekmez, F. (2018). Bir üniversite hastanesinin sağlık çalışanlarında ekip çalışması tutumunun iş doyumuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Sivas, Türkiye.
- Bilen, N. M. (2018). Zorunlu vatandaşlık davranışı ile duygusal emek arasındaki ilişkinin araştırılması: Hemşireler üzerinde bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
- Chung, Y. J., Jung, W. C., Kim, H. & Cho, S. S. (2017). Association of emotional labor and occupational stressors with depressive symptoms among women sales workers at a clothing shopping mall in the Republic of Korea: A cross-sectional study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(12), 1440. https://doi.org/10.3390/ijerph14121440
- Cottingham, M. D., Erickson, R. J. & Diefendorff, J. M. (2015). Examining men’s status shield and status bonus: How gender frames the emotional labor and job satisfaction of nurses. Sex Roles, 72(7), 377-389. https://doi.org/10.1007/s11199-014-0419-z
- Çaldağ, M. A. (2010). Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya, Türkiye.
- Çelik, M. & Turunç, Ö. (2011). Duygusal emek ve psikolojik sıkıntı: İş/aile çatışmasının aracılık etkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 226-250. https://cdn.istanbul.edu.tr/file/1CD58DF90A/72519EE3D6DF4D72A5A9AA7C1A6955B0?doi=.
- Dağ, İ. (1991). Belirti tarama listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2(1), 5-11.
- Derogatis, L. R. & Cleary, P. A. (1977). Conformation of the dimensional structure of the SCL 90: A study in construct validation. Journal of Clinical Psychiatr, 33, 981-989. https://doi.org/10.1002/1097-4679(197710)33:4<981::AID-JCLP2270330412>3.0.CO;2-0
- Doğan, A. & Sığrı, Ü. (2017). Duygusal emek: Hemşireler üzerine bir çalışma. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 113-126. https://doi.org/10.18394/iid.342620
- Donoso, L. M., Demerouti, E., Hernández, E. G., Moreno-Jiménez, B. & Cobo, I. C. (2015). Positive Benefits of caring on nurses’ motivation and well-being: A diary study about the role of emotional regulation abilities at work. International Journal of Nursing Studies, 52(4), 804-816. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2015.01.002
- Dursun, S., Bayram, S. & Aytaç, S. (2011). Duygusal emeğin iş tatmini ve tükenmişlik düzeyine etkisi. (Kongre Kitabı, pp. 651). 17. Ulusal Ergonomi Kongresi, Eskişehir, Türkiye.
- Ergün, R., Ergün, D. & Ergan, B. (2016). Yoğun bakım ünitesinde çalışanlarında anksiyete ve depresyon. Yoğun Bakım Dergisi, 7, 93-98. https://doi.org/10.5152/dcbybd.2017.1328
- Grandey, A. A. (1999). The effects of emotional labor: Employee atitudes, stress and performance (Doctoral. Dissertation). Colorado State Unıversity, Colorado, USA.
- Gray, B. (2010). Emotional labour, gender and professional stereotypes of emotional and physical contact, and personal perspectives on the emotional labour of nursing. Journal of Gender Studies, 19(4), 349-360. https://doi.org/10.1080/09589236.2010.514207
- Gülşen, M. (2017). Hemşirelerin duygusal emek davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Manisa, Türkiye.
- Güner, E. K. (2017). Hemşirelerde meslektaş dayanışmasının örgütsel iklim üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Erzurum, Türkiye.
- Hochschild, A. R. (1983). The managed heart: Commercialization of human feeling. University of California Press, Berkeley.
- Kanbay, A. (2010). Hemşirelerin iş doyumu ve örgütsel bağlılığı (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
- Kızılırmak, M. (2014). Hastanede çalışan hemşirelerin depresyon ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara,
- Kim, G. H., Lee, H. S., Jung, S. W., Lee, J. G., Lee, J. H., Lee, K. J., & Kim, J. J. (2018). Emotional labor, workplace violence, and depressive symptoms in female bank employees: A questionnaire survey using the K-ELS and K-WVS. Annals of Occupational and Environmental Medicine, 30(1), 17-24. https://doi.org/10.1186/s40557-018-0229-9
- Kinman, G. & Leggetter, S. (2016). Emotional labour and wellbeing: What protects nurses? Healthcare, Multidisciplinary Digital Publishing Institute, 4(4), 89-100. https://doi.org/10.3390/healthcare4040089
- Kocabaş, D. (2014). Hemşirelerde duygusal emek ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki: Isparta il merkezindeki hastanelerde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta, Türkiye.
- Köksel, L. (2009). İş yaşamında duygusal emek ve ampirik bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa, Türkiye.
- Kunaviktikul, W., Wichaikhum, O., Nantsupawat, A., Nantsupawat, R., Chontawan, R., Klunklin, A., … Sirakamon, S. (2015). Nurses’ extended work hours: patient, nurse and organizational outcomes. International Nursing Review, 62(3), 386-393. https://doi.org/10.1111/inr.12195
- Mann, S. & Cowburn, J. (2005). Emotional labour and stress within mental health nursing. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 12(2), 154-162. https://doi.org/10.1111/j.1365-2850.2004.00807.x
- Mayer, R. C., Davis, J. H. & Schoorman, F.D. (1995). An integrative model of organizational trust. Academy of Management Review, 20(3), 709-734. https://doi.org/10.2307/258792
- Morris, A. J. & Feldman, D. C. (1996). The dimensions, antecedents and consequences of emotional labor. Academy of Management Review, 21(4), 986-1010. https://doi.org/10.5465/amr.1996.9704071861
- Naumann, E., Jackson, Jr D. W. & Rosenbaum, M. S. (2001). How to implement a customer satisfaction program. Business Horizons, 44(1), 37-46. https://doi.org/10.1016/S0007-6813(01)80007-0
- Oral, L. & Köse, S. (2011). Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/194501.
- Öz, D. S. (2010). Hemşirelerin duygusal emek davranışı ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
- Öz, D. S. & Baykal, Ü. (2018). Hemşireler için duygusal emek davranışı ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 12, 119-139. https://doi.org/10.17371/UHD.2018.1.3
- Öz, Ü. E. (2007). Duygusal emek davranışlarının çalışanların iş sonuçlarına etkisi. 1. Baskı, İstanbul, Türkiye: Beta Yayınları.
- Özgür, G., Gümüş, A. B. & Gürdağ, Ş. (2011).Hastanede çalışan hemşirelerde ruhsal belirtilerin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(4), 296-305. https://doi.org/10.5350/DAJPN2011240405
- Özgür, G., Yıldırım, S. & Aktaş, N. (2008). Bir üniversite hastanesinin ameliyat odası ve yoğun bakım hemşirelerinde ruhsal durum değerlendirmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), 21-30. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2095.pdf.
- Öztürk, M. O. (2015). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 13. Baskı, Ankara, Türkiye: Nobel Tıp Kitapevleri.
- Picardo, J., Fernandez, C. & Hervas, M. (2013).The spanish version of the emotional labour scale (ELS): A Validation Study. Nurse Education Today, 33(10), 1130-1135. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2012.12.008
- Seçer, Ş. (2005). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: Sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme, İktisat Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı, 50. Kitap, İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
- Seven, S. (2015). Çocuk Ruh Sağlığı. 4. Baskı, Ankara, Türkiye: Pegem Akademi.
- Sonkaya, M. Ç. (2018). Hemşirelerde duygusal emek davranışının incelenmesi: Bir üniversite hastanesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Karabük, Türkiye.
- Şengül, A. (2008). İş doyumu ve tüketici tatmini ilişkisi kamu ve özel kesim sağlık hizmetlerinde hekimlerin iş doyumunun hasta tatminine etkisi üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa, Türkiye.
- Tokur, M. E., Ergan, B., Aydın, K., Çalışkan, T., Savran, Y., Yaka, E., … Gökmen, N. (2018). Üçüncü basamak yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik sıklığı. Yoğun Bakım Dergisi, 9(2), 25-33. https://doi.org/10.5152/dcbybd.2018.1840
- Tunç, P., Gitmez, A. & Krespi Boothby, M. R. (2014). Yoğun bakım ve yataklı servis hemşirelerinde duygusal emek stratejilerinin empatik eğilim açısından incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15(1), 45-54. https://doi.org/10.5455/apd.45762
- WHO, 2012. WHO Europe Critical Care Nursing Curriculum. http://www.euro.who.int/data/assets/pdffile/0017/102266/e81552.pdf (Erişim Tarihi: 15.09.18).
- Yılmaz, E. & Arslan, S. (2017). Dahili kliniklerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi ve duygusal emek davranışı ile ilişkisi. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 9(4), 289-298. https://doi.org/10.5336/nurses.2017-55509
- Yılmaz, S,, Hacıhasanoğlu, R. & Çiçek, Z. (2006). Hemşirelerin genel ruhsal durumlarının incelenmesi. Sted, 15(6), 92-97. https://www.ttb.org.tr/STED/2006/haziran/hemsire.pdf.
- Yürür, S. & Ünlü, O. (2011). Duygusal emek, duygusal tükenme ve görev/bağlamsal performans ilişkisi: Yalova’da hizmet sektörü çalışanları ile bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 183-207. http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi37/009_unlu-yurur.pdf.
APA | ORAK O, YILMAZ B (2020). Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. , 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
Chicago | ORAK Oya Sevcan,YILMAZ BETÜL Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. (2020): 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
MLA | ORAK Oya Sevcan,YILMAZ BETÜL Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. , 2020, ss.187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
AMA | ORAK O,YILMAZ B Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. . 2020; 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
Vancouver | ORAK O,YILMAZ B Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. . 2020; 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
IEEE | ORAK O,YILMAZ B "Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki." , ss.187 - 201, 2020. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
ISNAD | ORAK, Oya Sevcan - YILMAZ, BETÜL. "Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki". (2020), 187-201. https://doi.org/10.5222/SHYD.2020.35220 |
APA | ORAK O, YILMAZ B (2020). Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7(2), 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
Chicago | ORAK Oya Sevcan,YILMAZ BETÜL Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 7, no.2 (2020): 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
MLA | ORAK Oya Sevcan,YILMAZ BETÜL Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, vol.7, no.2, 2020, ss.187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
AMA | ORAK O,YILMAZ B Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2020; 7(2): 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
Vancouver | ORAK O,YILMAZ B Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2020; 7(2): 187 - 201. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
IEEE | ORAK O,YILMAZ B "Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki." Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7, ss.187 - 201, 2020. 10.5222/SHYD.2020.35220 |
ISNAD | ORAK, Oya Sevcan - YILMAZ, BETÜL. "Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 7/2 (2020), 187-201. https://doi.org/10.5222/SHYD.2020.35220 |