TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU

Aylin DUMAN ALTAN, (Namık Kemal Üniversitesi, Çorlu Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Tekirdağ, Türkiye)
Aysun SAĞBAŞ (Namık Kemal Üniversitesi, Çorlu Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Tekirdağ, Türkiye)
Verimlilik Dergisi
12 0
Yıl: 2020 Cilt: Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 7 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-05-2021

TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU

Öz:
Son yıllarda ülkemizde hızla artan teknolojik gelişmelerin yanı sıra, artan nüfus ve refah düzeyi gibi faktörler nedeniyle, enerji tüketim miktarı ve bu eksende Türkiye’nin dışa bağımlılığı giderek artmaktadır. Bu durum, ülke ekonomisi ve çevresel sürdürülebilirlik açısından üzerinde durulması gereken temel unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de enerji ekonomisi bakımından çeşitli arz-talep politikaları geliştirilmiş olsa da, dışa bağımlılığının önüne geçilememiştir. Türkiye gibi hem enerji tedarikinde dışa bağımlı olan, hem de enerji kayıplarının fazla olduğu ülkelerde yapılması gereken ilk uygulama, tüm alanlarda ve süreçlerde enerji tasarrufu miktarlarının belirlenmesi ve ilgili çalışmaların devlet politikaları kapsamında desteklenerek enerji verimliliğinin arttırılmasına yönelik yatırımların hayata geçirilmesidir. Enerji verimliliği uygulamalarının sağlıklı olarak hayata geçirilemediği alanlarda, fazla tüketimi karşılayacak yeni enerji arz sistemleri; hem ülke ekonomisi açısından yüksek maliyet oluşturacak hem de enerji kayıpları devam edecektir. Bu nedenle sınırlı olan doğal kaynaklarımız da dikkate alınarak, her alanda enerjinin etkin kullanımına yönelik strateji ve politikalar belirlenmeli ve uygulamalar devreye alınmalıdır.Bu çalışma kapsamında, Türkiye’nin enerji verimliliği ve iklim değişikliği performansı konusunda mevcut durumu ve gelecek projeksiyonları irdelenmiş olup, enerji tüketiminde önemli sektörler bazında değerlendirmeler yapılmıştır. Dünyada ve Türkiye’de enerji yoğunluğu, enerji tasarruf yatırımları ve tasarruf değerleri karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Özellikle sanayide enerji verimliliği konusunda yapılan çalışmalar değerlendirilmiş olup, Türkiye’de enerji verimliliği uygulamalarının arttırılması için öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime:

TURKEY’S ENERGY EFFICIENCY AND CLIMATE CHANGE PERFORMANCE: CURRENT STATE AND FUTURE PROJECTIONS

Öz:
In addition to the rapidly increasing technological advances in recent years, dueto the factors of increasing population and welfare level, the amount of energyconsumption and foreign dependence of Turkey has been rising. When country’seconomic and environmental sustainability are taken into consideration, thissituation emerges as the main factor to be emphasized. Although varioussupply-demand policies have been developed in terms of energy economy,the external dependency has not been prevented in Turkey. The first thing tobe done in countries where energy losses are high and dependent on foreignsupply, is to determine the amount of energy savings in all areas and processesin order to realize investments for energy efficiency within the framework ofstate policies. If energy efficiency practices cannot be implemented properly,new energy supply systems would bring high costs and energy losses for ourcountry. For this reason, taking into account our limited natural resources,strategies and policies for the effective use of energy in every field should bedetermined and the applications should be put into practice.In this study, the current situation of energy efficiency and climate change inTurkey are evaluated and future projections regarding the performance of keysectors of energy consumption have been made. Energy density in the worldand in Turkey, energy-saving investments and the amount of energy savingsare given in comparison. Energy efficiency studies in industry are analyzedand proposals have been made for the improvement of energy efficiencyapplications in Turkey.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AKBAŞ, B., KAYA, D., EYİDOĞAN, M., (2018), Bir Otomobil Montaj Fabrikasının Enerji Tüketim Analizi ve Enerji Tasarrufu Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Mühendis ve Makina, 59 (691), 85-100.
  • ALKAYA, E., DEMİRER, N., G., (2014), Sustainable Textile Production: A Case Study from a Woven Fabric Manufacturing Mill in Turkey, Journal of Cleaner Production 65, 595-603.
  • ATES, A. S., (2015), Energy Efficiency and CO2 Mitigation Potential of the Turkish Iron and Steel Industry Using the LEAP (Long-Range Energy Alternatives Planning) System, Energy 90, 417-428.
  • ATMACA, A., KANOĞLU, M., (2012), Reducing Energy Consumption of a Raw Mill in Cement Industry, Energy 42, 261-269.
  • ATMACA, A., YUMRUTAŞ, R., (2014), Analysis of the Parameters Affecting Energy Consumption of a Rotary Kiln in Cement Industry, Applied Thermal Engineering 66, 435-444.
  • CABAK B., (2018), Tekstil Fabrikasında Enerji Verimliliği Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • ÇAĞLAYAN, H., ÇALIŞKAN, H., (2018), Energy, Exergy and Sustainability Assessments of a Cogeneration System for Ceramic Industry, Applied Thermal Engineering 136, 504–515.
  • ÇANKA KILIÇ, F., (2017), Endüstriyel Kazanlarda Enerji Verimliliği ve Emisyon Azalımı Fırsatları, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi PART C, 5 (2), 147-158.
  • ÇANKA KILIÇ, F., EYİDOĞAN, M., SAPMAZ, S., (2018), Bir Otomobil Montaj İşletmesinde Enerji Verimliliği Artırıcı Çözümlerin İrdelenmesi, GU J Sci, Part C, 6 (1), 149-162.
  • ÇAVUŞOĞLU, B., (2015), Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Teknolojisi Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
  • ÇAY, A., (2018), Energy Consumption and Energy Saving Potential in Clothing Industry, Energy 159, 74-85.
  • DUMAN, A., (2014), Süt Sağım Mekanizasyonunda Enerji Maliyetlerinin ve Enerji Verimliliğini Etkileyen Unsurların Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
  • ETKB, (2009), Kyoto Protokolü ve Enerji Verimliliği Politikaları Sunumu, Erişim Adresi: http://studylibtr.com/doc/2052636/kyoto-protokolü-ve-enerji-verimliliği-politikalari.
  • ETKB, (2017), Dünya ve Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Görünümü, Sayı:15. Erişim Adresi: http://www.enerji.gov.tr/Resources/Sites/1/Pages/Sayi_15/ mobile/index.html#p=30.
  • ETKB, (2018), Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı 2017-2023, Sayı: 30289. Erişim Adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180102M1-1-1. pdf.
  • EVK, (2007), T. C. Resmi Gazete, Sayı: 26510, Erişim Adresi: http://www.mevzuat. gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5627.pdf.
  • EXXSON MOBİL, (2018), 2018 Outlook for Energy: A View to 2040, file:///C:/ Users/IBORALTAN/Desktop/2018-outlook-for-energy.pdf.
  • GAZBİR, (2016), Dünyada ve Türkiye’de Enerji Durumu, Erişim Adresi: http:// www.gazbir.org.tr/dunya-ve-turkiye-enerji-gorunumu.pdf.
  • GÖKMEN, R. M., (2010), Endüstri Tesislerinde Enerji Verimli Aydınlatma Teknikleri ve Örnek Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • GÜRTÜRK, M., ÖZTOP, F. H., (2014), Energy and Exergy Analysis of a Rotary Kiln Used for Plaster Production, Applied Thermal Engineering 67, 554-565.
  • IEA, (2017), Market Report Series - Energy Efficiency 2017, Erişim Adresi: http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/energy_efficiency_2017.pdf.
  • İSMİÇ, B., (2015), Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Nüfus İlişkisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (1), 259-274.
  • KANDİLLİ, C., KOÇLU, A., (2011), Assessment of the Optimum Operation Conditions of a Plate Heat Exchanger for Waste Heat Recovery in Textile Industry, Renewable and Sustainable Energy Reviews 15, 4424– 4431.
  • KAR, B. Y., (2014), Atıkların Gazifikasyonunu Yapan Bir Tesiste; Endüstriyel Arıtma Çamurlarının Enerji Verimliliğinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • KOCABAŞ, M. A, YÜKSELER, H., DİLEK, B. F., YETİŞ, U., (2009), Adoption of European Union’s IPPC Directive to a Textile Mill: Analysis of Water and Energy Consumption, Journal of Environmental Management 91, 102–113.
  • MMO, (2018), Türkiye’nin Enerji Görünümü, MMO/691, 2.Bölüm, Erişim Adresi: https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/EnerjiGorunumu2018_2_0.pdf.
  • OECD, (2012), OECD Environmental Outlook to 2050: The Consequences of Inaction International Government Publication, Paris.
  • ONAYGİL, S., GÜLER, Ö., ERKİN, E., CEBECİ, E., (2009), Sanayi Enerji Tüketiminde Aydınlatmanın Yeri ve Tasarruf Potansiyelleri, Erişim Adresi: http://www.emo. org.tr/ekler/7eba6de427df527_ek.pdf?tipi=2&turu=X&sube=7.
  • ÖZKARA, Y., ATAK, M., (2015), Regional Total-Factor Energy Efficiency and Electricity Saving Potential of Manufacturing Industry in Turkey, Energy 93, 495-510.
  • ÖZTÜRK, E., KÖSEOGLU, H., KARABOYACI, M., YİĞİT, O., N., YETİŞ, U., KİTİŞ, M., (2016), Sustainable Textile Production: Cleaner Production Assessment/ Eco-Efficiency Analysis Study in a Textile Mill, Journal of Cleaner Production, 138 (2), 248-263.
  • PALAMUTÇU, S., (2010), Electric Energy Consumption in the Cotton Textile Processing Stages, Energy, 35 (7), 2945-2952.
  • PULAT, E ., ETEMOĞLU, B. A., CAN, M., (2009), Waste-Heat Recovery Potential in Turkish Textile Industry: Case Study for City of Bursa, Renewable and Sustainable Energy Reviews 13, 663–672.
  • SAPMAZ, S., KAYA, D., (2017), Basınçlı Hava Sistemlerinde Enerji Verimliliği ve Emisyon Azaltım Fırsatlarının İncelenmesi, Mühendis ve Makina, 58 (689), 23-36.
  • SERT, Ö., M., EYİDOĞAN, M., ÇANKA KILIÇ, F., KAYA, D., (2017), An Energy Efficiency Study in an Integrated Textile Production Company, 1.International Conference on Energy Systems Engineering Proceedings Book, ISBN:978-605- 9554-13-8, 246-250.
  • ŞENTÜRK, U., AKTAKKA, S., TOKSOY, M., (2015), Havalandırmada Enerji Geri Kazanımı: Araştırma ve Geliştirme, Tesisat Mühendisliği, 153, 61-85.
  • TERHAN, M., ÇOMAKLI, K., (2015), Baca Gazı Atık Isısı ile Kazan Yakma Havasının Ön Isıtılmasının Fizibilitesi, Mühendis ve Makina, 56 (668), 56-63.
  • TERZİ, K. Ü., BAYKAL, R., (2011), Efficient and Effective Use of Energy: A Case Study of TOFAS, Environmental Research, Engineering and Management 1 (55), 29-33.
  • TUNÇ, M., KAPLAN, K., SİSBOT, S., ÇAMDALI, U., (2016), Energy Management and Optimization: Case Study of a Textile Plant in Istanbul, Turkey, World Journal of Engineering, 13(4), 348–355.
  • WWF, (2011), Enerji Raporu, Erişim Adresi: http://d2hawiim0tjbd8.cloudfront. net/downloads/wwf_enerjiraporu.pdf.
  • YEGM, (2017), İmalat Sanayinde Alt Sektörlere Göre Enerji Yoğunluğu İndeksi (2007-2015), Erişim Adresi: http://www.yegm.gov.tr/duyurular_haberler/ document/%C4%B0malat%20Sanayinde%20Alt%20Sekt%C3%B6rlere%20G%- C3%B6re%20Enerji%20Yo%C4%9Funlu%C4%9Fu%20%C4%B0ndeksi.pdf.
  • YEGM, (2018), Türkiye Enerji Verimliliği Gelişim Raporu, Erişim Adresi: http:// www.yegm.gov.tr/document/enver_gelisim_rapor_2018.pdf.
  • YILMAZ, A., ÜRÜT KELLECİ, S., BOSTAN, A., (2016), Türkiye İmalat Sanayiinde Enerji Tüketiminin İncelenmesi: Ayrıştırma Analizi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 205-224.
APA ALTAN A, SAĞBAŞ A (2020). TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. , 7 - 26.
Chicago ALTAN Aylin,SAĞBAŞ Aysun TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. (2020): 7 - 26.
MLA ALTAN Aylin,SAĞBAŞ Aysun TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. , 2020, ss.7 - 26.
AMA ALTAN A,SAĞBAŞ A TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. . 2020; 7 - 26.
Vancouver ALTAN A,SAĞBAŞ A TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. . 2020; 7 - 26.
IEEE ALTAN A,SAĞBAŞ A "TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU." , ss.7 - 26, 2020.
ISNAD ALTAN, Aylin - SAĞBAŞ, Aysun. "TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU". (2020), 7-26.
APA ALTAN A, SAĞBAŞ A (2020). TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. Verimlilik Dergisi, (1), 7 - 26.
Chicago ALTAN Aylin,SAĞBAŞ Aysun TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. Verimlilik Dergisi , no.1 (2020): 7 - 26.
MLA ALTAN Aylin,SAĞBAŞ Aysun TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. Verimlilik Dergisi, vol., no.1, 2020, ss.7 - 26.
AMA ALTAN A,SAĞBAŞ A TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. Verimlilik Dergisi. 2020; (1): 7 - 26.
Vancouver ALTAN A,SAĞBAŞ A TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU. Verimlilik Dergisi. 2020; (1): 7 - 26.
IEEE ALTAN A,SAĞBAŞ A "TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU." Verimlilik Dergisi, , ss.7 - 26, 2020.
ISNAD ALTAN, Aylin - SAĞBAŞ, Aysun. "TÜRKİYE’NİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PERFORMANSI: MEVCUT DURUM VEGELECEK PROJEKSİYONU". Verimlilik Dergisi 1 (2020), 7-26.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
15-04-2024 7:37

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları