Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri
Yıl: 2019 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 106 - 113 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29133/yyutbd.490702 İndeks Tarihi: 08-05-2021
Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri
Öz: Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde Bor (B) ilavesinin performans ve bazı önemli kan serum parametreleri üzerine etkisini tespit etmek amacıyla yürütülen çalışmada, 62 haftalık, 288 adet Lohman yumurtacı ticari hibrit 12 hafta boyunca 0, 50, 75 ve 150 mg/kg seviyelerde B içeren 4 farklı rasyonla yemlenmişlerdir. Araştırma 18 tekerrürlü olarak yürütülmüş ve her bir tekerrürde 4 adet tavuk kullanılmıştır. Araştırma boyunca 16 saat aydınlatma programı uygulanmış, yem ve su ad-libitum olarak verilmiştir. İlave B, canlı ağırlık değişimi ve ortalama yumurta ağırlığını etkilemezken, günlük yem tüketimini azaltıp, yumurta verimini artırarak yemden yararlanma oranını önemli derecede (P<0.01) iyileştirmiştir. Serum glukoz, kolesterol, trigliserid, kreatinin, total ve direkt bilurubin değerleri B ilavesinden etkilenmemiştir. Rasyona B ilavesinin serum alkalin fosfataz (ALP), aspartat amino transaminaz (AST) ve gamma glutamil transaminaz (GGT) enzim aktivitelerine etkisi önemsiz olurken (P>0.05), alanin amino transaminaz (ALT) enzim aktivitesine etkisi önemli bulunmuştur (P<0.05). Yumurtlamanın son döneminde bulunan yumurtacı tavukların performans özelliklerini iyileştirmek amacıyla rasyonlarına 50 mg/kg B ilavesinin yeterli ve önerilebilir olacağı kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelime: The Effects of Boron (Orthoboric Acid) Supplementation Into Diets of Hens During Late Laying Period on Performance and Some Serum Parameters
Öz: This study was carried out to determine the effects of boron (orthoboric acid) addition to the diets of hens in the late laying period on performance and some serum parameters. Two hundred eighty-eight Lohman commercial laying hens which are 62 weeks old were fed with 0, 50, 75, and 150 mg/kg of B for 12 weeks. The research was carried out in 18 replicates, and four laying hens were used for each replicate. During the research, 16-hour lighting was applied and feed and water were given as ad-libitum. Supplementation of different level of B did not alter the live weight change and average egg weight from performance characteristics, but egg production increased and also feed efficiency and daily feed intake reduced (P<0.01). Serum glucose, cholesterol, triglycerides, creatinine, total and direct bilirubin values were not affected by additional B. While addition of B into the diets of laying hens did not affect the outcomes of serum alkaline phosphatase (ALP), aspartate amino transaminase (AST) and gamma glutamyl transaminase (GGT) enzyme activities (P>0.05), but alanin amino transaminase (ALT) was affected by Boron (P<0.05). It is concluded that in order to have a positive effect on performance of laying hens in the late laying period, 50 mg/kg B supplementation is adequate and may be suggested.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AOAC (1990). Official methods of analysis. Vol.1. 15th ed. Assoc. Off. Anal. Chem., Arlington, VA. Armstrong, TA, Spears JW, Crenshaw TD, Nielsen FH (2000). Boron supplementation of a semipurified diet for weanling pigs improves feed efficiency and bone strength characteristics and alters plasma lipid metabolites. J. Nutr.,130 (10), 2575-2581.
- Armstrong TA, Spears JW (2001). Effect of dietary boron of growth performance, calcium and phosphorus metabolism, and bone mechanical properties in growing barrows. J. Anim. Sci., 79, 3120-3127.
- Bozkurt M, Küçükyılmaz K, Çatlı AU, Çınar M, Çabuk M, Mızrak C, Bintaşı E (2009). Farklı düzeylerde kalsiyum ve fosfor içeren broiler yemlerine bor ilavesinin bazı kan, kemik ve dışkı parametreleri üzerine etkileri. 6.Ulusal Zootekni Bilim Kong. 24 – 26 Haziran 2009, s: 62-68, Erzurum.
- Burtis CA, Ashwood ER (1999). Tietz Textbook of Clinical Chemistry. 3rd ed. Philadelphia: W.B Saunders Company.
- Devirian TA, Volpe SL (2003). The physiological effects of dietary boron. Crit. Rev.Food Sci.Nutr., 43 (2), 219-231.
- Dolar ME, (2002). Klinik Karaciğer Hastalıkları, 1.Baskı, 4, 133-146, Nobel ve Güneş Tıp Kitabevi, Ankara.
- Duncan DB (1995). Multiple range and multiple F tests. Biometrics, 11: 1-42.
- Eren M, Uyanık F, Kucukersan S (2004). The influence of dietary boron supplementation on egg quality and serum calcium, inorganic phosphorus, magnesium levels and alkaline phosphatase activity in laying hens. Res. Vet. Sci., 76, 203-210.
- Eren M, Kocaoğlu GB, Uyanık F, Karabulut N (2006). The effect of dietary boron supplementation on performance, carcass composition nad serum lipids in japanase quails. JAVA, 5 (12), 1105-1108.
- Eren M, Uyanık F (2007). Influence of dietary boron supplmentation on some metabolietes and egg-yolk cholesterol in laying hens.Acta Vet. Hung., 55 (1), 29-39.
- Fassani EJ, Bertechini AG, Brito JAG, Kato RK, Fialho ET, Geraldo A (2004). Boron supplementation in broiler diets.Brazilian J. Poult. Sci., ISSN 1516-635X Oct-Dec 2004 /v.6/n.4/ 213-217.
- Grossu DV, Criste RD, Score R, Duca R, Cıurascu C (2005). Effect of the supplemental PROLİNBOR, boron and linolenic acid-enriched protein concentrate, added to layer diets on egg quality. European Symposium on the Quality of Eggs and Egg Products.23-26 May 2005, 113-118, Doorwerth, The Netherlands.
- Guyton AC, Hall JE, (2013). Tıbbi Fizyoloji, Nobel Tıp Kitapevi, 12. Baskı, 937-942, İstanbul.
- Karabulut N, Eren M (2006). Besi bıldırcını yemlerine bor ilavesinin serum kalsiyum, inorganik fosfor ve magnezyum düzeyleri ile alkali fosfataz aktivitesine etkisi. Sağlık Bil. Derg., 15(1), 8-12.
- Kurtoğlu V, Kurtoğlu F, Coşkun B (2001). Effect of boron supplementation into adequate and inadequate vitamin D3-containing diet on performance and serum biochemical characters of broiler chickens. Res. Vet. Sci., 71, 183-187.
- Kurtoğlu V, Kurtoğlu F, Coşkun B, Şeker E, Balevi T, Çetingül IS (2002). Effects of boron supplementation on performance and some serum biochemical parameters in laying hens. Revue Med. Vet., 153(12), 823-828.
- Kurtoğlu F, Kurtoğlu V, Çelik İ, Keçeci T, Nizamlıoğlu M (2005). Effect of dietary boron supplementation on some biochemical parameters, peripheral blood lymphocytes, splenic plasma cells and bone characteristics of brolier chicks given diets with adequate or inadequate cholecalciferol ( vitamin D3 ) content. Br. Poult. Sci.,46 (1), 87- 96.
- Mert N, (1997). Veteriner Klinik Biyokimya, 230-240, Ceylan Matbaacılık, İstanbul. Mertens D (2005). AOAC Official Method 975.03.Metal in Plants and Pet Foods. Official Methods of Analysis, 18th edit. Horwitz, W., and G.W. Latimer, (Eds).Chapter 3, pp 3-4, AOAC- International Suite 500, 481. North Frederick Avenue, Gaitherburg, Maryland 20877-2417, USA.
- Mızrak C, Ceylan M (2009).Damızlık yumurtacı tavuk yemlerine farklı seviye ve formda bor ilavesinin performans, kemik gelişimi ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi 6.Ulusal Zootekni Bilim Kong. 60-69, 24–26 Haziran, Erzurum.
- Mızrak C, Yenice E, Can M, Yıldırım U, Atik Z (2010). Effect of dietary boron on performance, egg production, egg quality and some bone parameters in layer hens. S. Afr. J. Anim. Sci. 40(3), 257-264.
- Naghii MR, Mofid M (2008). Elevation of biosynthesis of endogenous 17-b oestradiol by boron supplementation: One possible role of dietary boron consumption in humans. J.Nutr. Environ. Med., 17(2): 127-135
- Olgun O, Cufadar Y, Yıldız AÖ (2009). Effect of boron supplementation fed with low calcium to diet on performance and egg quality in molted laying hens. J. Anim. Vet. Adv., 8 (4), 650-654.
- Olgun O (2011). Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde ilave edilen bor ve bakırın performans, yumurta kabuk kalitesi, yumurta sarısı kolesterolü ve kemiğin biyomekanik özelliklerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniv. Fen Bil. Enst., Konya.
- Rossi AF, Miles RD, Bootwalla SM, Wilson HR, Eldred AR (1993). The effect of feeding two sources of boron on broiler breeder performance. Poult. Sci., 72:1931-1934. SAS 1996. SAS Institute Inc., NC, USA.
- Soyak G, (2006). Lenfoid Löykozlu Etçi Anaç Tavuklarda Karaciğer Enzim (Alanin Amino Transferaz, Aspartat Amino Transferaz, Alkali Fosfataz) Düzeyleri. Doktora Tezi Ankara Üniv., Sağlık Bil. Enst., Ankara
- Şimşek M, (2011). Etlik piliç rasyonlarına bor (ortoborik asit) ilavesinin performans değerleri ile tibia mineral konsantrasyonu ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniv. Fen Bil.Enst., Erzurum.
- Thomas L (1998). Clinical Laboratory Diagnostics.1st ed. Frankfurt:TH-Books Verlagsgesellschaft.
- TSE (1991). "Hayvan Yemleri Metabolik Enerji Tayini," TSE No:9610. Türk Stant. Enst; Ankara.
- Wilson JH, Ruszler PL (1996). Effects of dietary boron supplementation on laying hens. Br. Poult. Sci., 37 (4), 723-729.
- Wilson JH Ruszler, PL (1997). Effect of boron on growing pullets. Biol. Trace Elem. Res., 56 (3), 287-94.
- Wilson JH, Ruszler PL (1998). Long term effect of boron on layer bone strength and production parameters. Br. J. Poult. Sci., 39, 11-15.
- Yazgan O, Cufadar Y, Olgun O (2007). Hayvan besleme biyokimyası. Basılmamış Ders Notu. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. Konya.
- Yeşilbağ, D, Eren M (2008). Effects of dietary boric acid supplementation on performance, eggshell quality and some serum parameters in aged laying hens. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 32 (2), 113-117.
- Yıldız G, Özçelik F, Köksal H, Bağder S, Abacıoğlu Ö (2008). Organik bor üretilebilirliği ve broyler rasyonlarında bor ile humatin kullanımı. 2. Ulusal Bor Çalıştayı Bildirileri, 597-604, 17-18 Nisan, Ankara.
| APA | ARSLAN KAYA H, MACİT M (2019). Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. , 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| Chicago | ARSLAN KAYA Hacer,MACİT Muhlis Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. (2019): 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| MLA | ARSLAN KAYA Hacer,MACİT Muhlis Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. , 2019, ss.106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| AMA | ARSLAN KAYA H,MACİT M Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. . 2019; 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| Vancouver | ARSLAN KAYA H,MACİT M Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. . 2019; 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| IEEE | ARSLAN KAYA H,MACİT M "Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri." , ss.106 - 113, 2019. 10.29133/yyutbd.490702 |
| ISNAD | ARSLAN KAYA, Hacer - MACİT, Muhlis. "Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri". (2019), 106-113. https://doi.org/10.29133/yyutbd.490702 |
| APA | ARSLAN KAYA H, MACİT M (2019). Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29(1), 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| Chicago | ARSLAN KAYA Hacer,MACİT Muhlis Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 29, no.1 (2019): 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| MLA | ARSLAN KAYA Hacer,MACİT Muhlis Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.29, no.1, 2019, ss.106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| AMA | ARSLAN KAYA H,MACİT M Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2019; 29(1): 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| Vancouver | ARSLAN KAYA H,MACİT M Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2019; 29(1): 106 - 113. 10.29133/yyutbd.490702 |
| IEEE | ARSLAN KAYA H,MACİT M "Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29, ss.106 - 113, 2019. 10.29133/yyutbd.490702 |
| ISNAD | ARSLAN KAYA, Hacer - MACİT, Muhlis. "Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Performans ve Bazı Serum Parametreleri Üzerine Etkileri". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 29/1 (2019), 106-113. https://doi.org/10.29133/yyutbd.490702 |
