Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu

Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 15 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31121/tader.709354 İndeks Tarihi: 24-03-2021

Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu

Öz:
Bu çalışmayı bizim açımızdan mücbir kılan sebep, “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” tamlamasının meâllerde karşılaştığımızfarklı tercümeleridir. Zikredilen tamlama, ülkemizdeki meâllerde genellikle “Sabahın Rabbi” şeklindeçevrilmektedir. Ancak ilk ve son dönemde yapılan bazı çevirilerde durum farklıdır. Zira söz konusu buçevirilerde -bize göre daha doğru yaklaşımla- “f-l-k / فلق ” lafzının “yar/at/ma” şeklinde karşılanabilecek lügatanlamı öne çıkarılmıştır. Bu durumun kısmen de olsa bir anlam daralmasına yol açtığı söylenebilir. Biz, budaralmanın “f-l-k / فلق ” lafzının, Kur’ân’ın kendi iç bütünlüğü açısından ele alınması ile ya da klasik ifadesiyle“Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsîri” ile giderilebileceğini düşünüyoruz. Bu çalışmada f-l-k/ فلق ” lafzının lügat anlamlarıaçısından analizi için, evvelâ temel ve klasik lügatlere, sonra Garîbü’l-Kur’ân ve Meâni’l-Kur’ân literatürününilk örneklerine başvuracağız. Daha sonra erken dönemden günümüze kadar klasik tefsirlere müracaatedeceğiz. Böylelikle f-l-k/ فلق ” lafzının izini, erken dönem lügatleri, Ulûmü’l-Kur’ân kaynakları ve temel tefsirkaynaklarında sürmüş olacağız. Son olarak f-l-k/ فلق ” lafzına dâir ülkemizdeki meâllerden bir seçki sunacakancak onların tercihlerini tartışmayacağız. Onun yerine ‘Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsîri’ yaklaşımıyla, tefsir literatüründe“Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” terkibine verilen anlamlardan da hareketle, kendi değerlendirmemiziyapacak ve tercihimizi arz edeceğiz.
Anahtar Kelime:

The Word “F-l-q / فلق ” in Qur’an and the Matter of Translating the Phrase “Rab Al-Falaq / ربّ الفلق ” in Translations of Qur’an

Öz:
The reason that requires this work, for us, is various translations of the noun phrase “The Lord of Falaq / ربّ الفلق ” in Qur’an translations. The mentioned phrase is usually translated as ‘The lord of morning’ in Qur’an tranlations in our country. But the situation is different in some early and recent translations. Because in these translations, the lexical meaning of the word “f-l-q / فلق “ as ‘crack/creation’ has been put forward and to give that meaning is more accurate approach in our opinion. It can be said this approach leads to a contraction of meaning, partly. We think this contraction can be taken away by examining the phrase “f-l-q فلق/ ” in terms of the internal integrity of the Qur’an or in its classical expression “the interpretation of the Qur’an with the Qur’an”. In this study, we will firstly refer to the basic and classical lexicons, and then the first examples of the literature of Garib al-Qur'an and Maani al-Qur’an to analyze the dictionary meaning of the word “f-l-k / فلق “. And then we will apply to classical tafsirs from the early period until today. Thus, we will have traced the word “f-l-k / فلق ” in early lexicons, Ulum al-Qur'an sources and basic tafsir sources. Finally, we will present a selection of maals (translations of Qur’an) made in our country for the wordf-l-k فلق but we will not discuss their preferences. Instead of that, we will make our own assessment and present our preference with the approach ‘the interpretation of the Qur’an with the Qur’an’ as well as considiring the meaning given to the phrase “Lord of Felak / ربّ الفلق ” in tafsir literature.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu’cemü’l-Müfehres li Elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1990.
  • Akdemir, Salih. Son çağrı Kur’an. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.
  • Âlûsî, Şihâbüddîn Mahmûd. Rûhu’l-Me’ânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-’Arabî, t.y..
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1985.
  • Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’s-Sahîh. Mustafa Dîb el-Bigâ, 3. Baskı, Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1407/1987.
  • Cevherî, İsmâil b. Hammâd. es-Sıhâh: Tâcü’l-Lüga ve Sıhâhu’l-’Arabiyye. thk. Ahmed ‘Abdulğafûr ‘Attâr. Beyrut: Dâru’l-’İlm li’l-Melâyîn, 1984.
  • Dumlu, Ömer; Elmalı Hüseyin. Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı (Meal). İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2003.
  • Elmalılı, Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, t.y..
  • Felak Suresi 1. Ayet. 25 Mart 2020. http://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma. php?sure=113&ayet=1
  • Ferrâ’, Yahyâ b. Ziyâd. Meâni’l-Kur’ân. thk. Ahmed Yûsuf en-Necâtî, vd., 1. Baskı, Mısır: Dâru’l- Mısrıyye, t.y..
  • Halîl, b. Ahmed. Kitâbü’l-Ayn. thk. Mehdî el-Mahzûmî, İbrâhîm es-Semerrâî. y.y.: Dâru ve Mektebetü’l- Hilâl. t.y..
  • Herevî, Ahmed b. Muhammed. el-Garîbeyn fî’l-Kur’ân ve’l-Hadîs. thk. Ahmed Ferîd el-Mezîdî. Riyad: Mektebetu Nizâr Mustafa el-Bâz, 1999.
  • İbn Kuteybe. Te’vîlu Muşkili’l-Kur’ân. thk. es-Seyyid Ahmed Sakar. Kahire: Dâru’t-Turâs, 1973.
  • İbn Manzûr. Lisânü’l-Arab. 1. Baskı. Beyrut: Dâru Sâdır, 1990.
  • Kutub, Seyyid. fî Zılâli’l-Kur’ân. 32. Baskı, Kahire: Dâru’ş-Şürûk, 1423/2003..
  • Ma’mer b. Müsennâ, Ebû ‘Ubeyde. Mecâzu’l-Kur’ân. Kahire: Mektebetu’l-Hâncî, t.y..
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. thk. Ahmet Vanlıoğlu. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005- 2010.
  • Mukâtil b. Süleymân. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. thk. ‘Abdullâh Mahmûd Şehhâte. Beyrut: Mu’essesetu’t- Târîhi’l-’Arabî, 2002.
  • Müslim b. Haccâc. el-Câmiu’s-Sahîh. Beyrut: Dâru’l-Cîl. t.y..
  • Nehhâs, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed. İ’râbü’-Kur’ân. haz. Hâlid el-Alî, 1. Baskı, Beyrut: Dâru’l- Ma’rife, 1427/2006.
  • Nehhâs, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed. Meânî’l-Kur’âni’l-Kerîm. thk. Muhammed Ali es-Sâbûnî, 1. Baskı, Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kurâ, 1409/1989.
  • Öztürk, Mustafa. Kur’ân-ı Kerim Meali: Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. 4. Baskı. İstanbul: Düşün Yayınları, 2012.
  • Râgıb el-Isfahânî. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Seyyid Keylânî. Beyrut: Dâru’l- Ma’rife, t.y..
  • Râzî, Fahreddîn. Mefâtîhu’l-Gayb. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
  • Sicistânî, Muhammed b. ‘Uzeyr. Tefsîru Garîbi’l-Kur’ân. Mektebetü ve Matba’atü Muhammed ‘Alî Sabîh ve Evlâdühû, 1963.
  • Sülün, Murat. Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Anlamı. 1. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2012.
  • Şener, Abdülkadir; Sofuoğlu, Cemal; Yıldırım Mustafa. Yüce Kur’an ve Açıklamalı-Yorumlu Meâli. İzmir: TDV Yayınları/Tibyan Yayınları, 2014.
  • Şentürk, Mustafa. Münâsebâtü’l-Kur’ân -Âyet ve Sûreler Arasındaki İrtibatı Yeniden Düşünmek. 1. Baskı. Ankara: İlâhiyat Yayınları. 2015.
  • Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmi’u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. thk. ‘Abdulmuhsîn et-Turkî. Kahire: Dâru Hecr, 2001.
  • Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. thk. ‘Âdil Ahmed ‘Abdulmevcûd [v.dğr.]. Riyad: Mektebetu’l-’Ubeykân, 1998.
APA Şentürk M (2020). Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. , 1 - 15. 10.31121/tader.709354
Chicago Şentürk Mustafa Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. (2020): 1 - 15. 10.31121/tader.709354
MLA Şentürk Mustafa Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. , 2020, ss.1 - 15. 10.31121/tader.709354
AMA Şentürk M Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. . 2020; 1 - 15. 10.31121/tader.709354
Vancouver Şentürk M Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. . 2020; 1 - 15. 10.31121/tader.709354
IEEE Şentürk M "Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu." , ss.1 - 15, 2020. 10.31121/tader.709354
ISNAD Şentürk, Mustafa. "Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu". (2020), 1-15. https://doi.org/10.31121/tader.709354
APA Şentürk M (2020). Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. Tefsir Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1 - 15. 10.31121/tader.709354
Chicago Şentürk Mustafa Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4, no.1 (2020): 1 - 15. 10.31121/tader.709354
MLA Şentürk Mustafa Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. Tefsir Araştırmaları Dergisi, vol.4, no.1, 2020, ss.1 - 15. 10.31121/tader.709354
AMA Şentürk M Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. Tefsir Araştırmaları Dergisi. 2020; 4(1): 1 - 15. 10.31121/tader.709354
Vancouver Şentürk M Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu. Tefsir Araştırmaları Dergisi. 2020; 4(1): 1 - 15. 10.31121/tader.709354
IEEE Şentürk M "Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu." Tefsir Araştırmaları Dergisi, 4, ss.1 - 15, 2020. 10.31121/tader.709354
ISNAD Şentürk, Mustafa. "Kur’ân’da “F-l-k / فلق ” Lafzı ve “Felakın Rabbi / ربّ الفلق ” Tamlamasının Meâllerde Çevirisi Sorunu". Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/1 (2020), 1-15. https://doi.org/10.31121/tader.709354