Yıl: 2021 Cilt: 14 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 131 - 145 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.860219 İndeks Tarihi: 31-03-2021

TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI

Öz:
Geçmişten günümüze uzanan süreç içerisinde farklı kültürlere ve medeniyetlere aitmitolojilere, masallara, anlatılara bakıldığında hayvan ve bitki türlerine doğrudan ya dadolaylı olarak dini ve mitsel anlamların yüklenerek sembolleştirildiği görülmektedir. Busembolleştirilmelerin kimi zaman gözleme dayalı kimi zaman ise açıklanamayan ifadeninbiçimi olarak sezgisel yolla oluştuğu görülmektedir. Örneğin; atın; murat, balığın; kısmet,kuşun; haber, kara kedinin ise uğursuzluk anlamına gelmesi gibi çoğunun temeli bunadayanmaktadır.Görünüşleri bakımından siyah ve iri bedenleri ile birbirinden ayrılan karga ve kuzgun, taşımışoldukları sembolik anlamlar bakımından farklı kültürlerin destanlarında, mitolojilerinde vesanatlarında benzer bir imge olarak karşımıza çıkmaktadır. Karga ve kuzgun, genelliklebirçok kültürde uğursuz olarak nitelendirilen, görünüşleri itibariyle esrarengiz bir havayarattıkları ve bu esrarengiz havayı korudukları için de her zaman bu gizemli yönüyle kötüüne sahip bir kuş türü olarak nitelendirilmiştir.Bu çalışmada, Türk mitolojisindeki karga/kuzgun imgesinin yeri ve önemi açıklanarak, busembolden yararlanan Çağdaş Türk resim sanatçılarının eserleri estetik açıdan analiz edilip,resim sanatına ne şekilde yansıdığı gösterilmeye çalışılmıştır. Sanatçıların eserlerindemitolojik anlatımlara yer vermesi, Türk kültürüne ait mitlerde ve söylencelerde görülensembolik imgelerin, anlatımların, değer yargıların ve geleneklerin unutulmaması, yaşatılmasıve gelecek nesillere taşınması adına büyük önem taşımaktadır
Anahtar Kelime:

REFLECTIONS OF THE CROW/RAVEN IMAGE IN TURKISH MYTHOLOGY ON CONTEMPORARY TURKISH PAINTING ART

Öz:
Looking at the mythologies, fairy tales and narratives of different cultures and civilizations in the process from past to present, it is seen that animal and plant species are symbolized directly or indirectly by attributing religious and mythical meanings. It can be seen that these symbolizations are formed in an intuitive way, sometimes based on observation and sometimes as a form of inexplicable expression. Examples such as horse meaning will, fish meaning kismet, bird meaning news and black cat meaning bad luck are based on this view. The crow and the raven, which differ from each other with their black and large bodies in terms of their appearance, appear as a similar image in the epics, mythologies and arts of different cultures in terms of the symbolic meanings they bear. The crow and raven have always been described as a bird species that is notorious for this mysterious aspect, as they create an enigmatic air and protect this mysterious air, which is often described as ominous in many cultures. In this study, the place and importance of the crow / raven image in Turkish mythology is explained, and the works of the contemporary Turkish painting artists who make use of this symbol are analyzed aesthetically, and how it is reflected in the art of painting. The fact that the artists include mythological expressions in their works is of great importance in order to keep the symbolic images, expressions, value judgments and traditions seen in the myths and legends of Turkish culture not to be forgotten, to be kept alive and to be carried to future generations.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • And, M. (2015). Minyatürlerle Osmanlı-İslam mitologyası. 5. b., İstanbul: Yapı Kredi.
  • Arda, Z. (2015). Türk halk kültüründe “korkuluk” imgesi ve Neşet Günal’ın resimlerine yansımaları. Milli Folklor, S, 108, 147-154.
  • Ateş, M. (2014). Mitolojiler ve semboller, Ana Tanrıça ve doğurganlık sembolleri, 4. b., İstanbul: Milenyum.
  • Bayat, F. (2020). Orta Türkçe Sözlük 11-16. Yüzyıllar. 2. b., İstanbul: Ötüken.
  • Çoruhlu, Y. (2012). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Kabalcı.
  • Çoruhlu,Y. (2019). Türk sanatında hayvan sembolizmi. 3. b., İstanbul: Ötüken.
  • Eberhard, W. (2000). Çin simgeleri sözlüğü, Çin hayatı ve düşüncesinde gizli imgeler (Çev.: A. Kazancıgil ve A. Bereket), İstanbul: Kabalcı.
  • Gezgin, D. (2017). Hayvan mitosları. 3. b., İstanbul: Sel.
  • Graves, R. (2010). Yunan mitleri, tanrılar, kahramanlar, söylenceler. 2. b., (Çev: Uğur Akpur), İstanbul: Say.
  • Hoppal, M. (2014). Avrasya’da şamanlar. (Çev: Bülent Bayram, H. Şevket Çağatay Çapraz) 2. b., İstanbul: Yapı Kredi.
  • Kaya, M. (2015). Mitolojiden efsaneye Türk mitolojisinin Anadolu’daki efsanelerde izleri. 3. b., İstanbul: Bağlam.
  • Kılıçlıoğlu, S. - Araz, N. - Devrim, H. (1990). Meydan larousse, büyük lugat ve ansiklopedi, 7. Cilt, İstanbul: Meydan.
  • Mahir, B. (2012). Osmanlı minyatür sanatı. İstanbul: Kabalcı.
  • Ronnberg, A. - Martin, K. (2010). The book of symbols, reflections on archetypal images, China: Taschen.
  • Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar. (Çev.: A. Kazancığil ve L. Arslan), İstanbul: Kabalcı.
  • Şahin, E. (2008). 1914 kuşağı. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. C. 1, 2. b., İstanbul: YEM.
  • Resim 1: Hz. Süleyman ile Seba Melikesi Belkıs ve Çevresi (Falname, TSM H. 1703). And, M. (2015). Minyatürlerle Osmanlı-İslam mitologyası. 5. b., İstanbul: Yapı Kredi.
  • Resim 2: Kelile ve Dimne’den Minyatür. Kargalar ve Baykuşlar Arasında Mücadele. Çoruhlu, Y. (2019). Türk sanatında hayvan sembolizmi. 3. b., İstanbul: Ötüken.
  • Resim 3: Hüseyin Avni Lifij, Karagün. Özel, M. Ankara Resim ve Heykel Müzesi. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii A.Ş.
  • Resim 4: Neşet Günal, Korkuluk II. http://lebriz.com/pages/artist.aspx?artistID=30&section=130&lang=TR&periodI D%20=-1&pageNo=0&exhID=0&bhcp=1&periodID=-1 (Erişim: 05 Ekim 2020)
  • Resim 5: Serkan İlden, Bilgeler https://www.facebook.com/photo/?fbid=10157022324947556&set=a.95201247 555 (Erişim: 11 Mayıs 2020)
  • Resim 6: İbrahim Balaban, Bereket Ana https://www.galerisoyut.com.tr/artist/ibrahimbalaban/#eser/72007f1403d0c1c3c61e5f0a0bdbb749/21944 (Erişim: 14 Aralık 2020)
  • Resim 7: Aydın Ayan, Ala Karganın Sesi http://www.turkishpaintings.com/index.php?p=34&l=2&modPainters_artistDetail ID=56 (Erişim: 22 Kasım 2020)
  • Resim 8: Fikret Otyam, T.Ü.A.B. http://www.fikretotyam.com/resimleri/detay/otyam-in-fircasindan/191 (Erişim: 29 Kasım 2020)
APA BÜYÜKKOL S, Öztütüncü S (2021). TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. , 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
Chicago BÜYÜKKOL SEMIH,Öztütüncü Sabriye TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. (2021): 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
MLA BÜYÜKKOL SEMIH,Öztütüncü Sabriye TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. , 2021, ss.131 - 145. 10.12981/mahder.860219
AMA BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. . 2021; 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
Vancouver BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. . 2021; 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
IEEE BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S "TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI." , ss.131 - 145, 2021. 10.12981/mahder.860219
ISNAD BÜYÜKKOL, SEMIH - Öztütüncü, Sabriye. "TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI". (2021), 131-145. https://doi.org/10.12981/mahder.860219
APA BÜYÜKKOL S, Öztütüncü S (2021). TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(33), 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
Chicago BÜYÜKKOL SEMIH,Öztütüncü Sabriye TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14, no.33 (2021): 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
MLA BÜYÜKKOL SEMIH,Öztütüncü Sabriye TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.14, no.33, 2021, ss.131 - 145. 10.12981/mahder.860219
AMA BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2021; 14(33): 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
Vancouver BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2021; 14(33): 131 - 145. 10.12981/mahder.860219
IEEE BÜYÜKKOL S,Öztütüncü S "TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14, ss.131 - 145, 2021. 10.12981/mahder.860219
ISNAD BÜYÜKKOL, SEMIH - Öztütüncü, Sabriye. "TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KARGA/KUZGUN İMGESİNİN ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATINA YANSIMALARI". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14/33 (2021), 131-145. https://doi.org/10.12981/mahder.860219