ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ

Yıl: 2021 Cilt: 14 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 312 - 332 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.833613 İndeks Tarihi: 31-03-2021

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ

Öz:
Bu araştırmada, erken Cumhuriyet dönemi milli musiki politikalarının, Türkiye’de müziksosyolojisi düşüncesinin ortaya çıkma süreçlerine etkileri incelenmektedir. Araştırmanınamacı, uygulanan milli musiki politikalarının Türkiye’de müzik sosyolojisi düşüncesininortaya çıkma süreçlerine etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmanın verileri literatür taramasıve içerik analizi yöntemleri kullanılarak dönemin sosyologları ve bu bağlamda görüş bildirenbazı müzikologların 1923-1944 yılları arasında milli musiki politikaları hakkında yazmışoldukları makalelerden bir araya getirilmiştir.Bu kapsamda, Ziya Gökalp, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Nurettin Şazi Kösemihal, Rauf Yekta Bey,Mahmut Ragıp Gazimihal ve Halil Bedii Yönetken’in konuyla ilgili görüşleri incelenmektedir.Araştırmanın sonucunda Cumhuriyet döneminde uygulanan milli musiki politikalarının,dönemin sosyolog ve müzikologları arasında müzik sosyolojisi tartışmalarını başlatarak,Türkiye’deki müzik sosyolojisi düşüncesinin ortaya çıkma süreçlerine pozitif bir katkısağladığı görülmüştür.
Anahtar Kelime:

THE NATIONAL MUSIC POLICIES OF EARLY REPUBLICAN PERIOD EFFECTS TO PROCESSES EMERGENCE OF THOUGHT OF SOCIOLOGY OF MUSIC IN TURKEY

Öz:
In this study, the Early Republican period national music policies is analyzed impacts to processes emergence the idea of sociology of music in Turkey. The aim of the research, the applied national music policies is put fort impacts processes the emergence the idea of sociology of music in Turkey. Research datas, by using the literature scanning technique and content analysis methods is put together from articles of their wrote about the national music policies between 1923-1944 of some musicologists expressing opinion in this context and sociologist of the period. In this context, the articles of Ziya Gökalp, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Nurettin Şazi Kösemihal, Rauf Yekta Bey, Mahmut Ragıp Gazimihal and Halil Bedii Yönetken are analyzed. As a result of the research the Republican period applied national music policies, by initiating discussions on the sociology of music among musicologists and sociologist of the period, has been seen contributed a positive on the emergence the idea of sociology of music in Turkey.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkgöz, M. (2013). Douglas Kellner: “Kültür endüstrisi”, tarihsel-eleştirel Marksizm sözlüğü. felselelogos, S. 49, 2013/2, 171-179.
  • Adorno, W. T. (2014). Kültür endüstrisi kültür yönetimi. (Çev.: Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen), İstanbul: İletişim.
  • Adorno W. T. - Horkeimer, M. (2011). Sosyolojik açılımlar. (Çev.: M. Sezai DurgunAdnan Gümüş), Ankara: Bilgesu.
  • Akçay, İ. (1994). Ziya Gökalp Bey ve milli musikimiz hakkındaki görüşleri-I. Musiki Mecmuası, S. 447, 16-17.
  • Akkaş, S. (2015). Türkiye’de Cumhuriyet dönemi kültür ve müzik politikaları. Ankara: Son Çağ.
  • Aksoy, B. (2008). Geçmişin musiki mirasına bakışlar. İstanbul: Pan.
  • Akkol, M. L. (2018). Müzik sosyolojisinde T. W. Adorno’nun yeri, Alternatif Politika, S. 10, 111-130.
  • Arslan, F. (2015). Müzikte batılılaşma ve son dönem Osmanlı aydınları. İstanbul: Beyan.
  • Aslan, Ç. (2019). Türk sosyologların sanata bakışı, Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi.
  • Ayas, G. (2014). Musiki inkılâbının sosyolojisi, klasik Türk müziği geleneğinde süreklilik ve değişim. İstanbul: Doğu Kitapevi.
  • Ayas, G. (2015). Müzik sosyolojisi: Sorunlar-yaklaşımlar-tartışmalar. İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Aydoğdu, Ü. R. - Karamustafaoğlu, O. - Bülbül, Ş. M. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: Doğrulayıcı doküman analizi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 30, 556-565.
  • Baltacıoğlu, İ. H. (1934). Sanat. İstanbul: Semih Lütfi Suhulet Kütüphanesi.
  • Berker, E. (1980). Atatürk devrimleri ideolojisinin Türk müzik kültürüne doğrudan ve dolaylı etkileri. Açık Oturum (8.11.1978), İstanbul: Boğaziçi Türk Musikisi Kulübü.
  • Beşirli, H. (2008). Nurettin Şazi Kösemihal, Türkiye’de sosyoloji (isimler-eserler). (Ed.: M. Çağatay Özdemir), Ankara: Phoenix.
  • DeNora, T. (2003). After Adorno rethinkig music sociology. UK. Newyork: Cambridge Unıversıty Press.
  • Dowd, T. J. (2007). The sociology of music, 21st Century Sociology: A Referans Hanbook (Volume 2), (Edited by Clifton D. Bryant and Dennis L. Peck. Thousand Oaks, CA: Sage), 249-260, 440 and 505-512.
  • Duran, M. H. (2001). Milli Mecmua ve Tiyatro ve Musiki adlı dergilerdeki musiki ile ilgili makaleler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Duran, M. (2011). Türk milliyetçiliğinin üç ideoloğu: İsmail Gaspıralı, Yusuf Akçura ve Ziya Gökalp. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Eğribel, E. (2012). Türk müziğinde devrim ve bozulma: Geleneksel Osmanlı-Türk müziği ve kimliğinin dışlanması üzerine. Türkiye’de Modernleşme Batılılaşmanın Yerine Küreselleşmenin İkamesi, Sosyoloji Yıllığı 22, 239-249, (Ed.: Ertan Eğribel-Ufuk Özcan), İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Fındıkoğlu, Z. (2009). Estetik. (Çev.: Rıdvan Canım), Ankara: Yazar.
  • Gazimihal, M. R.(1340), Musiki ve Ziya Gökalp. Milli Mecmua, 5 Teşrîn sânî 1340, No. 24, 383-385 – (Akt.) Kahraman, B. - Tebiş, C. (2014). Mahmut Ragıp
  • Gazimihal’den Seçme Müzik Makaleleri, 96-97, Ankara: Müzik Eğitimi.
  • Gökalp, Z. (1917). Cemiyette büyük adamların tesiri. İçtimaiyat Mecmuası, S. 2, 48- 70.
  • Gökalp, Z. (1923). Türkçülüğün esasları. Ankara: Matbuat ve İstihbarat Matbaası. Gökalp, Z. (1923). Bedii Türkçülük. Yeni Mecmua, 83, 342.
  • Güven U. Z. - Ergur, A. (2014). Dünyada ve Türkiye’de müzik sosyolojisinin yeri ve gelişimi. Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, S. 29, 1-19.
  • Günay, E. (2011). Müzik sosyolojisi: Sosyolojiden müzik kültürüne bir bakış. İstanbul: Bağlam.
  • Işıktaş, B. (2018). Müzik sosyolojisi (sosyomüzikoloji) evreninde tarihsel perspektifler ve Georg Simmel. Sosyoloji Dergisi, S. 1, 31-66.
  • İlhan, Z. (2019). Bir üretim biçimi olarak sanat, toplumsal beğeni-sermaye ilişkileri. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yayımlanmış Doktora Tezi.
  • Kaçmazoğlu, H. B. (2010). Türk sosyoloji tarihi üzerine araştırmalar. İstanbul: Kitabevi.
  • Kaplan, A. (2013). Kültürel müzikoloji. İstanbul: Bağlam.
  • Karabey, L. (1954). Muhterem Ziya Gökalp ve musikimiz. Musiki Mecmuası, S. 78, 170.
  • Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Koçak, A., Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, S. 3, 21-28.
  • Kösemihal, N. Ş. (1944a). Musikimizde Tanzimat ikiciliği. Ulus, 2.
  • Kösemihal, N. Ş. (1944b). Musikimizde Tanzimat ikiciliği. Ulus, 2.
  • Kösemihal, N. Ş. (1947). Karl Berger’in ölümü. Cumhuriyet Gazetesi, S. 83, 4.
  • Kulak, Ö. (2016). Theodor Adorno: Kültür endüstrisinin kıskacında kültür. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı Yayımlanmış Doktora Tezi.
  • Kurtişoğlu, B. (2007). Türkiye’de müzik sosyolojisi, Akademik Araştırmalar Dergisi, S. 35, 208-210.
  • Kutluk, F. (2018a). Cumhuriyet’in müzik politikaları. İstanbul: H2O Kitap.
  • Kutluk, F. (2018b). Müzik ve politika. İstanbul: H2O Kitap.
  • Lalo, C. (2004). Estetik. (Çev.: Burhan Toprak), Ankara: Hece.
  • Nasuhioğlu, O. (1986). Türk Musikisi. İstanbul: Pan.
  • Oransay, G. (1965). Atatürk ve küğ: Atatürk’ün küğle ilgisi ve küğ sorunları karşısındaki tutumu konularındaki belgeler. Ankara: Küğ.
  • Oransay, G. (1973). Cumhuriyet’in ilk elli yılında geleneksel sanat musikimiz. Ellinci Yıl Kitabı’ndan Ayrı Basım.
  • Öztürk, O. M. (2016). Milli musiki ütopyası: Halk ruhunu garp fenniyle terkip etmek. İllüzyon, Cumhuriyet’in Klasik Müzik Serüveni, (Ed.: Fırat Kutluk), 3-73, İstanbul: H2O Kitap.
  • Roy W. G. - Dowd, T. (2010). What Is Sociological About Music. Annual Reviev of Sociology, S.36, 1-48.
  • Sağlam, A. (2009). Türk musiki/müzik devrimi. Bursa: Alfa Aktüel.
  • Soykan, Ö. N. (2009). Sanat sosyolojisi kuram ve uygulama. İstanbul: Dönence.
  • Tarman, S. (2011). Doğumunun 130. yılında Atatürk ve müzik. Ankara: Müzik Eğitimi.
  • Tanrıkorur, Ç. (2003). Osmanlı dönemi Türk musikisi. İstanbul: Dergah.
  • Tebiş, C. - Kahraman, B. (2012). Halil Bedii Yönetken’den seçme müzik makaleleri: Türk harf inkılâbı öncesi 1922-1928 arası. Ankara: Müzik Eğitimi.
  • Tura, Y. (1988). Türk musikisinin meseleleri. İstanbul: Pan.
  • Turley, A. C. (2001). Max Weber and the sociology of music. Sociological Forum, S. 4, 633-653.
  • Rauf Yekta Bey (1925). Ziya Gökalp Bey ve milli musikimiz hakkındaki Fikirleri-I. Servet-i Fünun, No. 1480, 89.
  • Yıldırım, T. (2014). Son Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi aydın ve musikişinaslarının eserlerinde müzik sosyolojisi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik Bilimleri Anabilim Dalı Yayımlanmış Doktora Tezi.
  • Yıldırım, T. (1995). Rauf Yekta (1871-1935) diyor ki. Musiki Mecmuası, S. 448, 4.
  • URL-1: Sağlam, S. (2014). Ziya Gökalp’in sosyolojisi ve fikirleri üzerine düşünceler. Türk Yurdu, S. 28. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=412 (Erişim: 04.11.2020)
  • URL 2: “Charles Lalo”, Trivium [En ligne], 6- Esthétique et science de l'art, mis en ligne le 02 mai 2010, consulté le 04 november 2020 http://journals.openedition.org/trivium/3671 (Erişim: 05.11.2020)
  • Filizok, R. (2001). Ali Canip’in sanat ve edebiyatla ilgili fikirleri. http://www.egeedebiyat.org/docs/611.pdf (Erişim: 04.11.2020)
APA YILDIRIM T (2021). ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. , 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
Chicago YILDIRIM TUNCAY ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. (2021): 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
MLA YILDIRIM TUNCAY ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. , 2021, ss.312 - 332. 10.12981/mahder.833613
AMA YILDIRIM T ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. . 2021; 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
Vancouver YILDIRIM T ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. . 2021; 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
IEEE YILDIRIM T "ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ." , ss.312 - 332, 2021. 10.12981/mahder.833613
ISNAD YILDIRIM, TUNCAY. "ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ". (2021), 312-332. https://doi.org/10.12981/mahder.833613
APA YILDIRIM T (2021). ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(33), 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
Chicago YILDIRIM TUNCAY ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14, no.33 (2021): 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
MLA YILDIRIM TUNCAY ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.14, no.33, 2021, ss.312 - 332. 10.12981/mahder.833613
AMA YILDIRIM T ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2021; 14(33): 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
Vancouver YILDIRIM T ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2021; 14(33): 312 - 332. 10.12981/mahder.833613
IEEE YILDIRIM T "ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14, ss.312 - 332, 2021. 10.12981/mahder.833613
ISNAD YILDIRIM, TUNCAY. "ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİ MUSİKİ POLİTİKALARININ TÜRKİYE’DE MÜZİK SOSYOLOJİSİ DÜŞÜNCESİNİN ORTAYA ÇIKMA SÜREÇLERİNE ETKİLERİ". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14/33 (2021), 312-332. https://doi.org/10.12981/mahder.833613