Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

Yıl: 2017 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 200 - 223 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-04-2021

Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

Öz:
Bu çalışmada, Hayat Bilgisi dersinde kullanılan öğretim yöntemlerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yöneliktutumlarına etkisini inceleyen deneysel çalışmalara dayalı lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenlere göre incelenmesiamaçlanmıştır. Çalışmada konuyla ilgili olarak 2004-2016 yılları arasında yapılan ve YÖK Ulusal Tez Merkezi veritabanından erişime açık olan 10 doktora tezi ve 25 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 35 araştırma, içerik analizi yöntemiile incelenmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda; konuya ilişkin en fazla araştırmanın Gazi Üniversitesi ve Dokuz EylülÜniversitesi tarafından yapıldığı, 21-60 öğrenciden oluşan deney ve kontrol grupları üzerinde çalışıldığı, deneysel işlemsüresinin 5-8 hafta arasında dağılım gösterdiği, örneklem seçiminde en fazla uygun örnekleme yönteminin tercih edildiği,drama/oyunla öğretim ve iş birlikçi öğrenme yönteminin yaygın olarak kullanıldığı, araştırmaların çoğunlukla 3. sınıföğrencileri üzerinde yapıldığı ve kullanılan öğretim yöntemlerinin öğrencilerin hayat bilgisi dersine ilişkin başarı ve derseyönelik tutumları üzerinde genellikle etkili olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Content Analysis of Graduate Theses on the Effectiveness of Teaching Methods Followed in the Life Science Course

Öz:
The aim of this study is to analyze experiment-based MA dissertations on the effects of the teaching methods followed in the Life Science course on academic achievements and students' attitudes towards the course, through several variables. A total of 35 researches including 10 doctoral theses and 25 master theses, which were written between 2004-2016 and are accessible from YÖK National Thesis Center database, are reviewed via content analysis methods in the study. As a result of content analysis; it was found that the highest number of research on the subject is performed by Gazi University and Dokuz Eylul University, experimental and control groups composed of 21-60 students are examined, the duration of the experiment procedures is between 5-8 weeks, convenience sampling method is the most commonly preferred one in the sample selection, teaching via drama/play and collaborative method is widely used, researches are mostly carried out on 3rd grade students and it is seen that the teaching methods followed are generally effective on students' success and attitudes towards the course.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aladağ, S. (2016). Hayat bilgisi: tanımı, amacı ve doğası. Semra Güven, Selahattin Kaymakcı (Ed.), Hayat Bilgisi Öğretimi içinde (s.1-21). 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
  • Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 113-126.
  • Bauer, M. W. (2003). Classical content analysis: A review. In M. W. Bauer & G. Gaskell (Eds). Qualitative researching with text, image and sound (131-151). London: Sage Publication. Baykul, Y. (1999). İstatistik metotlar ve uygulamalar (3. bs). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bektaş, M. ve Karadağ, B. (2013). Hayat bilgisi öğretimi alanında yapılan lisansüstü tezlerinin eğilimleri ve değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 113-129.
  • Büyükkaragöz, S. ve Çivi, C. (1994). Genel öğretim metotları. Konya: Atlas Kitabevi.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri.13. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
  • Gündoğdu, K.; Aytaçlı, B.; Aydoğan, R. ve Yıldırım, C. (2015). Öğretmen yeterlikleri alanında yazılan makalelerin içerik analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 30-43.
  • Güneş, T. ve Demir, S. (2007). İlköğretim müfredatındaki hayat bilgisi derslerinin, öğrencileri fen öğrenmeye hazırlamadaki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 169-180.
  • Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif.: SAGE Publications.
  • Kaşkaya, A. (2012). Öğretmen yeterlikleri kapsamında yapılan araştırmaların konu amaç yöntem ve sonuçları açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 789-805.
  • Kaya, B. (2016). Hayat bilgisi öğretiminde kullanılan strateji, yöntem ve teknikler. Semra Güven, Selahattin Kaymakcı (Ed.), Hayat Bilgisi Öğretimi içinde (s. 213-245). 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
  • Küçükkaragöz, H. ve Hartuç, D. A. (2015). İlkokul 2. sınıf hayat bilgisi dersinin drama yöntemi ile öğretimine ilişkin bir uygulama önerisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 10(1), 15-30.
  • MEB. (2009). İlköğretim 1, 2 ve 3. Sınıflar Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
  • Oğuzkan, A. F. (1985). Orta dereceli okullarda öğretim (amaç, ilke, yöntem ve teknikler). Ankara: Emel Matbaacılık.
  • Özenç, M. ve Özenç, E. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerle ilgili yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin çok boyutlu olarak incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171, 13-28.
  • Özerbaş, M. A. (2016). Temel öğretim yöntemleri. Semra Güven, Mehmet Arif Özerbaş (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (s. 191-237). 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
  • Tay, B. ve Baş, M. (2015). 2009 ve 2015 yılı hayat bilgisi dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, X(II), 341-374.
  • Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2017, http://www.tdk.gov.tr/
  • Ulubey, Ö. ve Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi: Bir meta- analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 195-220.
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Akkuş, Ç. (2013). İlköğretim birinci sınıf hayat bilgisi dersindeki fen kavramlarının drama yöntemiyle öğrenmedeki başarı ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Akpınar, Y. (2004). Çoklu zekâ kuramına göre hayat bilgisi dersinde sınıf içi etkinliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Aslan, C. (2004). Çözümlemeli öykü yönteminin hayat bilgisi başarı, tutum ve düşünme becerileri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme biçimlerinin ve öğrencilerin farklı baskın zekâ gruplarında yer almalarının proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bilek, E. (2009). İlköğretim üçüncü sınıf hayat bilgisi dersinde dramatizasyon yönteminin öğrencilerin sosyal-duygusal uyumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
  • Bodur, H. (2010). İlköğretim ikinci sınıf hayat bilgisi dersinde içerik temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Bütün, E. (2015). Medya destekli öğretimin hayat bilgisi dersinde akademik başarıya ve öğrenmede kalıcılığa etkisi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Çalışır, F. (2011). Hayat bilgisi dersinde karikatürlerle öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Çengeloğlu, D, G. (2005). Çoklu zekâ kuramına göre düzenlenen hayat bilgisi dersi ögretme tekniklerinin öğrenci başarı ve tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Çetin, P. (2011). İlköğretimde hayat bilgisi dersinde probleme dayalı öğrenme yöntemi uygulamalarının öğrencilerin öğrenme ürünlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Ceylan, T. (2016). Hayat bilgisi dersinde senaryo tabanlı öğrenme yöntemi ile kavram öğretiminin öğrencilerin başarı, tutum ve öğrenme kalıcılığına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
  • Çoban, O. (2016). Sokratik sorgulama yöntemi ile sorumluluk değerinin öğretimi. Doktora Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
  • Demir, M. R. (2008). İstasyonlarda öğrenme modelinin hayat bilgisi dersindeki üst düzey beceri erişişine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Dündar, H. (2007). Kavram analizi stratejisinin öğrencilerin kavram öğrenme başarısı ve hayat bilgisi dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Erbil, D. G. (2014). İlkokul 3. Sınıf hayat bilgisi dersinde işbirlikçi öğrenme yönteminin öğrencilerin akademik başarılarına, demokratik tutumlarına ve yansıtıcı düşünme becerilerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Gündüz, M. (2014). İlköğretim 3.sınıf hayat bilgisi dersinde “sorumluluk” değerinin proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile öğretiminin akademik başarı ve tutuma etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hanbaba, L. (2011). Oyunla öğretim yönteminin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Işık Ekinci, D. (2007). Hayat bilgisi öğretiminde proje tabanlı öğrenmenin akademik başarı, yaratıcı düşünme, kalıcılık, hayat bilgisi dersine karsı tutum düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kahriman, M. (2014). İlkokul 3.sınıf hayat bilgisi dersi benim eşsiz yuvam temasındaki konuların drama yöntemine dayalı öğretiminin öğrencilerin iletişim, empati becerileri ve değer algıları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
  • Kaplan, E. G. (2006). İlköğretim okulları 2. sınıf hayat bilgisi dersinde müzik destekli öğretim yöntemleri kullanılmasının öğrenci kazanımlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kılıç, Z. (2015). Hayat bilgisi dersinde öğrencilerin yaşam becerilerinin geliştirilmesinde etkin öğrenme uygulamaları. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Kılıç Özün, S. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde kavram karikatürü yaklaşımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Koçak, F. (2011). Otistik çocuklara hayat bilgisi dersi ailemiz teması içinde geçen kavramların öğretiminde semantik (anlamsal) kavram haritalarının kullanımının etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Onur, G. (2008). İlköğretim 2. ve 3. Sınıf öğrencilerine sınıf ve okul kurallarının hayat bilgisi dersi programı çerçevesinde drama tekniğiyle öğretiminin kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Palavan, Ö. (2012). Hayat bilgisi dersinde beyin temelli öğrenmenin öğrencilerin başarılarına tutumlarına ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Salman, G. (2005). İşbirlikçi öğrenmenin hayat bilgisi dersinde sosyal beceriler erişi ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Selanik Ay, T. (2005). İlköğretim hayat bilgisi öğretiminde yaratıcı drama ve geleneksel öğretim yöntemlerin öğrenci başarısı ve hatırda tutma düzey üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  • Şimşek, S. (2005). Örnek olaya dayalı öğretimin ilköğretim hayat bilgisi dersinde akademik başarıya ve öğrenmede kalıcılığa etkisi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Talşık, E. (2013). İlkokul Türkçe, matematik ve hayat bilgisi derslerinde öğretim materyali olarak şarkıların kullanılmasının öğrencilerin başarı ve tutum gelişimleri üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Temur, H. (2004). Çoklu zekâ kuramını temel alan etkinliklerin hayat bilgisi dersinde öğrenci erişisine ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tengilimolu, Ö. (2013). İşbirlikçi öğrenme yönteminin ilköğretim 3.sınıf hayat bilgisi dersinde öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Uzunkol, E. (2014). Hayat bilgisi öğretiminde uygulanan değerler eğitimi programının öğrencilerin özsaygı düzeyleri, sosyal problem çözme becerileri ve empati düzeylerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ütkür, N. (2012). Yaratıcı drama yönteminin hayat bilgisi derslerinde kullanılmasının öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Vayiç, Ş. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere hayat bilgisi öğretiminde doğrudan öğretim yöntemi ve şematik düzenleyiciyle öğretimin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Zelyurt, S. (2015). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere hayat bilgisi dersinin şarkı ile ve doğrudan öğretim yöntemiyle sunulmasının etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
APA GÜVEN S, KILIÇ A (2017). Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. , 200 - 223.
Chicago GÜVEN SEMRA,KILIÇ A. Zeynep Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. (2017): 200 - 223.
MLA GÜVEN SEMRA,KILIÇ A. Zeynep Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. , 2017, ss.200 - 223.
AMA GÜVEN S,KILIÇ A Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. . 2017; 200 - 223.
Vancouver GÜVEN S,KILIÇ A Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. . 2017; 200 - 223.
IEEE GÜVEN S,KILIÇ A "Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi." , ss.200 - 223, 2017.
ISNAD GÜVEN, SEMRA - KILIÇ, A. Zeynep. "Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi". (2017), 200-223.
APA GÜVEN S, KILIÇ A (2017). Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 200 - 223.
Chicago GÜVEN SEMRA,KILIÇ A. Zeynep Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 15, no.2 (2017): 200 - 223.
MLA GÜVEN SEMRA,KILIÇ A. Zeynep Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.15, no.2, 2017, ss.200 - 223.
AMA GÜVEN S,KILIÇ A Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2017; 15(2): 200 - 223.
Vancouver GÜVEN S,KILIÇ A Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2017; 15(2): 200 - 223.
IEEE GÜVEN S,KILIÇ A "Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, ss.200 - 223, 2017.
ISNAD GÜVEN, SEMRA - KILIÇ, A. Zeynep. "Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Öğretim Yöntemlerinin Etkililiği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 15/2 (2017), 200-223.