Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 296 - 325 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-04-2021

Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması

Öz:
Araştırma, Türkiye ortaöğretim kademesinde, sosyal bilimler (coğrafya), dil bilimleri (dil ve anlatım),fen bilimleri (kimya) ve din bilimleri (din kültürü ve ahlak bilgisi) alanlarındaki ders kitaplarına küreselbecerilerden eleştirel ve yaratıcı düşünme, problem çözme ve iletişim becerilerinin yansıma durumunubelirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda araştırma, konu içeriği, veri kaynağı ve tür olarak betimselolup nitel bir durum çalışması olarak doküman incelemesine dayalı yürütülmüştür. Araştırma verileri,2016-2018 eğitim-öğretim yıllarında Millî Eğitim Bakanlığınca ortaöğretim kademesi 10. sınıf düzeyindeokutulan farklı alanlardaki ders kitaplarının ikinci üniteleri kesit alınarak toplanmıştır. Kesit alınanünitelerdeki metin çalışmaları, sorular, örnek olay, etkinlik, araştırma, tartışma, görsel okuma vb.öğrencinin etkin katılımını içeren etkinlik örneklerinin içerik analizi yapılmıştır. İçerik analizinde,belirlenen analiz kategorileri bağlamında, analitik, kategorisel, ilişkisel, değerlendirici ve frekans analiziteknikleri uygulanmıştır. Araştırmada incelenen içerik örneklerinin; incelenen küresel becerilerinkapsamıyla sınırlı düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir. İçerik örneklerinin, en fazla eleştirel düşünme,en az ise yaratıcı düşünme becerisiyle ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

The Global Skills and Reflection on the Textbooks

Öz:
The objective of this research is to determine the reflections of the critical thinking, creative thinking, problem solving, communication skills from global skills on the textbook contents in the fields of social sciences (geography), linguistics (language and expression), science (chemistry) and religious sciences (religious culture and moral knowledge) at secondary education in Turkey. In this context, the research was carried out as a qualitative case study (document analysis) within the scope of descriptive survey as subject content, data source and type. The research data were collected by sectioning the second units of the textbooks in different fields taught at the 10th grade level of secondary education by the Ministry of National Education in 2016-2018 academic years. The content analysis of content samples including the active participation of the student such as questions, case studies, activities, research, discussion, visual reading etc. have been done. Within the scope of content analysis, analytical, categorical, relational, evaluative and frequency analysis techniques have been applied. It has been determined that the content samples examined in the research are related with the scope of critical and creative thinking, problem solving and communication skills to a limited extend; and among these skills, the most related skill is critical thinking skills while the least related skill is creative thinking skills.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adair, J. (2000). Karar verme ve problem çözme (N. Kalaycı, Çev.). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Saban, A. ve Ersoy, A. (Ed.). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Akturan, U. (2008). Doküman incelemesi. T. Baş ve U. Akturan (Editör), Nitel araştırma yöntemleri nvivo 7.0 ile nitel veri analizi içinde (ss.117-126). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Akturan, U., Domaç, B., Semiz, Y., Tosun, F., Tahminciler, E. ve Bağcı F. (2008). Söylem analizi. T. Baş ve U. Akturan (Editör), Nitel araştırma yöntemleri nvivo 7.0 ile nitel veri analizi içinde (ss.25-40). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Alan, M. (2016). Ortaöğretim dil ve anlatım 10 ders kitabı. Ankara: Yıldırım Yayınları.
  • Aslan Efe, H.; Efe, R. ve Yücel, S. (2012). Ortaöğretim biyoloji ders kitaplarında yer alan etkinliklerin bilimsel süreç becerileri açısından analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 1-20.
  • Aydın, A. (2010). Kimya I ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 207-224.
  • Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2019). Beden dili. Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Bauman, Z. (2006). Küreselleşme (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bauman, Z. (2020). Eğitim üzerine (A. E. Pilgir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bialik, M. ve Fadel, C. (2015). Skills for the 21st Century: What should students learn? Center for Curriculum Redesign Boston: Massachusetts www.curriculumredesign.org
  • Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • British Council. (2015). Unlocking a world of potential, Core skills for learning, work and society. British
  • Council2015/F038(britishcouncil.org/sites/so/files/core_skills_brochure_unlocking_a_world_of_potential.pdf, 23. 08. 2016).
  • Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21.yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. http://www.itobiad.com/issue/39481/494286.
  • Dewey, J. (2009). Democracy and education: An ıntroduction to the philosophy of education. The Floating Press.
  • Dökmen, Ü. (2019). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Dünya Bankası. (2011). Türkiye’de temel eğitimde kalite ve eşitliğin geliştirilmesi zorluklar ve seçenekler. İnsani Kalkınma Departmanı Avrupa ve Orta Asya Bölgesi. Rapor No: 54131-TR
  • Ennis, R. H. (1964). A definition of critical thinking. The Reading Teacher, 17, 599-612.
  • Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educaitonal Leadership, 44-48.
  • Ennis, R. H. (2011). The nature of critical thinking: an outline of critical thinking dispositions and abilities. Sixth International Conference on Thinking at MIT, Cambridge, MA, July, 1994. Last revised May, 2011.
  • ERG. (2010). Eğitimin çıktıları, eğitim izleme raporu-2010. Eğitim Reformu Girişimi: Sabancı Üniversitesi.
  • Erözkan, A. (2007). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini etkileyen faktörler. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 135-150.
  • Eurydice. (2002). Key Competencies A developing concept in general compulsory education. ISBN 2-87116-346-4. (http://www.eurydice.org).
  • Eurydice. (2012). Avrupa’da okullarda temel yeterlikler geliştirme: politik fırsatlar ve zorluklar. Eurydice Raporu. Luxembourg: European Commission/EACEA, Publications Office of the European Union.
  • Facione, P. (2015). Critical thinking: What it is and why it counts. Insight Assessment, 1, 1-28.
  • Fasko, D. (2000-2001). Education and Creativity. Creativity Research Journal, 13, 317–327.
  • Fischer, A. (2001). Critical thinking an introduction. United Kingdom: Cambridge University Press.
  • Gökçe, O. (2006). İçerik analizinde kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal kitabevi.
  • Guilford, J. P. (1965). Creativity in the secondary school. The High School Journal, 48, 451-458.
  • Guilford, J. P. (1958). Can creativity be developed? Art Education, 11, 14-18.
  • Guilford, J. P. (1966).Measurement and creativity. Theory into Practice, Vol. 5, (4), 186-202
  • Gutek, G. L.(2006). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (N. Kale, Çev.). Ankara: Ütopya Yayınları
  • Gültekin, C. ve Nakiboğlu C. (2015). Ortaöğretim kimya ders kitaplarının grafikler ve grafiklerle ilgili aktiviteler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43, 211-222.
  • Gürkaynak, İ., Üstel, F. ve Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi.
  • Hammond, L. D. ve McCloskey, L. (2016). Dünya genelinde öğrenme için değerlendirme: uluslararası (düzeyde) rakip olmak ne anlama geliyor? (N. T. Bümen, Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • İşeri, A. (2014). Türkiye’de uygulanan program geliştirme modellerinin pragmatist felsefe açısından epistemoloji sorunu. International Online Journal of Educational Sciences, 6(1), 214-230.
  • İşeri, A. (2019). Uluslararası PISA yeterlilikleri ve Türkiye öğretim programları kazanımları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 392-418.
  • Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Kıngır, S. ve Aydemir, N. (2016) Ortaöğretim kimya 10 ders kitabı. Ankara: Tuna Matbaacılık.
  • Kırdar, O. (2016). Ortaöğretim coğrafya 10 ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Klimovienė, G., Urbonienė, J. ve Barzdžiukienė, R. (2006). Critical thinking through cooperative learning. Kalbų Studıjos, 9, 77-84.
  • Kneeland, S. (2001). Problem çözme (N. Kalaycı, Çev.). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Korkut Owen, F. ve Bugay, A. (2014). İletişim becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 51-64.
  • Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149
  • Mclean, P., Perkins, K., Tout, D., Brewer, K. ve Wyse, L. (2012), Australian core skills framework: 5 core skills, 5 levels of performance, 3 domains of communication. Australian Council for Educational Research, http://research.acer.edu.au/transitions_misc/12.
  • MEB. (2004). Tebliğler dergisi. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 67 (2563), 734-735.
  • MEB. (2010). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • MEB. (2011a). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • MEB. (2011b). Dil ve Anlatım Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • MEB. (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
  • Moon, J. A. (2008). Critical thinking: an exploration of theory and practice. US: Routledge Francis & Taylor İnc.
  • National Research Council. (2012). Education for life and work: developing transferable knowledge and skills in the 21st century. committee on defining deeper learning and 21st century skills. Washington, DC: The National Academies Press.
  • NCCA. (2009). Senior cycle key skills framework. national council for curriculum and assessment www.ncca.ie (erişim tarihi: 05.08.2016)
  • NEA. Preparing 21st century students for a global society. an educator’s guide to the “Four Cs”. http://www.nea.org/assets/docs/A-Guide-to-Four-Cs.pdf (18.08.2016).
  • Noddings, N. (2016). Eğitim felsefesi (R. Çelik, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Nosich, G. M. (2015). Eleştirel düşünme rehberi. Ankara: Anı Yayıncılık. ISBN:978-605-4434-84-8.
  • OECD (2018c). Preparing our youth for an inclusive and sustainable World: The OECD PISA global competence framework. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/education/Global-competency-for-aninclusiveworld.pdf adresinden erişildi.
  • OECD. (2009). PISA 2009 assessment framework – key competencıes ın readıng, mathematıcs and scıence. https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/44455820.pdf (erişim, 20.02.2017).
  • OECD. (2015). Global citizenship education: topics and learning objectives. UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000232993.
  • OECD. (2018a) Teaching for global competence in a rapidly changing world. http://dx.doi.org/10.1787/9789264289024-en
  • OECD. (2018b). The future of education and skills: Education 2030. https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Position%20Paper%20(05.04.2018).
  • Özcan, Ö. ve Erdurmaz, A. (2018). Lise matematik ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi: 10. sınıf örneği. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3, 933-959.
  • Özden, Y. (2014). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi. ISBN.978-975-6802-13-7.
  • QCAA. (2015). 21st century skills for senior education, an analysis of educational trends. Queensland Curriculum and Assessment Authority ISBN:978-1-921802-73-7. www.qcaa.qld.edu.au/downloads/publications/paper_snr_21c_skills.pdf (17.08.2016).
  • Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması (Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Rosenberg, M. B. (2019). Şiddetsiz iletişim bir yaşam dili (G. A., Şapçı, Çev.). Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Rychen, D. S. ve Salganik, L. H. (2003). (Ed.). Key Competencies for a successful life and a well-functioning society. Germany: Hogrefe Publishing.
  • Scott, D. ve Morrison, M. (2016). Eğitim araştırmasında temel fikir ve kavramlar (Ü. Tatlıcan, Çev.). Bursa: Sentez Yayınları.
  • Shalberg, P. (2019). Eğitimde Finlandiya modeli (C. Mavituna, Çev.). İstanbul: Metropolis Yayınları.
  • Shaw, S. (1998). Development of core skills training in the partner countries (subgroup final report). European Training Foundation.
  • Shook, J. R. (2003). Amerikan pragmatizminin öncüleri William James, John Dewey, Charles S. Pierce (C. Tüer, Çev.). İstanbul: Üniversite Kitabevi.
  • SQA’s Skills Framework: Skills for Learning, Skills for Life and Skills for Work (http://www.sqa.org.uk/sqa/files_ccc/skills_for_learning_life_and_work_framework_final.pdf: www.sqa.org.uk/sqa/files_ccc/SFLLW%20ALL%20080512.pdf, erişim; 15.08.2016).
  • Sternberg, R. J. ve Grigorenko, E. L. (2000-2001). Guilford’s Structure of ıntellect model and model of creativity: Contributions and limitations. Creativity Research Journal, 13, 309–316.
  • Şen, A. Z. ve Nakiboğlu, C. (2012). Ortaöğretim kimya ders kitaplarının bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13, 47-65.
  • Şen, A. Z. ve Nakiboğlu, C. (2014). 9. Sınıf Kimya, Fizik, Biyoloji Ders Kitaplarının Bilimsel Süreç Becerileri Açısından Karşılaştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4, 63-80.
  • Teddie, C. ve Tashakkori, A. (2015). Karma yöntem araştırmalarının temelleri (Y. Dede, S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık. (2009).
  • TEDMEM. (2019). Küresel yeterlik. Türk Eğitim Derneği Yayınları. https://tedmem.org/download/kuresel-yeterlik.
  • The Scottish Government (2009). Curriculum for excellence building the curriculum 4 skills for learning, skills for life and skills for work. ISBN: 978-0-7559-8139-7: http://www.educationscotland.gov.uk (erişim, 10.08.2016).
  • Torrance, E. P. (1977). Creativity in the classroom: What research says to the teacher. Washington: National Education Association.
  • WHO. (1997). Life skills education ın schools. programme on mental health. World Health Organization. Switzerland (http://www.asksource.info/pdf/31181_lifeskillsed_1994.pdf).
  • Yaldız, H. (2016). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi 10 ders kitabı. İstanbul: Gün Basım Yayım Reklam.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
APA İŞERİ A (2020). Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. , 296 - 325.
Chicago İŞERİ ALAETTİN Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. (2020): 296 - 325.
MLA İŞERİ ALAETTİN Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. , 2020, ss.296 - 325.
AMA İŞERİ A Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. . 2020; 296 - 325.
Vancouver İŞERİ A Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. . 2020; 296 - 325.
IEEE İŞERİ A "Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması." , ss.296 - 325, 2020.
ISNAD İŞERİ, ALAETTİN. "Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması". (2020), 296-325.
APA İŞERİ A (2020). Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(1), 296 - 325.
Chicago İŞERİ ALAETTİN Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18, no.1 (2020): 296 - 325.
MLA İŞERİ ALAETTİN Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.18, no.1, 2020, ss.296 - 325.
AMA İŞERİ A Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2020; 18(1): 296 - 325.
Vancouver İŞERİ A Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2020; 18(1): 296 - 325.
IEEE İŞERİ A "Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, ss.296 - 325, 2020.
ISNAD İŞERİ, ALAETTİN. "Küresel Beceriler ve Ders Kitaplarına Yansıması". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18/1 (2020), 296-325.