KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ

Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 479 - 493 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7456/11004100/011 İndeks Tarihi: 08-04-2021

KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ

Öz:
Farklı medeniyetler tarafından kuşlara önem verilmiş ve söz konusu ilgi sanat eserlerinde kuş temasına yer verilerek gösterilmiştir. Uçabilmeleri nedeniyle hayranlık duyulmuş, Tanrı’ya yaklaşabildikleri gerekçesiyle kutsal sayılmışlardır. Tüketim amacıyla kendilerine ve gübrelerine daha kolay erişebilmek ve sistematik olarak toplayabilmek için çeşitli yuvalar yapılmıştır. Osmanlı Toplumu’nda da bu bağlamda kuşlar için yapılar inşa edilmiştir. Bunun yanı sıra diğer medeniyetlerde görülmeyip Osmanlı Devleti bünyesinde görülen bir uygulama vardır. Burada kuşlardan fayda sağlanması düşünülmez. Bu yapılardaki amaç sadece kuşların barınması isteğidir. Kuşlar için yapılan kuş evi şeklinde ifade edilen yapıların diğer özelliği, insanların kullandıkları yapıların cephelerinde yer almalarıdır. Osmanlı Mimarisi’nin bir unsuru haline gelmiş kuş evleri, günümüz Türk Toplumu’nda uygulanmamaktadır. Kuş evlerinin tekrar hatırlanması ve yeniden tasarlanması için Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, birinci sınıfında okuyan 36 öğrencinin katılımı ile bir çalışma yapılmıştır. Çalışma 2019 - 2020 Eğitim Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı’nda gerçekleşmiştir. Çalışma kapsamında öğrenciler kuş evleri ile ilgili metin okuması yapmış ve farklı malzemeleri kullanarak kuş evi maketleri gerçekleştirmiştir. Makale kapsamında amaçlanan, öğrenilen ve meydana getirilen ürünler ile ilgili bilginin paylaşılmasıdır. Makalede öncelikle kuş evlerinin Osmanlı Toplumu ile Mimarisi açısından önemi üzerinde durulmuş ve temel özellikleri aktarılmıştır. Ardından kuş evleri ile ilgili öğrencilerle gerçekleştirilen çalışma hakkında bilgi verilmiştir. Söz konusu ürünlerden örneklere ait görseller sunulmuştur. Amaçlananlar, elde edilenler ve çalışmanın öğrencilere katkısı değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

THINKING AND REDESIGNING BIRD HOUSES: FIRST YEAR DESIGN STUDIO EXPERIENCE

Öz:
Birds have been given importance by different civilizations and this interest has been shown with the theme of birds in art works. They were admired for being able to fly and considered divine because they could approach God. Various nests have been built in order to access them and their fertilizers more easily and to collect them systematically. In this context, structures were also built for the birds in the Ottoman Society. On the other hand there is an implementation that is not seen in other civilizations, but seen in the Ottoman Empire. The benefit from birds is not considered in this implementation. The purpose of these structures is only the desire to shelter birds. Another feature of the structures expressed as bird houses for birds is that they are located on the façades of the buildings used by humans. Bird houses which have become an element of Ottoman Architecture are not implemented in today's Turkish Society. A study was carried out in order to remember and redesign the bird houses, by the participation of 36 first class students of Department of Architecture in Tekirdağ Namık Kemal University. The study was practised in the Fall Semester of the 2019 - 2020 Academic Year. Within the scope of the study, the students read text about bird houses and made models of bird houses by using different materials. The aim of the article is to share information about the learned and produced outputs. First of all in the article, the importance of bird houses in terms of Ottoman Society and Architecture is emphasized and their basic features are explained. Afterwards, information was given about the work carried out with the students about bird houses. The photographs of the bird houses are presented. Objectives, achievements and contribution of the study to the students were evaluated.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akalın, Ş. (2002). “Kuşevi”, İslâm Ansiklopedisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, Cilt: 26, s. 472- 473.
  • Akay, F. (2004). “Kuş Evleri”, Skylife, sayı: 3, s. 108-114.
  • Akyol Altun, D. ve Uzun, İ. (Edt.) (2012). Noktadan Mekâna, İstanbul: Yalın Yayıncılık.
  • AnaBritannica (1989). “Kuş Evi”, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica INC., cilt: 14, s. 100.
  • Arıtan, A. (2010). Holistik Öğrenme, İstanbul: Arıtan Yayınevi.
  • Atak, E. (2017). “Tokat Tarihi Yapılarındaki Kuşevleri”, The Journal of Academic Social Science Studies, Autumn I, Sayı: 59, s. 323-342.
  • Atalay Aktuğ, C. (2010). “Seramik Eserlerde Evin Anlamı”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Sayı: 6, s. 23- 33.
  • Aycı, M. (Edt.) (2009). Şefkat Estetiği Kuşevleri, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Barışta, H. Ö. (1994). “Kuş Evi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, Cilt: 5, s. 133-134.
  • Barışta, H. Ö. (2011). “Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul Camilerinden Kuşevleri”, Din ve Hayat, Sayı: 14, s. 130-133.
  • Bayraktar, N.; Görer Tamer, N.; Tekel, A.; Gürer, N.; Ceylan Kızıltaş, A. ve Armatlı Köroğlu, B. (2012). Görsel Eğitimde Yaratıcılık ve Temel Tasarım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Bekleyen, A. (2007). “Diyarbakır Kırsalındaki Güvercin Evleri: Boranhaneler, Karaçalı (Tilalo) Köyü”, Trakya Univ J Sci, Sayı: 8(2), s. 99-107.
  • Bektaş, C. (2003). Kuş Evleri (Bird - Houses), İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Bollinger, K.; Janowski-Fritsch, R.; Jonkhans, A. and Mueller, B. [Institute of Architecture, University of Applied Arts Vienna] (Edt.) (2016). Studio Prix: University of Applied Arts Vienna 1990-2011, Basel: Birkhäuser.
  • Çağlar, N. (2019). “Önsöz”, Mimarlık Okullarında Tasarım Stüdyoları: Farklı Denemeler, Çelen Öztürk, A. (Der.), İstanbul: YEM Yayın.
  • Çalışkan, C. İ. ve Koç, E. (2019). “Kuşevleri ve 3 Boyutlu Baskı Yöntemi ile Üretimi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı: 13, s. 167-185.
  • Çelen Öztürk, A. (Der.) (2019). Mimarlık Okullarında Tasarım Stüdyoları: Farklı Denemeler, İstanbul: YEM Yayın.
  • Çolak, İ. (2019). “Osmanlı Zamanının Mutlu Hayvanları”, Zafer Bilim Araştırma Kültür Sanat Dergisi, Şubat, Sayı: 506, s. 40-44.
  • Çorağan Karakaya, N. (2014). “Kayseri'nin Gesi Beldesi, Küçük Bürüngüz (Subaşı) Köyü İle Ağırnas Vadisi’ndeki Bizans Dönemine Ait Sivil-Zirai Kaya Yapıları”, Turkish Studies, Volume 9/10 Fall, s. 335-358.
  • Ferri, M. (2018). “Ancient Artificial Nests to Attract Swifts, Sparrows and Starlings to Exploit them as Food”, Birds as Food: Anthropological and Cross-disciplinary Perspectives, Duhart F, Macbeth H. (Edt.), The International Commission on the Anthropology of Food and Nutrition (ICAF), s. 217-239.
  • Gür B. F. (2017). “Praksis: Eylem Olarak Tasarım ve Eğitimi”, Mimari Tasarım Eğitimine Çağdaş Önermeler, Öymen Gür, Ş. (Edt.), İstanbul: YEM Yayın.
  • Hasol, D. (1998). “Kuş evi, kuş köşkü”, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, s. 284.
  • İmamoğlu, V.; Korumaz, M. ve İmamoğlu, Ç. (2005). “A Fantasy in Central Anatolian Architectural Heritage: Dove Cotes and Towers in Kayseri”, METU Journal of the Faculty of Architecture, Sayı: 22:2; s. 79-90.
  • İnan, T. ve Azmanoğlu, R. (2016). “Belgesel Fotoğrafçılık Tekniğiyle Osmanlı Dönemi Kuş Saraylarının İncelenmesi”, Turkish Studies, Volume 11/2 Winter 2016, s. 583-610.
  • İncedayı, D. (2008). Mimari Tasarımda Disiplinlerarası Yaklaşım, İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi.
  • İşçen, Y. (2007). “Gesi Bağları Güvercinlikleri”, Peribacası Kapadokya Kültür ve Tanıtım Dergisi, Sayı: Ekim.
  • İşçen, Y. (2009). “Kapadokya ve Güvercinlikler”, Peribacası Kapadokya Kültür ve Tanıtım Dergisi, Sayı: Ağustos.
  • Karssen, A. and Otte B. (2014). Model Making Conceive, Create and Convince, Amsterdam: Frame Publisher.
  • Müderrisoğlu, F. (2009). “Kuşevleri”, Şefkat Estetiği Kuşevleri, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, Aycı, M. (Edt.), s. 149-169.
  • Nasr, S. H. (Prof. Dr. Seyyid Hüseyin Nasr ile söyleşi) (2009). Şefkat Estetiği Kuşevleri, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, Aycı, M. (Edt.), s. 253-259.
  • Neftçi, A. (2010). İstanbul’un 100 Kuşevi, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları.
  • Onur Erman, D. (2009). Seramik Sanatında Kuş Figürü Üzerine Deneysel Uygulamalar, Dizdar Terviel, C. (Danışman), Basılmamış Sanatta Yeterlilik Eseri Çalışması Raporu, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Seramik Anasanat Dalı.
  • Onur Erman, D. (2014). “Bird Houses in Turkish Culture and Contemporary Applications”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Sayı: 122, s. 306-311.
  • Özçakı, M. (2019). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Mimarlık Bölümü birinci sınıf öğrencilerinin 2019 - 2020 Eğitim Öğretim Yılı Güz Yarıyılı kuş evi çalışmaları (Fotoğraf), Tekirdağ.
  • Özen, R. (2012). “Bird Shelters in Turkey: Birdhouses and Dovecotes”, Journal of the Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, Sayı: 18 (6), s. 1079-1082.
  • Serim, Ö. R. (2016). Anadolu Medeniyetinde Kuş Evleri ve Güvercinlikler, Eurasian House, Ankara.
  • Seylan, A. (2019). Temel Tasarım, İstanbul: YEM Yayın.
  • Sözen, M. (Prof. Dr. Metin Sözen ile söyleşi) (2009). Şefkat Estetiği Kuşevleri, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, Aycı, M. (Edt.), s. 195-202.
  • Şölenay, E. ve Çelikoğlu, Ö. (2012). “Bir Malzeme Olarak Seramiğin Kuşevlerinde Kullanılması”, Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, Sayı: 2, s. 41-51.
  • Thema Larousse Tematik Ansiklopedi (1993-1994). “Kuş Evleri”, Larousse, Milliyet, Cilt: 6, s. 292- 293.
  • Ülgen, A. (1994). “Türk Mimarîsinin Minyatür Yapıları: Kuş evleri”, Tarih ve Medeniyet, Eylül, Sayı: 7, s. 55-58.
  • Ürgüplü, G. (2013). Derin Ekoloji Bağlamında Kentte Sokak Hayvanlarıyla Birlikte Yaşamak Olgusunun İncelenmesi, Hacıhasanoğlu, O. (Danışman), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Disiplinlerarası Anabilim Dalı, Disiplinlerarası Kentsel Tasarım Programı.
  • Yörükoğlu, S. (2008). Kültürel Mirasın Yeni Nesile Aktarılması Amacıyla Kuş Evlerinin Görsel Sanatlar Dersi Programında Kullanılması, Özel, A. (Danışman), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Resim-İş Öğretmenliği Bilim Dalı.
  • Yürekli, F. (2011). Mimarlık Mimarlığımız, İstanbul: YEM Yayın.
  • Yürekli, F. ve Falay, İ. M. (2006). Karşı Deneyim - Aykırı Eğitim, İstanbul: YEM Yayın.
  • Zengel, R. (2012). “Mimari Tasarıma Başlarken”, Noktadan Mekâna, Akyol Altun D., Uzun İ. (Edt.), İstanbul: Yalın Yayıncılık, s. 147-150.
  • Barışta, H. Ö., (ty.). “Osmanlı İmparatorluğu Döneminden Kuşevleri”, https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=384317. Erişim Tarihi 09.07.2019.
  • Çolak, İ. (ty.a). “Osmanlı’da Hayvan Sevgisi ve Hayvan Hakları 1”, Yenidünya Dergisi, https://yenidunyadergisi.com/osmanlida-hayvan-sevgisi-ve-hayvan-haklari-1/. Erişim Tarihi 08.07.2019.
  • Çolak, İ., (ty.b). “Osmanlı’da Hayvan Sevgisi ve Hayvan Hakları 2”, Yenidünya Dergisi, https://yenidunyadergisi.com/osmanlida-hayvan-sevgisi-ve-hayvan-haklari-2/. Erişim Tarihi 08.07.2019.
APA ÖZÇAKI M (2020). KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. , 479 - 493. 10.7456/11004100/011
Chicago ÖZÇAKI Meltem KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. (2020): 479 - 493. 10.7456/11004100/011
MLA ÖZÇAKI Meltem KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. , 2020, ss.479 - 493. 10.7456/11004100/011
AMA ÖZÇAKI M KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. . 2020; 479 - 493. 10.7456/11004100/011
Vancouver ÖZÇAKI M KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. . 2020; 479 - 493. 10.7456/11004100/011
IEEE ÖZÇAKI M "KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ." , ss.479 - 493, 2020. 10.7456/11004100/011
ISNAD ÖZÇAKI, Meltem. "KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ". (2020), 479-493. https://doi.org/10.7456/11004100/011
APA ÖZÇAKI M (2020). KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 10(4), 479 - 493. 10.7456/11004100/011
Chicago ÖZÇAKI Meltem KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 10, no.4 (2020): 479 - 493. 10.7456/11004100/011
MLA ÖZÇAKI Meltem KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, vol.10, no.4, 2020, ss.479 - 493. 10.7456/11004100/011
AMA ÖZÇAKI M KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2020; 10(4): 479 - 493. 10.7456/11004100/011
Vancouver ÖZÇAKI M KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2020; 10(4): 479 - 493. 10.7456/11004100/011
IEEE ÖZÇAKI M "KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ." The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 10, ss.479 - 493, 2020. 10.7456/11004100/011
ISNAD ÖZÇAKI, Meltem. "KUŞ EVLERİ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK VE YENİDEN TASARLAMAK: İLK YIL TASARIM STÜDYOSU DENEYİMİ". The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 10/4 (2020), 479-493. https://doi.org/10.7456/11004100/011