YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER

Yıl: 2019 Cilt: 1 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 161 - 172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-04-2021

YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER

Öz:
Meşrutiyet’in yeniden ilanı (24 Temmuz 1908) ile başlayandönem, toplumsal çözülmenin ivme kazandığı ve sosyal yaşamda toplumuoluşturan unsurlar arasında ayrışmaların en belirgin biçimini aldığı süreçolarak görülebilir. Milli kimlik bilincinin Osmanlılık kimliğinin önünegeçmesi ve Batı tesirindeki aydınların bir kısmının kendi kimliğine yabancılaşması ve Türçülük / Turancılık düşüncesini toplumsal yapı içintehdit olarak algılaması toplumsal çözülmeye yol açtı. İmparatorluğu kurtarmak için aydınlar tarafından çare olarak düşünülen fikir akımlarındanbiri olan Türkçülük ideolojisi, Sosyoloji disiplininin kurucusu Ziya Gökalp tarafından doktirin biçimine dönüşmüştür. Ziya Gökalp’in bilimselolarak şekillendirdiği fikir başta Ömer Seyfettin olmak üzere döneminedebiyatçılarının eserlerinde geniş biçimde işlenen konulardan biri olmaksuretiyle özellikle gençler arasında Türkçülük / Turancılık çevresinde örgütlenmeye yol açarak kamuoyu oluşturur. Dönemin edebi eserleri, sosyolojik bakış açısı ile incelendiğinde gerek İstanbul gerek Anadolu’nuntoplumsal sorunları ve öngörülen çözümler gözlemlenebildiği gibi TürkDünyasında Rusların kimliksizleştirme politikalarına maruz kalan Türklerin toplumsal ve siyasal sorunları yanında ekonomik sorunlarına çözümbulma Turan coğrafyasında Türk Birliğini kurma düşüncesi yer almıştır.
Anahtar Kelime:

Sociological Factors Concerning Turan Concept in Yeni Turan Aydemir Novels

Öz:
The period beginning with the re-declaration of the constitutional monarchy (July 24th 1908) can be seen as the process where social dissolution gained momentum and where disintegration among elements of the social life that constitute the society reached its most clear form. The fact that consciousness about national identity took precedence over the Ottoman identity and some part of enlightened people under the influence of the West and alienated with their own identity and perceived the Turkism/Turanism as a threat for the social structure caused the social dissolution. The idea that Ziya Gökalp formed scientifically, gained popu lar support and urged young people to organize around the Turkism/Turanism thanks to being one of the subjects that were largely handled in the works of the men of letters of the period, particularly Ömer Seyfettin. If we analyze the literary works of the period from a sociological perspective, social problems of Istanbul and Anatolia and related solution suggestions as well as social and political and also economic problems and solution suggestions of Turkish people suffered by disidentification policies of Russians and the idea to establish a Turkish Union in the Turan region can be observed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADIVAR, Halide Edib (2018), Mor Salkımlı Ev, 23. Baskı, Can Yay., İstanbul.
  • ADIVAR, Halide Edib (2018), Yeni Turan, 5. Baskı, Can Yay., İstanbul.
  • ALVER, Köksal (2006), Edebiyat Sosyolojisi, 2. Baskı, Hece Yay., Ankara.
  • ENGİNÜN, İnci (1978), Halide Edib Adıvar’ın Eserlerinde Doğu ve Batı Meselesi, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul.
  • ENGİNÜN, İnci (2012), Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 1, 7. Baskı, Dergâh Yay., İstanbul.
  • Ömer Seyfettin (2016). Bütün Nesirleri, (Haz. Nazım Hikmet Polat), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
  • ÖZDOĞAN, Günay Göksu (2002) “Dünyada ve Türkiye’de Turancılık”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Milliyetçilik (Haz. Tanıl Bora ve Diğerleri), İletişim Yay., İstanbul.
  • TEK, Müfide Ferit (2002), Aydemir, Kaknüs Yay., İstanbul.
  • Ziya Gökalp (1976), Kızılelma, (Haz. Hikmet Tanyu), Kültür Bakanlığı, Ankara.
APA Okay Y (2019). YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. , 161 - 172.
Chicago Okay Yeliz YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. (2019): 161 - 172.
MLA Okay Yeliz YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. , 2019, ss.161 - 172.
AMA Okay Y YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. . 2019; 161 - 172.
Vancouver Okay Y YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. . 2019; 161 - 172.
IEEE Okay Y "YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER." , ss.161 - 172, 2019.
ISNAD Okay, Yeliz. "YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER". (2019), 161-172.
APA Okay Y (2019). YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. Türklük Bilimi Araştırmaları, 1(45), 161 - 172.
Chicago Okay Yeliz YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. Türklük Bilimi Araştırmaları 1, no.45 (2019): 161 - 172.
MLA Okay Yeliz YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. Türklük Bilimi Araştırmaları, vol.1, no.45, 2019, ss.161 - 172.
AMA Okay Y YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. Türklük Bilimi Araştırmaları. 2019; 1(45): 161 - 172.
Vancouver Okay Y YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER. Türklük Bilimi Araştırmaları. 2019; 1(45): 161 - 172.
IEEE Okay Y "YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER." Türklük Bilimi Araştırmaları, 1, ss.161 - 172, 2019.
ISNAD Okay, Yeliz. "YENİ TURAN VE AYDEMİR ROMANLARINDA TURAN KAVRAMINA İLİŞKİN SOSYOLOJİK DEĞİŞKENLER". Türklük Bilimi Araştırmaları 1/45 (2019), 161-172.