TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)
Yıl: 2019 Cilt: 1 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 237 - 260 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-04-2021
TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)
Öz: Tanzimat ile birlikte Türk edebiyatında sıkça ele alınan konulardan biri, yozlaşma ya da millî kültürüne yabancılaşmadır. Diğer birifadeyle Tanzimat Dönemi’nden günümüze kadar millî kültüre yabancılaşmanın birey ve toplum üzerindeki yıkıcı etkileri özellikle romanlardaele alınır. Bazı yazarlar, Tanzimat Dönemi ile artan yozlaşmanın romankişileri üzerindeki olumsuz etkilerini anlatıp meselenin bireyi, birey üzerinden de toplumu nasıl etkilediğini gözler önüne sererken bazı yazarlarda “kendi kültürüne yabancılaşmış” roman kişilerini, bir süre sonra, bukimlikten uzaklaştırarak “sorumlu/ideal insan” vasfına ulaştırır. Bunlardan en çok bilineni, Kiralık Konak’taki Hakkı Celis’tir. Bu çalışmada, butür roman kişilerinden “gazeteci” olanlara odaklanılacaktır. 1950 ve 1980yılları arasında basın hayatını ele alan Refik Erduran’ın Yağmur Duası(1954), Kemal Tahir’in Esir Şehrin İnsanları (1956), Attilâ İlhan’ın Kurtlar Sofrası (1963), Bıçağın Ucu (1973), Yaraya Tuz Basmak (1978) veMeliha İksel’in Deli Kız (1960) isimli romanlarında da önce “millî kültürüne yabancılaşan” ama daha sonra “idealist kimliğe” bürünen gazeteciroman kişileriyle karşılaşırız. Bahsini ettiğimiz romanlardaki gazeteciler,kültürel yozlaşmaya uğramış kişilerin nasıl ideal bir aydın kimliğine büründüğünü belirlemede ipuçları verir.
Anahtar Kelime: Journalists on the Way to Idealist Identity from Cultural Alienation in the Turkish Novel (1950-1980)
Öz: In Tanzimat, degeneration or alienation to national culture is one of the topics dealt with frequently in Turkish novel. In that, destructive effects of alienation to national culture on individual and society are processed especially in novels from the Tanzimat reform era. Whereas some authors display how the increasing corruption along with the Tanzimat reform era affects the individual and the society through the individual by means of the negative effects of the characters; some others come up with a “liable/ideal person” transforming these people who are “alienated to their own culture” The most known of these is Hakkı Celis in Kiralık Konak. In this study, the focus will be the ones who are journalists. We see journalist characters who are alienated to their own national culture but then turn to be idealistic individuals in the novels Refik Erduran’s Yağmur Duası (1954), which deals with press life between 1950 and 1980, Kemal Tahir’s Esir Şehrin İnsanları (1956), Attilâ İlhan’s Kurtlar Sofrası (1963), Bıçağın Ucu (1973), Yaraya Tuz Basmak (1978) and Meliha İksel’s Deli Kız (1960). The journalists in the novels we mentioned reveal how to determine the characters who are culturally degenerated impersonate an ideal intellectual identity.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKDENİZ, Sabri (1997), Kültür Sömürgeciliği, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., İstanbul.
- AKGÜN, Adnan (2000), Türk Romanında Gazeteci (1870-1980), (?), Lefkoşa.
- AKTAŞ, Gürbüz (2004), “Kültürel Değişimin Geleneksel Halk Danslarına Etkisi: Yabancılaşma ve Yeni Arayışlar”, Halk Kültüründe Değişim Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Haz. Işıl Altun, Motif Vakfı Yay., İstanbul, s. 27-38.
- AYVAZOĞLU, Beşir (1995), “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçerken Türk Aydınları”, Haz. Sabahattin Şen, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Bağlam Yay., İstanbul, s. 290-291.
- COŞKUN, Sezai (2006), Kemal Tahir -Şahsiyeti, Eserler, Fikirleri-, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- DAĞLI, Nevzat (1995), Gazete Yayımlama Teknikleri, İmaj Yay., Ankara.
- ERDOĞAN, Tamer (2012), Türk Romanında Mütareke İstanbul’u, Everest Yay., İstanbul.
- ERDURAN, Refik (1974), Yağmur Duası, Kalite Matbaası, Ankara.
- EREN, Hasan; GÖZAYDIN, Nevzat; PARLATIR, İsmail, TEKİN, Talât; ZÜLFİKAR, Hamza (Haz.) (1988), Türkçe Sözlük 2, Türk Dil Kurumu Yay. Ankara.
- ILGAR, İhsan (Haz.) (1973), Garp Cephesi Kurmay Başkanı Asım Gündüz Hatıralarım, Kervan Yay., İstanbul.
- İKSEL, Meliha (1960), Deli Kız, Sıralar Matbaası, İstanbul.
- İLHAN, Attilâ (1978), Yaraya Tuz Basmak, Bilgi Yay., Ankara.
- İLHAN, Attilâ (2000), Gerçekçilik Savaşı, Bilgi Yay., Ankara.
- İLHAN, Attilâ (2001), Bıçağın Ucu, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul.
- İLHAN, Attilâ (2003), Kurtlar Sofrası, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul.
- KAHRAMAN, Hasan Bülent (Ağustos 1978), “Roman Dedik (Attila İlhan ile Konuşma)”, Varlık, S. 851, s. 24-26.
- KAPLAN, Leyla (1996), “Millî Mücadele Dönemi Kadın Cemiyetleri”, Kastamonu’da İlk Kadın Mitingi’nin 75. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara, s. 69-72.
- KAPLAN, Mehmet (2005), Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3-Tip Tahlilleri, Dergâh Yay., İstanbul.
- KARABULUT, Mustafa (2009), “‘Esir Şehrin İnsanları’ Romanı Üzerine Bir İnceleme”, Erdem, S. 54, s. 127-135.
- KARAKOYUNLU, Yılmaz (1995), “Aydın Geleceğimizin Oluşumu ve Cumhuriyet Aydınları”, Sabahattin Şen (Haz.), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Bağlam Yay., İstanbul, s. 103-122.
- Kemal Tahir (1956), Esir Şehrin İnsanları, Sander Yay. İstanbul.
- Kemal Tahir (1991), Notlar 6: 1950 Öncesi Cezaevi Notları, Bağlam Yay., İstanbul.
- MARDİN, Şerif (1992), İdeoloji, İletişim Yay., İstanbul.
- MERİÇ, Cemil (1983), “Batıda ve Bizde Aydının Serüveni”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi 1, İletişim Yay., İstanbul, s. 130-137.
- MERİÇ, Cemil (2010), Kırk Ambar (C 1 Rümuz-ül Edeb), İletişim Yay., İstanbul.
- NACİ, Fethi (1995), “Münevver’den Entel’e”, Sabahattin Şen (Haz.), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Bağlam Yay., İstanbul, s. 181-187.
- ÖZER, İlbeyi (2005), Avrupa Yolunda Batılaşma ya da Batılılaşma-İstanbul’da Sosyal Değişimler, Truva Yay. İstanbul.
- ÖZHER, Sema (2008), Romancı Kimliğiyle Attila İlhan, Yayımlanmış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- ÖZKAYA, Yücel (1989), Millî Mücadele’de Atatürk ve Basın (1919-1921), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
- POLAT, Nâzım Hikmet (2005), Rübâb Mecmuası ve II. Meşrutiyet Dönemi Türk Kültür, Edebiyat Hayatı, Akçağ Yay., Ankara.
- POLAT, Nâzım Hikmet (2017), Ömer Seyfettin-Turan Masalları, Ötüken Yay., İstanbul.
- SÖKER, Gönülden Esemenli (2002), Attilâ İlhan’da Kültür Sorunsalı, Bilgi Yay., Ankara.
- ŞENSOY, Deniz (2011), İlahi Komedya ile Erdâvîrâfnâme’nin Karşılaştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- TANÖR, Bülent (2002), Türkiye’de Kongre İktidarları (1918-1920), Yapı Kredi Yay., İstanbul.
- UÇ, Himmet (2005), Hikâye ve Romancı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yay., Diyarbakır.
- YAVUZ, Hilmi (Ekim 1972), “Attilâ İlhan’la”, Varlık, S. 781, s. 10.
| APA | YAZBAHAR Z (2019). TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). , 237 - 260. |
| Chicago | YAZBAHAR Zehra TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). (2019): 237 - 260. |
| MLA | YAZBAHAR Zehra TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). , 2019, ss.237 - 260. |
| AMA | YAZBAHAR Z TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). . 2019; 237 - 260. |
| Vancouver | YAZBAHAR Z TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). . 2019; 237 - 260. |
| IEEE | YAZBAHAR Z "TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)." , ss.237 - 260, 2019. |
| ISNAD | YAZBAHAR, Zehra. "TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)". (2019), 237-260. |
| APA | YAZBAHAR Z (2019). TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). Türklük Bilimi Araştırmaları, 1(45), 237 - 260. |
| Chicago | YAZBAHAR Zehra TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). Türklük Bilimi Araştırmaları 1, no.45 (2019): 237 - 260. |
| MLA | YAZBAHAR Zehra TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). Türklük Bilimi Araştırmaları, vol.1, no.45, 2019, ss.237 - 260. |
| AMA | YAZBAHAR Z TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). Türklük Bilimi Araştırmaları. 2019; 1(45): 237 - 260. |
| Vancouver | YAZBAHAR Z TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980). Türklük Bilimi Araştırmaları. 2019; 1(45): 237 - 260. |
| IEEE | YAZBAHAR Z "TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)." Türklük Bilimi Araştırmaları, 1, ss.237 - 260, 2019. |
| ISNAD | YAZBAHAR, Zehra. "TÜRK ROMANINDA “İDEALİST KİMLİĞE GİDEN YOL”DA GAZETECİLER (1950-1980)". Türklük Bilimi Araştırmaları 1/45 (2019), 237-260. |
