MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ
Yıl: 2020 Cilt: 42 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 22 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14780.muiibd.763883 İndeks Tarihi: 20-04-2021
MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ
Öz: Makroekonomik dengede, iç ve dış hesap denkliği istikrar ve sürdürülebilirlik açılarından önemlidir.İç hesaplardan bütçe ve dış hesap dengesi arasındaki ilişki bilimsel literatürde ikiz açık hipotezi olarakaraştırılmıştır. Son dönemde tasarrufların önemi, tasarruf dengesinin incelemeye dâhil edilerek üçüz açıkhipotezinin incelenmesini zorunlu kılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’de 1975 – 2015 dönemi üçüzaçık hipotezi test edilmiştir. Ampirik olarak verilerin kırılganlığı ve durağanlık düzeyleri dikkate alınarakARDL Sınır Testi ve Toda – Yamomoto Nedensellik kullanılmıştır. Değişkenlerde uzun dönem eşbütünleşmeilişkisi bulunmuş, çift taraflı nedensellik çıkmış ve üçüz açık bulgusuna ulaşılmıştır. Uzun dönem ilişkisindetasarruf açığı ve bütçe açığının, dış ticaret açığını aynı yönlü olarak etkilediği bulgulanmıştır.
Anahtar Kelime: THE PROBLEM OF TRIPLE DEFICIT IN MACROECONOMIC BALANCE: THE PREDICTION FOR THE PERIOD 1975 – 2015 WITH ARDL MODEL FOR TURKEY
Öz: The relationship between the budget balance and the current account balance has been studied as a twin deficit hypothesis. Recently, the triple deficit hypothesis has been discussed by including the saving – investment balance in macroeconomic balance. Triple deficit hypothesis is tested with annual data in Turkey for 1975 – 2015 period in this study. ARDL Boundary Test and Toda – Yamomoto Causality Test are used. The existence of long-term co-integration relationship between all variables and of the problem of triple deficit has been proven. In the long run relationship, saving – investment deficit and budget deficit are affected foreign trade deficit the same direction.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALTINTAŞ, H. (2003). Türkiye’de Petrol Fiyatları, İhracat ve Reel Döviz Kuru İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ve Dinamik Nedensellik Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19): 1-30.
- ALTUNÖZ, U. (2018). Cari Açık, Bütçe Açığı ve Yatırım – Tasarruf Açığı Bağlamında Türkiye’nin Üçüz Açık Analizi, Maliye Dergisi, Temmuz – Aralık (175): 115-139.
- APAYDIN, F. (2019). Çin Ekonomisinde Cari İşlemler, Bütçe ve Tasarruf Dengesi Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (3): 2157-2176. Retrieved from http://www. itobiad.com/tr/issue/47378/587863
- BALTACI N. (2006). Konsolide Bütçe Açıklarının Finansmanında Emisyon: Emisyon-Enflasyon İlişkileri Üzerine Bir Analiz (Türkiye Örneği: 1980–2004 Dönemi), T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanayi Ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 14.
- BARRO, R. J. (1988), The Ricardian Approach to Budget Deficits, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 2685, August, Natıonal Bureau Of Economıc Research, Cambridge.
- BAYRAK, M., Esen, Ö. (2012). Bütçe Açıklarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkileri: İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Ekonomik Yaklaşım, 23(82): 23-49.
- BENLİ, A. (2019). Kırılgan Beşli’de Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2): 100-111.
- EĞİLMEZ, M. (2012). İkiz Açık, Üçüz Açık, Kendime Yazılar Blog Sayfası, http://www.mahfiegilmez. com/2012/10/ikiz-ack-ucuz-ack.html, Erişim tarihi: 18.09.2019.
- EĞİLMEZ, M. (2013). Ekonomide Üç Dengenin Geometrik Gösterimi, Kendime Yazılar Blog Sayfası, http://www.mahfiegilmez.com/2013/10/ekonomideki-uc-dengenin-geometrik.html, Erişim tarihi: 18.09.2019.
- GÜNAY, E., Önder, F., Özbek, S. (2018). İkiz Açık Hipotezinin Türkiye Ekonomisi İçin Testi: Nedensellik Analizi, ICPESS 2018, 26-29 Ekim 2018, Niğde/Türkiye, 5. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt 2: Ekonomik Araştırmalar, PESA Publication, 103 – 118.
- HANEDAR, A. Ö., Gümüş, S. (ty). Zaman Serisi Analiz ve Yapısal Kırılma, http://debis.deu.edu.tr/userweb// onder.hanedar/dosyalar/KIRILMA.pdf, Erişim tarihi: 05.10.2019.
- KAMACI, A., Kara, S. Ş. (2019). Üçüz Açık Hipotezi: 1974-2015 Yılları Arası Türkiye Örneği, Uluslararası AfroAvrasya Araştırmaları Dergisi, 4(8): 143-154.
- KARAYILMAZLAR, E., Özgün, M. (2019). Tasarruflar ile Dış Borçlar Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Türkiye Örneği, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(3): 489-515.
- KETENCİ, N., Akdogan, I. U., Geldi, H. K., (2014). Determinants of the Current Account in the EU and PIIGS, CEA Journal of Economics, 9(2): 5 – 14.
- KILAVUZ, E., Dumrul, Y. (2012). “İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliği: Teori ve Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4): 239-258.
- KÖKOCAK, K. (2005). Kamu Ekonomisinin Hareket Alanı Ve Teorik Yaklaşımlar, Mevzuat Dergisi, 8(91), https://www.mevzuatdergisi.com/2005/07a/02.htm, Erişim tarihi: 6.6.2020.
- NARAYAN, P. K. (2005). The Saving and Investment Nexus For China: Evidence From Cointegration Tests, Applied Economics, 37(17): 1979-1990.
- PESARAN, H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001). Testıng Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16: 289–326.
- RAJI, R.O. (2019). Testing the Validity of the Triple Deficit Hypothesis for Nigeria, Econometric Research in Finance, 4: 89 – 109.
- SARAÇ, S. (2019). Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliğine İlişkin Panel Veri Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1): 77-93.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, http://www.sbb.gov.tr/ ekonomik-ve-sosyal-gostergeler/, Erişim tarihi: 02.09.2019
- TUĞRAL, B. (2018). İkiz Açıklar ve Türkiye Ekonomisi, T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- UĞUR, A.A., Karatay P. (2009). İkiz Açıklar Hipotezi: Teorik Çerçeve ve Hipoteze Yönelik Yaklaşımlar, Sosyoekonomi, Ocak –Haziran (1): 101-122.
- UĞURLU, E., (ty). “Yapısal Kırılma Durumunda Birim Kök Sınamaları – Unit Root Test Under Structural Break”, https://www.researchgate.net/publication/281647172_Yapisal_Kirilma_Durumunda_Birim_ Kok_Sinamalari-_Unit_Root_Test_Under_Structural_Break, Erişim tarihi: 05.10.2019.
| APA | Ejder H, ÇAŞKURLU E (2020). MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. , 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| Chicago | Ejder Haydar Lütfü,ÇAŞKURLU EREN MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. (2020): 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| MLA | Ejder Haydar Lütfü,ÇAŞKURLU EREN MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. , 2020, ss.1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| AMA | Ejder H,ÇAŞKURLU E MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. . 2020; 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| Vancouver | Ejder H,ÇAŞKURLU E MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. . 2020; 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| IEEE | Ejder H,ÇAŞKURLU E "MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ." , ss.1 - 22, 2020. 10.14780.muiibd.763883 |
| ISNAD | Ejder, Haydar Lütfü - ÇAŞKURLU, EREN. "MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ". (2020), 1-22. https://doi.org/10.14780.muiibd.763883 |
| APA | Ejder H, ÇAŞKURLU E (2020). MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42(1), 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| Chicago | Ejder Haydar Lütfü,ÇAŞKURLU EREN MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 42, no.1 (2020): 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| MLA | Ejder Haydar Lütfü,ÇAŞKURLU EREN MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.42, no.1, 2020, ss.1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| AMA | Ejder H,ÇAŞKURLU E MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2020; 42(1): 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| Vancouver | Ejder H,ÇAŞKURLU E MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2020; 42(1): 1 - 22. 10.14780.muiibd.763883 |
| IEEE | Ejder H,ÇAŞKURLU E "MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ." Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42, ss.1 - 22, 2020. 10.14780.muiibd.763883 |
| ISNAD | Ejder, Haydar Lütfü - ÇAŞKURLU, EREN. "MAKROEKONOMİK DENGEDE ÜÇÜZ AÇIK SORUNU: TÜRKİYE İÇİN 1975 – 2015 DÖNEMİ ARDL MODEL İLE TAHMİN EDİLMESİ". Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 42/1 (2020), 1-22. https://doi.org/10.14780.muiibd.763883 |
