Yıl: 2021 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 27 - 40 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21324/dacd.786159 İndeks Tarihi: 03-06-2021

Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi

Öz:
Kentlerde, trafik, sanayi ve eğlence gibi çeşitli faaliyetlerden oluşan çevresel gürültü önemli çevre sorunlarından birisi olmuştur.Gelişmiş ülkelerdeki sağlık sorunları sıralamasında kara, hava ve demiryollarındaki trafikten kaynaklanan gürültü ikinci sırada yeralmaktadır. Trafikten kaynaklanan gürültünün, insan sağlığı üzerinde negatif etkileri bulunmaktadır. Yüksek nüfus yoğunluğu olanyaşam alanları trafikten kaynaklı gürültü maruziyetlerinin oluştuğu bölgelerdir. Kentlerdeki gürültü alanlarını belirlemek veyaşanabilir kentler oluşturmak için stratejik gürültü haritaları hazırlanmaktadır. Böylece, çevresel gürültü ile ilgili sorunlarbelirlenmekte ve gerekli kontrol tedbirleri alınabilmektedir. Bu çalışmada, Gaziantep’te nüfus yoğunluğu yüksek olan bölgelerdekarayolu trafiğinden kaynaklanan stratejik gürültü haritaları trafik sayımları ve simülasyon programı ile oluşturulmuştur. Çalışmakapsamında 161 km'si ana karayolu olmak üzere toplam 193 km karayolu modellenmiş ve 33 yol kesitinde araç sayımı yapılmıştır.Elde edilen simülasyon verileri ile gündüz, akşam ve gece için stratejik gürültü haritaları hazırlanmıştır. Daha sonra, karayolutrafiğinden kaynaklanan gürültü sınır değerlerini aşan bölgelerdeki nüfus oranları hesaplanmıştır. Buna göre; Gaziantep nüfusunun% 5,4’ü gündüzleri, % 8,2’si akşamları ve % 7,5’i geceleri belirlenen kritik seviyelerin üzerinde karayolu kaynaklı gürültü seviyelerinemaruz kalmaktadır. Hassas bölgeler olan 201 okul ve 95 hastane bu gürültü alanlarında bulunmakta ve karayolu kaynaklı gürültüseviyelerine maruz kalmaktadır.
Anahtar Kelime:

Evaluation of Strategic Noise Maps Arising from Urban Traffic

Öz:
Environmental noise from traffic, industry and entertainment in cities has been one of the important environmental problems. In developed countries, noise from highways, airways and railways are the second major health problem. Traffic noise has negative effects on human health. The traffic noise exposes are occurring in the high populated living areas. Strategic noise maps are prepared to identify these noise areas in cities and to create liveable cities. Thus, problems related to environmental noise are identified and necessary control measures can be taken. In this study, strategic noise maps arising from the road traffic in Gaziantep with high population density were created with traffic counts and simulation program. Within the scope of the study, a total of 193 km of highways, 161 km of which are main roads, were modelled and vehicle counts were made on 33 road sections. Strategic noise maps were prepared for daytime, evening and night with the obtained simulation data. Then, the population ratios in the regions exceeding the noise limit values caused by road traffic were calculated. According to this; 5.4% of the population of Gaziantep is exposed to traffic noise levels above the critical levels determined during the day, 8.2% in the evening and 7.5% at night. Sensitive areas, 201 schools and 95 hospitals, are located in these noise areas and are exposed to traffic noise levels.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bayraktar Ş. (2006). İzmit kent merkezinin gürültü kirliliği, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
  • Besnard F., Hamet J.F, Lelong J., Le Duc E., Guizard V., Fürst N., Doisy S., Dutilleux G., (2011), Road noise prediction 1 - Calculating sound emissions from road traffic, Republic of France, Setra Editions, France, 125ss.
  • Bodin T., Albin M., Ardo J., Stroh E., Ostergren P.O., Bjork J., (2009), Road traffic noise and hypertension: results from a crosssectional public health survey in southern Sweden, Environ. Health 8, 38, doi: 10.1186/1476-069X-8-38.
  • Borelli D., Repetto S., Schenone C., (2014), Noise mapping of the Flyover Highway in Genoa: comparison of different methods, Noise Mapping, 1(1), 59-73.
  • Çivi A., Akgündüz E., Kalaycı K., İnan Ç., Sarıca E., Toru, E., (2009), CORINE (Coordination of Information on the Environment) Projesi, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02– 06 Kasım, İzmir.
  • ÇŞB, (2018), Çevresel gürültü eylem planı 2009-2020, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/ EylemPlan/Cevresel_%20Gurultu_%20Eylem_Plani.pdf. [Erişim 30 Mart 2020].
  • Dalkılıç E., Dursun Ş., (2019), Konya Gürültü Kirliliği ve Eylem Planlarının Yorumlanması, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 38 – 51.
  • Erdoğan S., Doğan M., Yılmaz İ., Güllü M., Baybura T., Ulu M., Sise Ö., (2007), Afyonkarahisar il merkezi karayolu trafik gürültü haritasının hazırlanması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 151-164.
  • EC, (2020), Health effects of noise, European Commission, https://ec.europa.eu/environment/noise/health_effects_en.htm, [Erişim 7 Nisan 2020].
  • EC, (2007), Position Paper - Good Practice Guide for Strategic Noise Mapping and the Production of Associated Data on Noise Exposure, Version 2, European Commission Working Group Assessment of Exposure to Noise (WG-AEN), 129ss.
  • EPA, (1974), EPA Identifies Noise Levels Affecting Health and Welfare, https://archive.epa.gov/epa/aboutepa/epa-identifies-noiselevels-affecting-health-and-welfare.html, [Erişim 12 Kasım 2020].
  • EPA, (1981), Noise Effects Handbook, https://www.nonoise.org/library/handbook/handbook.htm, [Erişim 12 Kasım 2020].
  • EU, (2002), The Environmental Noise Directive, European Union, 25 June 2002, https://ec.europa.eu/environment/noise/ directive_en.htm. [Erişim 30 Mart 2020].
  • Gulliver J., Morley D., Vienneau D., Fabbri F., Bell M., Goodman P., Fecht D., (2015), Development of an open-source road traffic noise model for exposure assessment, Environ. Model Softw., 74, 183–193.
  • Italo C., Montalvão G., Bertoli S.R., Zannin P.H.T., (2011), Influence of urban shapes on environmental noise: a case study in Aracaju—Brazil, Science of The Total Environment, 412– 413, 66 –76.
  • Johnson D.R., Saunders E.G., (1968), The Evaluation of Noise from Freely Flowing Road Traffic, Journal of Sound and Vibration, 7(2), 287-309.
  • Kalıpcı E., (2017), Avanos ilçe merkezinde trafik kaynaklı gürültü kirliliğinin mekânsal analizi, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 20-29.
  • Kalıpcı E., Arslan F., (2007), Determination of noise pollution knowledge in the sport centers of Konya city, Journal of International Environmental Application & Science, 2(3&4), 63-69.
  • Kalıpcı E., Dursun Ş., (2009), Presentation of Giresun city traffic noise pollution map via geographical information system, Journal of Applied Sciences, 9(3), 479-487.
  • Karantonis P., Gowen T., Simon M., (2010), Further Comparison of Traffic Noise Predictions Using the Cadna and Sound PLAN Noise Prediction Models, Proceedings of 20th International Congress on Acoustics, ICA 2010, 23-27 August, Sydney, Australia.
  • Khan J., Ketzel M., Kakosimos K., Sørensen M., Jensen S.S., (2018), Road traffic air and noise pollution exposure assessment – a review of tools and techniques, Sci. Total Environ., 634, 661–676.
  • Kuehnel N., Moeckel R., (2020), Impact of simulation-based traffic noise on rent prices, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 78, 102191, doi: 10.1016/j.trd.2019.11.020.
  • Kurra S., (2009), Çevre Gürültüsü ve Yönetimi, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 298ss.
  • Lee E.Y., Jerrett M., Ross Z., Coogan P.F., Seto E.Y.W., (2014), Assessment of traffic-related noise in three cities in the United States, Environ. Res., 132, 182–189.
  • Nelson P., (1987), Transportation Noise Reference Book, Butterworth-Heinemann, Butterworth, 520ss.
  • Nelson P., Piner R.J., (1977), Classifying road vehicles for the prediction of road traffic noise, Transport and Road Research Laboratory, Department of Environment, LR 752.
  • Öden M.K., Bilgin İ., (2019), Sarayönü ilçe merkezinde trafik kaynaklı gürültü kirliliğinin araştırılması, Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(1), 103-114.
  • Öner İ., Sesli F.A., (2018), İmar planlarının trafik gürültü değerlerinin etkisi açısından incelenmesi, Samsun Atakum bölgesi örneği, Kent Akademisi, 11(3), 390-404.
  • Özdemir C., Kalıpcı E., (2011), Kentlerde yaşanan trafik kaynaklı gürültü kirliliği ve çözüm önerileri, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyum ve Fuarı, 10-12 Mayıs, Ankara, ss.22.
  • Özdemir C., Kalıpcı E., Öden M.K., Özdöner A., Şahinkaya S., (2012), Konya il merkezinde trafik kaynaklı gürültü kirliliği ölçümü ve insan sağlığına etkileri, 21.Ulusal Biyoloji Kongresi, Ege Üniversitesi, 3-7 Eylül, İzmir, ss.851.
  • Seidler A., Hegewald J., Seidler A.L., Schubert M., Wagner M., Dröge P., Haufe E., Schmitt J., Swart E., Zeeb H., (2017), Association between aircraft, road and railway traffic noise and depression in a large case-control study based on secondary data, Environmental Research, 152, 263–271.
  • Seidler A., Wagner M., Schubert M., Dröge P., Hegewald J., (2016), Aircraft, road and railway traffic noise as risk factors for heart failure and hypertensive heart disease—A case-control study based on secondary data, International Journal of Hygiene and Environmental Health, 219, 749-758.
  • Sillelioğlu F., (2004), Balıkesir ilinde gürültü haritalarının oluşturulması üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
  • Sorensen M., Andersen Z.J., Nordsborg R.B., Becker T., Tjonneland A., Overvad K., Raaschou-Nielsen O., (2013), Long-term exposure to road traffic noise and incident diabetes:acohort study, Environ. Health Perspect., 121 (2), 217–222.
  • Sorensen M., Andersen Z.J., Nordsborg R.B., Jensen S.S., Lillelund K.G., Beelen R., Raaschou-Nielsen O., (2012), Road traffic noise and incident myocardial infarction: a prospective cohort study, PLoSOne, 7(6):e39283, doi: 10.1371/journal.pone.0039283.
  • Sorensen M., Hjortebjerg D., Eriksen K.T., Ketzel M., Tjonneland A., Overvad K., Raaschou-Nielsen O., (2015), Exposure to longterm air pollution and road traffic noise in relation to cholesterol: a cross-sectional study, Environ. Int., 85, 238–243.
  • Sorensen M., Luhdorf P., Ketzel M., Andersen Z.J., Tjonneland A., Overvad K., Raaschou-Nielsen O., (2014). Combined effects of road traffic noise and ambient air pollution in relation to risk for stroke? Environ. Res., 133, 49–55.
  • TRB, (2010), Highway Capacity Manual, Transportation Research Board, National Research Council, New York, USA.
  • TS 6407, (2013), Şehir içi ulaşım hesaplamalarında kullanılan araç tiplerine göre otomobil eşdeğeri katsayıları, https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Standard.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113 104073086075079047106069087102066090067, [Erişim 30 Mart 2020].
  • TÜBİTAK-MAM (2016), Yerleşim alanlarının stratejik gürültü haritalarının hazırlanması projesi raporu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gaziantep, 255ss.
  • URL-1, (2010), Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 04.06.2010 Resmî Gazete Sayısı: 27601, https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.14012&MevzuatIliski=0. [Erişim 30 Mart 2020].
  • URL-2, (2014), Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 14.06.2014 Resmî Gazete Sayısı: 29030, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140614-2.htm. [Erişim 11 Kasım 2020].
  • USDT (2010), Highway Traffic Noise: Analysis and Abatement Guidance, U.S. Department of Transportation-Federal Highway Administration, https://www.fhwa.dot.gov/environment/noise/regulations_and_guidance/analysis_and_abatement_guidance/ revguidance.pdf, [Erişim 30 Mart 2020].
  • Vogiatzis K., Remy N., (2014), Strategic Noise Mapping of Herakleion: The Aircraft Noise Impact as a factor of the Int. Airport relocation. Noise Mapping 1(1). https://doi.org/10.2478/noise-2014-0003.
  • Vos P., Beuving M., Verheijen E., (2005), Project Harmonoise, Harmonised Accurate and Reliable Methods for the EU Directive on the Assessment and Management of Environmental Noise – Final Technical Report, http://doutoramento.schiu.com/referencias/ outras/Harmonised%20Accurate%20and%20Reliable%20Methods%20for%20the%20EU%20Directive.pdf, [Erişim 26 Şubat 2020].
  • WHO, (2020), Noise, https://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/noise/noise, [Erişim 12.11.2020]. Zeeb H., Hegewald J., Schubert M., Wagner M., Seidler, A., (2017), Traffic noise and hypertension – results from a large case-control study, Environmental Research, 157, 110-117.
APA Tercan Ş, YAMAN G (2021). Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. , 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
Chicago Tercan Şafak,YAMAN Gökhan Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. (2021): 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
MLA Tercan Şafak,YAMAN Gökhan Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. , 2021, ss.27 - 40. 10.21324/dacd.786159
AMA Tercan Ş,YAMAN G Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. . 2021; 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
Vancouver Tercan Ş,YAMAN G Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. . 2021; 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
IEEE Tercan Ş,YAMAN G "Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi." , ss.27 - 40, 2021. 10.21324/dacd.786159
ISNAD Tercan, Şafak - YAMAN, Gökhan. "Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi". (2021), 27-40. https://doi.org/10.21324/dacd.786159
APA Tercan Ş, YAMAN G (2021). Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(1), 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
Chicago Tercan Şafak,YAMAN Gökhan Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 7, no.1 (2021): 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
MLA Tercan Şafak,YAMAN Gökhan Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, vol.7, no.1, 2021, ss.27 - 40. 10.21324/dacd.786159
AMA Tercan Ş,YAMAN G Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2021; 7(1): 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
Vancouver Tercan Ş,YAMAN G Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2021; 7(1): 27 - 40. 10.21324/dacd.786159
IEEE Tercan Ş,YAMAN G "Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi." Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7, ss.27 - 40, 2021. 10.21324/dacd.786159
ISNAD Tercan, Şafak - YAMAN, Gökhan. "Kent İçi Trafikten Kaynaklanan Stratejik Gürültü Haritalarının Değerlendirilmesi". Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 7/1 (2021), 27-40. https://doi.org/10.21324/dacd.786159