Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler
Yıl: 2020 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 59 - 68 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-06-2021
Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler
Öz: Bu çalışmada Balıkesir il merkezinde iki aile sağlığı merkezi bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerde son bir yıl içinde düşme sıklığı ve ilişkili faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki çalışma Mart-Nisan 2018 döneminde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 1710 kişi, örnek büyüklüğünü 300 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkeni son bir yılda düşme, bağımsız değişkenler, sosyo-demografik özellikler, sağlıkla ilgili özellikler, çevresel koşullardır. Analizlerde; Ki-kare testi, t testi ANOVA kullanılmıştır. İleri analizlerde lojistik regresyon modeli uygulanmıştır. Araştırmada düşme sıklıkları son 6 ayda %23,3; son bir yılda %40; tekrarlayan düşme %21,3’tür. En sık düşme nedeni denge bozulmasıdır (%31,7). Lojistik regresyon çözümlemesine göre kadın olmak 1,94 kat (1.11-3.55), görme sorununun olması 4.64 kat (1.65-13,07), uyku sorunun olması 2.37 kat (1.27-4.39), nörolojik yakınma olması 2.25 kat (1.16-4.39), depresif duygu durum içinde olma 2.22 kat (1.25-3.93) düşme riskini arttırmaktadır. Balıkesir’de yaşlıların düşme sıklığı yüksek olup her 10 yaşlıdan 4’ü bir yıl içerisinde düşmektedir ve düşenlerin yarısı tekrar düşmektedir. Yaşlılarda izlemlerin 1. basamak kapsamına alınması ve düşme açısından riskli yaşlıların aktif sürveyans sistemi ile izlenmesi; Balıkesir’de, yaşlılar risk grubu olarak kabul edilerek, izlemlerinin rutin hale getirilmesi yararlı olacaktır.
Anahtar Kelime: The Prevalance of Falls and Related Factors in People Aged 65 and Over in Two Family Health Centers in Balıkesir City Center
Öz: In this study, it was aimed to determine the frequency of falls andrelated factors in individuals aged 65 and over in the last year intwo family health centers in Balıkesir city center. The cross-sectionalstudy was conducted in March-April 2018 period. The population ofthe research is 1710 people and the sample size is 300 people. Thedependent variable of the study was fall in the last year, independentvariables, socio-demographic characteristics, health-related chara cteristics, and environmental conditions. Analysis for; Chi-squaretest and t-test ANOVA were used. Logistic regression model wasapplied for further analysis. The frequency of falls was 23,3% in thelast 6 months; 40% in the last year; recurrent fall is 21,3%. The mostcommon reason for falling is balance disruption (31,7%). Accor ding to logistic regression analysis, being a woman was 1,94 times(1.11-3.55), having visual problems was 4.64 times (1.65-13.07),having sleep problems was 2.37 times (1.27-4.39), and neurologicalcomplaints were 2.25 times (1.16-4.39). Being in a depressive moodincreases the risk of falling 2.22 times (1.25-3.93). In Balıkesir, theincidence of elderly falls is high and 4 out of every 10 elderly fallwithin a year and half of those fall again. Including the follow-upsin the 1st step in the elderly and monitoring the elderly who are atrisk in terms of falling with active surveillance system; In Balıkesir,it would be beneficial to make the follow-up routine by accepting theelderly as the risk group.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Tufan İ. Antik Çağ’dan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. 2016.
- 2. Beard JR, Officer A, De Carvalho IA, Sadana R, Pot AM, Michel J-P, et al. The World report on ageing and health: a policy framework for healthy ageing. The Lancet. 2016;387(10033):2145-54.
- 3. TUIK. Cinsiyete göre yaşlı nüfus ve yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 1935-2075. 2018 [26.08.2019]. Available from: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do;jsessionid=2CHhhjVQ145dnxrsQnLYYpq8Lyc2hZRGzQJ4nYjwJQb3W0WR0yBx!740462827?id=15844.
- 4. World Health Organization. World report on ageing and health. Luxemburg: World Health Organization; 2015.
- 5. Centers for Disease Control and Prevention. Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Injury Prevention and Control 2019 [26.08.2019]. Available from: https://www.cdc.gov/injury/wisqars/.
- 6. Uz Tunçay S, Özdinçler A, Erdinçler DS. Geriatrik Hastalarda Düşme Risk Faktörlerinin Günlük Yaşam Aktiviteleri Ve Yaşam Kalitesine Etkisi. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi. 2011;14(3):245-52.
- 7. Rothenbacher D, Klenk J, Denkinger M, Herbolsheimer F, Nikolaus T, Peter R, et al. Prospective evaluation of renal function, serum vitamin D level, and risk of fall and fracture in community-dwelling elderly subjects. Osteoporosis international. 2014;25(3):923-32.
- 8. Williams JS, Kowal P, Hestekin H, O’Driscoll T, Peltzer K, Yawson A, et al. Prevalence, risk factors and disability associated with fall-related injury in older adults in low-and middle-incomecountries: results from the WHO Study on global AGEing and adult health (SAGE). BMC medicine. 2015;13(1):147.
- 9. Goodwin VA, Abbott RA, Whear R, Bethel A, Ukoumunne OC, Thompson-Coon J, et al. Multiple component interventions for preventing falls and fall-related injuries among older people: systematic review and meta-analysis. BMC geriatrics. 2014;14(1):15.
- 10. Güner SG, Ural N. Yaşlılarda Düşme: Ülkemizde Yapılmış Tez Çalışmaları Kapsamında Durum Saptama. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;2(3):9-15.
- 11. Metin Akten İ, Akın S. Kırklareli il merkezinde yaşlılarda düşme prevalansı ve risk faktörleri. Internatıonal Refereed Journal of Nursıng Researches. 2016;3(3):47-72.
- 12. Okuyan B, Bilgili N. Yaşlılarda Mobilite ve Düşme Davranışları: Bir Huzurevi Çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2018;15(1):1-8.
- 13. Cevizci S, Uluocak S, Aslan C, Gökulu G, Bilir O, Bakar C. Prevalence of falls and associated risk factors among aged population: community based cross-sectional study from Turkey. Central European journal of public health. 2015;23(3):233.
- 14. At I, Cankurtaran M, Doruk H, Mas M. Geriatrik olgularda düşmelerin değerlendirilmesi. Turkish journal of geriatrics. 2006;9(1):45-50.
- 15. Hoffman GJ, Hays RD, Shapiro MF, Wallace SP, Ettner SL. The costs of fall‐related injuries among older adults: Annual per‐faller, service component, and patient out‐of‐ pocket costs. Health services research. 2017;52(5):1794- 816.
- 16. Verma SK, Willetts JL, Corns HL, Marucci-Wellman HR, Lombardi DA, Courtney TK. Falls and fall-related injuries among community-dwelling adults in the United States. PLoS one. 2016;11(3):e0150939.
- 17. Stewart JW, Kowal P, Hestekin H, O’Driscoll T, Peltzer K, Yawson A, et al. Prevalence, risk factors and disability associated with fall-related injury in older adults in low-and middle-incomecountries: results from the WHO Study on global AGEing and adult health (SAGE). BMC medicine. 2015;13:147-.
- 18. Chang H-T, Chen H-C, Chou P. Factors associated with fear of falling among community-dwelling older adults in the Shih-Pai study in Taiwan. PloS one. 2016;11(3):e0150612.
- 19. Gale CR, Cooper C, Aihie Sayer A. Prevalence and risk factors for falls in older men and women: The English Longitudinal Study of Ageing. Age and ageing. 2016;45(6):789- 94.
- 20. Uymaz PE, Nahcivan N. Yaşlılar İçin Düşme Davranışları Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2013;21(1):22-32.
- 21. Eser E, Çevik C, Baydur H, Güneş S, Esgin TA, Öztekin ÇS, et al. Reliability and validity of the Turkish version of the WHO-5, in adults and older adults for its use in primary care settings. Primary Health Care Research & Development. 2019;20.
- 22. Shelkey M, Wallace M. Katz index of independence in activities of daily living. Journal of gerontological nursing. 1999;25(3):8-9.
- 23. Onat A, Büyüköztürk K, Sansoy V, Avcı Ş, Akgün G, Tokgözoğlu L, et al. Türk kardiyoloji derneği koroner kalp hastalığı korunma ve tedavi kılavuzu. Türk Kardiyol Dern Arş. 2002;30:568-94.
- 24. Akgül A, Arman N, Tarakci E, Alarçin EY, Saydam R, Büyükkaya F, et al. İstanbul Bahçelievler İlçesinde Yaşayan Yaşlıların Düşme Prevalansı ve Düşme Risklerinin Belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Tip Bilimleri Dergisi. 2018;38(2):107-15.
- 25. Ozcebe H, Uner S, Telatar G, Kucuk Bicer B. Falls in elderly: A newly confronted public health problem in Turkey, 2013Ozge Yavuz Sari. European Journal of Public Health. 2015;25(suppl_3).
- 26. Yeong U, Tan S, Yap J, Choo W. Prevalence of falls among community-dwelling elderly and its associated factors: A cross-sectional study in Perak, Malaysia. Malaysian family physician: the official journal of the Academy of Family Physicians of Malaysia. 2016;11(1):7.
- 27. Akgör M. Yaşlı bireylerin düşme sıklığının ve düşme yönünden ev içi çevre özelliklerinin belirlenmesi. Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi 2017.
- 28. World Health Organization. WHO global report on falls prevention in older age: World Health Organization; 2008. 29. Kim HM, Choi YH. Factors affecting depression in elderly vulnerable people living alone. Journal of Korean Academy of Community Health Nursing. 2011;22(4):355-64.
- 30. Şahin Onat Ş, Ünsal Delialioğlu S, Özel S. Geriatrik Popülasyonda Dengenin Fonksiyonel Durum ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Turkish Journal of Physical Medicine & Rehabilitation/Turkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi. 2014;60(2):147-54.
- 31. Bulut Doğan Z. Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşlılarda Düşme ile İlişkili Risk Faktörleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2014.
- 32. Kwan E, Straus SE. Assessment and management of falls in older people. CMAJ. 2014;186(16):E610-E21.
- 33. Sibley KM, Voth J, Munce SE, Straus SE, Jaglal SB. Chronic disease and falls in community-dwelling Canadians over 65 years old: a population-based study exploring associations with number and pattern of chronic conditions. BMC geriatrics. 2014;14(1):22.
- 34. Atay E, Akdeniz M. Yaşlılarda Düşme, Düşme Korkusu ve Bedensel Etkinlik. GeroFam. 2010;2(1):11-28.
- 35. Cadore EL, Rodríguez-Mañas L, Sinclair A, Izquierdo M. Effects of different exercise interventions on risk of falls, gait ability, and balance in physically frail older adults: a systematic review. Rejuvenation research. 2013;16(2):105- 14.
- 36. Kaya Ç, Kırımlı E, Kalaça Ç, Çifçili S, Ünalan P, Kalaça S. Huzurevlerinde kalan yaşlılarda düşme insidansı ve ilişkili faktörler. Turkish Journal Of Geriatrics. 2012;15(1):40-6.
- 37. Kibar E, Aslan D, Karakoç Y, Kutsal YG. Ankara’da bir kurumda yaşayan yaşlılar arasında düşme sıklığı, risk faktörleri ve korunmaya ilişkin yaklaşımlar. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2015;14(1).
- 38. Terzi R, Terzi H. Geriatrik hastalarda tekrarlayan düşmeler ile ilişkili faktörler. FTR Bil Der. 2013;16:96-101.
- 39. Beyazova M. Düşmelerin nedenleri ve önlenmesi 2011 [13.12.2019]. Available from: http://www.geriatri.org.tr/ SempozyumKitap2011/11.pdf.
- 40. Sousa LMM, Marques-Vieira CMA, Caldevilla MNGNd, Henriques CMAD, Severino SSP, Caldeira SMA. Risk for falls among community-dwelling older people: systematic literature review. Revista gaucha de enfermagem. 2016;37(4).
- 41. Biçer S, Demir G. Yaşlı bireylerde düşme ve kazalar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi.2018(2):37-40.
- 42. Alshammari SA, Alhassan AM, Aldawsari MA, Bazuhair FO, Alotaibi FK, Aldakhil AA, et al. Falls among elderly and its relation with their health problems and surrounding environmental factors in Riyadh. Journal of family & community medicine. 2018;25(1):29.
- 43. Lök N, Akın B. Domestic environmental risk factors associated with falling in elderly. Iranian journal of public health. 2013;42(2):120-8.
- 44. Dhargave P, Sendhilkumar R. Prevalence of risk factors for falls among elderly people living in long-term care homes. Journal of clinical gerontology and geriatrics. 2016;7(3):99-103.
- 45. Karataş GK, Maral I. Ankara-Gölbaşı ilçesinde geriatrik popülasyonda 6 aylık dönemde düşme sıklığı ve düşme için risk faktörleri. Turkish Journal of Geriatrics. 2001;4(4):152-8.
APA | Cevik C, Güneş S, Akrep A, Bölüç D, Aydoğan Ö, Dost A, ESER E (2020). Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. , 59 - 68. |
Chicago | Cevik Celalettin,Güneş Soner,Akrep Aytunç,Bölüç Dilge,Aydoğan Ömer Faruk,Dost Asadullah,ESER ERHAN Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. (2020): 59 - 68. |
MLA | Cevik Celalettin,Güneş Soner,Akrep Aytunç,Bölüç Dilge,Aydoğan Ömer Faruk,Dost Asadullah,ESER ERHAN Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. , 2020, ss.59 - 68. |
AMA | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. . 2020; 59 - 68. |
Vancouver | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. . 2020; 59 - 68. |
IEEE | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E "Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler." , ss.59 - 68, 2020. |
ISNAD | Cevik, Celalettin vd. "Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler". (2020), 59-68. |
APA | Cevik C, Güneş S, Akrep A, Bölüç D, Aydoğan Ö, Dost A, ESER E (2020). Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum, 30(3), 59 - 68. |
Chicago | Cevik Celalettin,Güneş Soner,Akrep Aytunç,Bölüç Dilge,Aydoğan Ömer Faruk,Dost Asadullah,ESER ERHAN Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum 30, no.3 (2020): 59 - 68. |
MLA | Cevik Celalettin,Güneş Soner,Akrep Aytunç,Bölüç Dilge,Aydoğan Ömer Faruk,Dost Asadullah,ESER ERHAN Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum, vol.30, no.3, 2020, ss.59 - 68. |
AMA | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(3): 59 - 68. |
Vancouver | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum. 2020; 30(3): 59 - 68. |
IEEE | Cevik C,Güneş S,Akrep A,Bölüç D,Aydoğan Ö,Dost A,ESER E "Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler." Sağlık ve Toplum, 30, ss.59 - 68, 2020. |
ISNAD | Cevik, Celalettin vd. "Balıkesir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı65 Yaş ve Üzeri Kişilerde Düşme Sıklığı ve İlişkili Faktörler". Sağlık ve Toplum 30/3 (2020), 59-68. |