TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ

Güler AKSÜT, (Avrasya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği, Trabzon, Türkiye)
Tamer EREN, (Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği, Kırıkkale, Türkiye)
Mehmet TÜFEKÇİ (Avrasya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği, Trabzon, Türkiye)
Endüstri Mühendisliği
7 1
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 12 - 33 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-06-2021

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ

Öz:
Türkiye’nin en önemli ve en gelişmiş sektörlerinden biri olan tekstil sektörü ihracat,imalat sanayi ve sanayi üretimindeki pay, yatırım, istihdam, gayri safi yurt içi millihâsıla, döviz girdisi açısından büyük ehemmiyete sahiptir. Tüm sektörlerde olduğugibi tekstil sektöründe de iş sağlığı ve güvenliği açısından yaşanan birçok tehlike veriskler vardır. Bu tehlike ve risklerden en önemlilerinden birisi de ergonomikrisklerdir. Yapılan bu çalışmada Yozgat ili sınırları içerisindeki kadınların yoğunolarak çalıştığı bir tekstil fabrikasının bölümlerinin ergonomik risk açısındansıralanması problemi ele alınmıştır. Problemin çözümünde Çok Kriterli Karar Vermeyöntemlerinden olan Analitik Ağ Süreci (Analytic Network Process, ANP) veDeğerlendirmelerin Zenginleştirilmesi için Tercih Sıralaması Örgütü Yöntemi(PROMETHEE) yöntemleri kullanılmıştır. Ele alınan kriterler, literatürde yapılançalışmalar ve uzman kişilerle belirlenmiştir. Altı kriter, 37 alt kriter ve altı alternatifbelirlenmiştir. ANP yöntemi ile kriterlerin ağırlıkları elde edilmiştir. PROMETHEEyöntemi ile de alternatiflerin sıralaması yapılmıştır. Yapılan sıralamada kadınlarınyoğun olarak çalıştığı dikimhane bölümü ergonomik risk açısından ilk sırada yeralmıştır.
Anahtar Kelime:

DETERMINING ERGONOMIC RISKS TO WHICH WOMEN EMPLOYEES IN THE TEXTILE SECTOR BY USING MULTI CRITERIA DECISION-MAKING METHODS

Öz:
Turkey’s one of the best developed and essential sectors is textiles. It is vital for export, manufacturing industry and industrial production, investment, employment, gross domestic product, foreign currency inflow. The textile sector involves lots of risks and hazards as all sectors in terms of occupational health and safety. One of the most important dangers and risks is ergonomic risks. This study focuses on the ranking of sections of a textile factory where too many women workers work within the boundaries of Yozgat province in terms of ergonomic risk problem. ANP(Analytic Network Process) and Preference Ranking Organization Method For Enrichment Evaluations (PROMETHEE) methods were used to solve this problem. The criteria that were discussed were determined by studies in the literature and experts. Six criteria, 37 sub-criteria, and six alternatives have been determined. The weights of the criteria were obtained with the ANP method, and Alternatives listed with the PROMETHEE method. In the ranking, the sewing department, where too many women employees work in the textile factory, ranked first in terms of ergonomic risk.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adnan, N. H., & Ressang, A. (2016). Ergonomics Awareness on Construction Site. Erişim adresi: http://civil.utm.my/wpcontent/uploads/2016/12/Ergonomics-Awarenesson-Construction-Site.pdf
  • Ahmed, S., & Raihan, M. (2014). Health Status of the Female Workers in the Garment Sector of Bangladesh. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1),43-58. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/282 640556_Health_Status_of_the_Female_Workers_i n_the_Garment_Sector_of_Bangladesh
  • Akpınar, T., Çakmakkaya, B. Y., & Batur, N. (2018). Ofis Çalışanlarının Sağlığının Korunmasında Çözüm Önerisi Olarak Ergonomi Bilimi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(02),76- 98. Erişim adresi: http://www.ibaness.org/ bnejss/2018_04_02/09_Akpinar_et_al.pdf
  • Amarasinghe, N. C., & AlwisSenevirathne, R. (2016). Tool development to assess the work related neck and upper limb musculoskeletal disorders among female garment workers in Sri-Lanka. IOS Press, 55,297-303. doi: https://doi.org/ 10.3233/wor-162394
  • Balasundaram, K., Adugna, A., Kumar, A., & Kumar, M. (2017). Improvement of Ergonomic Factors in a Textile Industry: A Case Study. Journal of Recent Research in Engineering and Technology, 4(5),2349 –2252 Erişim adresi: http://www.jrret.com/archives/2017/paper/m ay/JRRET2017MAY04.pdf
  • Bedir, N., Özder, E., & Eren, T. (2016). Course Selection with AHP & PROMETHEE Methods for Post Graduate Students: An Application in Kirikkale University Graduate School of Natural and Applied Sciences. MATEC Web of Conferences, 68(7). doi: https://doi.org/ 10.1051/matecconf/20166820004
  • Bedir, N., Yalçın, H., Özder, E. H., & Eren, T. (2018). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Taşeron Firma Seçimi: Kırıkkale İlinde Bir Uygulama. Academic Platform Journal of Engineering and Science, 6(2),25-33. doi: https://doi.org/ 10.21541/apjes.328325
  • Beňo, R. (2013). Ergonomics in Business Logistics. s. Erişim adresi: https://d-nb.info/ 1048406970/ 34
  • Biderci, H., & Canbaz, B. (2019). Ergonomic Room Selection with Intuitive Fuzzy TOPSIS Method. Procedia Computer Science, 158,58-67.doi: https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.09.153
  • Brans, J.-P., & Mareschal, B. (2005). Promethee Methods. Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, 163-186. doi: https://doi.org/10.1007/0-387-23081-5_
  • Chemweno, P., Pintelon, L., Van Horenbeek, A., & Muchiri, P. (2015). Development of a risk assessment selection methodology for asset maintenance decision making: An analytic network process. International Journal of Production Economics, 170,663-676. doi: https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2015.03.017
  • Chung, S.-H., Lee, A., & Pearn, W. (2005). Analytic networkprocess (ANP) approach for product mix planning in semiconductor fabricator. Int. J. Production Economics, 96(1),15-36.doi: https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2004.02.006
  • Comper, M. C., & Padula, R. S. (2013). Ergonomic risk assessment among textile industry workers using two instruments: Quick Exposure Check and Job Factors Questionnaire. Fisioter Pesq, 20(3),215-221. Erişim adresi: https://www.revistas.usp.br/fpusp/article/dow nload/78376/82419/0
  • Çalışkan, E., & Eren, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2),85-107. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/271026
  • Dağdeviren, M., Dönmez, N., & Kurt, M. (2006). Bir İşletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Model Tasarımı ve Uygulaması. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 21(2),247-255. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/76438
  • Dsingh, A., & Kaur, J. (2019). Ergonomic Risk Factors in Women Workers Involved in Handicraft Industry of Patiala District. Congress of the International Ergonomics Association, 380-385. Erişim adresi: https://link.springer.com/ chapter/10.1007/978-3-319-96065-4_43
  • Gahlot, N., Mehta, M., & Singh, K. (2016). Assessment of Postural Discomfort among Female Sewing Machine Operators. International Journal of Bioresource and Stress Management, 7(1),115-118. Doi: https://doı.org/10.23910/ıjbsm/ 2016.7.1.1387a
  • Genç, T. (2013). PROMETHEE Yöntemi ve GAIA Düzlemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 133-154 Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/18867
  • Gür, Ş., Bedir, N., & Eren, T. (2017). Analitik Ağ Süreci Ve PROMETHEE Yöntemleri İle Gıda Sektöründeki Orta Ölçekli İşletmeler İçin Pazarlama Stratejilerinin Seçimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1),79-92. doi: https://doi.org/10.17100/nevbiltek.331412
  • Hazır Giyim Sektör Raporu-2018. (2020). T.C.Ticaret Bakanlığı. Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b87614 50e18d7b/Haz%C4%B1r%20Giyim%20Sekt%C3%B6 r%C3%BC_2018.pdf
  • Kalakoski, V., Selinheimo, S., Valtonen, T., Turunen, J., Käpykangas, S., Ylisassi, H., . . . Paajanen, T. (2020). Effects of a cognitive ergonomics workplace intervention (CogErg) on cognitive strain and well-being: a clusterrandomized controlled trial. A study protocol. BMC Psychology, 8(1),1-16. doi: https://doi.org/10.1186/s40359-019-0349-1
  • Karakitapoğlu , N., Akyıldız, S., Çakmak , B., & Alayunt, F. (2017). İzmir İlinde Tekstil ve Hazır Giyim Sanayindeki Ergonomik Sorunlar. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5,269- 274. Doi: http://doi.org/10.21923/jesd.94162
  • Karwowski, W. (2005). The Dıscıplıne Of Ergonomıcs And Human Factors the paradigms for science, engineering, design, technology and management of human-compatible systems. Ergonomics, 48(5),436-463. doi: https://doi.org/10.1080/00140130400029167
  • Kaya, Ö. (2015). Design of Work Place and Ergonomics in Garment Enterprises. Procedia Manufacturing, 3,6437-6443. doi: https://doi.org/10.1016/j.promfg.2015.07.921
  • Kaya, Ö., & Özok, A. (2018). Hazır Giyim İşletmelerinin Ergonomik Risk Etmenleri Yönünden Değerlendirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6,263-270. doi: https://doi.org/10.21923/jesd.366756
  • Kocabaş, F., Aydın, U., Canbey Özgüler, V., İlhan, M., Demirkaya, S., Ak, N., & Özbaş, C. (2018). Çalışma Ortamında Psikososyal Risk Etmenlerinin İş Kazası, Meslek Hastalıkları Ve İşle İlgili Hastalıklarla İlişkisi. Sosyal Güvence Dergisi, 7(14),28-62. doi: https://doi.org/10.21441/ sguz.2018.68
  • Koningsveld, E. (2019). History of the International Ergonomics Association 1985-2018. IEA Press. Erişim adresi: https://m4v.211.myftpupload.com/wpcontent/uploads/2020/04/IEA-Historical-Book1985-2018.pdf
  • Malik, N., Maan, A., Pasha, T., Akhtar, S., & Ali, T. (2010). Role of hazard control measures in occupational health and safety in the textile industry of Pakistan. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 47(1),72-76. Erişim adresi: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/downloa d?doi=10.1.1.1073.8428&rep=rep1&type=pdf
  • Meenaxi, T., & Sudha, B. (2012). Causes of MusculoSkeletal Disorder in Textile Industry. International Research Journal of Social Sciences, 1(4),48-50. Erişim adresi: http://www.isca.in/IJSS/Archive/v1/i4/8.ISCAIRJSS-2012-041.pdf
  • Mehta, E., Mehta, M., & Sharma, P. K. (2020). A study on work-related musculoskeletal disorders among sewing machine operators. Indian Journal of Health and Well-being, 11,08-12. Doi: https://doi.org/10.15614/IJHW.v11i01.3
  • Mohanty, P., Mahapatra, S., Mohanty, A., & Sthitapragyan. (2018). A novel multi-attribute decision making approach for selection of appropriate product conforming ergonomic considerations. Operations Research Perspectives, 5,82-93 doi: https://doi.org/10.1016/ j.orp.2018.01.004
  • Murray, D. M., van der Veer, G., de Haan, G., & Dittmar, A. (2019). Rethinking Cognitive Ergonomics. European Conference on Cognitive Ergonomics, 36-37. doi: https://doi.org/ 10.1145/3335082.3335677
  • Nagaraj, T., Jeyapaul, R., & Mathiyazhagan, K. (2019). Evaluation of ergonomic working conditions among standing sewing machine operators in Sri Lanka. International Journal of Industrial Ergonomics, s. 40,70-83. doi: https://doi.org/10.1016/j.ergon.2019.01.006
  • Najarkola, S. M., & Mirzae, R. (2012). Evaluation of Upper Limb Musculoskeletal Loads due to Posture,Repetition, and Force by Rapid Upper Limb Assessment in a Textile Factory. Journal of Health Scope, 1(1),18-24. doi: https://dx.doi.org/10.5812/JHS.4532
  • Otto, A., & Battaïa, O. (2017). Reducing physical ergonomic risks at assembly lines by line balancing and job rotation: A survey. Computers & Industrial Engineering, 111,467-480. doi: https://doi.org/10.1016/j.cie.2017.04.011
  • Özcan, E., Gür, Ş., & Eren, T. (2020). A hybrid model to optimize the maintenance policies in the hydroelectric power plants. Politeknik, 1-14, doi: https://doi.org/10.2339/politeknik.626171
  • Özcan, E., Özcan, N. A., & Eren, T. (2017). CSP Teknolojisine Sahip Güneş Enerjisi Santrallarının Kombine ANP-PROMETHEE Yaklaşımı ile Seçimi. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1),18-44. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/351708
  • Özder, E. H., Bedir, N., & Eren, T. (2019). Yükseköğretimde Araştırmacı Seçiminde Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemlerinin Kullanılması: Bir İnceleme. Alanya Akademik Bakış, 3(1),19-33. doi: https://doi.org/ 10.29023/alanyaakademik.419804
  • Öztürk, N., & Esin, M. N. (2011). Investigation of musculoskeletal symptoms and ergonomic risk factors among. International Journal of Industrial Ergonomics, 41(6),585-591. doi. https://doi.org/10.1016/j.ergon.2011.07.001
  • Saaty, T. (1996). Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process. Erişim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/ 059a/56bc65b1b9a447aa069af8a0ebe8ff1f479 a.pdf
  • Saaty, T. (2004). Decısıon Makıng – The Analytıc Hierarchy And Network Processes (AHP/ANP). Journal Of Systems Scıence And Systems Engıneerıng, s. 13(1),1-35 Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007 /s11518-006-0151-5.pdf
  • Saaty, T. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sciences, s. 1(1), 83-98 Erişim Adresi: http://www.rafikulislam.com/uploads/resourse s/197245512559a37aadea6d.pdf
  • Sealetsa, O., & Thatcher, A. (2011). Ergonomics issues among sewing machine operators in the textile manufacturing industry in Botswana. IOS Press, 38,279-289. doi: http://doi.org/10.3233/ WOR-2011-1131
  • Stefanović, V., Urošević, S., MladenovićRanisavljević, I., & Stojilković, P. (2019). Multicriteria ranking of workplaces from the aspect of risk assessment in the production processes in which women are employed. Safety Science, 116,116-126. doi: https://doi.org/ 10.1016/j.ssci.2019.03.006
  • Thangaraj, P., Kannappan, u., & Chacko, T. (2015). Occupation-Related Health Status of Women Textile Workers in Tamil Nadu. ADR Journals, 1(4),145-149. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Prabha_ Thangaraj/publication/331471342_OccupationRelated_Health_Status_of_Women_Textile_Work ers_in_Tamil_Nadu/links/5c7a9429299bf1268d 320564/Occupation-Related-Health-Status-ofWomen-Texti
  • Tompa, E., Dolinschi, R., & Natale, J. (2013). Economic evaluation of a participatory ergonomics intervention in a textile plant. Applied Ergonomics, 44(3),480-487. doi: https://doi.org/10.1016/j.apergo.2012.10.019
  • Vandyck, E., & Fianu, D. (2012). The work practices and ergonomic problems experienced bygarment workers in Ghanaijc. International Journal of Consumer Studies, 36(4),486-491. doi: https://doi.org/10.1111/j.1470- 6431.2011.01066.x
  • Velasquez, M., & Hester, P. (2013). An Analysis of Multi-Criteria Decision Making Methods. International Journal of Operations Research. International Journal of Operations Research, s. 10(2),56-66 Erişim adresi: http://www.orstw.org.tw/ijor/vol10no2/ijor_v ol10_no2_p56_p66.pdf
APA AKSÜT G, Eren T, TÜFEKÇİ M (2021). TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. , 12 - 33.
Chicago AKSÜT Güler,Eren Tamer,TÜFEKÇİ Mehmet TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. (2021): 12 - 33.
MLA AKSÜT Güler,Eren Tamer,TÜFEKÇİ Mehmet TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. , 2021, ss.12 - 33.
AMA AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. . 2021; 12 - 33.
Vancouver AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. . 2021; 12 - 33.
IEEE AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M "TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ." , ss.12 - 33, 2021.
ISNAD AKSÜT, Güler vd. "TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ". (2021), 12-33.
APA AKSÜT G, Eren T, TÜFEKÇİ M (2021). TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. Endüstri Mühendisliği, 32(1), 12 - 33.
Chicago AKSÜT Güler,Eren Tamer,TÜFEKÇİ Mehmet TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. Endüstri Mühendisliği 32, no.1 (2021): 12 - 33.
MLA AKSÜT Güler,Eren Tamer,TÜFEKÇİ Mehmet TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. Endüstri Mühendisliği, vol.32, no.1, 2021, ss.12 - 33.
AMA AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. Endüstri Mühendisliği. 2021; 32(1): 12 - 33.
Vancouver AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ. Endüstri Mühendisliği. 2021; 32(1): 12 - 33.
IEEE AKSÜT G,Eren T,TÜFEKÇİ M "TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ." Endüstri Mühendisliği, 32, ss.12 - 33, 2021.
ISNAD AKSÜT, Güler vd. "TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ". Endüstri Mühendisliği 32/1 (2021), 12-33.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 19:50

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları