Yıl: 2020 Cilt: 16 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 21 - 36 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14744/tasarimkuram.2020.5823 İndeks Tarihi: 04-06-2021

Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri

Öz:
İnsanlar varoluşlarını devam ettirmek için bir arada yaşarlar. Bir aradalığı oluşturan toplumdur ve bu toplumu bir arada tutan değerler bulunmaktadır. Bu değerlerin başta geleni kültürdür. Mimari de kültür ile şekillenen bir yaşam biçimi olarak görülebilir. İnsanların sürekli vakit geçirdiği, yaşamını yansıttığı konutlar ve yapılı çevre bu durumu iyi bir şekilde örneklemektedir. Çünkü insan kültürel kodlarıyla çevresini de değiştirmektedir. Kültürel kodları ise sahip olduğu kültürel değerler şekillendirmektedir. Bu kültürel değerler, her zaman aynı biçimiyle kalmamaktadır. Zaman içerisinde köklerinden kopmadan birtakım değişiklikler geçirerek yaşayan bir değer olmaya devam etmektedir. Kültürler zaman içerisinde değişirken, onun etkilediği kentler de zaman içerisinde değişmekte ve dönüşmektedir. Yaşam kültürünün şekillendirmesine göre kentler ortojenik ve heterojenik olarak ikiye ayrılabilir. Ortojenik ve heterojenik kentlerin mimaride nasıl boyut kazandığını, mimari kültürün toplum içerisinde nasıl değişikliklere uğradığını, sokak kullanımları farklılıkları, sokak dokusu, malzeme kullanımları, cephe dili ve mekân kurgusunun bu bağlamlarda nasıl etkilendiğini göstermek bu çalışma için esas olacaktır. Bu sebeple, bu çalışmada Eskişehir’in 19. yy. ilk yerleşim yeri olan Odunpazarı evlerinin ve çevresinin yapım malzemesi ve yapılı çevre dokusuyla; 21. yy. son yerleşim yeri olan Batıkent’in yapım malzemesi ve yapılı çevre dokusunun birbirleriyle olan benzerlik ve farklılık durumu tartışılmıştır. Nitel bir araştırma çalışması olan bu çalışmada, literatür taraması ve alan çalışmasından yararlanılmıştır. Alan çalışmasında, her iki bölgedeki sokaklarda gözlemler yapılarak çıkarımlar yapılmıştır. Çalışmada, her iki bölgeye de üst ölçekten bakılarak, ortaya çıkan kent dokusu görülmüştür. Bunun devamında ise dokuyu oluşturan sokakların ve bu sokakları şekillendiren konutların oluşumları ve yaşam şekillerine etkisi ele alınmıştır. Böylelikle değişen kent kültürünün ne şekilde evrildiği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
People live together to survive. It is the society that forms the coexistence and there are values that hold this society together. Culture is the foremost of these values. Architecture can also be seen as a lifestyle shaped by culture. The dwellings where people spend time and reflect their lives and their surroundings exemplify this situation well. Because human beings change their environment with their cultural codes. These cultural codes do not always remain in the same format. While cultures change over time, the cities affected by them change and develop over time. By shaping the culture of life, cities can be divided as orthogenic and heterogeneous. Main principle of this work is to show how orthogenic and heterogeneous cities gain dimension in architecture; how architectural culture alters in the society, the differences between street applications, street texture, material usag facade language and space fiction. For this reason, 19th century Eskişehir, with the construction material and built environmental texture of the Odunpazarı houses and its surroundings is compared and contrasted with the city’s 21st century condition, with the construction material and environmental texture of Batıkent, both neighbourhoods of Eskişehir. This review, which is a qualitative research study, utilized the notes obtained from the literature review and field study. In the field study, deductions are made by making observations on the streets in the two regions. In the study, the emerging urban texture is seen by looking at both regions from an upper scale. In the continuation of this phase, the formations of the streets, that form the texture and the dwellings that shape these streets and their effects on the life styles are dealt with. Thus, how the ever-changing city culture evolves is revealed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adalıoğlu, H. H. (2007). Eskişehir Mevlevihane’si. Türk Kültürü, Edebiyatı ve Sanatında Mevlâna ve Mevlevîlik Ulusal Sempozyumu (s. 241-258). Konya: S.Ü. Mevlâna Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları. Erişim: https://www.selcuk.edu.tr/dosyalar/files/323/yay%C4%B1nlar/bildiri5.pdf
  • Akın, O. (2011). Yeni Büyüme Dinamikleri İlişkisinde İstanbul Kentinin Makroform Arayışı. Mimarlık(361). Erişim: http://www.mimarlikder-gisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSa-yi=375&RecID=2854
  • Aktuelarkeoloji. (2010). Aktuel Arkeoloji/Odunpazarı.https://www.aktuelarkeoloji.com.tr/: Erişim: https://www.aktuelarkeoloji.com.tr/odunpazari
  • Ayata, S., & Ayata, A. G. (1996). Konut, Komşuluk ve Kent Kültürü (1. b.). Ankara: T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı.
  • Bakanlığı, T. K. (2020). Odunpazarı Evleri (Odunpazarı Kentsel Sit Alanı). Eskisehir.ktb.gov.tr: Erişim: https://eskisehir.ktb.gov.tr/TR-149936/odunpaza-ri-evleri-odunpazari-kentsel-sit-alani.html
  • Balay, R. (2004). Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82. Erişim: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/509194
  • Bayar, F. (2008). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye. Ekonomik Sorunlar Dergisi(32), 25-34. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/sayi32/firatbayar.pdf
  • Demirkan, T. (1996). Tarih Boyunca Kuşatılan Özgürlük Adaları; Kentler. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi(8), 17-22.
  • Eldem, S. H. (1954). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul: Pulhan Matbaası. Erişim: https://archive.org/details/ELDEMSHTrkEviPlanTipleri/page/n13
  • Ertin, G. (1994). Eskişehir Kentinde Yerleşmenin Evrimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Göğebakan, Y. (2015). Karakteristik Bir Değer Olan Geleneksel Türk Evi’nin Oluşumunu Belirleyen Unsurlar Ve Bu Evlerin Genel Özellikleri. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 1(1), 41 - 55. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/89593
  • Halaç, H. (2006). Tarihi Odunpazarı’nın Mimari Yapılanmasını Ve Üslup Üzerindeki Etkilerini Nasıl Değerlendiriyorsunuz? Odunpazarı 2006: Tarihin Kapıları Aralanıyor: Bin Yılın Mirası, Yaşayan Anıtlar Odunpazarı Evleri, 21-25.
  • Hugo, V., & Heidegger, M. (1996). Kentin Felefesi. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi(8), 63-70.
  • İçli, G. (2001). Küreselleşme ve Kültür. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 163-172. Erişim: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/47.pdf
  • İpek, M. (2002). Farklılaşarak Bütünleşen Yeni Kentsel Mekanlar: Uydu Kentler. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 5(2), 125-142. Erişim: http://www.sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/2002_Vol_5_say%C4%B1_2.
  • Keleş, R. (2008). Kentleşme Politikası (10 b.). Ankara: İmge Kitapevi.
  • Kıvılcım, F. (2013). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinin Gelişmekte Olan Ülke Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 219-230. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117355
  • Kocakuşak, S. (1990). Sincan’ın kentleşme Özellikleri. Coğrafya Araştırmaları Dergisi (AKDTYKM), 353-370. Erişim: http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/cadata2_17.pdf
  • Koç, A. (2014). Eskişehir’in Somut Olmayan Kültürel Mirası. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.Kulözü, N. (2016). Bir Mekansal Modernleşme Öyküsü: Erzurum Kenti ve Kentsel Mekanında İkili Dokunun Oluşumu. İdealkent, Kent Araştırmaları Dergisi, 7(18), 22-47.
  • Laborit, H. (1990). İnsan ve Kent. (B. Onaran, Çev.) İstanbul: Payel Yayınları.
  • Müdürlüğü, H. G. (2020). https://www.harita.gov.tr/.Tarihi Haritalar: Erişim:https://www.harita.gov.tr/k-5-tarihi-haritalar.html
  • Olcay Uçkan, B., & Uçkan, E. (2002). Eskişehir Odunpazarı Evleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
  • Oymael, S., Çakır, H. K., & Bideci, Ö. S. (2011). Geleneksel Mimari Uygulamaların Yorumlanması. 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11) (s. 75-80). Elazığ: Fırat Üniversitesi.
  • Özdemir, E. (2010). Kentin Tanımlanmasında Sosyolojik Yaklaşımlar: Toplumsal Süreç ve/veya Mekânın Çözümlenmesi. İDEALKENT, 1(1), 44-77. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/460248
  • Özkurt, D. (2006). Tarihi Odunpazarı’nın Mimari Yapılanmasını Ve Üslup Üzerindeki Etkilerini Nasıl Değerlendiriyorsunuz? Odunpazarı 2006: Tarihin Kapıları Aralanıyor: Bin Yılın Mirası, Yaşayan Anıtlar Odunpazarı Evleri, 19.
  • Rossi, A. (2006). Şehrin Mimarisi (1. b.). (N. Gürbilek, Çev.) İstanbul: Kanat Kitap.
  • Sevindi, N. (2003). Kent ve Kültür (1 b.). İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Simmel, G. (1990). Metropol ve Zihinel Yaşam. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi(8), 81-90.
  • Tümtaş, S. (2012). Kent, Mekan ve Ayrışma (1 b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
APA ATICI E, KAÇAR A (2020). Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. , 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
Chicago ATICI ELİF,KAÇAR AYSE DUYGU Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. (2020): 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
MLA ATICI ELİF,KAÇAR AYSE DUYGU Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. , 2020, ss.21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
AMA ATICI E,KAÇAR A Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. . 2020; 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
Vancouver ATICI E,KAÇAR A Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. . 2020; 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
IEEE ATICI E,KAÇAR A "Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri." , ss.21 - 36, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
ISNAD ATICI, ELİF - KAÇAR, AYSE DUYGU. "Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri". (2020), 21-36. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.5823
APA ATICI E, KAÇAR A (2020). Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. Tasarım+Kuram, 16(30), 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
Chicago ATICI ELİF,KAÇAR AYSE DUYGU Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. Tasarım+Kuram 16, no.30 (2020): 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
MLA ATICI ELİF,KAÇAR AYSE DUYGU Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. Tasarım+Kuram, vol.16, no.30, 2020, ss.21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
AMA ATICI E,KAÇAR A Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. Tasarım+Kuram. 2020; 16(30): 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
Vancouver ATICI E,KAÇAR A Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri. Tasarım+Kuram. 2020; 16(30): 21 - 36. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
IEEE ATICI E,KAÇAR A "Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri." Tasarım+Kuram, 16, ss.21 - 36, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.5823
ISNAD ATICI, ELİF - KAÇAR, AYSE DUYGU. "Eskişehir Kent Kültürünün Kent Dokusuna Yansıması: Odunpazarı ve Batıkent Örnekleri". Tasarım+Kuram 16/30 (2020), 21-36. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.5823