Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study
Yıl: 2020 Cilt: 26 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 565 - 612 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.14527/kuey.2020.013. İndeks Tarihi: 24-05-2021
Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study
Öz: In this study, it was aimed to determine the opinions of the teachers working in secondary schools about the servant leadership behaviors of the school principals. Combination (diversity) design was used in the research which was carried out by using the mixed method, a combination of both quantitative and qualitative approaches. Accordingly, the scale was applied to 392 teachers determined by simple random sampling method in center of Van and interviews were made with 13 teachers who participated in the quantitative dimension of the research. The Servant Leadership Behaviors Scale(OMHLDÖ) of School Principals developed by Ekinci (2015) was used to collect the quantitative data of the research. The qualitative data of the research was collected through a semi-structured interview form created by taking into account the dimensions in the quantitative measurement tool. In the analysis of quantitative data of the study descriptive statistics and in the analysis of qualitative data descriptive analysis method were used. As the result of the quantitative dimension of the research, the teachers stated that school principals often exhibited servant leadership behaviors in the sub-dimensions of altruistic behavior, empathy, justice, honesty and humility. However, in the qualitative dimension of the research the teachers stated that the school principals did not exhibit adequate level of servant leadership behaviors in the sub-dimensions of altruistic behavior, empathy, justice, honesty and humility. In this context, it was concluded that there is no complete parallelism between the qualitative findings and the quantitative findings. Based on the findings, it can be suggested that school principals should have a more service oriented leadership approach for teachers.
Anahtar Kelime: Öğretmenlerin Okul Müdürlerinin Hizmetkar Liderlik Davranışlarına İlişkin Görüşleri: Bir Karma Yöntem Çalışması
Öz: Bu çalışmada, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin okul müdürlerinin hizmetkar liderlik davranışlarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem ile gerçekleştirilen araştırmada birleştirme (çeşitleme) deseni kullanılmıştır. Bu doğrultuda Van İlinde görev yapan basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 392 öğretmene ölçek uygulanmış, araştırmanın nicel boyutuna katılım gösteren gönüllü 13 öğretmen ile de görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin toplanmasında Ekinci (2015) tarafından geliştirilen Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları Ölçeği (OMHLDÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise nicel ölçme aracındaki boyutlar dikkate alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde betimsel istatistikler, nitel verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenler okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını özgecil davranışlar, empati, adalet, dürüstlük ve alçakgönüllülük alt boyutlarında çoğu zaman sergiledikleri yönünde görüş belirtirken, araştırmanın nitel boyutunda hizmetkar liderliğin özgecil davranışlar, empati, adalet, alçakgönüllülük boyutlarında okul müdürlerinin hizmetkar liderlik davranışlarını yeterli düzeyde sergilemedikleri yönünde görüş belirtmişlerdir. Bu bağlamda nitel bulgular ile nicel bulgular arasında tam bir paralellik olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulardan hareketle okul müdürlerinin öğretmenlere yönelik daha hizmet odaklı bir liderlik yaklaşımı içinde olmaları gerektiği önerilebilir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdöl, B. (2015). Hizmetkâr liderlik. İstanbul: Derin Yayınları.
- Aksoy, T. (2014). Hizmetkâr liderler. (Erişim Tarihi: 05 Aralık 2016). https://lean.org.tr/hizmetkar-liderler/
- Akyüz, B., Eren, M.Ş. (2013). Hizmetkar liderlik davranışlarının eğitim sektörü üzerindeki etkisine yönelik teorik bir çalışma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8 (2), 191-205.
- Bakan, İ., Doğan, İ.F. (2013). Liderlik. Gazi Kitapevi:Ankara.
- Balay, R., Kaya, A. Gençdoğan-Yılmaz, R. (2014). Eğitim yöneticilerinin hizmetkar liderlik yeterlilikleri ile farklılıkları yönetme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1).
- Barling, J. ve Phillips, M. (1993). Interactional, formal, and distributive justice in the workplace: an exploratory study. The Journal of Psychology, 127 (6), 649-656.
- Blanchard, K. ve Miller, M. (2011). Liderlik sırları. (Çev. S. Bursa). Arıtan Yayınevi:İstanbul. (Orijinal çalışmanın yayın tarihi bilinmiyor).
- Büyükşahin Çevik, G. (2017). Okul yöneticilerinin empatik eğilimlerini yordamada öfke, yaşam doyumu ve stresle başa çıkmanın rolü. Eğitim ve Bilim, 42(191), 283-305.
- Carter, D. ve Baghurst, T. (2014). The ınfluence of servant leadership on restaurant employee engagement. Journal of Business Ethics, 124(3), 453-464.
- Cemaloğlu, N. (2013). Liderlik. S. Özdemir (Ed.). Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama. (131-177). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Creswell, J.W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (Çev. M. Sözbilir). Ankara: PegemAkademi
- Creswell,J.W. ve Plano-Clark, V.L. (2018). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev. Ed. Y. Dede ve S.B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çiçek, O. Eğitim Örgütlerinde Hizmetkâr Liderliğe Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Dal, L. (2014). Hizmetkâr liderlik ile lider-üye etkileşimi arasındaki ilişki: bir devlet üniversitesinde araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
- Dierendonck, V. D.(2011). Servant leadership: a review and synthesis. Journal of Management. Vol. 37(4): 1228-1261. (Erişim Tarihi: 13 Aralık 2016). https://www.researchgate.net/publication/254121257_Servant_Leadership_A_Review_and_Synthesis
- Ekinci, A. (2015). Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ölçeğinin geliştirilmesi ve hizmetkâr liderlik davranışlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 341-360.
- Eren, E. (2013). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. (15. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Eren, F. ve Yalçıntaş, M. (2017). Hizmetkar liderlik ile iş tatmini arasındaki ilişki: bir havayolu şirketi örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies, 16. UİK Özel Sayısı, 851-864.
- Fındıkçı, İ. (2012). Bir gönül yolculuğu hizmetkâr liderlik. (3. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
- Fridell, M., Belcher, R.N. ve Messner, P.E. (2009). Discriminate analysis gender public school principal servant leadership differences. Leadership & Organization Development Journal, 30(8), 722-736.
- Goleman, D. (2016). Lideri lider yapan nedir. (Çev. M. İnan). Liderlik (Orijinal çalışmanın yayın tarihi, 1996). İstanbul: Optimist Yayınevi.
- Greenleaf, R. K. (1977), The servant as leader: a journey into the nature of legitimate power and greatness, New York, Paulist Press.
- Gül, İ. Türkmen, F. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin hizmetkar liderlik davranışlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 5515-5529.
- Gürbüz, R., Erdem, E. ve Yıldırım, K. (2013). Başarılı okul müdürlerinin özellikleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 167-179.
- Herndon, B.C. (2007). An analysıs of The Relatıonshıps Between Servant Leadershıp,School Culture, and Student Achıevement. Yayınlanmamış doktora tezi. University of Missouri, Columbia.
- Hesse, H. (1997). Doğu’ya yolculuk. (Çev. H. K. Şipal). İstanbul: Afa Yayıncılık. (Orijinal çalışmanın yayın tarihi bilinmiyor).
- İş, E. ve Balcı, S. (2017). Okul müdürlerinin (ilkokul-ortaokul-lise) hizmetkar liderlik davranış boyutlarının öğretmen algılarına göre değerlendirilmesi. Journal of International Social Research, 10(50), 517-529.
- Jones, D. (2012). Servant leadershıp’s ımpact on profıt, employee satısfactıon, and empowerment wıthın the framework of a partıcıpatıve culture ın busıness. Business Studies Journal, 4(1), 35-49.
- Khan, K.E., Khan, S.E. ve Chaudhry, A.G. (2015). Impact of servant leadershıp on workplace spırıtualıty: moderatıng role of ınvolvement culture. Pakistan Journal of Science, 67(1), 109-113.
- Laub, J.A. (1999). Assessing the Servant Organization Development of the Servant Organizational Leadership Assessment (SOLA) Instrument. Yayınlanmamış Doktora tezi, Florida Atlantic University.
- Liu, B., Yu, W. ve Cheng, Y.C. (2015). From the west to the east: validating servant leadership in the chinese public sector. Public Personnel Management, 44(1), 25-45.
- Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi: genişletilmiş bir kaynak kitap. (Çev.Ed. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
- Özmutlu, İ. (2011). Bedensel engelli sporcularda antrenörlerin hizmetkâr liderlik davranışlarının sporcu tatmini ile ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Patterson, K. (2003). Servant leadership: a theoretical model. Regent University. (Erişim Tarihi: 13 Aralık 2016). https://www.regent.edu/acad/global/publications/sl_proceedings/2003/patterson_servant_leadership.pdf
- Rivkin, W., Diestel, S. ve Schmidt, K.H. (2014). The positive relationship between servant leadership and employees’ psychological health: a multi-method approach. German Journal of Research in Human Resource Management, 28(1-2), 52-72.
- Sağır, M. (2013). Okul Liderliği. N. Can (Ed.). (2. Baskı). Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. (183-216). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Sadykova, G., Tutar, H. (2014). İşyeri maneviyatı ve örgütsel güven arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Sayıştay Dergisi. Sayı 93.
- Salameh, K.M. (2011). Servant leadership practices among school principals in educational directorates in jordan. International Journal of Business and Social Science, 2 (22), 138-145. Shaw, J. ve Newton, J. (2014). Teacher retentıon and satısfactıon wıth a servant leader as prıncıpal. Education, 135(1), 101-106.
- Spears, C.L. (2004). Practicing servant leadership, Leader to Leader, 7-11.
- Spears, C.L. (2005). The understanding and practice of servant-leadership. School of Business & Leadership - Regent University. (Erişim Tarihi: 15 Aralık 2016). https://www.regent.edu/acad/global/publications/sl_proceedings/2005/spears_practice. pdf
- Tedlie, C. ve Tashakkori, A. (2015). Karma yöntem araştırmalarının temelleri. (Çev. Ed. Y. Dede ve S.B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Türkmen, F. (2016). Ortaokul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi “Sinop ili örneği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Samsun.
- Usta, M. E. ve Ünsal, Y. (2018). Okullarda algılanan hizmetkar liderlik düzeylerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 168-184.
- Van Dierendonck, D. (2011), “Servant leadership: A review and synthesis”, Journal of Management, 37(4), 1228-1261.
- Winkle, B.V., Allen, S., De Vore, D. ve Winston, B. (2014). The relationship between the servant leadership behaviors of ımmediate supervisors and followers’ perceptions of being empowered in the context of small business. Journal of Leadership Education, 70-82.
- Yalçın, M. ve Karadağ, E. ( 2013). Hizmetkar liderlik ve okul kültürü: bir yapısal eşitlik modellemesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-120.
- Yılmaz, H. (2010). Stratejik liderlik. (2. Baskı). İstanbul: Kum Saati Yayınları.
- Zhou, Y. ve Miao, Q. (2014). Servant leadershıp and affectıve commıtment In the chınese publıc sector: the medıatıng role of perceıved organızatıonal support. Psychological Reports: Employment Psychology & Marketing, 115(2), 381-395.
| APA | UÇAR R, UĞUR S (2020). Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. , 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| Chicago | UÇAR Rezzan,UĞUR Sarp Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. (2020): 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| MLA | UÇAR Rezzan,UĞUR Sarp Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. , 2020, ss.565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| AMA | UÇAR R,UĞUR S Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. . 2020; 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| Vancouver | UÇAR R,UĞUR S Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. . 2020; 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| IEEE | UÇAR R,UĞUR S "Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study." , ss.565 - 612, 2020. 10.14527/kuey.2020.013. |
| ISNAD | UÇAR, Rezzan - UĞUR, Sarp. "Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study". (2020), 565-612. https://doi.org/10.14527/kuey.2020.013. |
| APA | UÇAR R, UĞUR S (2020). Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26(3), 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| Chicago | UÇAR Rezzan,UĞUR Sarp Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 26, no.3 (2020): 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| MLA | UÇAR Rezzan,UĞUR Sarp Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.26, no.3, 2020, ss.565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| AMA | UÇAR R,UĞUR S Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2020; 26(3): 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| Vancouver | UÇAR R,UĞUR S Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2020; 26(3): 565 - 612. 10.14527/kuey.2020.013. |
| IEEE | UÇAR R,UĞUR S "Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26, ss.565 - 612, 2020. 10.14527/kuey.2020.013. |
| ISNAD | UÇAR, Rezzan - UĞUR, Sarp. "Teachers’ Views On School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 26/3 (2020), 565-612. https://doi.org/10.14527/kuey.2020.013. |
