Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi

Cansu TEKİN (Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye)
Praksis
9 6
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 52 Sayfa Aralığı: 115 - 133 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-05-2021

Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi

Öz:
Türkiye işgücü piyasalarında, 2000’li yıllar itibariyle esnek istihdam biçimleri artmıştır. Yasal düzenlemelerin tam olarak kapsamadığı bu çalışma biçimlerinde ağırlıklı olarak kadınlar istihdam edilmiştir. Bu çalışma, 2000-2018 yılları arasında imalat sanayinin tekstil kolunda çalışan kadın işçilerin emek deneyimlerinin, sömürü ve güçlenme bakımından incelenmesini içermektedir. Ankara’da ev eksenli ve atölyede çalışan kadınların deneyimleri, derinlemesine mülakat ve katılımcı gözlem ile incelenmiştir. Sonuçta özel ve kamusal patriarkanın ekonomik krizler ile zaman içerisinde zayıfladığı, ancak örgütlenme kapasitesinden yoksun oldukları için güçlenmenin gerçekleşmediği görülmüştür.
Anahtar Kelime:

From Workshop to Home: The Dilemma of the Subcontracting Women Workers Between Empowerment and Exploitation

Öz:
As a form of employment, flexible work increased its share in Turkish labor market. Inthese forms of work, which are not fully covered by legal regulations, mainly women areemployed. This study examines the labor experience of women workers working in thetextile branch of the manufacturing industry in terms of exploitation and empowerment.The experiences of women who work home-based and in the factory were examinedthrough in-depth interviews and participatory observation. The study contends thatprivate and public patriarchy weakened over time due to economic crises, but noempowerment was realized since they lacked the capacity to organize.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ansal, H. (1995) “Esneklik: Fordizmden Post-Fordizme Dönüşümün Anahtarı”, Petrol-İş Yıllığı 1995, 1996, 721-746.
  • Atılgan, S. (2007) “Evden İçeri Bir Ev: Ev Eksenli Üretim ve Kadın Emeği”, Birikim Dergisi, 217: 134- 140.
  • Balaban, U., ve E. Sarıoğlu (2008) Home-Based Work in Istanbul: Varieties of Organization and Patriarchy, İstanbul: Bogaziçi University Social Policy Forum Working Papers.
  • Balaban, U. (2011) “İstanbul’da Ev Eksenli Çalışmanın Organizasyonel Dönüşümü 2002-2008”, İktisat Dergisi, 514.
  • Bayramoğlu, S. (2005) Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü, İletişim: İstanbul.
  • Beneria, L. (2001) Changing Employment Patterns and the Informalization of Jobs: General Trends and Gender Dimensions. Cenevre: International Labour Organization (ILO).
  • Buğra, A. (2012) “Türkiye’nin Değişen Refah Rejimi: Neoliberalizm, Kültürel Muhafazakârlık Ve Yeniden Tanımlanan Toplumsal Dayanışma”, Dedeoğlu, S. ve A. Elveren (der.), Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın, İletişim: İstanbul, 47-69.
  • Castells, M., ve A. Portes (1989) “World Underneath: The Origins, Dynamics, and Effects of The Informal Economy”, Portes, A., M. Castells ve L.Benton (der.) The Informal Economy: Studies in Advanced and Less Developed Countries, Baltimore: John Hopkins, 11-41.
  • DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (1989), Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı, http://www.sbb.gov. tr/wp-content/uploads/2018/10/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf Erişim tarihi: 30.10.2019
  • DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü) (2017), Mal, Ticaret ve Ticari Hizmetler Raporu, https://www.wto. org/english/res_e/statis_e/wts2017_e/WTO_Chapter_04_e.pdf Erişim tarihi: 01.07.2019.
  • Güler-Müftüoğlu, B. (2000) “İstanbul-Gedikpaşa’da Ayakkabı Üretiminin Değişen Yapısı ve Farklılaşan İşgücü”, Toplum ve Bilim, 86: 118-138.
  • Habermas, J. (2018) Kamusallığın yapısal dönüşümü, çev. M. Sancar ve T. Bora,, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Joekes, S. P. (1990) Women İn The World Economy: An INSTRAW Study, Oxford: Oxford University Press.
  • Kalaycıoğlu, S. ve Tılıç H. R. (1998) “İş İlişkilerine Kadınca Bir Bakış: Ev Hizmetinde Çalışan Kadınlar”, Berktay, A. (der.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul, Türkiye İş Bankası, 225-235.
  • Kabeer, N. (2004) “Globalization, Labor Standards, and Women’s Rights: Dilemmas of Collective (in) Action in an Interdependent World”, Feminist Economics, 10 (1): 3-35.
  • Kabeer, N. (2011) “Between Affiliation and Autonomy: Navigating Pathways of Women’s Empowerment and Gender Justice in Rural Bangladesh”, Development and Change, 42 (2): 499-528.
  • Kabeer, N. (2012). Women’s economic empowerment and inclusive growth: labour markets and enterprise development. International Development Research Centre, 44 (10): 1-70.
  • Kabeer N., K. Milward, R. Sudarshan (2013) “Organizing women workers in the informal economy”, Gender and Development, 21 (2): 249-263.
  • Kandiyoti, D. (1988) “Bargaining with Patriarchy”, Gender and Society, 2 (3): 274-290.
  • Kapar, R. (2004) “Uygun İş Bağlamında Çalışan Yoksullar”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 48: 185-205.
  • Kaşka, S. (2007) “Ev Hizmetlerinin Küreselleşmesi ve Türkiye’de Göçmen Kadınlar”, Arı, A. (der.) Türkiye’de Yabancı İşçiler, İstanbul: Derin, 225-240.
  • Mann, M. (1986) The Sources of Social Power: volume 1: a History of Power From the Beginning to AD 1760 (Vol. 1), Cambridge: Cambridge University Press.
  • Mies, M. (1986) Patriarchy and Accumulation on the World Scale: Women in the International Division of Labor, Londra: Zed Press.
  • Moghadam, V. M. (1994) “Introduction: Women and Identity Politics in Theoretical and Comparative Perspective”, Moghadam, V. M. (der). Identity politics and women: Cultural reassertions and feminisms in international perspective, Londra ve New York: Routledge, 3-26.
  • Molyneux, M. (1979) “Beyond the domestic labour debate”, New Left Review, 116 (3): 27.
  • Özşuca, Ş. T., ve G. Toksöz (2003) Sosyal Koruma Yoksunluğu, Enformel Sektör ve Küçük İşletmeler, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • Sönmez, M. (2018) Sanayinin Sorunları ve Analizleri (37) Sanayide Kadın: Az iş, Çok Sömürü, TMMOB Makina Mühendisler Odası Bülten, Sayı 237, https://www.tmmob.org.tr/sites/ default/files/sanayianalizleri_xxxvii.pdf, Erişim tarihi 1.7.2019.
  • Star, 19.03.2019, “İŞKUR’dan ev kadınlarına eve iş imkanı! Ev kadınları evde çalışarak nasıl, kaç para kazanır? Ev kadınları ne iş yapacak”, https://www.star.com.tr/ekonomi/iskurdanev-kadinlarina-evde-is-imkani-evde-is-yaparak-nasil-kac-para-kazanilir-haber-1440131/ Erişim tarihi: 05.06.2019
  • Suğur, N. (1994) “Türkiye’de Esnek Üretim ve Küçük Sanayi: Ostim Sanayi Bölgesi Esnek Uzmanlaşmanın Neresinde?” , Toplum-Bilim, 63: 122-137.
  • Şenses, F. (2003) “Neoliberal Ekonomi Politikaları, İşgücü Piyasaları ve İstihdam”, Petrol İş Sendikası 2000-2003, s. 149-162.
  • Toksöz, G. (2007) “Informal Labour Markets and the Need for Migrant Workers: The Case of Turkey from a Comparative Perspective”, Berggren, E., Likic-Brboric, B. Toksöz, G., Trimikliniotis, N. (der.), Irregular Migration, Informal Labour and Community: A Challenge for Europe, Maastricht: Shaker Publishing, 183-199.
  • Toksöz, G. (2011) Kalkınmada Kadın Emeği, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2015) Cinsiyete göre ücretli işlere ve ücretsiz ev işlerine harcanan ortalama faaliyet süresi, 2006, 2014-2015 http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo. do?istab_id=2641, Erişim Tarihi: 02.07.2019
  • TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2018) Medeni duruma göre istihdam oranları, http://www.tuik. gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1145 Erişim tarihi: 01.07.2019
  • TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2019a) İşgücü İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=30683
  • TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2019b) İşgücü İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/ PreIstatistikTablo.do?istab_id=2258
  • Walby, S. (1989) “Theorising Patriarchy”, Sociology, 23 (2): 213-234.
  • Walby, S. (1996) Theorizing Patriarchy, Oxford: Blackwell.
  • Walby, S. (2009) Globalization and Inequalities: Complexity and Contested Modernities, Londra: Sage.
  • White, J. B. (1999) Para ile Akraba: Kentsel Türkiye’de Kadın Emeği, çev. A. Bora, İstanbul: İletişim.
  • Wood, E. M. (2008)Kapitalizm Demokrasiye Karşı: Tarihsel Maddeciliğin Yeniden Yorumlanması, çev. Ş. Artan, İstanbul: Yordam.
  • Yücesan-Özdemir, G. (2010) “Despotik Emek Rejimi Olarak Taşeron Çalışma”, Çalışma ve Toplum, 27 (4):35-50.
APA Tekin C (2020). Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. , 115 - 133.
Chicago Tekin Cansu Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. (2020): 115 - 133.
MLA Tekin Cansu Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. , 2020, ss.115 - 133.
AMA Tekin C Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. . 2020; 115 - 133.
Vancouver Tekin C Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. . 2020; 115 - 133.
IEEE Tekin C "Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi." , ss.115 - 133, 2020.
ISNAD Tekin, Cansu. "Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi". (2020), 115-133.
APA Tekin C (2020). Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. Praksis, 0(52), 115 - 133.
Chicago Tekin Cansu Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. Praksis 0, no.52 (2020): 115 - 133.
MLA Tekin Cansu Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. Praksis, vol.0, no.52, 2020, ss.115 - 133.
AMA Tekin C Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. Praksis. 2020; 0(52): 115 - 133.
Vancouver Tekin C Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi. Praksis. 2020; 0(52): 115 - 133.
IEEE Tekin C "Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi." Praksis, 0, ss.115 - 133, 2020.
ISNAD Tekin, Cansu. "Atölyeden Eve: Fason Üretimin İki UcundakiKadınların Sömürü-Güçlenme İkilemi". Praksis 52 (2020), 115-133.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 19:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları