Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi
Yıl: 2020 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 107 - 110 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18663/tjcl.676391 İndeks Tarihi: 26-05-2021
Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi
Öz: Amaç: Çölyak hastalığında kalsiyum ve D vitamini eksikliğine bağlı metabolik kemik hastalığı en sık ekstraintestinalsemptomlardan biridir. Bu çalışmada, çölyak hastalığı olan çocuklarda tanı esnasında kemik mineral yoğunluğunundeğerlendirilmesi ve kemik mineral metabolizmasıyla ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlandı.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya hastanemiz çocuk gastroenteroloji bölümünde Aralık 2015-Aralık 2019 tarihleri arasındaçölyak hastalığı tanısı alan 43 çocuk hasta alındı. Retrospektif olarak hastaların klinik, antropometrik, patolojik ve laboratuarözellikleri [kalsiyum, fosfor, alkalenfosfataz (ALP), parathormon (PTH), 25-OH vitamin D düzeyleri] incelendi. Tanıda DualEnergy X-Ray Absorptiometry (DEXA) yöntemi ile ölçülmüş olan lumbal (L1-L4) kemik mineral yoğunluğu düzeylerideğerlendirilerek kronolojik yaşa ve boy yaşına göre Z-skorları hesaplandı.Bulgular: Ortalama yaşları 9,9±4,8 (2,5-17,7) yıl olan 43 hastanın (34 kız/9 erkek) verileri değerlendirildi. %30,2’si (n=13)0-6 yaş, %30,2’si (n=13) 7-11 yaş aralığında ve % 39,5’i (n=17) 11 yaş üzerindeydi. Yaşa göre KMY Z-skoru -0,83±1,1 (-3,6-1,6), boy yaşına göre KMY Z-skoru -0,18±1,1 (-3,6-1,8) saptandı. Hastaların %51,2’sinde (n=22) yaşa göre KMY Z-skoru>-1,%34,9’unda (n=15) -1 ve -2 arasında ve %14’ünde (n=6) <-2 saptandı. Yaşa göre KMY Z-skorunun<-2 olma oranı 11 yaştanbüyük çocuklarda anlamı olarak yüksekti (p<0,001). Hastaların KMY Z-skorları ile serum D vitamini, kalsiyum, fosfor, ALP vePTH düzeyleri arasında ilişki saptanmadı (p>0,050).Sonuç: Çölyak hastalarında tanı yaşının gecikmesi kemik mineral yoğunluğunu olumsuz etkilemektedir. Erken yaşta tanıkonulması kemik mineral kaybını engeller ve osteopeni/osteoporoz gelişmiş olan hastalarda tedavi olanağı sağlayarakmorbiditeyi azaltır.
Anahtar Kelime: Evaluation of bone mineral density and bone metabolism markers in children diagnosed as celiac disease
Öz: Aim: Metabolic bone disordersduetocalsiumand vitamin D deficiencyareone of themostfrequentextraintestinalsymptoms in Celiacdisease. In this study it is aimed toevaluate bone mineral density in patients with Celiacdisease duringdiagnose and evaluatethe factors related to bone mineral metabolism. Material and ethods: The study included 43 children diagnosed as Celiacdisease between December 2015 and December 2019. Clinical, anthropometric, pathological and laboratory (calsiyum, phosphor, alkalenphosphataz (ALP), parathormon (PTH), 25OHvitamin D levels) properties of patients were detected retrospectively. Lumbal (L1-L4) bone mineral densityleve lsmeasuredvia DEXA (Dual Energy X-Ray Absorptiometry) were evaluatedand Z scoresduetocronologicalageandheightagewerecalculated. Results: Meanage of 43 patients (34 girl/9 boys) was 9.9±4.8 (2.5-17.7) years. 30.2% (n=13) was 0-6 years old, 30.2% (n=13) was 7-11 years and 39.5% (n=17) wasover 11 years. BMD Z scoreduetochronologicalage was -0.83±1.1 (-3.6-1.6) and -0.18±1.1 (-3.6-1.8) duetoheight age. BMD Z scoresduetochronologicalagewas>-1 in 51.2% of thepatients (n=22), between -1 and -2 in 34.9% (n=15) and<-2 in 14% (n=6). BMD Z scoresduetochronologicalage<-2 in over 11 age was statistically high (p<0.001). No relation between BMD Z scoresandplasma vitamin D, Ca, P, ALP and PTH levels (p>0.050). Conclusion: Delayed diagnoseageseffects bone mineral densitynegatively in Celiacdisease. Diagnose in earlyagesdecreases bone mineral leakanddecreasesmorbidity in patients with osteopeniandosteoporosisviatreatmentposibilities.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Ravikumara M, Tuthill DP, Jenkins HR. Clinical presentation of coeliac disease. Arch Dis Child 2006; 91: 969-71.
- 2. Troncone R, Jabri B. Celiac disease and gluten sensitivity. J Intern Med 2011; 269: 582-90.
- 3. Tau C, Mautalen C, De Rosa S, Roca A, Valenzuela X. Bone mineral density in childrenwithceliacdisease. Effect of a Gluten-freediet. Eur J ClinNutr 2006; 60: 358-63.
- 4. Tahiri L, Azzouzi H, Squalli G, Abourazzak F, Harzy T. Celiac disease causing severe osteomalacia: an association stil present in Morocco! Pan Afr Med J 2014;19:43.
- 5. Meda Kondolot, Fulya Demirçeken, Ülker Ertan. 52 vaka ile Türk çocuklarında çölyak hastalığı. Türkiye Çocuk Hastalıkları dergisi 2009; 3:10-17
- 6. Husby S, Koletzko S, Korponay-Szabó IRet al. European society for pediatric gastroenterology, hepatology, and nutrition guidelinesfor the diagnosis of coeliac disease.J Pediatr Gastroenterol Nutr 2012;54:136-160
- 7. Oberhuber G, Granditsch G, Vogelsang H. The histopathology of coeliac disease: time for a standardized reports cheme for pathologists. Eur J Gastroenterol Hepatol 1999;11: 1185-94.
- 8. GoksenD, Darcan Ş, Coker M, KoseT . Bone Mineral Densitometry Findings of C with Newly Diagnosed Celiac Disease. Molecular Imaging and RadionuclideTherapy 2011;20: 59-62
- 9. Neyzi O, Günöz H, Furman H .Türk Çocuklarının vücutağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;51:1-14
- 10. Fasano A, Catassi C. Current approaches to diagnosis and treatment of celiac disease: an evolving spectrum. Gastroenterology 2001; 120: 636-51
- 11. Demirçeken FG, Kansu A, Kuloğlu Z, Girgin N, Güriz H, Ensari A. Human tissue transglutaminase antibody screening by immunochromatographic line immunoassay for early diagnosis of celiac disease in Turkish children. Turk J Gastroenterol 2008;19:14-2
- 12. Zanchi C, DiLeo G, Ronfani L, Martelossi S, Not T, Ventura A, Bone metabolism in celiacdisease. J Pediatr 2008; 153: 262–65.
- 13. Ayhan Gazi Kalayci. Bone Mineral Density and Importance of a Gluten-Free Diet in Patients With Celiac Disease in Childhood Pediatrics November 2001, 108.
- 14. Balcı T, Koç ZP, Mitil HA. Bone mineral density of healthy Turkish children and adolescents. Journal of Clinical Densitometry2006; 9: 84–90,
- 15. Fernández CB, Moreiras GV, Úbeda N, Alonso-Aperte E. Nutritional status in spanish children and adolescents with celiac disease on a gluten free diet compared to non-celiac disease controls. Nutrients 2019;1:11.
- 16. Choudhary G, Gupta RK, Beniwal J.Bone mineral density in celiac diseaseIndian j pediatr 2017; 84: 344-48.
| APA | Peltek Kendirci H, kaba i, Comba A, Demir E (2020). Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. , 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| Chicago | Peltek Kendirci Havva Nur,kaba ilknur,Comba Atakan,Demir Emre Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. (2020): 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| MLA | Peltek Kendirci Havva Nur,kaba ilknur,Comba Atakan,Demir Emre Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. , 2020, ss.107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| AMA | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. . 2020; 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| Vancouver | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. . 2020; 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| IEEE | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E "Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi." , ss.107 - 110, 2020. 10.18663/tjcl.676391 |
| ISNAD | Peltek Kendirci, Havva Nur vd. "Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi". (2020), 107-110. https://doi.org/10.18663/tjcl.676391 |
| APA | Peltek Kendirci H, kaba i, Comba A, Demir E (2020). Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory, 11(3), 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| Chicago | Peltek Kendirci Havva Nur,kaba ilknur,Comba Atakan,Demir Emre Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory 11, no.3 (2020): 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| MLA | Peltek Kendirci Havva Nur,kaba ilknur,Comba Atakan,Demir Emre Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory, vol.11, no.3, 2020, ss.107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| AMA | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory. 2020; 11(3): 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| Vancouver | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory. 2020; 11(3): 107 - 110. 10.18663/tjcl.676391 |
| IEEE | Peltek Kendirci H,kaba i,Comba A,Demir E "Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi." Turkish Journal of Clinics and Laboratory, 11, ss.107 - 110, 2020. 10.18663/tjcl.676391 |
| ISNAD | Peltek Kendirci, Havva Nur vd. "Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda kemik mineral yoğunluğu ve kemik metabolizması belirteçlerinin değerlendirilmesi". Turkish Journal of Clinics and Laboratory 11/3 (2020), 107-110. https://doi.org/10.18663/tjcl.676391 |
