Yıl: 2020 Cilt: 33 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 67 - 85 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.19171/uefad.543694 İndeks Tarihi: 29-05-2021

ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırmada, 36-72 aylık çocukların oyun etkinliklerinde akranları ile kurduklarıetkileşimlerini ve bu etkileşimlerde ortaya çıkan sorunlarda öğretmenlerin müdahaleleriniincelemek amaçlanmıştır. Araştırma temel nitel araştırma deseninde tasarlanmıştır. Çalışmagrubunu 58 çocuk ve bu çocukların 4 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanınverileri, 4 okul öncesi eğitim sınıfındaki öğretmenlere ve bu öğretmenlerin sınıflarındakiçocuklara yönelik gerçekleştirilen gözlemler ile toplanmıştır. Haftada 2 gün olmak üzere 8hafta boyunca toplam 16 saatlik gözlemler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda eldeedilen bulgularda: çocukların oynadıkları oyunlardaki dinamikler, çocukların cinsiyetlerinegöre farklılaşmaktadır. Çocuklar birbirleri ile iletişimlerinde birbirlerine karşı fiziksel veyasözlü şiddet içeren davranışlar sergilemektedirler. Çocuklar arasında bir problem ya datartışmalı bir durum ortaya çıktığında, çocuklar istendik yollarla çözümgerçekleştirememektedirler. Oyunlarda işbirlikçi oyun davranışları sıklıkla gözlemlenmiştir.Bununla birlikte sınıfta özel gereksinimli çocuğun olması, çocuklar arasındaki akranetkileşimlerinin dinamiklerini farklılaştırmaktadır ve son olarak öğretmenlerin ortaya çıkansorunlara yönelik müdahalelerinin çocuklara aralarındaki problemi çözdürücü değil,genellikle öğretmenin kendisinin karara varması şeklinde gerçekleşmektedir. Öğretmenlerinbu kararı genellikle özel gereksinimli çocuğu ortamdan uzaklaştırmak yönündedir.
Anahtar Kelime:

AN INVESTIGATION ON PEER INTERACTION OF CHILDREN AND TEACHER INTERVENTIONS IN EMERGING PROBLEMS IN GAMES

Öz:
This qualitative study aims to investigate the peer interaction of 36 to 72-month-old children and the intervention of teachers in case of trouble during game activities. The study group consisted of 58 pre-school children and four pre-school teachers. The data of the research were collected via unstructured non-participant observations from the teachers and their students. A total of sixteen hours of observations were made two days a week for eight weeks. The findings are as follows: children exhibited verbal and physical violence against each other in communication; when a controversial case is concerned, problem-solving could not be achieved in the desired ways; cooperative game behaviours were often observed; when a child with special needs was in the classroom, the dynamics of peer interaction between the children differentiated; and, finally, the interventions of the teachers on the emerging problems were teacher-centered rather than child-centered and encouraging children to solve their problems. Teacher intervention often distanced the child with special needs.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akgün, E., Yarar, M. ve Dinçer, Ç. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin sınıf içi etkinliklerde kullandıkları sınıf yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 1-9.
  • Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
  • Bulut, M. S. ve İflazoğlu, A. (2007). Anasınıfı öğretmenleri ile öğretmen adaylarının sınıfta karşılaştıkları problem davranışlar ve bu davranışlara yönelik geliştirdikleri stratejiler: nitel bir çalışma örneği. Avrupa Birliği sürecinde okul öncesi eğitimin bugünü ve geleceği sempozyum kitabı. (Ed. N. Aral ve B.Tuğrul). Ya-Pa Yayınları.
  • Coolahan, K., Fantuzzo, J., Mendez, J., & McDermott, P. (2000). Preschool peer interactions and readiness to learn: Relationships between classroom peer play and learning behaviors and conduct. Journal of Educational Psychology, 92(3), 458.
  • Çetin, F., Alpa-Bilbay, A. ve Albayrak-Kaymak, D. (2003). Araştırmadan Uygulamaya Çocuklarda Sosyal Beceriler: Grup Eğitimi. İstanbul: Epsilon Yayınları.
  • Denham, S. A. (2007). Dealing with feelings: How children negotiate the worlds of emotions and social relationships. Cognition, Brain, Behavior, XI(1), 1-48.
  • Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user-friendly guide for social scientists. London: Routledge.
  • Erten, H. (2012). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri arasındaki ilişkilerin izlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  • Fantuzzo, J., Sutton-Smith, B., Coolahan, K. C., Manz, P. H., Canning, S., & Debnam, D. (1995). Assessment of preschool play interaction behaviors in young low-income children: Pen interactive peer play scale. Early Childhood Research Quartely, 10, 105-120.
  • Fantuzzo, J., Sutton-Smith, B., Coolahan, K. C., Manz, P. H., Canning, S., ve Debnam, D. (1995). Assessment of preschool play interaction behaviors in young low-income children: Penn Interactive Peer Play Scale. Early Childhood Research Quarterly, 10(1), 105-120.
  • Gander, M. J. & Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi, (Çev: Bekir Onur). Ankara: İmge Kitapevi.
  • Guralnick, M. J., Connor, R. T., Neville, B., ve Hammond, M. A. (2006). Promoting the peer-related social development of young children with mild developmental delays: Effectiveness of a comprehensive intervention. American Journal on Mental Retardation, 111(5), 336-356.
  • Gülay, H. (2009). 5-6 yaş çocuklarının sosyal konumlarını etkileyen çeşitli değişkenler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(1), 104-121.
  • Gülay, H. (2011a). 5-6 yaş grubu çocuklarda okula uyum ve akran ilişkileri. Elektronik Soysal Bilimler Dergisi, 10, 36, 1-10.
  • Gülay, H. (2011c). Effects of peer relationships and gender on Turkish children’s language skills.Social Behaviour and Personality, 7 (39), 979-992.
  • Gülay, H. (2011d). The evaulation of the relationship between the TV-viewing and peer relations of preschool children. International Journal of Academic Research, 3(2), 922-930.
  • Holloway, I., ve Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Oxford: Blackwell Science Ltd
  • Houser, J. (2015). Nursing research: reading, using, and creating evidence. (3rd ed.). Burlington: Jones and Bartlett Learning.
  • Jayasekara, R. S. (2012). Focus groups in nursing research: methodological perspectives. Nursing Outlook, 60, 411-416.
  • Kabasakal, Z., Girli, A., Okun, B., Çelik, N., ve Vardarlı, G. (2008). Kaynaştırma öğrencileri, akran ilişkileri ve akran istismarı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 169- 176.
  • Koçak, N. ve Tepeli, K. (2006). 4-5 yaş çocuklarında sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarının çeşitli değişkenler sçısından incelenmesi, 1. Uluslar Arası Okul Öncesi Eğitim Kongresi, İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
  • Kozulin, A., Gindis, B., Ageyev, V. S. ve Miller, S. M. (Eds.). (2003). Vygotsky's educational theory in cultural context. Cambridge University Press.
  • Kuyucu, Y., (2012). Duyguları anlama becerileri farklı düzeydeki çocukların (60-72 Ay) akranlarına karşı gösterdikleri duygusal ve davranışsal tepkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Lincoln, S. Y., ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage,
  • Lindsey, W. E. (2002). Preschool children’s friednship and peer acceptance: Links to social competence, Child Study Journal, 32, 3, 145.
  • Lindsey, E. W. and Colwell, M. J. (2003). Preschooler’s emotional competence links to pretend and physical play, Child Study Journal, 1, 33, 39-53.
  • McLeod, S. A. (2016). Bandura-social learning theory. 8 Ağustos 2018 tarihinde www.simplypsychology.org/bandura.html adresinden alınmıştır.
  • National Association for the Education of Young Children (NAEYC) Guidelines Revision. (2001). NAEYC standarts for early childhood Professional preparation. 8 Ağustos 2018 tarihinde http://www.naeyc.org/faculty/pdf/2001.pdf adresinden alınmıştır.
  • Ölçer, S. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında öğretmen çocuk etkileşimi. Y.D. Ertürk, A.A. Gül, B.U. Nalcıoğlu, N.P. Öcel (Ed.). II. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi “İletişimin Çocuğa Etkisi.” (ss.1071-1094). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi.
  • Önder, A. ve Gülay-Duman, H. (2006). Altı yaş çocuklarının depresif eğilim düzeyleri ile sosyometri puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Bugünü ve Geleceği Sempozyumu (Uluslar Arası Katılımlı), Kıbrıs: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 198-207.
  • Peterson, M. A. (2001). An examination aggression and self-esteem in preschoolers. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Southern Connectiout State University, USA.
  • Rowley, S. J., Sellers, R. M., Chavous, T. M. and Smith, M. A. (1998). The relationship between racial ıdentity and self-esteem in african american college and high school students. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 715-724.
  • Schrumpf, F., Crawford, D. K., & Bodine, R. J. (1997). Peer mediation: Conflict resolution in schools: Program guide. Research Press.
  • Song, S. Y. (2006). The role of protective peers and positive peer relationships in scholl bullying: How can peers help? Yayımlanmamış Doktora tezi. University of Nebraska, Nebraska.
  • Streubert, H. J., & Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing. (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins.
  • Sharts-Hopko, N. C. (2002). Assessing rigor in qualitative research. Journal of the Association of Nurses in Aids Care, 13 (4), 84-86.
  • Szewczyk-Sokolowski, M., Bost, K. and Wainwright, A. B. (2005). Attechment Temperament and Preschool Children’s Peer Acceptance, Social Development, 14(3), 379-397.
  • Şen, B., & Özbey, Ş. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygusal zekâ düzeyleri ile akran ilişkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Education Sciences, 12(1), 40-57.
  • Walker, S. (2004). teacher reports of social behaviour and peer acceptance in early childhood: sex andsocial status differencences, Childhood Study Journal, 1, 34, 13-28.
APA EZMECİ F, AKGÜL E, Akman B (2020). ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. , 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
Chicago EZMECİ Fulya,AKGÜL ESRA,Akman Berrin ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. (2020): 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
MLA EZMECİ Fulya,AKGÜL ESRA,Akman Berrin ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. , 2020, ss.67 - 85. 10.19171/uefad.543694
AMA EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
Vancouver EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
IEEE EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B "ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ." , ss.67 - 85, 2020. 10.19171/uefad.543694
ISNAD EZMECİ, Fulya vd. "ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ". (2020), 67-85. https://doi.org/10.19171/uefad.543694
APA EZMECİ F, AKGÜL E, Akman B (2020). ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
Chicago EZMECİ Fulya,AKGÜL ESRA,Akman Berrin ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33, no.1 (2020): 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
MLA EZMECİ Fulya,AKGÜL ESRA,Akman Berrin ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.33, no.1, 2020, ss.67 - 85. 10.19171/uefad.543694
AMA EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 33(1): 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
Vancouver EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 33(1): 67 - 85. 10.19171/uefad.543694
IEEE EZMECİ F,AKGÜL E,Akman B "ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ." Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, ss.67 - 85, 2020. 10.19171/uefad.543694
ISNAD EZMECİ, Fulya vd. "ÇOCUKLARIN OYUNLARINDAKİ AKRAN ETKİLEŞİMLERİ VE ORTAYA ÇIKAN SORUNLARDA ÖĞRETMEN MÜDAHALELERİNİN İNCELENMESİ". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/1 (2020), 67-85. https://doi.org/10.19171/uefad.543694